- 05 ناۋ. 2024 01:50
- 196
قيماق، قىپشاق مەمەلەكەتتەرى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قيماق، قىپشاق مەملەكەتتەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا قيماق جانە قىپشاق مەملەكەتىنىڭ قونىستانعان جەرلەرى، ەتنيكالىق قۇرامى، ساياسي جاعدايى مەن قوعامدىق قۇرىلىسى، شارۋاشىلىعى تۋرالى ءتۇسىندىرۋ
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، ءبىلىمىن، سەزىم قابىلەتتەرىن دامىتۋعا، جەكە جانە ۇجىممەن جۇمىس ىستەۋ شەبەرلىگىن دامىتۋعا، ءوز پىكىرىن ەركىن بىلدىرە وتىرىپ قورىتىندى جاساۋىنا جاعىمدى جاعداي تۋعىزۋ.
تاربيەلىك: اتا - بابا تاريحىن بىلۋگە، قۇرمەتتەۋگە، ەڭبەكسۇيگىشتىككە، باتىلدىققا، ۇلتجاندى بولۋعا، ەلىنىڭ پاتريوتى بولۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس، جارىس
ساباقتىڭ ءادىسى: ستو تەحنولوگياسىنىڭ ادىستەرى
كورنەكىلىگى: كارتا، سلايد، ەلەكتروندى وقۋلىق
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا، دۇنيە ءجۇزى تاريحى
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، ولاردى تۇگەندەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ، ساباققا نازارىن اۋدارتۋ. پسيحولوگيالىق ترەنينگ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
ءىىى. جان - جاقتى تەكسەرۋ
ءىۇ. جاڭا ساباققا دايارلىق
ءۇ. جاڭا ساباق
ءۇى. بەكىتۋ
ءۇىىى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
ءۇي تاپسىرماسىن «التىن بالىق» ويىنى ارقىلى سۇراۋ.
«التىن بالىق» ويىنىنىڭ سۇراقتارى
1. ءبىزدىڭ جەرىمىزدە ەرتە ورتا عاسىرلاردا ىرگە تىككەن العاشقى فەودالدىق مەملەكەتتەردىڭ ءبىرى؟ (تۇرىك قاعاناتى)
2. قانداي وقيعادان كەيىن بۋمىن تۇرىك قاعاناتىنىڭ بيلەۋشىسى بولدى؟ جۋجانداردى جەڭگەن سوڭ
3.“تەلە» ءسوزىنىڭ ماعىناسى؟ (تۇرىك)
4. تۇرىك قاعاناتىنىڭ ەكىگە بولىنگەن ۋاقىتى؟ (603ج)
5.“تۇرىك” ەتنونيمى ءبىرىنشى رەت دەرەكتەردە قاشان كەزدەستى؟(542ج)
6. جۇڭگو بيلەۋشىلەرى تۇرىك قاعاناتىنا جىبەك ماتامەن سالىق تولەپ وتىردى قاي قاعان كەزىندە؟(مۇقان قاعان)
7. باتىس تۇرىك قاعاناتىنىڭ جازعى ورداسى؟ (مىڭبۇلاق)
8. سالىق جيناۋعا جەرگىلىكتى ادامداردى بەكىتىپ، ولارعا “سەليف”دەگەن اتاق بەرگەن قاعان؟ (تون)
9. باتىس تۇرىك قاعاناتىندا ياعبۋ، شاد، ەلتەبەر اتاعى كىمدەرگە بەرىلگەن؟ (قاعان رۋىنان شىققاندارعا)
10. وعىزداردا 12 تايپا بولدى دەپ جازعان كىم؟ (ءال - مارۆازي)
11. وعىزداردا ماڭىزدى ءرول اتقارعان اسكەرباسىنىڭ لاۋازىمى؟ (سيۋباشى)
12. 965ج. وعىزدار حازارلارعا قارسى اسكەري وداق قۇردى؟ (كييەۆ رۋسىمەن)
13. وعىزداردى سىر، ارال، كاسپيي بويىنا ىعىستىرعان تايپا؟ (قىپشاقتار)
14. تۇركىستان ايماعىنداعى وعىزداردىڭ ەلتىرى بەرەتىن قويلاردى
وسىرەتىنىن جازعان كىم؟ (يبن - حاۋكال)
15. وعىز مەملەكەتى مال ونىمدەرىمەن ايىرباس ساۋدا جۇرگىزگەن ەلدەر؟ (ورتا ازيا، جۇڭگو ەلدەرى)
جاڭا ساباق
ساباقتىڭ جوسپارى:
1. قيماق، قىپشاق قاعاناتىنىڭ قۇرىلۋى
2. قوعامدىق قۇرىلىسى
3. قاعاناتتىڭ ساياسي جاعدايى
4. شارۋاشىلىعى
وقۋشىلاردى سارى، قىزىل، كۇلتەشەلەر تاراتىپ ەكى توپقا ءبولىپ الامىن. وقۋشىلارعا قيماقتار مەن قىپشاقتار تۋرالى بەينەبايان كورسەتىلەدى.
