سىبايلاس جانە ۆەرتيكال بۇرىشتار
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سىبايلاس جانە ۆەرتيكال بۇرىشتار.
ماقساتى: 1. سىبايلاس جانە ۆەرتيكال بۇرىشتار انىقتامالارى جانە نەگىزگى قاسيەتتەرىن مەڭگەرتۋ، ەسەپ شىعارۋدا ءتيىمدى قولدانا ءبىلۋى.
2. وقۋشىلاردى ءوز ەلىن، ءوز جەرىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ، پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، ۇقىپتىلىققا، شاپشاڭدىققا تاربيەلەۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن كەڭەيتە وتىرىپ، تانىمدىق قابىلەتىن ارتتىرۋ.
ءتۇرى: ساياحات ساباق.
ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، جەكە، توپتىق جۇمىس.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار.
ساباق بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارى
ساباقتى: «جەردىڭ دە، ەلدىڭ دە يەسى ءوزىڭ ەكەنىڭدى ۇمىتپا!» ن. نازاربايەۆتىڭ سوزىمەن باستاۋ.
وقۋشىلارعا سۇراقتار قويۋ.
1. الەمنىڭ 7 كەرەمەتى.
2. قازاقستاننىڭ 7 كەرەمەتى تۋرالى نە بىلەمىز؟
وسىعان بايلانىستى ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدا ماڭعىستاۋدىڭ 7 كەرەمەتىمەن تانىسامىز. №1 كەرەمەت «شەرقالا» شوقىلى تاۋى.
«شەرقالا» ماڭعىستاۋ اۋدانىندا اقمىش بۇلاعىنىڭ قارسى الدىندا پيراميدا پىشىندەس شوقىلى تاۋ. ونىڭ باسىنا شىعۋ ءۇشىن ادەيى باسپالداق جول جاسالىپتى. ونىڭ ۇزىندىعى 300 مەتر.
«شەرقالا» تاپسىرماسى:
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
1. ساۋلە. 2. بۇرىش. 3. بۇرىشتىڭ تۇرلەرى. 4. بۇرىشتاردىڭ تەڭدىگى.
5. ءىىى اكسيوماسى.
№2 كەرەمەت «بەكەت اتا» ەسكەرتكىشى.
«بەكەت اتا» ەسكەرتكىشى ءۇستىرتتىڭ باتىسىنداعى وعىلاندى جەرىندە، 4 بولمەلى جەراستى مەشىتىندە ءپىر بەكەت ءومىر ءسۇرىپ، بالا وقىتقان. بۇل مەشىت بەكەت اتانىڭ دارىندى ساۋلەتكەرلىگىن، بيىك تالعامىنىڭ كۋاسى، ول حالىق قۇرمەت تۇتاتىن، اۋليە ورىن دەپ سانالادى. جىلىنا مىڭداعان ادام زيارات ەتەدى.
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
«سىبايلاس جانە ۆەرتيكال بۇرىشتار»
1. سىبايلاس بۇرىشتىڭ انىقتاماسى.
2. تەورەما دالەلدەۋى.
3. ۆەرتيكال بۇرىشتار انىقتاماسى.
4. قاسيەتى، دالەلدەۋ.
سىزبالاردى داپتەرگە ورىنداتقىزۋ.
№3 كەرەمەت «قاراقيا» ويپاتى.
قاراقيا ويپاتى الەمدەگى 5 - ءشى، تمد - عى ەڭ تەرەڭ ويپات. مۇحيت دەڭگەيىنەن - 132 مەتر تومەن جاتىر. ءتۇرلى ۇلۋتاستار مەن بور جىنىستاردان تۇرادى. شىعىس بەتكەيى تىك جارقاباقتى تاۋلار.
كىتاپپەن جۇمىس. №77، №82.
№4 كەرەمەت؟ بەلگىسىز. سەرگىتۋ ءساتى.
اتىن تابۋ ءۇشىن ءسوزجۇمباق شەشەلىك.
1. ۇلتتىق ۆاليۋتا.
2. ەلتاڭبا اۆتورى.
3. ءانۇراننىڭ ءانىن جازعان كىم؟
4. تۋدىڭ اۆتورى.
5. باس قالا.
6. رامىزدەردىڭ ءبىرى.
