قۇرمانعازى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «قۇرمانعازى»
ادەبيەتتىك وقۋ 4 سىنىپ
ماقساتى: وقۋشىلاردى قۇرمانعازىنىڭ ومىرىمەن ونىڭ شىعارمالارىمەن تانىستىرۋ، ماتىننەن قيىن سوزدەردى تابا الۋعا ۇيرەتۋ. مانەرلەپ وقۋ داعدىسىن ارتتىرۋ. وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ. وقۋشىلاردى كۇي تىڭداۋ ارقىلى پاتريوتتىق سەزىمىن وياتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق، جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ
ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، تالداۋ، اڭگىمەلەۋ
كورنەكىلىك: ۇلتتىق اسپاپتار سۋرەتتەرى، سۋرەتتەر
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
«ۇلتتىق اسپاپتار» اتتى ويىن. سۋرەتتەر ارتىندا جاسىرىلعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ كەرەك.
1. « سيبير» دەگەن كەزدە تۇرار نەگە ەلەڭ ەتە قالدى؟
2. ساحالين ارالىن نەگە سۇرادى دەپ ويلايسىڭ؟
3. جازۋشى قوڭىراۋ سىلدىرى نەگە ۇقساپ كەتتى دەپ جازدى؟
4. تۇرار بەينەسىن كوز الدىڭا ەلەستەتىپ، سيپاتتاپ بەرە الاسىڭبا؟ 5. تۇرار رىسقۇلوۆتى مەركى جەرىمەن نە بايلانىستىرادى؟ ت. 6. «بالا تۇرار» اڭگىمەسىن ەسكە تۇسىرەيىك، وندا نە تۋرالى ايتىلعان ەدى؟
جاڭا ساباق
1. سىزبا جانە سۋرەتتەر ارقىلى ءتۇسىندىرۋ
قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى
(1823 - 1896 )
قازىرگى ورال وبلىسى، جانعالى اۋدانىنىڭ جيدەلى ەلدى مەكەنىندە دۇنيەگە كەلگەن. كۇي اتاسى.
قۇرمانعازىنى كۇي ونەرىنە باۋلىعان جانە ونىڭ ۇستازى بولعان ۇزاق كۇيشى ەدى. قۇرمانعازى جاسىنان دومبىراعا اۋەس بولدى. ول ۇزاق كۇيشىدەن ءتالىم الىپ، ەسەيگەن شاعىندا دومبىراشىلىق، كۇيشىلىك شەبەرلىگىن تانىتتى. ءحىح عاسىردىڭ اسا كورنەكتى كومپوزيتورى، كۇي اتاسى. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى – تەڭدەسى جوق ۇلى كۇيشى. ول – زامانىنداعى قوعامدىق - الەۋمەتتىك قايشىلىقتارعا، زورلىق – زومبىلىققا قارسى كۇرەسىپ وتكەن ادام. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى بىرنەشە مارتە تۇرمەگەدە قامالعان، الايدا حالىقتىڭ ازاتتىعى جولىنداعى كۇرەسكەر، سازگەردىڭ رۋحى ەشقاشان تۇسپەگەن. قۋعىن – سۇرگىن مەن سەرگەلدەنگە تۇسكەن كۇيشى حالىقتىڭ تاۋەلسىزدىك پەن بوستاندىق تۋرالى تەرەڭ وي - تولعامىن بەينەلەگەن. « الاتاۋ» جانە « سارىارقا» كۇيلەرىن دۇنيەگە اكەلگەن. قۇرمانعازىنىڭ كۇيلەرى قازاق شىعارماشىلىعىندا اسا ماڭىزدى تاريحي ورىن الادى. ول ءوز تۋىندىلارى ارقىلى حالقىمىزدىڭ مادەني دامۋىنا قوماقتى ۇلەس قوستى.
2. وقۋلىقپەن جۇمىس.
وقۋشىلاردى تىزبەكتەتىپ وقىتۋ.
3. سوزدىكپەن جۇمىس
ادىلەتسىزدىك -
وزبىرلىق
4. تاقتامەن جۇمىس.
داپتەرگە ادەمىلەپ جازۋ.
«كىم تاپقىر؟» ويىنى
ماقساتى: مۋزىكالىق اسپاپتار اتتارىن اجىراتا ءبىلۋ.
5. سەرگىتۋ ءساتى.
«كوڭىلدى كۇي» اۋەنىنە
6. كۇي تىڭداۋ. «بالبىراۋىن» جانە«سارىارقا» كۇيىنىڭ شىعۋ تاريحىمەن تانىستىرىپ، تىڭداتۋ.
ۆەنن دياگرامماسى بويىنشا كۇيلەردى سالىستىرۋ.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
سۇراق - جاۋاپ ارقىلى جاڭا ساباقتى قورىتىندىلايمىن.
1. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى كىم؟
2. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلىنىڭ قانداي كۇيلەرىن بىلەسىڭ؟
3. قۇرمانعازى كۇيلەرى ارقىلى نەنى سۋرەتتەيدى؟
4. قۇرمانعازىنىڭ ۇستازى كىم بولعان؟
2. قۇرمانعازى دومبىراسىن كىمگە سىيعا تارتتى؟
باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما: ءماتىن مازمۇنى جانە قۇرمانعازى تۋرالى مالىمەتتەر جيناقتاۋ.
