حالىقتىق پەداگوگيكا ەلەمەنتتەرىن ماتەماتيكا ساباعىندا پايدالانۋ
حالىقتىق پەداگوگيكا ەلەمەنتتەرىن ماتەماتيكا ساباعىندا پايدالانۋ
بۇگىنگى مەكتەپتەگى وقىپ جاتقان جاس ۇرپاقتى ەلجاندىلىققا تاربيەلەيتىن تاعىلىمدى ءتالىم – ۇلتتىق رۋحتا تاربيەلەۋ مەن وقىتۋ.
«تاربيە – تابالدىرىقتان باستالادى» دەگەن ناقىلدىڭ ءوزى ومىردەن الىنعان شىندىق. حالىق تاربيەسى عاسىردان – عاسىرعا، ۇرپاقتان ۇرپاققا جالعاسىپ كەلەدى. ادامدى ادام ەتكەن ەڭبەك بولسا، ول ەڭبەكتى ۇرپاعىنا ۇيرەتىپ، ادامي قاسيەتكە باۋراعان حالىق تاربيەسى.
ءبىلىم بەرۋ زاڭىندا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتى ۇلتتىق جانە جالپى ازاماتتىق قۇندىلىقتار، ەلجاندىلىققا، ءوز وتانى – قازاقستاندى سۇيۋگە حالىق داستۇرلەرىن قاستەرلەۋگە تاربيەلەۋ دەلىنگەن. سوندىقتان ءمۇعالىم جان - جاقتى جەتىلگەن، ءبىلىمدى، حالىقتىق ءداستۇر، ادەت - عۇرىپ پەن سالت - سانا ەرەكشەلىكتەرىنەن سۋسىنداعان شاكىرت تاربيەلەۋى ءتيىس. ويتكەنى، ءبىلىم مەن عىلىمدى ءوز دارەجەسىندە مەڭگەرگەن ەلدەر عانا ەكونوميكالىق دامۋدا الەمدىك دامۋدىڭ الدىڭعى كوشىندە بولا الادى.
قازاق حالقى ەرتە زامانداردا عىلىم مەن بىلىمگە ەركىن قولى جەتپەسە دە ومىرلىك تاجىريبەدەن وقىپ ۇيرەنىپ تالعاي ءبىلىپ، شەبەرلىكتىڭ نەبىر سان سالاسىن اسقان ۇقىپتىلىقپەن ساقتاپ، ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە جەتكىزە بىلگەن.
قازاق اعارتۋشىسى م. جۇمابايەۆتىڭ «ءاربىر ۇلتتىڭ بالاسى ءوز ۇلتىنىڭ اراسىندا، ءوز ۇلتى ءۇشىن قىزمەت قىلاتىن بولعاندىقتان، تاربيەشى بالانى سول ۇلت تاربيەسىمەن تاربيەلى قىلۋعا مىندەتتى» دەگەن ۇلاعاتتى ءسوزى قازىرگى زامانعا ساي ەلىمىزدەگى ۇلتتىق مەكتەپتىڭ قالىپتاسۋىن مەڭزەيدى.
ەلباسىمىزدىڭ سوزىمەن ايتقاندا، «قازاقستان بىرەۋلەردىڭ قازاقتارعا تارتۋى ەمەس، ولاردىڭ تاريحي وتانى». ادام بويىنا بىتكەن الۋان قاسيەت، دارىن تۋعان توپىراقتان داريدى. تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك پەن مەيىرىم كەيىنگى ۇرپاققا انا سۇتىمەن، بەسىك جىرىمەن سىڭىرىلگەن.
حالىقتىق پەداگوگيكا ەلەمەنتتەرىن قولدانۋدىڭ ماڭىزدىلىعى – بىلىمدىلىك، دامىتۋشىلىق، تاربيەلىلىك ماقساتتارىن جۇزەگە اسىرىپ، وقۋشىنىڭ ومىرگە وزىندىك كوزقاراسىن، ءوزىن قورشاعان ورتاداعى ءارتۇرلى قوعامدىق وي - پىكىر، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى وقۋشى ساناسىندا بايلانىستىرا ءبىلۋ نەگىزىندە ۇلتتىق مادەنيەت پەن رۋحتى ساقتاۋعا تاربيەلەيدى.
