سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 3 اپتا بۇرىن)
ستاليندىك يدەولوگيانىڭ قازاقستانداعى قوعامدىق-ساياسي ومىرگە اسەرى
ءپان: 
قازاقستان تاريح
ۇمج تاراۋى: قازاقستان سوعىستان كەيىنگى جىلداردا
 (1946 - 1953 جج)
مەكتەپ: №77 تۇران جوم
ءمۇعالىمنىڭ اتى - ءجونى: ن. راحيمتايەۆا
كۇنى: 
سىنىپ: 9
قاتىسقان وقۋشىلار سانى: 20قاتىسپاعان وقۋشىلار سانى:
ساباقتىڭ تاقىرىبى:ستاليندىك يدەولوگيانىڭ قازاقستانداعى قوعامدىق - ساياسي ومىرگە اسەرى
وسى ساباقتا قول جەتكىزىلەتىن وقۋ ماقساتتارى (وقۋ باعدارلاماسىنا سىلتەمە)9. 2. 3. 1. ەرمۇحان بەكماحانوۆتىڭ قازاقستان تاريحى عىلىمىنا قوسقان ۇلەسىن باعالاۋ.
 9. 3. 1. 1. ەرمۇحان بەكماحانوۆتىڭ ەڭبەگى مەن ماڭىزىن سيپاتتاۋ.
ساباق ماقساتىبارلىق وقۋشىلار: 
قازاقستانعا ستاليندىك ساياساتتىڭ تيگىزگەن زارداپتارىن بىلەدى.
وقۋشىلاردىڭ باسىم بولىگى:
ە. بەكماحانوۆتىڭ ەڭبەگىنىڭ ماڭىزىن سيپاتتاي الادى.
كەيبىر وقۋشىلار:
 قازاقستانداعى قوعامدىق - ساياسي ومىرگە وزىندىك ينتەرپرەتاسيا جاساي وتىرىپ، قوعامدىق ساياسي ءومىردىڭ ەرەكشەلىكتەرىن تۇسىنە الادى
باعالاۋ كريتەرييى
  • قازاقستانداعى قوعامدىق - ساياسي ومىرگە ستاليندىك يدەولوگيانىڭ اسەرىن تالداي الادى؛
  • ە. بەكماحانوۆتىڭ ەڭبەگىنىڭ ماڭىزىن سيپاتتاي الادى.
  • قوعامدىق ساياسي ءومىردىڭ ەرەكشەلىكتەرىن ينتەرپرەتاسيالايدى جانە تۇسىندىرە الادى.
  • ۇجىمداستىرۋدىڭ سەبەپتەرى مەن كەزەڭدەرىن تۇسىندىرە وتىرىپ، قازاقستانداعى قوعامدىق - ساياسي ءومىردى سيپاتتاي الادى.
تىلدىك ماقساتتارايتىلىم، تىڭدالىم، وقىلىم جازىلىم داعدىسىن قالىپتاستىرۋ
ايتىلىم وقىلىم بويىنشا ۇسىنىستار: ءستالينيزينىڭ قازاقستان قوعامىنداعى زالالدارى مەن قيىندىقتارىن ماتىنمەن تانىسىپ، پىكىرىن ايتادى.
تىڭدالىم بويىنشا ۇسىنىستار: الجير ايەلدەر لاگەرى تۋرالى بەينە بايان كورەدى
جازىلىم بويىنشا ۇسىنىستار: تەرمين جانە تىرەك سوزدەر..
پانگە قاتىستى لەكسيكا مەن تەرمينولوگيا:
سوعىستان كەيىن زيالىلاردى قۋدالاۋ قايتا باستالىپ «بەكماحانوۆتىڭ ءىسى» دەگەن ناۋقانى ءۇيىمداستىرىلدى. 1950 ج «پراۆدا» گازەتى «قازاقستان تاريحىنىڭ ماسەلەلەرىن ماركستىك - لەنيندىك تۇرعىدان جازۋ ءۇشىن» دەگەن ماقالاسىندا ە. بەكماحانوۆتىڭ كىتابىن ايىپتادى. وسىلاي تالقىعا سالىنعاننان كەيىن تاريح عالىمدارىنىڭ دوكتورى ە. بەكماحانوۆ عىلىم اكادەمياسىنان شىعارىلىپ، 1952 ج. 4 جەلتوقساندا 25 جىلعا سوتتالدى.
مونوگرافيا، مونارحيا، ۇجىمداستىرۋ، كوسموپوليت، تاركىلەۋ، رەپرەسسيا، ينتەرپرەتاسيا.