7. تاۋەلسىزدىگىمىزگە نەشە جىل؟
ولاي بولسا، №4 كەرەمەت «تامشالى» كەشەنى.
تامشالى – ءتۇپقاراعان اۋدانىندا فورت - شيەۆچەنكو قالاسىنان سولتۇستىككە قاراي 35 كم - دەي جەردە ورنالاسقان، تابيعي سۋ كوزى. كادىمگى كيىز ۇيگە ۇقساس دوڭگەلەك كەۋەك ۇڭگىر. قابىرعالارى شىپ - شىپ تەرلەپ، كەي جەرلەرىندە سەبەزگىلەپ، مۇزداي ءارى ءمولدىر تامشى بۇركىپ تۇرادى. ۇڭگىر تابانىندا شاعىن كولشىك پايدا بولعان.
تامشالى – مادەني دەمالىس ايماعى.
№5 كەرەمەت «شاقپاق اتا» جەراستى مەشىتى.
شاقپاق اتا عيماراتى - ولكەمىزدەگى اسا ماڭىزدى تاريحي ساۋلەت ەسكەرتكىشتەرىنىڭ ءبىرى. تاۋشىق اۋىلىنان 25 كم قاشىقتىقتا، كاسپيي تەڭىزىنىڭ سارىتاس - قوشاق شىعاناعىنا جاقىن. وڭەجە تاۋىنىڭ ەتەگىندە ورنالاسقان.
سۋرەت بويىنشا ەسەپ قۇراستىرۋ.
50º - قا ارتىق 70º
№6 كەرەمەت «سەيسەم اتا» قاۋىمدىعى.
سەيسەم اتا قاۋىمدىعى بەينەۋ اۋدانىندا ورنالاسقان. ادايلاردىڭ وسى وڭىرگە العاش ورنالاستىرۋشى جولباسشىلاردىڭ، باتىرلاردىڭ، بيلەردىڭ، باي - مىرزالاردىڭ بەيىتتەرى وسى قورىمدا.
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.§ 6. №82 ەسەپ.
№ 7 كەرەمەت «ماڭعىستاۋ شىڭىراۋلارى»
100 ادام تەرەڭدىكتەن سۋ تاۋىپ شىعارعان. ادايدىڭ شەبەر قۇدىقشىلارىنىڭ ايتۋلى تۋىندىسى. شىڭىراۋ قۇدىقتىڭ ەڭ تەرەڭ جەرى. قۇدىقتاردىڭ ەڭ تەرەڭدىگى 6 - 65 مەترگە دەيىن جەتەدى. قۇدىق تاريحى - ولكە تاريحى. 1870 جىلى وبلىس تەرريتورياسىندا 1139 قۇدىق بولسا، حح عاسىردىڭ باسىندا 4200 جەتكەن. قۇدىق اتتارى كەيدە قۇدىقشىلار اتىمەن دە اتالعان.
بەسوقتى قۇدىعى، ماناتا، ماستەك، تاسورپا، تولەپ جانە ت. ب.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
قۇدىق تاپسىرمالارى:
1. سىبايلاس بۇرىش انىقتاماسى.
2. ۆەرتيكال بۇرىشتار.
3. سىبايلاس بۇرىشتار قاسيەتى
4. ۆەرتيكال بۇرىشتار قاسيەتى.
قۇدىق تاپسىرمالارىن ورىنداعاندا «بەيبىتشىلىك پەن جاسامپازدىقتىڭ 20 جىلى قۇتتى بولسىن!» ءسوزى شىعادى. وسىمەن ساباقتى اياقتاۋ.
قوسىمشا پايدالانىلعان ادەبيەتتەر:
1. «ماڭعىستاۋ» ەنسيكلوپەدياسى.
2. 2. اۋىلىمدا ءىزى جاتىر ۇلىلاردىڭ» مۋسا سەگىزبايەۆ.
3. «ۇيقىداعى ارۋدىڭ ويانۋى» ءابىش كەكىلبايەۆ.
4. «ماڭعىستاۋ گەوگرافياسى» سەرىكبول قوندىبايەۆ.
5. «گەومەتريا» 7 - 10 سىنىپ. پوگورەلوۆ ۆ. ا.
