- 15 ءساۋ. 2015 00:00
- 270
سابىرسىز، ارسىز، ەرىنشەك
سابىرسىز، ارسىز، ەرىنشەك،
كورسە قىزار، جالماۋىز،
سورلى قازاق سول ءۇشىن
التى باقان الاۋىز.
ءوزىن-وزى كۇندەيدى،
جاقىنىن جالعان مىندەيدى،
ول – ارسىزدىق بەلگىسى.
ۇياتسىنباي، ويلانباي،
قوي دەگەنگە ءتىل الماي،
ءىس قىلماي ما ول كىسى؟
ءبىر-اق سەكىرىپ شىعام دەپ،
ءبىر-اق قارعىپ تۇسەم دەپ،
مەرتىگەدى، جاتادى.
ۇرلىقپەن مال تابام دەپ،
ەگەسسە اۋىل شابام دەپ،
ءسويتىپ قۇداي اتادى.
بۇل نەڭ دەسە بىرەۋگە
جوق نارسەنى شاتادى.
قۇتىلام دەپ ىسىنەن،
ءبارىن كورىپ كىسىدەن،
شىعىنعا ابدەن باتادى.
بۇل بولماسا ونىسى،
اۋدارىلىپ قونىسى،
الىستان ءدام تاتادى.
قىزمەت قىلىپ مال تاپپاي،
عىلىم وقىپ وي تاپپاي،
قۇر ۇيىندە جاتادى.
ەل قىدىرىپ اس ءىشىپ،
ەركەك ارىن ساتادى.
بالا-شاعا، ۇرعاشى
ۇيدە جاۋراپ قاتادى.
ەڭبەگى جوق، ەركەسىپ،
ءبىر شولاقپەن سەركەسىپ،
پىسىق دەگەن انت شىقتى.
ءبىر ءسوز ءۇشىن جاۋ بولىپ،
ءبىر كۇن ءۇشىن دوس بولىپ،
ءجۇز قۇبىلعان سالت شىقتى.
پىسىق كىم دەپ سۇراساڭ –
قالاعا شاپسا دەم الماي،
وتىرىك ارىز كوپ بەرسە،
كورگەندەردەن ۇيالماي.
سىبىردان باسقا سىرى جوق،
شارۋاعا قىرى جوق،
وتىرىك، وسەك، ماقتانعا
اعىپ تۇرسا بەينە سۋ.
ات-شاپاننان كەم كورمەس،
بىرەۋ اتىن قويسا «قۋ».
قۋ ءناپسىسىن تىيا الماي،
اتىم شىعىپ ءجۇرسىن دەپ،
بەرەكەگە قاس بولسا،
جەلىكتىرگەن ايتاققا
اراق ىشپەي ماس بولسا.
ەل تىنىش بولسا ازادى،
ەرىگىپ ولە جازادى.
ۇيدە وتىرسا سالبىراپ،
تۇزگە شىقسا البىراپ،
كىسىنى كورسە قىلجاڭداپ،
قالجىڭشىلسىپ ىرجاڭداپ،
ءوز ۇيىندە قيپاڭداپ،
كىسى ۇيىندە كۇي تاڭداپ.
اقىلى بار كىسىنى
عايباتتايدى، داتتايدى.
اۋقاتى بار تۋعاندى
قايىرسىز يت دەپ جاتتايدى.
مال مەن باقتىڭ دۇشپانى،
كەسەلدى پىسىق كوبەيدى،
كۇشىك يتتەي ءۇرىپ ءجۇر،
كىسىدەن كەممىن دەمەيدى.
قۋ تىلمەنەن قۇتىرتىپ،
كەتەر ءبىر كۇن وتىرتىپ،
قىزمەت قىلعان كىسىسىن
قۇرىتۋعا تايايدى.
قىلىپ جۇرگەن ونەرى:
حارەكەتى – ارەكەت.
ءوزى وڭباعان انتۇرعان
كىمگە ويلايدى بەرەكەت؟
كىمدى ۇيالىپ ايايدى؟
راسى جوق ءسوزىنىڭ،
ىرىسى جوق ءوزىنىڭ،
وڭكەي جالعان ماقتانمەن
شىننىڭ بەتىن بويايدى.
بۇل سوزىمدە جالعان جوق،
ايتىلماي ءسوزىم قالعان جوق،
ابايلاڭىز، بايقاڭىز –
ەلدىڭ جايى سولاي-دى.
