InfoHub Logo

بەلگىلى بولعانداي، بالانىڭ مىنەزى ءسابي شاعىنان قالىپتاسادى. سوندىقتان مىقتى، ءومىر جولىندا قيىندىقتى ەڭسەرە بىلەتىن تۇلعا تاربيەلەۋ ءۇشىن، بالاعا بارىنشا كوپ ۋاقىت ءبولۋ قاجەت.

بۇل رەتتە بالاڭىزبەن ۋاقىتتى قىزىقتى وتكىزىپ عانا قويماي، بويىنداعى يگى قاسيەتتەردى دامىتۋعا سەبىن تيگىزەتىن ويىندارعا توقتالماقپىز.

مەن سەنىمەن كەلىسپەيمىن

ويىندا بالانىڭ وزىندىك قۇشتارلىعىنا قاتىستى سۇراقتار قويىلادى. جالعىز بالامەن ەمەس، توپپەن ويناعان قىزىقتى ءارى ءتيىمدى بولماق. بالالاردى جۇپتاستىرىپ، ءارقايسىسىنا سۇراق قوياسىز. مىسالى، بالالاردىڭ بىرىنەن: «جاقىن كۇندەرى قانداي كىتاپ وقىدىڭ؟» - دەپ سۇرايسىز. ول: «التىن ساقا»، - دەپ جاۋاپ بەرۋى مۇمكىن. وسى كەزدە وعان قارسى سۇراق قوياسىز: «ول جامان كىتاپ، وقۋدىڭ كەرەگى جوق». بالانىڭ مىندەتى – ەرتەگىنىڭ جاقسى ەكەندىگىن، وقۋعا ابدەن بولاتىنىن دالەلدەۋ. بۇل ويىن ارقىلى بالا ءوز پىكىرىن، كوزقاراسىن قورعاۋعا، دۇرىس ويلاۋعا، وزىنە دەگەن سەنىمدىلىككە ۇيرەنەدى.

جاۋاپكەرشىلىك

بۇل ويىن دا توپپەن وينالادى. ويىن باستالماس بۇرىن بالالاردىڭ ءارقايسىسى جۇرگىزۋشىگە بەلگىلى ءبىر تاپسىرما بەرۋى ءتيىس. مىسالى، ولەڭ وقۋ، ءان ايتۋ، بيلەۋ، اتەش بولىپ شاقىرۋ. قويىلار تالاپتارعا ەشقانداي شەكتەۋ جوق. اركىم تاپسىرما ويلاپ تاۋىپ، جۇرگىزۋشىگە ايتقانننان كەيىن، بالالارعا ويىن شارتى تۇسىندىرىلەدى. شارت بويىنشا، ويىنعا قاتىسۋشىلار ءوز تاپسىرماسىن ءوزى ورىنداۋى ءتيىس. جۇرگىزۋشىنى اياقتان شالۋعا تىرىسقاندار، قۇرعان تۇزاعىنا ءوزى تۇسەدى. بۇل ويىن بالالاردى كوشباسشى رولىنە جاۋاپتىلىقپەن، سالماقتىلىقپەن قاراۋعا ۇيرەتەدى.

اڭگىمە قۇرامىز

بۇل ويىن بالانىڭ قيالىن دامىتادى. بالاعا تاپسىرما رەتىندە ارالارىندا لوگيكالىق بايلانىس جوق سوزدەردى بەرىپ، اڭگىمە قۇرۋىن سۇراڭىز.  مىسالى، ورمان، دوڭگەلەك، شاي، كولىك، تولقىن، اي، قىزعانىش، تون، شاتىر، قار. ويىن بارىسىندا بالا قيالىنىڭ شەكسىزدىگىنە ءوزىڭىزدىڭ دە تاڭداناتىنىڭىز انىق.

اۋە شارى

«اۋە شارى» - بالالارعا دۇرىس تىنىستاۋدى، بوساڭسۋدى ۇيرەتىپ، بالاڭىزدى تۇسىنە بىلۋگە كومەكتەسەتىن تاماشا ويىن. بالاعا اشىق ءتۇستى شار بەرىپ، ۇرلەۋىن سۇراڭىز. مۇنان سوڭ شارداعى اۋانى اقىرىنداپ ءوز ىشىنە جىبەرۋى ءتيىس. ودان كەيىن، قۇددى شار اۋا جىبەرىپ جاتقانداي، ىشتەگى اۋانى شىعارۋ كەرەك.