ماقساتى: 1. سىبايلاس جانە ۆەرتيكال بۇرىشتار انىقتامالارى جانە نەگىزگى قاسيەتتەرىن مەڭگەرتۋ، ەسەپ شىعارۋدا ءتيىمدى قولدانا ءبىلۋى.
2. وقۋشىلاردى ءوز ەلىن، ءوز جەرىن سۇيۋگە تاربيەلەۋ، پانگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ، ۇقىپتىلىققا، شاپشاڭدىققا تاربيەلەۋ.
3. وقۋشىلاردىڭ وي - ءورىسىن كەڭەيتە وتىرىپ، تانىمدىق قابىلەتىن ارتتىرۋ.
ءتۇرى: ساياحات ساباق.
ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، جەكە، توپتىق جۇمىس.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار.
ساباق بارىسى: ءى. ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارى
ساباقتى: «جەردىڭ دە، ەلدىڭ دە يەسى ءوزىڭ ەكەنىڭدى ۇمىتپا!» ن. نازاربايەۆتىڭ سوزىمەن باستاۋ.
وقۋشىلارعا سۇراقتار قويۋ.
1. الەمنىڭ 7 كەرەمەتى.
2. قازاقستاننىڭ 7 كەرەمەتى تۋرالى نە بىلەمىز؟
وسىعان بايلانىستى ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدا ماڭعىستاۋدىڭ 7 كەرەمەتىمەن تانىسامىز. №1 كەرەمەت «شەرقالا» شوقىلى تاۋى.
«شەرقالا» ماڭعىستاۋ اۋدانىندا اقمىش بۇلاعىنىڭ قارسى الدىندا پيراميدا پىشىندەس شوقىلى تاۋ. ونىڭ باسىنا شىعۋ ءۇشىن ادەيى باسپالداق جول جاسالىپتى. ونىڭ ۇزىندىعى 300 مەتر.
«شەرقالا» تاپسىرماسى:
ءۇي تاپسىرماسىن تەكسەرۋ.
1. ساۋلە. 2. بۇرىش. 3. بۇرىشتىڭ تۇرلەرى. 4. بۇرىشتاردىڭ تەڭدىگى.
5. ءىىى اكسيوماسى.
№2 كەرەمەت «بەكەت اتا» ەسكەرتكىشى.
«بەكەت اتا» ەسكەرتكىشى ءۇستىرتتىڭ باتىسىنداعى وعىلاندى جەرىندە، 4 بولمەلى جەراستى مەشىتىندە ءپىر بەكەت ءومىر ءسۇرىپ، بالا وقىتقان. بۇل مەشىت بەكەت اتانىڭ دارىندى ساۋلەتكەرلىگىن، بيىك تالعامىنىڭ كۋاسى، ول حالىق قۇرمەت تۇتاتىن، اۋليە ورىن دەپ سانالادى. جىلىنا مىڭداعان ادام زيارات ەتەدى.
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
«سىبايلاس جانە ۆەرتيكال بۇرىشتار»
1. سىبايلاس بۇرىشتىڭ انىقتاماسى.
2. تەورەما دالەلدەۋى.
3. ۆەرتيكال بۇرىشتار انىقتاماسى.
4. قاسيەتى، دالەلدەۋ.
سىزبالاردى داپتەرگە ورىنداتقىزۋ.
№3 كەرەمەت «قاراقيا» ويپاتى.
قاراقيا ويپاتى الەمدەگى 5 - ءشى، تمد - عى ەڭ تەرەڭ ويپات. مۇحيت دەڭگەيىنەن - 132 مەتر تومەن جاتىر. ءتۇرلى ۇلۋتاستار مەن بور جىنىستاردان تۇرادى. شىعىس بەتكەيى تىك جارقاباقتى تاۋلار.
كىتاپپەن جۇمىس. №77، №82.
№4 كەرەمەت؟ بەلگىسىز. سەرگىتۋ ءساتى.
اتىن تابۋ ءۇشىن ءسوزجۇمباق شەشەلىك.
1. ۇلتتىق ۆاليۋتا.
2. ەلتاڭبا اۆتورى.
3. ءانۇراننىڭ ءانىن جازعان كىم؟
4. تۋدىڭ اۆتورى.
5. باس قالا.
6. رامىزدەردىڭ ءبىرى.
7. تاۋەلسىزدىگىمىزگە نەشە جىل؟
ولاي بولسا، №4 كەرەمەت «تامشالى» كەشەنى.
