تابيعات اياسىندا ءوزىن – ءوزى ۇستاۋ ەرەجەسى
مدو 142/ب وقۋ توبىندا اشىق ساباق
تاقىرىبى: تابيعات اياسىندا ءوزىن – ءوزى ۇستاۋ ەرەجەسى.
ماقساتى
بىلىمدىلىك: بالالاردى تابيعي اپاتتاردىڭ ءقاۋىپ - قاتەرىن جەتە ءتۇسىنۋدى، جەكە جانە قوعامدىق قاۋىپسىزدىككە جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋدى ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: توتەنشە جاعدايلار كەزىندەگى مىنەز - قۇلىق مادەنيەتىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: تابيعاتتى ايالاۋعا جانە قاستەرلەۋگە تاربيەلەۋ.
بالالار، اتا - اناسىمەن دە، قۇربىلارىمەن دە دەمالىس ورىندارىنا جول تارتادى. باسقا قالاعا بارىپ، بوتەن ادامدارمەن تانىسىپ، ءتىپتى جاڭا دوستار تابادى. سونىمەن قوسا، بارعان جەرىمىزدەن ءتۇرلى تاعامدارمەن تاماقتانامىز. ادەمى جەرلەردى كورۋگە ساياحاتقا شىعامىز. مىنە، وسىنىڭ ءبارىن جوسپارلاماستان بۇرىن ءاربىر ءبۇلدىرشىن قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى ءومىر بويى جادىمىزدا ءجۇرۋى مىندەتتى.
1. تابيعات اياسىنا شىعاردا، دەنەنى جاۋىپ تۇراتىن كيىم كيگەن ابزال. ۋلى جاندىكتەر تىستەپ السا، كوبىنە تەرىنىڭ ءىسىنىپ، باسىلۋىمەن شەكتەلەدى. ماسا اسقازان اۋرۋلارىن تاراتۋشى، سوندىقتان، ماسانىڭ تاماققا قونباۋىن قاداعالاۋ كەرەك. ال اسا ۋلى جاندىكتەردىڭ شاعۋى ورنى تولماس وكىنىشتى جاعدايلارعا اكەپ سوعۋى ابدەن مۇمكىن. سوندىقتان، دەمالىسقا تابيعات اياسىنا بارا جاتقاندا، مىنا كەڭەستەردى جادىمىزدا جاتتاي ءجۇرۋ كەرەك. سەبەبى ءبىز بالالار مەن تابيعات اياسىن تاماشالاۋعا بارامىز.
! شوپتە جالاڭ اياق نە اشىق اياق كيىممەن ءجۇرۋ ءقاۋىپتى؛
! ۇزىن شاشتى قالپاقتىڭ استىنا جاسىرىپ نە مۇلدەم جيناپ ءتۇيىپ تاستاعان دۇرىس، سەبەبى، شاشقا قونعان جاندىكتەر دەنساۋلىعىڭا الدەبىر زاقىم كەلتىرۋى مۇمكىن؛
! تابيعات اياسىندا تاماق ءىشىپ بولعان سوڭ، دەرەۋ ورنىن تىپ - تيپىل جيناپ، قوراپتارعا بۋىپ ءتۇيىپ تاستاعان دۇرىس. ال تاماق ءپىسىرىپ جاتقاندا، قازاننىڭ قاقپاعىن مۇقيات تىعىزداپ جابۋ كەرەك؛
! جاندىكتەردەن ساقتاندىراتىن قورعاعىش قۇرالدار الىپ شىق؛
! كەنە سياقتى جاندىكتەر شاعىپ السا، اۋىرعان جەردى سابىنداپ جۋىپ، سكيپيدار تامىز. ارا نەمەسە سونا شاقسا، ول جەرگە ۆازەلين جاعىپ قوي؛
! قولىڭدا سكيپيدار نە ۆازەلين جوق بولسا، پياز بەن سارىمساق سولىمەن سۇرتسەڭ دە بولادى.
! شاققان جەردى قاسىماۋعا تىرىس. تىرناعىڭمەن شاعىلعان جەردى ۋشىقتىرىپ الاسىڭ؛
! ارا شاعىپ السا، اۋىرعان جەرگە مۇزداي زات قويىپ، ديمەدرولدىڭ ءبىر تابلەتكاسىن ءىشىپ ال؛
! ال ەگەر جاعدايىڭ ءسات سايىن ناشارلاپ بارا جاتسا، بىردەن دارىگەردىڭ كومەگىنە جۇگىنگەنىڭ ءجون.
! بالدىرلارى بار شالشىقتى سۋعا تۇسۋگە بولمايدى؛
! بەلگىسىز جەرلەردە سۇڭگۋگە بولمايدى، سۋ تۇبىندە سۋعا باتقان بورەنەلەر، تاستار، تىربيعان اعاشتار بولۋى مۇمكىن؛
! داۋىلدى كۇنى نەمەسە كۇشتى سوقپا تولقىنى بار جەرلەردە سۋعا تۇسۋگە بولمايدى؛
انۆار يسمايلوۆ اتىنداعى كاسىپتىك كوللەدجى
دايىنداعان وقىتۋشى: ر. ا. احمەدوۆا
تابيعات اياسىندا ءوزىن – ءوزى ۇستاۋ ەرەجەسى جۇكتەۋ
تاقىرىبى: تابيعات اياسىندا ءوزىن – ءوزى ۇستاۋ ەرەجەسى.