ءى توپ قيماق
ءىى توپ قىپشاق
ءى كەستە قۇرۋ
ءى توپ
تاريحي شەڭبەر ءىح ع. سوڭى ءحى ع. باسى
جەر اۋماعى: سولتۇستىك، شىعىس، ورتالىق قازاقستان
قوعامدىق قۇرىلىسى: قاعان يابعۋ شاد - تۇتىك ۇلى قاعان، كىشى قاعان جاتاقتار
قۇرامىنا كىرگەن تايپالار: ەيمۋر، باياندۋر، تاتار، لانيكاز، اجلار، يمەك، قىپشاق
ەل بيلەۋشىسى – قاعان.
استاناسى – جاناق يبن حاقان ءا ل قيماقي يماقيا، كارانتيا
سوعىس جۇرگىزدى توعىز - عۇزدار ەنەسەي بويىنداعى قىرعىزدار، وعىزدارمەن
مەملەكەتتىڭ السىرەۋ سەبەپتەرى قاراحان مەمەلەكەتىنىڭ شاپقىنشىلىعى، قىپشاق كوسەمدەرىنىڭ بيلىك ءۇشىن تالاسى، سىرتقى قايشىلىق
شارۋاشىلىعى مال شارۋاشىلىعى، بالىق اۋلاۋ، ەگىنشىلىك، باۋ - باقشا، قولونەر
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك: وقۋشىلارعا قيماق جانە قىپشاق مەملەكەتىنىڭ قونىستانعان جەرلەرى، ەتنيكالىق قۇرامى، ساياسي جاعدايى مەن قوعامدىق قۇرىلىسى، شارۋاشىلىعى تۋرالى ءتۇسىندىرۋ
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن، ءبىلىمىن، سەزىم قابىلەتتەرىن دامىتۋعا، جەكە جانە ۇجىممەن جۇمىس ىستەۋ شەبەرلىگىن دامىتۋعا، ءوز پىكىرىن ەركىن بىلدىرە وتىرىپ قورىتىندى جاساۋىنا جاعىمدى جاعداي تۋعىزۋ.
تاربيەلىك: اتا - بابا تاريحىن بىلۋگە، قۇرمەتتەۋگە، ەڭبەكسۇيگىشتىككە، باتىلدىققا، ۇلتجاندى بولۋعا، ەلىنىڭ پاتريوتى بولۋعا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس، جارىس
ساباقتىڭ ءادىسى: ستو تەحنولوگياسىنىڭ ادىستەرى
كورنەكىلىگى: كارتا، سلايد، ەلەكتروندى وقۋلىق
ءپانارالىق بايلانىس: گەوگرافيا، دۇنيە ءجۇزى تاريحى
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى
وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ، ولاردى تۇگەندەۋ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ، ساباققا نازارىن اۋدارتۋ. پسيحولوگيالىق ترەنينگ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ
ءىىى. جان - جاقتى تەكسەرۋ
ءىۇ. جاڭا ساباققا دايارلىق
ءۇ. جاڭا ساباق
ءۇى. بەكىتۋ
ءۇىىى. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ
ءۇي تاپسىرماسىن «التىن بالىق» ويىنى ارقىلى سۇراۋ.
