سۋىق گاممادا 1-2 زاتتان قۇرالعان قويىلىم ەتيۋدى
ساباقتىڭ تاقىرىبى: سۋىق گاممادا 1 - 2 زاتتان قۇرالعان قويىلىم ەتيۋدى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: جالپى تۇستەر، ءتۇس ەرەكشەلىگى، ءتۇس گامماسى، جىلى جانە سۋىق تۇستەر جايلى ءبىلىم بەرۋ
دامىتۋشىلىق: وقۋشىنىڭ وي - ءورىسىن، ەستە ساقتاۋىن، قيالداۋ كورە ءبىلۋ قابىلەتىن دامىتۋ
تاربيەلىگى: بەينەلەۋ ونەرىنىڭ تۇرلەرى ارقىلى ەستەتيكالىق ءتالىم – تاربيە بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، وي - قوزعاۋ، جۇمباق شەشۋ، ۆەنن دياگرامماسى، كريپتوگرامما
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: تاقىرىپ جازىلعان پلاكات، 4 كەزەڭ بويىنشا سالىنعان سۋىق ءتۇس ناتيۋرمورت، سۋىق ءتۇستى ناتيۋرمورت قويىلىمى، سۋىق تۇستەرگە بايلانىستى سۋرەت ۇلگىلەرى
قۇرال - جابدىقتار: قارىنداش، البوم، ا3، قالامۇش، گۋاش ت. ب.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
1. ساباققا كەرەكتى قۇرال - جابدىقتاردى ازىرلەۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
3. وقۋشىلاردى ەكى توپقا ءبولۋ.
1 - توپ – ءا. قاستەيەۆ
2 - توپ – ا. عالىمبايەۆا
4. جالپىلاما سۇراقتار ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرىپ، وتكەن ساباقتى قايتالاۋ.
ءىى. سۇراقتار:
1. بەينەلەۋ تۇرلەرىن اتا؟ (گرافيكا، جيۆوپيس، ءمۇسىن، ساندىك قولدانبالى ونەر، ساۋلەت ونەرى، ديزاين ونەرى)
2. بەينەلەۋ ونەرى جانرلارىنىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟ (پورترەت، ناتيۋرمورت، پەيزاج، مارينيستىك، اناماليستىك).
3. گۋاش دەگەنىمىز نە؟(فرانسۋزشا سۋ بوياۋى) اكۆارەلمەن سالىستىرعاندا ءمولدىر ەمەس قويۋ بوياۋ).
4. ۇيلەستىرۋدىڭ ماعىناسىن ايتىپ بەرۋ.(«كومپوزيسيا»دەپ اتايدى. ول لاتىن سوزىنەن، قازاق تىلىنە اۋدارعاندا «ويلاپ شىعارۋ» نەمەسە «قۇراستىرۋ» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى).
5. جىلى تۇستەر قانداي تۇستەر جاتادى؟ (سارى، قىزىل، قىزعىلت - سارى)
ءىىى. جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبى، ماقساتى، تۇرىمەن تانىستىرۋ.
ولاي بولسا وقۋشىلار بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىز تۇستەر، جىلى جانە سۋىق تۇستەر جايلى وتەمىز. جىلى جانە سۋىق تۇستەر جايلى كەڭىنەن مالىمەت الا وتىرىپ، سۋىق تۇستە ناتيۋرمورت ورىندايمىز.
تابيعاتتا كەزدەسەتىن تۇستەر نەگىزىنەن ءۇش تۇسكە بولىنەتىنىن بىلەمىز. وسى ءۇش ءتۇستى ارالاستىرۋ ارقىلى قوسىمشا تۇستەر الىنادى. ال قوسىمشا تۇستەردىڭ ءوزى جىلى تۇستەر جانە سۋىق تۇستەر بولىپ بولىنەدى. سۋىق تۇستەرگە كوك، جاسىل، كوگىلدىر جانە كۇلگىن تۇستەر جاتادى. ال جىلى تۇستەر سارى، قىزىل، قىزعىلت – سارى تۇستەر جاتادى. تۇستەردىڭ ەرەكشەلىكتەرىن، قاسيەتتەرىن جاقسى ءبىلۋ ءۇشىن كەسكىندەمەدە، ساندىك ونەردە كوبىرەك سۋرەت سالىپ ۇيرەنۋىمىز كەرەك. جانۋارلار مەن وسىمدىكتەردىڭ الەمى دە سۋىق جانە جىلى تۇستەردەن تۇرادى. وسى جىلى سۋىق جانە جىلى تۇستەردىڭ ءوزى رەڭتەرگە بولىنەدى.