تامشالى – ءتۇپقاراعان اۋدانىندا فورت - شيەۆچەنكو قالاسىنان سولتۇستىككە قاراي 35 كم - دەي جەردە ورنالاسقان، تابيعي سۋ كوزى. كادىمگى كيىز ۇيگە ۇقساس دوڭگەلەك كەۋەك ۇڭگىر. قابىرعالارى شىپ - شىپ تەرلەپ، كەي جەرلەرىندە سەبەزگىلەپ، مۇزداي ءارى ءمولدىر تامشى بۇركىپ تۇرادى. ۇڭگىر تابانىندا شاعىن كولشىك پايدا بولعان.
تامشالى – مادەني دەمالىس ايماعى.
№5 كەرەمەت «شاقپاق اتا» جەراستى مەشىتى.
شاقپاق اتا عيماراتى - ولكەمىزدەگى اسا ماڭىزدى تاريحي ساۋلەت ەسكەرتكىشتەرىنىڭ ءبىرى. تاۋشىق اۋىلىنان 25 كم قاشىقتىقتا، كاسپيي تەڭىزىنىڭ سارىتاس - قوشاق شىعاناعىنا جاقىن. وڭەجە تاۋىنىڭ ەتەگىندە ورنالاسقان.
سۋرەت بويىنشا ەسەپ قۇراستىرۋ.
50º - قا ارتىق 70º
№6 كەرەمەت «سەيسەم اتا» قاۋىمدىعى.
سەيسەم اتا قاۋىمدىعى بەينەۋ اۋدانىندا ورنالاسقان. ادايلاردىڭ وسى وڭىرگە العاش ورنالاستىرۋشى جولباسشىلاردىڭ، باتىرلاردىڭ، بيلەردىڭ، باي - مىرزالاردىڭ بەيىتتەرى وسى قورىمدا.
ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.§ 6. №82 ەسەپ.
№ 7 كەرەمەت «ماڭعىستاۋ شىڭىراۋلارى»
100 ادام تەرەڭدىكتەن سۋ تاۋىپ شىعارعان. ادايدىڭ شەبەر قۇدىقشىلارىنىڭ ايتۋلى تۋىندىسى. شىڭىراۋ قۇدىقتىڭ ەڭ تەرەڭ جەرى. قۇدىقتاردىڭ ەڭ تەرەڭدىگى 6 - 65 مەترگە دەيىن جەتەدى. قۇدىق تاريحى - ولكە تاريحى. 1870 جىلى وبلىس تەرريتورياسىندا 1139 قۇدىق بولسا، حح عاسىردىڭ باسىندا 4200 جەتكەن. قۇدىق اتتارى كەيدە قۇدىقشىلار اتىمەن دە اتالعان.
بەسوقتى قۇدىعى، ماناتا، ماستەك، تاسورپا، تولەپ جانە ت. ب.
ساباقتى قورىتىندىلاۋ.
قۇدىق تاپسىرمالارى:
1. سىبايلاس بۇرىش انىقتاماسى.
2. ۆەرتيكال بۇرىشتار.
3. سىبايلاس بۇرىشتار قاسيەتى
4. ۆەرتيكال بۇرىشتار قاسيەتى.
قۇدىق تاپسىرمالارىن ورىنداعاندا «بەيبىتشىلىك پەن جاسامپازدىقتىڭ 20 جىلى قۇتتى بولسىن!» ءسوزى شىعادى. وسىمەن ساباقتى اياقتاۋ.
قوسىمشا پايدالانىلعان ادەبيەتتەر:
1. «ماڭعىستاۋ» ەنسيكلوپەدياسى.
2. 2. اۋىلىمدا ءىزى جاتىر ۇلىلاردىڭ» مۋسا سەگىزبايەۆ.
3. «ۇيقىداعى ارۋدىڭ ويانۋى» ءابىش كەكىلبايەۆ.
4. «ماڭعىستاۋ گەوگرافياسى» سەرىكبول قوندىبايەۆ.
5. «گەومەتريا» 7 - 10 سىنىپ. پوگورەلوۆ ۆ. ا.
You Might Also Like
-
بەيورگانيكالىق قوسىلىستاردىڭ نەگىزگى كلاستارىن قورىتىندىلاۋ