بۇل ارەكەتتەردى جاساپ بولعاننان سوڭ، بالادان ءوزىن شار رەتىندە قالاي سەزىنگەنىن، قانداي كۇيدە بولعانىن سۇراڭىز. وسىلايشا بالاعا قيىن ساتتەردە قالاي تىنىشتانۋ كەرەكتىگىن ۇيرەتىپ، قيىندىقتى شەشۋ جولدارىن ۇسىنىپ، قيىندىقتى ەڭسەرۋدە نەدەن قينالاتىنىن بىلە الامىز.

شىراقتى ءسوندىرۋ

بۇل ويىن دا تەرەڭ تىنىستاۋعا ۇيرەتەدى. مۇرىنمەن دەم الىپ، ءىشىمىزدى اۋاعا تولتىرىپ، اۋانى اۋزىمىزبەن شىراقتى ۇرلەگەندەي باياۋ شىعارامىز. بالا ويىن شارتىن تۇسىنگەننەن كەيىن، ۇستەلگە شىراق قويىپ، قارسى تۇرعان ورىندىققا بالانى وتىرعىزامىز. ورىندىق پەن ۇستەل اراسىنداعى قاشىقتىق 2 مەتر بولۋى كەرەك.

ويىن بارىسىندا تۇرۋعا، شىراققا جاقىنداۋعا نەمەسە ەڭكەيۋگە بولمايدى. شىراقتى 2 مەتر قاشىقتىقتان سوندىرۋگە تىرىسۋ قاجەت. بالا شىراقتى سوندىرمەيىنشە ويىن اياقتالمايدى.

جاقسى ءسوز – جارىم ىرىس

بۇل جاتتىعۋ توپپەن ويناۋعا ارنالعان. بالالار شەڭبەر قۇرا وتىرادى. ءار بالا جانىنداعى كورشىسىنىڭ كوزىنە قاراپ، جاقسى، جۇرەككە جىلى سوزدەر ايتۋى كەرەك. ال كورشىسى العىس ايتىپ، كەلەسى ويىنشىعا كوشەدى. كەي بالالارعا قوشەمەت سوزدەرىن ايتۋ قيىنعا سوعادى. بۇل رەتتە كورشىسىنە قاتىستى سۇراق قويىپ نەمەسە ءوزىڭىز بىر-ەكى مىسالى ايتۋىڭىز ارقىلى كومەكتەسۋىڭىزگە بولادى. ويىن ارقىلى بالالار كوپ نارسەگە ۇيرەنە الادى، سەبەبى جاقسى ءسوز ايتا ءبىلۋ – ۇلكەن ونەر.

نە بولعانىن تاپ!

ءومىرلى جاعداي بەينەلەنگەن سۋرەت نە فوتوسۋرەتتەر الىڭىز. مىسالى، الدەكىمنىڭ جەڭىسكە جەتۋى، ماقتاۋ قاعازىمەن ماراپتاتتالۋى. بالاعا سۋرەتتى كورسەتىپ، قانداي كورىنىس بەينەلەنگەنىن، ارى قاراي نە بولۋى مۇمكىن ەكەندىگىن سۇراڭىز.

بۇل تاپسىرما بالانىڭ ءوي-ورىسىن، قيالىن دامىتادى. بالانىڭ اڭگىمەنى بارىنشا انىق ەتىپ قۇرعانى دۇرىس. كومەك ءۇشىن سۇراقتار قويۋىڭىزعا بولادى.

وقيعا قۇراستىرامىز

ويىن توپپەن ويناۋعا ارنالعان. بارلىعى شەڭبەر قۇرىپ وتىرادى. ءسىز جۇرگىزۋشى رەتىندە بەلگىلى ءبىر وقيعانى باستايسىز: «ەرتە-ەرتە، ەرتەدە...». مۇنان سوڭ بالالار شەڭبەر بويىنشا كەزەكتەسىپ ءبىر-بىرىنىڭ ءسوزىن ىلەستىرىپ اكەتىپ، ءبىر سويلەمنەن جالعاستىرادى. كەزەك قايتا اينالىپ سىزگە كەلگەندە، وقيعا جەلىسىن كوكەيگە قونارلىقتاي ەتىپ ازداپ وزگەرتۋىڭىزگە بولادى. اتالعان ويىن بالالاردى كوڭىلدەندىرىپ، قىزىقتىرادى ءارى قيالىن دامىتادى.

---