رەڭك – بۇل ءبىر ءتۇستىڭ بىرنەشە تۇرگە تۇرلەنۋى. ءاربىر بوياۋ تۇستەرىنىڭ كوپتەگەن رەڭكتەرى بولادى. ەگەر كەز - كەلگەن تۇستەر رەڭكتەرىندە كوك، جاسىل، كوگىلدىر جانە كۇلگىن تۇستەر باسىم بولسا، وندا رەڭتەر سۋىققا جاتادى.
تابيعاتتىڭ ءتورت مەزگىلىندە دە وسى تۇستەردىڭ، ياعني جىلى جانە سۋىق بارلىعىن كورۋگە بولادى. مىسالى: قىس مەزگىلىن الساق، اينالا اپپاق قار، كوگىلدىر مۇز سۋىق اۋا رايى بارلىعى قاتقىل، قاتال كورىنىس تاۋىپ سۋىق تۇسكە ەنەدى. ال التىن كۇز مەزگىلىن الساق، جىلى تۇستەردى تابۋعا بولادى. ءبۇل كەزدە اينالا قورشاعان وسىمدىك الەمى سارى تۇسكە، قىزىل تۇسكە ەنىپ، سۇلۋلىق مەكەنىنە اينالادى.
بالالار مەن سىزدەرگە جاڭا ساباق تۇسىندىرە وتىرىپ، سۋىق تۇسكە ناتيۋرمورت ورىنداۋعا تاپسىرما بەردىم. ساباقتى تىڭداي وتىرىپ، ناتيۋرمورتىمىزدى بەينەلەي بەرەيىك.
ءىV. جاڭا ساباقتى مەڭگەرگەندىگىن تەكسەرۋ
ۆەنن دياگرامماسى
1. سۋىق تۇستەر
كوك جاسىل كۇلگىن
2. جىلى تۇستەر
سارى قىزىل قىزعىلت سارى
جىلدىڭ ءتورت مەزگىلىندە سۋىق جانە جىلى تۇستەر بەينەلەنەدى
ولاي بولسا وقۋشىلار ءبىز ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى سۋىق تۇستەر جانە جىلى تۇستەر قانداي بولاتىنىن بىلدىك، جۇمىسىمىزدى ءارى قاراي جالعاستىرايىق.
V. وي – قوزعاۋ.
ال ەندى وسى ساباققا بايلانىستى مەن سىزدەرگە جۇمباق جاسىرايىن.
1. سىرىن اشتى پىشاققا
جۇمىسسىز مەن قالدىم دەپ.
مەنى جونىپ ۇشكىرلە،
پايدام ءتيسىن ادامعا (قارىنداش)
2. جۇمىس بەرسەڭ وعان،
قارىنداش بەكەر شارشاعان.(وشىرگىش)
3. ونەرگە ءتان جاراتقان،
كوكىرەگى كەڭ اسپان،
بارشا جۇرتتى قاراتقان.
بەينەگەر تىم اسقان.(سۋرەتشى)
4. قيمىلداسا قوس شەبەر
قىرۋار – قىرۋار ءىس ونەر (ەكى قول)
Vءى. ساباقتى بەكىتۋ.
ەكى توپقا تەست بەرۋ ارقىلى بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
تەست №1
1. قوسىمشا سىزىقتار نە ءۇشىن قاجەت؟
ا). سۋرەتتى قۇراستىرۋ ءۇشىن.
ءا). سۋرەتتىڭ سۇلۋلىعى ءۇشىن
ب). زاتتىڭ فورماسىن شىعارۋ ءۇشىن.
2. زاتقا ءتۇسىپ تۇرعان ەڭ جارىق داقتى اتاڭىز.
ا). رەفلەكس.
ءا). جىلىت.
ب). جارىق.
تەست №2
1. قازاقستاندا بەينەلەۋ ونەرىندە العاشقى جول سالعان كاسىبي سۋرەتشى كىم؟
ا). ءا. قاستەيەۆ
ءا). ءا. ىسمايىلوۆ
ب). م. كەنبايەۆ.
2. انيماليستىك سۋرەتشى نەنى بەينەلەيدى؟
ا). تابيعات.
ءا). جانۋارلاردى.
ب). ادام تۇرمىسىن.
Vءىى. قورىتىندىلاۋ
وقۋشىلاردىڭ جۇمىسىن قاراپ سالىستىرمالى تۇردە باعالاۋ.
كريپتوگرامما
1. «جاسىل نەمەسە كۇلگىن ءتۇس باسىم بولسا، وندا رەڭكتەر سۋىق تۇسكە جاتادى.
2. جىلدىڭ قىس مەزگىلىندە سۋىق تۇستەر انىق بايقالادى».