كورسە قىزار، جالماۋىز،
سورلى قازاق سول ءۇشىن
التى باقان الاۋىز.
ءوزىن-وزى كۇندەيدى،
جاقىنىن جالعان مىندەيدى،
ول – ارسىزدىق بەلگىسى.
ۇياتسىنباي، ويلانباي،
قوي دەگەنگە ءتىل الماي،
ءىس قىلماي ما ول كىسى؟
ءبىر-اق سەكىرىپ شىعام دەپ،
ءبىر-اق قارعىپ تۇسەم دەپ،
مەرتىگەدى، جاتادى.
ۇرلىقپەن مال تابام دەپ،
ەگەسسە اۋىل شابام دەپ،
ءسويتىپ قۇداي اتادى.
بۇل نەڭ دەسە بىرەۋگە
جوق نارسەنى شاتادى.
قۇتىلام دەپ ىسىنەن،
ءبارىن كورىپ كىسىدەن،
شىعىنعا ابدەن باتادى.
بۇل بولماسا ونىسى،
اۋدارىلىپ قونىسى،
الىستان ءدام تاتادى.
قىزمەت قىلىپ مال تاپپاي،
عىلىم وقىپ وي تاپپاي،
قۇر ۇيىندە جاتادى.
ەل قىدىرىپ اس ءىشىپ،
ەركەك ارىن ساتادى.
بالا-شاعا، ۇرعاشى
ۇيدە جاۋراپ قاتادى.
ەڭبەگى جوق، ەركەسىپ،
ءبىر شولاقپەن سەركەسىپ،
پىسىق دەگەن انت شىقتى.
ءبىر ءسوز ءۇشىن جاۋ بولىپ،
ءبىر كۇن ءۇشىن دوس بولىپ،
ءجۇز قۇبىلعان سالت شىقتى.
پىسىق كىم دەپ سۇراساڭ –
قالاعا شاپسا دەم الماي،
وتىرىك ارىز كوپ بەرسە،
كورگەندەردەن ۇيالماي.
سىبىردان باسقا سىرى جوق،
شارۋاعا قىرى جوق،
وتىرىك، وسەك، ماقتانعا
اعىپ تۇرسا بەينە سۋ.
ات-شاپاننان كەم كورمەس،
بىرەۋ اتىن قويسا «قۋ».
قۋ ءناپسىسىن تىيا الماي،
اتىم شىعىپ ءجۇرسىن دەپ،
بەرەكەگە قاس بولسا،
جەلىكتىرگەن ايتاققا
اراق ىشپەي ماس بولسا.
ەل تىنىش بولسا ازادى،
ەرىگىپ ولە جازادى.
ۇيدە وتىرسا سالبىراپ،
تۇزگە شىقسا البىراپ،
كىسىنى كورسە قىلجاڭداپ،
قالجىڭشىلسىپ ىرجاڭداپ،
ءوز ۇيىندە قيپاڭداپ،
كىسى ۇيىندە كۇي تاڭداپ.
اقىلى بار كىسىنى
عايباتتايدى، داتتايدى.
اۋقاتى بار تۋعاندى
قايىرسىز يت دەپ جاتتايدى.
مال مەن باقتىڭ دۇشپانى،
كەسەلدى پىسىق كوبەيدى،
كۇشىك يتتەي ءۇرىپ ءجۇر،
كىسىدەن كەممىن دەمەيدى.
قۋ تىلمەنەن قۇتىرتىپ،
كەتەر ءبىر كۇن وتىرتىپ،
قىزمەت قىلعان كىسىسىن
قۇرىتۋعا تايايدى.
قىلىپ جۇرگەن ونەرى:
حارەكەتى – ارەكەت.
ءوزى وڭباعان انتۇرعان
كىمگە ويلايدى بەرەكەت؟
كىمدى ۇيالىپ ايايدى؟
راسى جوق ءسوزىنىڭ،
ىرىسى جوق ءوزىنىڭ،
وڭكەي جالعان ماقتانمەن
شىننىڭ بەتىن بويايدى.
بۇل سوزىمدە جالعان جوق،
ايتىلماي ءسوزىم قالعان جوق،
ابايلاڭىز، بايقاڭىز –
ەلدىڭ جايى سولاي-دى.