- 24 قاز. 2019 00:00
- 230
سەن تۋرالى ايتپاۋعا حاقىم بار ما؟
تۋعان جەر دەگەن كەزدە كوز الدىما ەڭ ءبىرىنشى تۋعان ولكەم "قايىڭدى" ەلەس بەرەدى. اسقار تاۋ، جاسىل ورمان، ءمولدىر بۇلاقسىز-اق وسى ءبىر اۋىل ءسال جىراقتاسام وزىنە تارتىپ، ساعىندىرىپ تۇرادى. تۋعان جەر ءار تاسىمەن دە، تامشى سۋىمەن دە، كۇن قاقتاعان توپىراعىمەن دە ىستىق بولاتىنى دا سودان بولار؟! بالالىق شاقتىڭ بال كۇنى وتكەن، ءتاتتى كۇندەردىڭ ەستەلىكتەرى ساقتالعان، ارمانىمنىڭ اسقار شىڭىنا قادام باستاعان اۋىل ىستىق بولماعان دا شە؟
مۇحيت تا ەمەس، تەڭىز دە ەمەس، كول دە ەمەس
ويىل-وزەن!
تەرەڭ دە ەمەس، ەندى ەمەس،
كوكتەم كەلىپ، مۇز جارىلىپ جاتقاندا،
سول ءبىر كەزدەن كوز الدىما كەلدى ەلەس-دەپ، وسى اۋىلدىڭ تۇلەگى، اقىن ەرتاي اشىقبايەۆتىڭ جىرىنا ارقاۋ بولعان ويىل وزەنىنىڭ وڭ جاق بۇيىرىندە ورنالاسقان، قىرعا شىقساڭ شاشىراڭقى ورنالاسقان ءجۇز ءۇيدىڭ ارقا-جوڭى انىق كورىنەتىن اۋىل، سول – قايىڭدى. ءبىزدىڭ قايىڭدى! مەنىڭ قايىڭدىم! مەنىڭ جۇماق مەكەنىم...
جۇيىتكىپ وتكەن جۇردەك پويىزداي زىمىراپ وتە شىققان الاڭسىز بالالىق شاعىم وسى اۋىلدىڭ شاڭى بۇرقىراعان كوشەلەرىمەن، ەسىپ اققان تولقىنى بۇيرا-بۇيرا ويىل وزەنىنىڭ جاعاسىندا ءوتتى. اسپانمەن تالاسار بيىك-بيىك تاۋلارى بولماسا دا، ارقاسىن قىستا قار جاۋىپ اسەمدەيتىن، باۋرايى كوكتەمدە قىزىلدى-سارىلى اسەم گۇلگە ورانىپ ءتاتتى ءيىس سىيلايتىن، جازدا كۇن قاقتايتىن قىراتتارى مەن ءۇشىن استە اسقار تاۋدان كەم ەمەس. اسىق اتىپ، اسىر سالىپ ءجۇرىپ-اق وسى اۋىلعا عاشىق بولعام. بەتىمنەن ءسۇيىپ وتكەن سامالى جەلىنە، دالانىڭ جۇپارىن اڭقىتقان اق جاۋىنىنا عاشىق بولعام. جازدىڭ اپتاعان ىستىعىن، قىستىڭ سۇراپىل بورانىن ەلەمەي، جازى باۋعا، قىسى تاۋعا جەتەلەگەن اۋىل ماعان اسقاق ارمان، شىم شابىت، قايتپايتىن قايرات سىيلادى.
تاريحىنا ۇڭىلسەڭ تامىرى تەرەڭدە جاتقان اۋىلىمىز اۋزى دۋالى قاراعۇلداي ءبيدى، داۋىس دياپازونى قايتالانباس تۇلعا، داۋىسى جيىرما بەس شاقىرىمعا جەتەتىن، ايگىلى مۇحيت انشىلەر مەكتەبىنىڭ تۇلەگى قىزىلداي اقىن، ءانشى، جىراۋدى، ۇلت ازاتتىق كوتەرىلىسكە ۇلەسىن قوسقان، پاتشاعا قارسى قارا جۇمىسقا قازاقتاردان ادام بەرمەۋدى ۇيىمداستىرعان، بۇحار مەدرەسەسىنىڭ تۇلەگى، اعارتۋشى، ويىل اۋدانى بويىنشا العاشقى مەشىت پەن مەكتەپ سالۋشىنىڭ ءبىرى ءىزباسار ۇلى جيەنالىدەي يشان-حازىرەتتى، قازاقتان شىققان تۇڭعىش گينەرال-لەيتەنانت كەرەيەۆ جانسەندەي باتىردى، اقتوبە وبلىسىنىڭ باس اقىنى سانالاتىن اشىقبايەۆ ەرتايداي ويشىل اقىندى قۇرساعىندا قۇنداقتاعان بولاتىن. ەندەشە، وتكەنىندە وسىنداي زيالى قاۋىمى بار قايىڭدىدان اقىن-جازۋشىلاردىڭ شىعۋى دا زاڭدىلىق.
ەرتاي اقىن قايىڭدىعا تاعى ءبىر ولەڭىندە:
سەن تۋرالى اڭىز جوق ەل ەسىندە
تۇڭعيىققا شىم باتقان كەمەسىڭ بە؟
قايىڭدى دەپ اتالدى،
نەگە ءبىراق؟
قايىڭىڭ جوق بەلىڭدە،بەلەسىڭدە؟ -
- دەپ جىرلاعان بولاتىن. راسىمەن دە اۋلاسىنان دا، دالاسىنان دا، سۇراپ ىزدەمەك تۇگىلى جىلاپ ىزدەسەڭدە قايىڭ تاپپايسىڭ. دەسەك تە، قازىرگى تاڭدا باباسىنىڭ ءىزىن جالعاپ، دانالىعىن جاھانعا پاش ەتىپ جۇرگەن قىزدارى مەن جىگىتتەرى سىنبايتىن، ورتەنبەيتىن، قۇلامايتىن ءبىر-بىر ءتۇپ اققايىڭعا اينالدى.