- 08 اقپ. 2020 00:00
- 271
شاقىرىلماعان تويعا قالاي بارۋعا بولادى
بىردە ايەلى قوجامەن جانجالداسىپ، ۇيىنەن تۇرا قاشادى. قوجا قولىندا ۇزىن تاياعى بار، تاس-تالقان بوپ اشۋلانعان:
— سەنەن كورگەن قورلىعىم جەتتى. وتىز جىلدان بەرگى ءوشىمدى ءبىر الىپ، كوك الا قويداي قىلىپ ساباماسام با، بالەم. سونسوڭ باراتىن جەرىڭە بارا بەر! — دەپ، اقىرىپ سوڭىنان قۋىپ بەرەدى.
— مۇسىلماندار-اۋ؟ مىناۋ دۇلەي جىنداندى بىلەم، اراشالاڭدار، ويباي، — دەپ ايەلى ءۇيدى اينالا قاشادى.
كورشى ۇيدە توي بولىپ جاتسا كەرەك. ايعاي-شۋدى ەستىپ، جۇرت سىرتقا دۇرلىگە شىعادى. قوجانىڭ ايەلىن ايەلدەر وتىرعان بولمەگە كىرگىزىپ، قوجاعا «اشۋىڭدى باس» دەپ، باسالقى سوزدەر ايتا باستايدى:
— قوجەكە، قوي! «قاتىننىڭ شاشى ۇزىن، اقىلى قىسقا» دەگەن ەمەس پە؟ ال، ەركەكتەردىڭ ءجونى ءبىر باسقا. قازى، عۇلاما دەگەن اتىڭ بار. ءبىزدىڭ بىرەۋىمىز وستىسەك، ءوزىڭ ءجون ايتۋعا ءتيىسسىڭ. ۇيات قوي مۇنىڭ.
ءۇي يەسى سوزگە ارالاسادى:
— «يگىلىكتىڭ ەرتە-كەشى جوق» دەگەن. ءتۇۋ باستا سەنى تويعا شاقىرماعانىم — كىلەڭ جاستار جينالار، وتاعاسىنا كوڭىلسىز بولار، دەپ ويلاپ ەدىم. مىنە، ەندى «بىتەر ءىستىڭ باسىنا — جاقسى كەلەر قاسىنا» دەپ، ءوزىڭدى قۇداي ايداپ اكەلدى. ۇيگە كىر، تورگە شىق. ءۇي-ىشى بولعان سوڭ ىدىس-اياق شىلدىراماي تۇرا ما، وقاسى جوق ءقازىر-اق تاتۋلاساسىڭدار.
بۇل ءسوزدى ەستىگەن سوڭ قوجانىڭ اشۋى ءبىراز باسىلايىن دەسە كەرەك. ۇيگە كىرەدى. ىستىق تاماق بەرگەلى جاتقان مەزگىل ەكەن، جۇرت قول شايىپ، داستارقان باسىنا وتىرىسادى. قوجا ايەلىمەن قالاي ۇرسىسىپ قالعانىن ايتادى، جۇرت شەك-سىلەسى قاتىپ، قىران كۇلكى بولادى. ولار كۇلكىدەن ەسىن جيناعانشا، قوجا ءتاتتى پالاۋدى اپىل-قۇپىل اساپ، قىزىل وڭەشتەن ءارى اسىرا بەرەدى.
تاباقتىڭ بەرگى جاعىن ويسىراتىڭقىراپ تاستاپ:
— مۇندا پانالاپ، جانىڭ قالدى بىلەم، ايتپەگەندە قولىما ىلىكسەڭ، سەن سالداقىنى شاشىڭنان سۇيرەپ، مىنا تاباقتاي شىر كوبەلەك اينالدىرار ەدىم، — دەپ قوجا تاباقتىڭ ارعى تولى جاعىن وزىنە قاراتىپ الادى دا، تاعى دا قوس قولداپ اساي باستايدى.
وتىرعاندار ءالى دە كۇلكىدەن شەك-سىلەسى قاتىپ:
— قوجەكە، اشۋ ۇستىندە دە ءازىل-قالجىڭىڭ قالمايدى ەكەن، — دەپ قولپاشتاپ قويادى.
اقىرى ءتاتتى-دامدى تاعامدار جەلىنىپ بولعان سوڭ، كۇرەڭ شايعا قانىپ العان قوجا كوڭىلى شات، جايلانىپ وتىرىپ قوناقتارعا تاعى دا ءبىر سىر شەرتەدى:
— مىرزالار، كورشىمنىڭ توي جاساعالى جاتقانىنان حاباردار ەدىم، ءبىراق مەنى تويعا شاقىرعان جوق. تويعا ارناپ ءتۇرلى ءتاتتى-دامدى تاعامدار، ونىڭ ىشىندە مەنىڭ جەرىك اسىم — مايلى پالاۋ دا ءپىسىرىلىپ جاتقانىن ءبىلىپ وتىردىم. سونسوڭ بايبىشەمىز ەكەۋمىز كەڭەسىپ، تويعا بارۋدىڭ جولىن قاراستىرساق، وتىرىك جانجالدان ابزالى جوق ەكەن. ايتپەسە، ينشاللا، ءازىر بايبىشەممەن ءتۇس شىتىسىپ كورگەن ادام ەمەسپىن. بايبىشەمە ايتىڭدارشى، ۇيگە قايتاتىن ۋاقىت بولدى. ال، وزدەرىڭ تويدى ودان ءارى قىزدىرا بەرىڭدەر، — دەپتى قوجا.
تويعا كەلگەن جۇرت قوجانىڭ وسىنداي ءبىر تاپقىرلىعىنا تاعى دا تاڭ قالىپتى.