بۇگىنگى مەكتەپتەگى وقىپ جاتقان جاس ۇرپاقتى ەلجاندىلىققا تاربيەلەيتىن تاعىلىمدى ءتالىم – ۇلتتىق رۋحتا تاربيەلەۋ مەن وقىتۋ.
«تاربيە – تابالدىرىقتان باستالادى» دەگەن ناقىلدىڭ ءوزى ومىردەن الىنعان شىندىق. حالىق تاربيەسى عاسىردان – عاسىرعا، ۇرپاقتان ۇرپاققا جالعاسىپ كەلەدى. ادامدى ادام ەتكەن ەڭبەك بولسا، ول ەڭبەكتى ۇرپاعىنا ۇيرەتىپ، ادامي قاسيەتكە باۋراعان حالىق تاربيەسى.
ءبىلىم بەرۋ زاڭىندا ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ باستى مىندەتى ۇلتتىق جانە جالپى ازاماتتىق قۇندىلىقتار، ەلجاندىلىققا، ءوز وتانى – قازاقستاندى سۇيۋگە حالىق داستۇرلەرىن قاستەرلەۋگە تاربيەلەۋ دەلىنگەن. سوندىقتان ءمۇعالىم جان - جاقتى جەتىلگەن، ءبىلىمدى، حالىقتىق ءداستۇر، ادەت - عۇرىپ پەن سالت - سانا ەرەكشەلىكتەرىنەن سۋسىنداعان شاكىرت تاربيەلەۋى ءتيىس. ويتكەنى، ءبىلىم مەن عىلىمدى ءوز دارەجەسىندە مەڭگەرگەن ەلدەر عانا ەكونوميكالىق دامۋدا الەمدىك دامۋدىڭ الدىڭعى كوشىندە بولا الادى.
قازاق حالقى ەرتە زامانداردا عىلىم مەن بىلىمگە ەركىن قولى جەتپەسە دە ومىرلىك تاجىريبەدەن وقىپ ۇيرەنىپ تالعاي ءبىلىپ، شەبەرلىكتىڭ نەبىر سان سالاسىن اسقان ۇقىپتىلىقپەن ساقتاپ، ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە جەتكىزە بىلگەن.
قازاق اعارتۋشىسى م. جۇمابايەۆتىڭ «ءاربىر ۇلتتىڭ بالاسى ءوز ۇلتىنىڭ اراسىندا، ءوز ۇلتى ءۇشىن قىزمەت قىلاتىن بولعاندىقتان، تاربيەشى بالانى سول ۇلت تاربيەسىمەن تاربيەلى قىلۋعا مىندەتتى» دەگەن ۇلاعاتتى ءسوزى قازىرگى زامانعا ساي ەلىمىزدەگى ۇلتتىق مەكتەپتىڭ قالىپتاسۋىن مەڭزەيدى.
ەلباسىمىزدىڭ سوزىمەن ايتقاندا، «قازاقستان بىرەۋلەردىڭ قازاقتارعا تارتۋى ەمەس، ولاردىڭ تاريحي وتانى». ادام بويىنا بىتكەن الۋان قاسيەت، دارىن تۋعان توپىراقتان داريدى. تۋعان جەرگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىك پەن مەيىرىم كەيىنگى ۇرپاققا انا سۇتىمەن، بەسىك جىرىمەن سىڭىرىلگەن.
حالىقتىق پەداگوگيكا ەلەمەنتتەرىن قولدانۋدىڭ ماڭىزدىلىعى – بىلىمدىلىك، دامىتۋشىلىق، تاربيەلىلىك ماقساتتارىن جۇزەگە اسىرىپ، وقۋشىنىڭ ومىرگە وزىندىك كوزقاراسىن، ءوزىن قورشاعان ورتاداعى ءارتۇرلى قوعامدىق وي - پىكىر، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى وقۋشى ساناسىندا بايلانىستىرا ءبىلۋ نەگىزىندە ۇلتتىق مادەنيەت پەن رۋحتى ساقتاۋعا تاربيەلەيدى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: وكسيدتەردىڭ جىكتەلۋى، الىنۋى، قولدانىلۋى، حيميالىق قاسيەتى.
