سLIL وقۋ ادىستەمەسىنىڭ ەلەمەنتتەرىن ارنايى ءپان ساباعىندا قولدانۋ ەرەكشەلىكتەرى. مولدابايەۆا ن.ا.
سLIL وقۋ ادىستەمەسىنىڭ ەلەمەنتتەرىن ارنايى ءپان ساباعىندا قولدانۋ ەرەكشەلىكتەرى
CLIL وقۋ باعدارلاماسىن باسقا تىلمەن كىرىكتىرە وتىرىپ بەرۋ ادىستەمەسى بولىپ تابىلادى. قازىرگى جاھاندانۋ، تەحنيكالاندىرۋ زامانىندا، ياعني الەمنىڭ عىلىمىنداعى، ونەرىندەگى جانە تەحنولوگيالارىنداعى دامۋدى وقۋشىلار باسقا ءتىلدى مەڭگەرۋ بارىسىندا بىلە وتىرىپ، ءوز تىلىندە سول داعدىلارىن دامىتۋعا مۇمكىندىك الادى.بۇل وقۋشىلارعا شەت ءتىلىن وقىتۋمەن سالىستىرعاندا كوپتەگەن جاڭا باعىتتار بەرەدى، سەبەبى، مۇندا وقۋشى تىلمەن قاتار ءپاندى قوسا مەڭگەرەدى. مۇندا وقۋ مەن ويلاۋ داعدىلارى بىرىكتىرىلگەن.
CLIL سونىمەن قاتار وقىتۋشىعا دا جاڭا تالاپتار قويادى. CLIL ادىستەمەسىن جۇزەگە اسىراتىن ءمۇعالىم: ءپان ءمۇعالىمى؛ ءتىل ءمۇعالىمى؛ سىنىپتاعى نەگىزگى ءمۇعالىم؛ سىنىپ كومەكشىسى رولىندە بولا ءبىلۋى كەرەك.
ءمۇعالىمنىڭ الدىنان كەزدەسەتىن قيىندىق ول ءوز ءپانىن جەتىك بىلۋمەن قاتار، وقۋشىلارىنا قاجەتتى ءتىلدى دە جوعارى دەڭگەيدە ءبىلۋى. بۇل جەردە ءپانارالىق بايلانىستى پايدالانعان وتە ءتيىمدى، مىسالى، شەت ءتىلى ءپانى مۇعالىمدەرىمەن بىرىگە وتىرىپ جۇمىس جۇرگىزۋ.
CLIL ادىستەمەسىن ءارتۇرلى جاستاعى وقۋشىلارعا ولاردىڭ جاس ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي تاڭداۋ ارقىلى قولدانۋدى جۇرگىزۋگە بولادى.
CLIL پرينسيپتەرى مەن قىزمەتى
Conditions |
سىنىپ ءۇشىن ماقساتتارى |
|
شارتتارى |
|
|
|
|
|
تانىم |
Ø |
بالادا قازىرگى جانە بۇرىنعى ءبىلىمى اراسىنداعى بايلانىس |
Cognition |
كوپىرىندەي ومىرلىك تاجىريبەلەردىڭ داعدىسىن قالىپتاستىرۋ؛ |
|
|
Ø |
جەكە دەڭگەيىن قالىپتاستىرۋ؛ |
|
Ø |
جەتىستىكتەرى جانە باعالاۋ |
|
|
|
مادەنيەت |
ءبىز ۇجىمدىق سەزىمدى قالىپتاستىرا الامىز: |
|
Culture |
Ø |
تاجىريبە الماسۋ مەن بىرلەسە قىزمەت ەتۋ داعدىلارىن الۋ |
|
ارقىلى؛ |
|
|
Ø |
توپتاعى كومەك پەن سىيلاسىمدىلىقتى، بىرلەسكەن |
|
قىزمەتتەرىن كوتەرمەلەۋ ارقىلى؛ |
|
|
Ø |
تاۋەكەلدىلىگىن كوتەرمەلەۋ ارقىلى؛ |
