سويلەم مۇشەلەرى
سويلەم مۇشەلەرى – سويلەم قۇراۋعا قاتىسقان تولىق ماعىنالى، بەلگىلى ءبىر سۇراققا جاۋاپ بەرەتىن جانە سويلەمدەگى باسقا سوزدەرمەن بايلانىسىپ تۇراتىن سوزدەر.
سويلەم مۇشەلەرى
تۇرلاۋلى مۇشەلەر - سويلەم قۇراۋعا نەگىز بولادى.
تۇرلاۋسىز مۇشەلەر - وزدىگىنەن سويلەم قۇراي المايتىن، تەك سويلەمدەگى ويدى تولىقتىرىپ تۇراتىن مۇشەلەر.
● تۇرلاۋلى مۇشەلەر
باستاۋىش - سويلەمدە ايتىلعان ويدىڭ يەسى بولاتىن مۇشە.
كىم؟ نە؟ كىمدەر؟ نەلەر؟
كىمى؟ نەسى؟ كىمىم؟ نەم؟
كىمىڭىز؟ نەڭىز؟ كىمىمىز؟
نەمىز؟ كىمدەرىڭ؟ نەلەرىڭ؟
كىمدەرىڭىز؟ نەلەرىڭىز؟
مىسالى: جازدا كۇن وتە ىستىق بولدى.
دوستارىم وسى جارىستا جەڭىپ شىقتى.
ۇشەۋى سىرتقا شىقتى.
كەنشىلەر سارايى ادامعا لىق تولى.
بايانداۋىش - سويلەمدى تياناقتاپ تۇراتىن مۇشە.
قاي ءسوز تابىنان بولسا، سول ءسوز تابىنىڭ سۇراعىنا جاۋاپ بەرەدى.
مىسالى:
ءبىز تاۋعا شىقتىق.
ونىڭ ويى ۇيگە ەرتەرەك جەتۋ ەدى.
ونىڭ العانى – كىتاپ.
كۇن ىستىق.
ونىڭ ءتۇسى قارا تورى.
اۋىل مادەنيەتى ءوسىپ كەلەدى.
● تۇرلاۋسىز مۇشەلەر
انىقتاۋىش - سويلەمدە باسقا مۇشەلەردىڭ سىن - سيپاتىن انىقتاپ تۇراتىن مۇشە.
قانداي؟ قاي؟ كىمنىڭ؟ نەنىڭ؟ نەشە؟ نەشىنشى؟ قانشا؟ قايداعى؟ قاشانعى؟
تولىقتاۋىش – سويلەمدەگى ويدى تولىقتىرىپ تۇراتىن مۇشە.
كىمدى؟ نەنى؟ كىمگە؟ نەگە؟ كىمدە؟ نەدە؟ كىمنەن؟ نەدەن؟ كىممەن؟ نەمەن؟
پىسىقتاۋىش – سويلەمدە ءىس - قيمىلدىڭ ءتۇرلى بەلگىسىن (مەكەنىن، مەزگىلىن، ت. ب.) انىقتايتىن مۇشە.
قايدا؟ قايدان؟ قالاي قاراي؟ قاشان؟ قاشاننان بەرى؟ قالاي؟ قالايشا؟ ءقايتىپ؟ نەلىكتەن؟ نە ءۇشىن؟ نەگە؟ نە ماقساتپەن؟ قانشالىقتى؟
سويلەم مۇشەلەرى جۇكتەۋ
سويلەم مۇشەلەرى
تۇرلاۋلى مۇشەلەر - سويلەم قۇراۋعا نەگىز بولادى.
تۇرلاۋسىز مۇشەلەر - وزدىگىنەن سويلەم قۇراي المايتىن، تەك سويلەمدەگى ويدى تولىقتىرىپ تۇراتىن مۇشەلەر.
● تۇرلاۋلى مۇشەلەر
باستاۋىش - سويلەمدە ايتىلعان ويدىڭ يەسى بولاتىن مۇشە.
كىم؟ نە؟ كىمدەر؟ نەلەر؟
كىمى؟ نەسى؟ كىمىم؟ نەم؟
كىمىڭىز؟ نەڭىز؟ كىمىمىز؟
نەمىز؟ كىمدەرىڭ؟ نەلەرىڭ؟
كىمدەرىڭىز؟ نەلەرىڭىز؟
مىسالى: جازدا كۇن وتە ىستىق بولدى.
دوستارىم وسى جارىستا جەڭىپ شىقتى.
ۇشەۋى سىرتقا شىقتى.
كەنشىلەر سارايى ادامعا لىق تولى.
بايانداۋىش - سويلەمدى تياناقتاپ تۇراتىن مۇشە.
قاي ءسوز تابىنان بولسا، سول ءسوز تابىنىڭ سۇراعىنا جاۋاپ بەرەدى.
مىسالى:
ءبىز تاۋعا شىقتىق.
ونىڭ ويى ۇيگە ەرتەرەك جەتۋ ەدى.
ونىڭ العانى – كىتاپ.
كۇن ىستىق.
ونىڭ ءتۇسى قارا تورى.
اۋىل مادەنيەتى ءوسىپ كەلەدى.
● تۇرلاۋسىز مۇشەلەر
انىقتاۋىش - سويلەمدە باسقا مۇشەلەردىڭ سىن - سيپاتىن انىقتاپ تۇراتىن مۇشە.
قانداي؟ قاي؟ كىمنىڭ؟ نەنىڭ؟ نەشە؟ نەشىنشى؟ قانشا؟ قايداعى؟ قاشانعى؟
تولىقتاۋىش – سويلەمدەگى ويدى تولىقتىرىپ تۇراتىن مۇشە.
كىمدى؟ نەنى؟ كىمگە؟ نەگە؟ كىمدە؟ نەدە؟ كىمنەن؟ نەدەن؟ كىممەن؟ نەمەن؟
پىسىقتاۋىش – سويلەمدە ءىس - قيمىلدىڭ ءتۇرلى بەلگىسىن (مەكەنىن، مەزگىلىن، ت. ب.) انىقتايتىن مۇشە.
قايدا؟ قايدان؟ قالاي قاراي؟ قاشان؟ قاشاننان بەرى؟ قالاي؟ قالايشا؟ ءقايتىپ؟ نەلىكتەن؟ نە ءۇشىن؟ نەگە؟ نە ماقساتپەن؟ قانشالىقتى؟
سويلەم مۇشەلەرى جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
وقۋ مەن وقىتۋداعى كەدەرگىلەر جانە ولاردى جەڭۋ جولدارى