سىنىپتاعى ديالوگ/ جازىلىم ءۇشىن پايدالى بىرلىكتەر
تالقىلاۋعا ارنالعان تارماقتار: 
ە. بەكماحانوۆ قاي ەڭبەگى ءۇشىن قۋعىندالدى؟
ءسىز نەلىكتەن..... ەكەنىن ايتا الاسىز با؟
 -«بەكماحانوۆ ءىسى» نەگە جانە قالاي پايدا بولدى؟
 - بۇل ءۇدىرىستى كىم باستادى؟
 - سوعىستان كەيىنگى جىلدارى قانداي كىتاپ «ورىسقا قارسى» دەپ اتالىپ قىزۋ تالقىعا ءتۇستى؟
  - ءسىز نەلىكتەن ستاليندىك قۋعىن - سۇرگىن ورىن الدى دەپ ەسەپتەيسىز؟
جازىلىم /ديالوگقا قاجەتتى تىركەستەر:
نە سەبەپتى................ دەپ ويلايسىز؟.............................. سەبەبى............................. ويتكەنى
 - ونى................................
قۇندىلىقتارعا باۋلۋادامي قۇندىلىلىقتاردى قالىپتاستىرۋ.
ءپانارالىق بايلانىستاردۇنيەجۇزى تاريحى. ادەبيەت، 
ويلاۋ داعدىلارىءبىلۋ جانە ءتۇسىنۋ، قولدانۋ.
الدىڭعى ءبىلىمقازاقستاندا اسكەري - وندىرىستىك كەشەننىڭ قالىپتاسۋى.
ساباق بارىسى
ساباقتىڭ جوسپارلانعان كەزەڭدەرىساباقتىڭ جوسپارلانعان جاتتىعۋ تۇرلەرىرەسۋرستار
ساباقتىڭ باسى
3 مينۋت
5 مينۋت
5 مينۋت
5 مينۋت
ساباقتىڭ ورتاسى
3 مينۋت
5 مينۋت
ساباقتىڭ سوڭى
7 مينۋت
 5 مينۋت
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: 
وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ، ساباققا دايىندىعىن تەكسەرۋ..
«ءتۇرلى ءتۇستى پاراقشالار» ءادىسى ارقىلى توپقا بولەمىن.
1 – توپ ە. بەكماحانوۆ
2. توپ س. سادۋاقاسوۆ
3 – توپ ا. بايتۇرسىنوۆ
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ.
«قار كەسەگى» ءادىسى ارقىلى «قازاقستانداعى اسكەري - كەشەن» تاقىرىبىن سۇرايمىن. قورىتىندىلاۋعا ارنالعان سۇراقتار قويىلادى.
1. سەمەي پرليگونىندا اۋادا قانشا اشىق جارىلىس جاسالعان؟
2. قاي جىلى بايقوڭىر عارىش ايلاعى اشىلدى.؟
3 قاي جىلى اۋىر ماشينا زاۋىتى اشىلدى.؟
4 ەلىمىزدە يادرولىق سىناق قاي جىلدارى جۇرگىزىلدى؟
5. تەڭىز سۋى قانشا ەسە ازايدى؟
6. ادامعا تابىن، «جەر ەندى» پوەماسىنىڭ اۆتورى كىم؟
7. قازاق عارىشكەرلەرىن اتا؟
8. 1989 جىلعى اقپاندا قانداي قوزعالىس بولدى؟
9. ادامزات تاريحىندا العاشقى عارىشكەر كىم؟
10. پرەزيدەنت ن. ءا. نازاربايەۆ قاي جىلى سەمەي پوليگونىن جابۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدى؟
قب: پليۋس، مينۋس، كەرەمەت
قب. ماقسات: وقۋشىنى توپتاسۋىمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ قۇرىمدالعان ءتاسىلى جانە توپقا جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. 
بەينەرولىك
الجير ايەلدەر لاگەرى تۋرالى بەينە بايان
1 - تاپسىرما. «ميعا شابۋىل» ءتاسىلىن قولدانا وتىرىپ، ساباقتىڭ وقۋ ماقساتىن اشامىن.
1. قۋعىن - سۇرگىن قازاقستاندا قاي باسشىنىڭ تۇسىندا بولدى؟
2. كىمدەردىڭ قۋعىن - سۇرگىنگە ۇشىراعانىن بىلەسىڭدەر؟
3. قۋعىن – سۇرگىن دەگەنىمىز نە؟
قب «باعالاۋ پاراقشاسى»
قب. ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگىن، جەتىستىگىن، بەرىلگەن تاپسىرمالارداعى جاۋاپتارىنىڭ ايقىن كەستەسى بولىپ تابىلادى. 
2 - تاپسىرما.