|
Ø |
وقۋشىلاردىڭ ءرولىن انىقتاۋ ارقىلى |
مازمۇنى |
مازمۇنى بولۋ كەرەك: |
|
Content |
Ø |
تابيعي، ناقتى نەمەسە تۇسىنىكتى؛ |
|
Ø |
بالانىڭ الدىڭعى تاجىريبەلەرىنە قاتىستى؛ |
|
Ø |
قىزىقتى جانە بەلسەندى بولۋعا ۇيرەتەتىن؛ |
|
Ø |
ءتىلدى ارالىق قۇرال رەتىندە قولدانۋىن كوتەرمەلەيتىن |
|
(رولدىك ويىنداردا / ەسەپتەردە ت.ب.) |
|
كوممۋنيكاسيا |
ءبىز ۇجىمداعى ءوزارا قارىم-قاتىناستى ىنتالاندىرا الامىز: |
|
Communication |
Ø |
سىنىپتىق جۇمىستار ارقىلى (سىنىپ بۇرىشى، پلاكاتتار، |
|
رەسۋرستار)، بايلانىستى قولداۋ ءۇشىن. |
|
|
Ø |
شيرىعۋدى ازايتىپ، تاپسىرمالاردى ورىنداۋدى مۇمكىن |
|
ەتەتىن توپتىق، ۇجىمدىق جۇمىستار بەرۋ ارقىلى؛ |
|
|
Ø |
دۇرىس نەمەسە بۇرىس جاۋاپتارعا وزدەرى جەتۋ |
|
مۇمكىندىكتەرىن بەرۋ ارقىلى؛ |
|
|
Ø |
ءمۇعالىمنىڭ سويلەۋ ۋاقىتىن (تتت) ازايتىپ جانە |
|
وقۋشىنىڭ سويلەۋ ۋاقىتىن (STT) ارتتىرۋ ارقىلى |
وقىتۋ جانە ۇيرەنۋدەگى سوزدىك
ءبىز جاڭا سوزدەردى قالاي ۇيرەنەمىز؟
ءبىز كۇندەلىكتى قولداناتىن سوزدەرىمىزگە قاراعاندا بىلەتىن جانە تۇسىنەتىن سوزدەرىمىز كوپ، دەمەك، باسەڭ سوزدىگىمىز بەلسەندى سوزدىك قورىمىزدان ارتىق. كوبىنەسە كەيبىر سوزدەردى قولدانباس بۇرىن ماتىندەردەن وقىپ نەمەسە سويلەسۋ بارىسىندا ەستىپ جۇرەمىز (ينكۋباسيالىق پەريود).
CLIL ادىستەمەسىن وقىتۋ جانە ۇيرەنۋ ءۇشىن جاڭا سوزدەردى قالاي تاڭدايمىز:
- مازمۇنى جاعىنان ءونىمدى (ساباقتا قانشالىقتى كوپ سوزدەر قاراستىرىلادى (دەڭگەي / قابىلەتتىلىك))
- جيىلىگى (جاڭا سوزدەر مەن ءسوز تىركەستەرى قانشالىقتى ءجيى قولدانىلادى)
- دياپازونى (ولاردىڭ قولدانىلۋ شەگى)
- تانىسۋ (ءسوز ءتىپتى ءجيى قولدانىلماسا دا، تانىس)
- پايداسى (الىنعان مالىمەتتەردىڭ ومىردەگى قاجەتتىلىگىن قاراستىرۋ)
بۇگىنگى تاڭدا ءۇش ءتىلدى وقىتۋ – جاس ۇرپاقتىڭ ءبىلىم كەڭىستىگىندە ەركىن سامعاۋىنا جول اشاتىن، الەمدىك عىلىم قۇپيالارىنا ءۇڭىلىپ، ءوز قابىلەتىن تانىتۋىنا مۇمكىندىك بەرەتىن قاجەتتىلىك. ءۇش تىلدە وقىتۋ – زامان تالابى دەسەك، ونى جۇزەگە اسىرۋ – ۇستازداردىڭ مىندەتى. سوندىقتان دا زاماناۋي ۇستازدارعا توقتاۋسىز ىزدەنىس قاجەت.