جامبىل وبلىسى، مەركى اۋدانى،
مەركى اۋىلى №17 ي. ي. ترۋبيسىن اتىنداعى گيمنازيا ورتا مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى ديحانبايەۆا ايگۇل
ادەبيەتتىك وقۋ 4 سىنىپ
ماقساتى: وقۋشىلاردى قۇرمانعازىنىڭ ومىرىمەن ونىڭ شىعارمالارىمەن تانىستىرۋ، ماتىننەن قيىن سوزدەردى تابا الۋعا ۇيرەتۋ. مانەرلەپ وقۋ داعدىسىن ارتتىرۋ. وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ. وقۋشىلاردى كۇي تىڭداۋ ارقىلى پاتريوتتىق سەزىمىن وياتۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق، جاڭا ماتەريالدى مەڭگەرتۋ
ءادىسى: تۇسىندىرمەلى، تالداۋ، اڭگىمەلەۋ
كورنەكىلىك: ۇلتتىق اسپاپتار سۋرەتتەرى، سۋرەتتەر
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
2. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
«ۇلتتىق اسپاپتار» اتتى ويىن. سۋرەتتەر ارتىندا جاسىرىلعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋ كەرەك.
1. « سيبير» دەگەن كەزدە تۇرار نەگە ەلەڭ ەتە قالدى؟
2. ساحالين ارالىن نەگە سۇرادى دەپ ويلايسىڭ؟
3. جازۋشى قوڭىراۋ سىلدىرى نەگە ۇقساپ كەتتى دەپ جازدى؟
4. تۇرار بەينەسىن كوز الدىڭا ەلەستەتىپ، سيپاتتاپ بەرە الاسىڭبا؟ 5. تۇرار رىسقۇلوۆتى مەركى جەرىمەن نە بايلانىستىرادى؟ ت. 6. «بالا تۇرار» اڭگىمەسىن ەسكە تۇسىرەيىك، وندا نە تۋرالى ايتىلعان ەدى؟
جاڭا ساباق
1. سىزبا جانە سۋرەتتەر ارقىلى ءتۇسىندىرۋ
قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى
(1823 - 1896 )
قازىرگى ورال وبلىسى، جانعالى اۋدانىنىڭ جيدەلى ەلدى مەكەنىندە دۇنيەگە كەلگەن. كۇي اتاسى.
قۇرمانعازىنى كۇي ونەرىنە باۋلىعان جانە ونىڭ ۇستازى بولعان ۇزاق كۇيشى ەدى. قۇرمانعازى جاسىنان دومبىراعا اۋەس بولدى. ول ۇزاق كۇيشىدەن ءتالىم الىپ، ەسەيگەن شاعىندا دومبىراشىلىق، كۇيشىلىك شەبەرلىگىن تانىتتى. ءحىح عاسىردىڭ اسا كورنەكتى كومپوزيتورى، كۇي اتاسى. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى – تەڭدەسى جوق ۇلى كۇيشى. ول – زامانىنداعى قوعامدىق - الەۋمەتتىك قايشىلىقتارعا، زورلىق – زومبىلىققا قارسى كۇرەسىپ وتكەن ادام. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى بىرنەشە مارتە تۇرمەگەدە قامالعان، الايدا حالىقتىڭ ازاتتىعى جولىنداعى كۇرەسكەر، سازگەردىڭ رۋحى ەشقاشان تۇسپەگەن. قۋعىن – سۇرگىن مەن سەرگەلدەنگە تۇسكەن كۇيشى حالىقتىڭ تاۋەلسىزدىك پەن بوستاندىق تۋرالى تەرەڭ وي - تولعامىن بەينەلەگەن. « الاتاۋ» جانە « سارىارقا» كۇيلەرىن دۇنيەگە اكەلگەن. قۇرمانعازىنىڭ كۇيلەرى قازاق شىعارماشىلىعىندا اسا ماڭىزدى تاريحي ورىن الادى. ول ءوز تۋىندىلارى ارقىلى حالقىمىزدىڭ مادەني دامۋىنا قوماقتى ۇلەس قوستى.
2. وقۋلىقپەن جۇمىس.
وقۋشىلاردى تىزبەكتەتىپ وقىتۋ.
3. سوزدىكپەن جۇمىس
ادىلەتسىزدىك -
وزبىرلىق
4. تاقتامەن جۇمىس.
داپتەرگە ادەمىلەپ جازۋ.
«كىم تاپقىر؟» ويىنى
ماقساتى: مۋزىكالىق اسپاپتار اتتارىن اجىراتا ءبىلۋ.
5. سەرگىتۋ ءساتى.
«كوڭىلدى كۇي» اۋەنىنە
6. كۇي تىڭداۋ. «بالبىراۋىن» جانە«سارىارقا» كۇيىنىڭ شىعۋ تاريحىمەن تانىستىرىپ، تىڭداتۋ.
ۆەنن دياگرامماسى بويىنشا كۇيلەردى سالىستىرۋ.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
سۇراق - جاۋاپ ارقىلى جاڭا ساباقتى قورىتىندىلايمىن.
1. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلى كىم؟
2. قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلىنىڭ قانداي كۇيلەرىن بىلەسىڭ؟
3. قۇرمانعازى كۇيلەرى ارقىلى نەنى سۋرەتتەيدى؟
4. قۇرمانعازىنىڭ ۇستازى كىم بولعان؟
2. قۇرمانعازى دومبىراسىن كىمگە سىيعا تارتتى؟
باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما: ءماتىن مازمۇنى جانە قۇرمانعازى تۋرالى مالىمەتتەر جيناقتاۋ.
جامبىل وبلىسى، مەركى اۋدانى،
مەركى اۋىلى №17 ي. ي. ترۋبيسىن اتىنداعى گيمنازيا ورتا مەكتەبىنىڭ
باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى ديحانبايەۆا ايگۇل
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ۇلتتىق ويىندار تۋرالى نە بىلەمىن؟ ۆ دىبىسى مەن ءارپى.