«التىن بالىق» ويىنىنىڭ سۇراقتارى
1. ءبىزدىڭ جەرىمىزدە ەرتە ورتا عاسىرلاردا ىرگە تىككەن العاشقى فەودالدىق مەملەكەتتەردىڭ ءبىرى؟ (تۇرىك قاعاناتى)
2. قانداي وقيعادان كەيىن بۋمىن تۇرىك قاعاناتىنىڭ بيلەۋشىسى بولدى؟ جۋجانداردى جەڭگەن سوڭ
3.“تەلە» ءسوزىنىڭ ماعىناسى؟ (تۇرىك)
4. تۇرىك قاعاناتىنىڭ ەكىگە بولىنگەن ۋاقىتى؟ (603ج)
5.“تۇرىك” ەتنونيمى ءبىرىنشى رەت دەرەكتەردە قاشان كەزدەستى؟(542ج)
6. جۇڭگو بيلەۋشىلەرى تۇرىك قاعاناتىنا جىبەك ماتامەن سالىق تولەپ وتىردى قاي قاعان كەزىندە؟(مۇقان قاعان)
7. باتىس تۇرىك قاعاناتىنىڭ جازعى ورداسى؟ (مىڭبۇلاق)
8. سالىق جيناۋعا جەرگىلىكتى ادامداردى بەكىتىپ، ولارعا “سەليف”دەگەن اتاق بەرگەن قاعان؟ (تون)
9. باتىس تۇرىك قاعاناتىندا ياعبۋ، شاد، ەلتەبەر اتاعى كىمدەرگە بەرىلگەن؟ (قاعان رۋىنان شىققاندارعا)
10. وعىزداردا 12 تايپا بولدى دەپ جازعان كىم؟ (ءال - مارۆازي)
11. وعىزداردا ماڭىزدى ءرول اتقارعان اسكەرباسىنىڭ لاۋازىمى؟ (سيۋباشى)
12. 965ج. وعىزدار حازارلارعا قارسى اسكەري وداق قۇردى؟ (كييەۆ رۋسىمەن)
13. وعىزداردى سىر، ارال، كاسپيي بويىنا ىعىستىرعان تايپا؟ (قىپشاقتار)
14. تۇركىستان ايماعىنداعى وعىزداردىڭ ەلتىرى بەرەتىن قويلاردى
وسىرەتىنىن جازعان كىم؟ (يبن - حاۋكال)
15. وعىز مەملەكەتى مال ونىمدەرىمەن ايىرباس ساۋدا جۇرگىزگەن ەلدەر؟ (ورتا ازيا، جۇڭگو ەلدەرى)
جاڭا ساباق
ساباقتىڭ جوسپارى:
1. قيماق، قىپشاق قاعاناتىنىڭ قۇرىلۋى
2. قوعامدىق قۇرىلىسى
3. قاعاناتتىڭ ساياسي جاعدايى
4. شارۋاشىلىعى
وقۋشىلاردى سارى، قىزىل، كۇلتەشەلەر تاراتىپ ەكى توپقا ءبولىپ الامىن. وقۋشىلارعا قيماقتار مەن قىپشاقتار تۋرالى بەينەبايان كورسەتىلەدى.
ءى توپ قيماق
ءىى توپ قىپشاق
ءى كەستە قۇرۋ
ءى توپ
تاريحي شەڭبەر ءىح ع. سوڭى ءحى ع. باسى
جەر اۋماعى: سولتۇستىك، شىعىس، ورتالىق قازاقستان
قوعامدىق قۇرىلىسى: قاعان يابعۋ شاد - تۇتىك ۇلى قاعان، كىشى قاعان جاتاقتار
قۇرامىنا كىرگەن تايپالار: ەيمۋر، باياندۋر، تاتار، لانيكاز، اجلار، يمەك، قىپشاق
ەل بيلەۋشىسى – قاعان.
استاناسى – جاناق يبن حاقان ءا ل قيماقي يماقيا، كارانتيا
سوعىس جۇرگىزدى توعىز - عۇزدار ەنەسەي بويىنداعى قىرعىزدار، وعىزدارمەن
مەملەكەتتىڭ السىرەۋ سەبەپتەرى قاراحان مەمەلەكەتىنىڭ شاپقىنشىلىعى، قىپشاق كوسەمدەرىنىڭ بيلىك ءۇشىن تالاسى، سىرتقى قايشىلىق
شارۋاشىلىعى مال شارۋاشىلىعى، بالىق اۋلاۋ، ەگىنشىلىك، باۋ - باقشا، قولونەر
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.