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: جالپى تۇستەر، ءتۇس ەرەكشەلىگى، ءتۇس گامماسى، جىلى جانە سۋىق تۇستەر جايلى ءبىلىم بەرۋ
دامىتۋشىلىق: وقۋشىنىڭ وي - ءورىسىن، ەستە ساقتاۋىن، قيالداۋ كورە ءبىلۋ قابىلەتىن دامىتۋ
تاربيەلىگى: بەينەلەۋ ونەرىنىڭ تۇرلەرى ارقىلى ەستەتيكالىق ءتالىم – تاربيە بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ
ساباقتىڭ ءادىسى: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق - جاۋاپ، وي - قوزعاۋ، جۇمباق شەشۋ، ۆەنن دياگرامماسى، كريپتوگرامما
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: تاقىرىپ جازىلعان پلاكات، 4 كەزەڭ بويىنشا سالىنعان سۋىق ءتۇس ناتيۋرمورت، سۋىق ءتۇستى ناتيۋرمورت قويىلىمى، سۋىق تۇستەرگە بايلانىستى سۋرەت ۇلگىلەرى
قۇرال - جابدىقتار: قارىنداش، البوم، ا3، قالامۇش، گۋاش ت. ب.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
1. ساباققا كەرەكتى قۇرال - جابدىقتاردى ازىرلەۋ.
2. وقۋشىلاردىڭ نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
3. وقۋشىلاردى ەكى توپقا ءبولۋ.
1 - توپ – ءا. قاستەيەۆ
2 - توپ – ا. عالىمبايەۆا
4. جالپىلاما سۇراقتار ارقىلى وقۋشىلاردىڭ ءبىلىمىن تەكسەرىپ، وتكەن ساباقتى قايتالاۋ.
ءىى. سۇراقتار:
1. بەينەلەۋ تۇرلەرىن اتا؟ (گرافيكا، جيۆوپيس، ءمۇسىن، ساندىك قولدانبالى ونەر، ساۋلەت ونەرى، ديزاين ونەرى)
2. بەينەلەۋ ونەرى جانرلارىنىڭ قانداي تۇرلەرىن بىلەسىڭدەر؟ (پورترەت، ناتيۋرمورت، پەيزاج، مارينيستىك، اناماليستىك).
3. گۋاش دەگەنىمىز نە؟(فرانسۋزشا سۋ بوياۋى) اكۆارەلمەن سالىستىرعاندا ءمولدىر ەمەس قويۋ بوياۋ).
4. ۇيلەستىرۋدىڭ ماعىناسىن ايتىپ بەرۋ.(«كومپوزيسيا»دەپ اتايدى. ول لاتىن سوزىنەن، قازاق تىلىنە اۋدارعاندا «ويلاپ شىعارۋ» نەمەسە «قۇراستىرۋ» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى).
5. جىلى تۇستەر قانداي تۇستەر جاتادى؟ (سارى، قىزىل، قىزعىلت - سارى)
ءىىى. جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبى، ماقساتى، تۇرىمەن تانىستىرۋ.
ولاي بولسا وقۋشىلار بۇگىنگى ءبىزدىڭ ساباعىمىز تۇستەر، جىلى جانە سۋىق تۇستەر جايلى وتەمىز. جىلى جانە سۋىق تۇستەر جايلى كەڭىنەن مالىمەت الا وتىرىپ، سۋىق تۇستە ناتيۋرمورت ورىندايمىز.
تابيعاتتا كەزدەسەتىن تۇستەر نەگىزىنەن ءۇش تۇسكە بولىنەتىنىن بىلەمىز. وسى ءۇش ءتۇستى ارالاستىرۋ ارقىلى قوسىمشا تۇستەر الىنادى. ال قوسىمشا تۇستەردىڭ ءوزى جىلى تۇستەر جانە سۋىق تۇستەر بولىپ بولىنەدى. سۋىق تۇستەرگە كوك، جاسىل، كوگىلدىر جانە كۇلگىن تۇستەر جاتادى. ال جىلى تۇستەر سارى، قىزىل، قىزعىلت – سارى تۇستەر جاتادى. تۇستەردىڭ ەرەكشەلىكتەرىن، قاسيەتتەرىن جاقسى ءبىلۋ ءۇشىن كەسكىندەمەدە، ساندىك ونەردە كوبىرەك سۋرەت سالىپ ۇيرەنۋىمىز كەرەك. جانۋارلار مەن وسىمدىكتەردىڭ الەمى دە سۋىق جانە جىلى تۇستەردەن تۇرادى. وسى جىلى سۋىق جانە جىلى تۇستەردىڭ ءوزى رەڭتەرگە بولىنەدى.
رەڭك – بۇل ءبىر ءتۇستىڭ بىرنەشە تۇرگە تۇرلەنۋى. ءاربىر بوياۋ تۇستەرىنىڭ كوپتەگەن رەڭكتەرى بولادى. ەگەر كەز - كەلگەن تۇستەر رەڭكتەرىندە كوك، جاسىل، كوگىلدىر جانە كۇلگىن تۇستەر باسىم بولسا، وندا رەڭتەر سۋىققا جاتادى.
تابيعاتتىڭ ءتورت مەزگىلىندە دە وسى تۇستەردىڭ، ياعني جىلى جانە سۋىق بارلىعىن كورۋگە بولادى. مىسالى: قىس مەزگىلىن الساق، اينالا اپپاق قار، كوگىلدىر مۇز سۋىق اۋا رايى بارلىعى قاتقىل، قاتال كورىنىس تاۋىپ سۋىق تۇسكە ەنەدى. ال التىن كۇز مەزگىلىن الساق، جىلى تۇستەردى تابۋعا بولادى. ءبۇل كەزدە اينالا قورشاعان وسىمدىك الەمى سارى تۇسكە، قىزىل تۇسكە ەنىپ، سۇلۋلىق مەكەنىنە اينالادى.
بالالار مەن سىزدەرگە جاڭا ساباق تۇسىندىرە وتىرىپ، سۋىق تۇسكە ناتيۋرمورت ورىنداۋعا تاپسىرما بەردىم. ساباقتى تىڭداي وتىرىپ، ناتيۋرمورتىمىزدى بەينەلەي بەرەيىك.
ءىV. جاڭا ساباقتى مەڭگەرگەندىگىن تەكسەرۋ
ۆەنن دياگرامماسى
1. سۋىق تۇستەر
كوك جاسىل كۇلگىن
2. جىلى تۇستەر
سارى قىزىل قىزعىلت سارى
جىلدىڭ ءتورت مەزگىلىندە سۋىق جانە جىلى تۇستەر بەينەلەنەدى
ولاي بولسا وقۋشىلار ءبىز ۆەنن دياگرامماسى ارقىلى سۋىق تۇستەر جانە جىلى تۇستەر قانداي بولاتىنىن بىلدىك، جۇمىسىمىزدى ءارى قاراي جالعاستىرايىق.
V. وي – قوزعاۋ.
ال ەندى وسى ساباققا بايلانىستى مەن سىزدەرگە جۇمباق جاسىرايىن.
1. سىرىن اشتى پىشاققا
جۇمىسسىز مەن قالدىم دەپ.
مەنى جونىپ ۇشكىرلە،
پايدام ءتيسىن ادامعا (قارىنداش)
2. جۇمىس بەرسەڭ وعان،
قارىنداش بەكەر شارشاعان.(وشىرگىش)
3. ونەرگە ءتان جاراتقان،
كوكىرەگى كەڭ اسپان،
بارشا جۇرتتى قاراتقان.
بەينەگەر تىم اسقان.(سۋرەتشى)
4. قيمىلداسا قوس شەبەر
قىرۋار – قىرۋار ءىس ونەر (ەكى قول)
Vءى. ساباقتى بەكىتۋ.
ەكى توپقا تەست بەرۋ ارقىلى بىلىمدەرىن تەكسەرۋ.
تەست №1
1. قوسىمشا سىزىقتار نە ءۇشىن قاجەت؟
ا). سۋرەتتى قۇراستىرۋ ءۇشىن.
ءا). سۋرەتتىڭ سۇلۋلىعى ءۇشىن
ب). زاتتىڭ فورماسىن شىعارۋ ءۇشىن.
2. زاتقا ءتۇسىپ تۇرعان ەڭ جارىق داقتى اتاڭىز.
ا). رەفلەكس.
ءا). جىلىت.
ب). جارىق.
تەست №2
1. قازاقستاندا بەينەلەۋ ونەرىندە العاشقى جول سالعان كاسىبي سۋرەتشى كىم؟
ا). ءا. قاستەيەۆ
ءا). ءا. ىسمايىلوۆ
ب). م. كەنبايەۆ.
2. انيماليستىك سۋرەتشى نەنى بەينەلەيدى؟
ا). تابيعات.
ءا). جانۋارلاردى.
ب). ادام تۇرمىسىن.
Vءىى. قورىتىندىلاۋ
وقۋشىلاردىڭ جۇمىسىن قاراپ سالىستىرمالى تۇردە باعالاۋ.
كريپتوگرامما
1. «جاسىل نەمەسە كۇلگىن ءتۇس باسىم بولسا، وندا رەڭكتەر سۋىق تۇسكە جاتادى.
2. جىلدىڭ قىس مەزگىلىندە سۋىق تۇستەر انىق بايقالادى».
You Might Also Like