ءار توپقا تاقىرىپ بويىنشا تاپسىرمالار بەرەمىن.
«تۇلعانى تانى» ءادىسى. ءار توپ ءوز اتتارىن قورعايدى
1 توپ: ە. بەكماحانوۆتىڭ قايراتكەرلىك قىزمەتىن نەدەن بايقاۋعا بولادى.
2 توپ: س. سادۋاقاسوۆتىڭ شىعارماشىلىعى مەن قايراتكەرلىك قىزمەتى ونىڭ قانداي ەڭبەكتەرىنەن كورىنىس تاپقان.
3 توپ: ا. بايتۇرسىنوۆ شىعارماشىلىعى مەن قايراتكەرلىك قىزمەتىنە باعا بەر.
قب «ەكى جۇلدىز، ءبىر تىلەك» 
قب. ماقساتى: توپتاردىڭ ءوزارا باعالاۋى. ءار توپ كەلەسى ءتوپتىڭ جۇمىسىنا ەكى تىلەك جانە ءبىر پىكىر پىكىر ايتادى.
3 - تاپسىرما. «اقيقات، جالعان» ءادىسى
قۋعىن – سۇرگىن دەگەنىمىز حالىقتىڭ ءال اۋقاتىن جاقسارتۋاقيقات\جالعان
قازاقستان ازاماتتارىنىڭ جاعدايى 1930ج جاقسى بولدى.اقيقات\جالعان
ستاليندىك قۋعىن سۇرگىن قازاقستانعا 1930 جىلداردىڭ ىشىندە كەلدى.اقيقات\جالعان
قاز كسر اتا زاڭى 1930 جىلداردىڭ ىشىندە قابىلدانداندى.اقيقات\جالعان
قازاق زيالىلارى مۇلدە 1930 جىلداردىڭ ىشىندە اتىلمادى.اقيقات\جالعان
قازاقستاندا ەشقاشان اشارشىلىق بولمادىاقيقات\جالعان
ق. ب «اۋىزشا ماداقتاۋ» 
قب. ماقسات: وقۋشى شىندىقپەن جالعاندى اجراتا الادى.
4 تاپسىرما: ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى وقۋشىلار بەرىلگەن تاپسىرمانى تالقىلايدى.
  




قب «ءوزىن - ءوزى باعالاۋ»
ماقسات: وقۋشىلار بۇگىنگى كۇنمەن رەپرەسسيا ءداۋىردى سالىستىرادى جانە تالقىلايدى. ءبىرىن - ءبىرى باعالايدى. 
قالىپتاستىرۋشى باعالاۋ تاپسىرمالارى. 
اۆس دەڭگەيلى تاپسىرمالار.
ا - دەڭگەيىنە. «كىم جىلدام؟» ءادىسى وقۋشىلارعا سۇراقتار قويامىن.

 
1. ە. بەكماحانوۆ قاي شىعارماسى ءۇشىن قۋعىنعا ۇشىرادى؟
2. جەكە باسقا تابىنۋ كىمگە قاتىستى؟
3. رەپرەسسيا دەگەنىمىز نە؟
4. توتوليتارلىق جۇيەنى كىم ورناتتى؟
5. گەنوسيد دەگەنىمىز نە؟
6. ستالين قازاقستانعا گەنوسيد قولداندى ما؟
7. «كازارمالىق» سوسياليزم ۇعىمىن قالاي تۇسىنەسىڭ؟
8. جازىقسىز قۋدالانعان ادامدارعا قانداي ايىپ تاعىلدى؟
9. قازاقستاندا لاگەرلەر جۇيەسى بولدى ما؟
10. قازاق كسر تاريحىن ە. بەكماحانوۆ قاي جىلى جازدى؟
ۆ - دەڭگەيىنە تەرمين سوزدەردىڭ ماعىناسىن تابۋ جانە داپتەرگە جازۋ.
مونارحيا، ۇجىمداستىرۋ، كوسموپوليت، تاركىلەۋ، رەپرەسسيا، گەنوسيد.
س دەڭگەيىنە «ءۇش سۇراق» ءادىسىن پايدالانامىن. تاقىرىپقا بايلانىستى وقيعالارعا جاۋاپ بەرەدى.
كىم؟قاشان؟قايدا؟



قب «توپپەپ باعالاۋ»
قب ماقساتى: وقۋشى وقيعالاردى ءبىلۋ ارقىلى بەلسەندىگى ارتادى.
دەسكريپتور:
قويىلعان ساۋال - سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەدى.
تەرميندەرگە انىقتاما بەرەدى.