ماقساتى
بىلىمدىلىك: بالالاردى تابيعي اپاتتاردىڭ ءقاۋىپ - قاتەرىن جەتە ءتۇسىنۋدى، جەكە جانە قوعامدىق قاۋىپسىزدىككە جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋدى ۇيرەتۋ.
دامىتۋشىلىق: توتەنشە جاعدايلار كەزىندەگى مىنەز - قۇلىق مادەنيەتىن دامىتۋ.
تاربيەلىك: تابيعاتتى ايالاۋعا جانە قاستەرلەۋگە تاربيەلەۋ.
بالالار، اتا - اناسىمەن دە، قۇربىلارىمەن دە دەمالىس ورىندارىنا جول تارتادى. باسقا قالاعا بارىپ، بوتەن ادامدارمەن تانىسىپ، ءتىپتى جاڭا دوستار تابادى. سونىمەن قوسا، بارعان جەرىمىزدەن ءتۇرلى تاعامدارمەن تاماقتانامىز. ادەمى جەرلەردى كورۋگە ساياحاتقا شىعامىز. مىنە، وسىنىڭ ءبارىن جوسپارلاماستان بۇرىن ءاربىر ءبۇلدىرشىن قاۋىپسىزدىك ەرەجەلەرى ءومىر بويى جادىمىزدا ءجۇرۋى مىندەتتى.
1. تابيعات اياسىنا شىعاردا، دەنەنى جاۋىپ تۇراتىن كيىم كيگەن ابزال. ۋلى جاندىكتەر تىستەپ السا، كوبىنە تەرىنىڭ ءىسىنىپ، باسىلۋىمەن شەكتەلەدى. ماسا اسقازان اۋرۋلارىن تاراتۋشى، سوندىقتان، ماسانىڭ تاماققا قونباۋىن قاداعالاۋ كەرەك. ال اسا ۋلى جاندىكتەردىڭ شاعۋى ورنى تولماس وكىنىشتى جاعدايلارعا اكەپ سوعۋى ابدەن مۇمكىن. سوندىقتان، دەمالىسقا تابيعات اياسىنا بارا جاتقاندا، مىنا كەڭەستەردى جادىمىزدا جاتتاي ءجۇرۋ كەرەك. سەبەبى ءبىز بالالار مەن تابيعات اياسىن تاماشالاۋعا بارامىز.
! شوپتە جالاڭ اياق نە اشىق اياق كيىممەن ءجۇرۋ ءقاۋىپتى؛
! ۇزىن شاشتى قالپاقتىڭ استىنا جاسىرىپ نە مۇلدەم جيناپ ءتۇيىپ تاستاعان دۇرىس، سەبەبى، شاشقا قونعان جاندىكتەر دەنساۋلىعىڭا الدەبىر زاقىم كەلتىرۋى مۇمكىن؛
! تابيعات اياسىندا تاماق ءىشىپ بولعان سوڭ، دەرەۋ ورنىن تىپ - تيپىل جيناپ، قوراپتارعا بۋىپ ءتۇيىپ تاستاعان دۇرىس. ال تاماق ءپىسىرىپ جاتقاندا، قازاننىڭ قاقپاعىن مۇقيات تىعىزداپ جابۋ كەرەك؛
! جاندىكتەردەن ساقتاندىراتىن قورعاعىش قۇرالدار الىپ شىق؛
! كەنە سياقتى جاندىكتەر شاعىپ السا، اۋىرعان جەردى سابىنداپ جۋىپ، سكيپيدار تامىز. ارا نەمەسە سونا شاقسا، ول جەرگە ۆازەلين جاعىپ قوي؛
! قولىڭدا سكيپيدار نە ۆازەلين جوق بولسا، پياز بەن سارىمساق سولىمەن سۇرتسەڭ دە بولادى.
! شاققان جەردى قاسىماۋعا تىرىس. تىرناعىڭمەن شاعىلعان جەردى ۋشىقتىرىپ الاسىڭ؛
! ارا شاعىپ السا، اۋىرعان جەرگە مۇزداي زات قويىپ، ديمەدرولدىڭ ءبىر تابلەتكاسىن ءىشىپ ال؛
! ال ەگەر جاعدايىڭ ءسات سايىن ناشارلاپ بارا جاتسا، بىردەن دارىگەردىڭ كومەگىنە جۇگىنگەنىڭ ءجون.
! بالدىرلارى بار شالشىقتى سۋعا تۇسۋگە بولمايدى؛
! بەلگىسىز جەرلەردە سۇڭگۋگە بولمايدى، سۋ تۇبىندە سۋعا باتقان بورەنەلەر، تاستار، تىربيعان اعاشتار بولۋى مۇمكىن؛
! داۋىلدى كۇنى نەمەسە كۇشتى سوقپا تولقىنى بار جەرلەردە سۋعا تۇسۋگە بولمايدى؛
انۆار يسمايلوۆ اتىنداعى كاسىپتىك كوللەدجى
دايىنداعان وقىتۋشى: ر. ا. احمەدوۆا
تابيعات اياسىندا ءوزىن – ءوزى ۇستاۋ ەرەجەسى جۇكتەۋ
You Might Also Like