تاقىرىپقا بايلانىستى وقيعالاردى قويىلعان ساۋالدار نەگىزىندە سارالايدى.
اۆس دەڭگەيلى تاپسىرمالاردى قولدانۋداعى ماقساتىم:
دەڭگەيلىك تاپسىرمالار ارقىلى وقۋشىلاردى ساباققا تولىق قاتىسۋىن قامتاماسىز ەتۋ.
قب. «سوزدىك باعالاۋ» قورىتىندى: ءمۇعالىم ساباقتى قورىتىندىلايدى، بەلسەندى وقۋشىلاردى ماراپاتتايدى. ساباق سوڭىندا رەفلەكسيا (كەرى بايلانىس) اياقتالماعان سويلەم ادىسىمەن جۇرگىزىلەدى.
1. بۇگىن مەن ساباقتا.................................... ءبىلدىم. 2. مەن ءۇشىن....................................... قيىن بولدى. 3. ەندى ءوزىم................................ ورىنداي الامىن.
ۇيگە تاپسىرما. ەرمۇحان بەكماحانوۆتىڭ شىعارماشىلىعى مەنىڭ كوز قاراسىمدا اتتى ەسسە جازىپ كەلۋ.
ءتۇرلى ءتۇستى قاعازدار
https://www. youtube. com /watch؟ v=6Gs3_FEqQNk
سۇرەت 
كەستە
ا4
سارالاۋ - ءسىز قانداي تاسىلمەن كوبىرەك قولداۋ كورسەتپەكسىز؟
ءسىز باسقالارعا قاراعاندا قابىلەتتى وقۋشىلارعا قانداي تاپسىرمالار بەرەسىز؟
باعالاۋ – ءسىز وقۋشىلاردىڭ ماتەريالدى يگەرۋ دەڭگەيىن قالاي تەكسەرۋدى جوسپارلاپ وتىرسىز؟دەنساۋلىق جانە قاۋىپسىزدىك تەحنيكاسىن ساقتاۋ
وقۋشىنىڭ بەلسەندىلىگى مەن ىنتاسىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ءۇي تاپسىرماسىن «قار كەسەگى» ءادىسى ارقىلى سۇرادىم. بەلسەندى وقىتۋ ءتاسىلى رەتىندە ميعا شابۋىل» ءادىسى قولداندىم. «تۇلعانى تانى»، «اقيقات، جالعان»، ۆەنن دياگرامماسى، « اياقتالماعان سويلەم» ءادىسى ارقىلى وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلگى ارتا تۇسەدى. ساباق بارىسىندا اۆس دەڭگەيلىك تاپسىرمالار بەرۋ ارقىلى وقۋشىلاردى ساباققا تولىق قاتىسۋىن قامتاماسىز ەتۋ.
 .
قب: «پليۋس، مينۋس، كەرەمەت»
قب. ماقسات: وقۋشىنى توپتاسۋىمەن جۇمىس ىستەۋدىڭ قۇرىمدالعان ءتاسىلى جانە توپقا جۇمىس ىستەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
قب «باعالاۋ پاراقشاسى»
قب. ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ بەلسەندىلىگىن، جەتىستىگىن، بەرىلگەن تاپسىرمالارداعى جاۋاپتارىنىڭ ايقىن كەستەسى بولىپ تابىلادى. 
قب «ەكى جۇلدىز، ءبىر تىلەك» 
قب. ماقساتى: توپتاردىڭ ءوزارا باعالاۋى. ءار توپ كەلەسى ءتوپتىڭ جۇمىسىنا ەكى تىلەك جانە ءبىر پىكىر پىكىر ايتادى.
ق. ب «اۋىزشا ماداقتاۋ» 
قب. ماقسات: اۋىزشا باعالاۋ ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ساباققا دەگەن بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ.
قب «ءوزىن - ءوزى باعالاۋ»
ماقسات: وقۋشىلار ءوزىن - ءوزى باعالاۋعا سۇيەنە وتىرىپ، ماقسات بەلگىلەيدى.
قب. «سوزدىك باعالاۋ» ماقسات: ءمۇعالىم وقۋشىنى جاتتىعۋلاردى جاقسى ورىنداعانى ءۇشىن ماقتايدى، وسىلايشا كەرى بايلانىس ورناتادى، ساباقتى قورىتىندىلايدى، بەلسەندى وقۋشىلاردى ماراپاتتايدى.
وقۋشىلاردىڭ دەنساۋلىعىمەن ومىرىنە بايلانىستى قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ. پسيحولوگيالىق جاعىمدى احۋال تۋعىزۋ. وسى ساباق باستالماس بۇرىن سىنىپتى جەلدەتۋ.

You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما