تابيعات اياسىندا
تاقىرىبى: تابيعات اياسىندا
ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا ەكولوگيالىق تاربيە بەرۋ ارقىلى ولاردىڭ دۇنيەتانىمىن، تابيعاتتى قورعاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.
2. تابيعاتتى، قورشاعان ورتانى ايالاۋعا، قورعاۋعا، تازالىعىن ساقتاۋعا، قامقورلىق جاساۋعا، مەيىرىمدى بولۋعا، جاۋاپكەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
3. شىعارماشىلىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە داعدىلاندىرۋ
ءادىسى: اڭگىمەلەسۋ، سۇراق - جاۋاپ،، تالداۋ، وي شاقىرۋ، توپتىق جۇمىس ت. ب
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايد «تابيعات اياسىندا»تابيعات تۋرالى دانالىق سوزدەرن.
بارىسى
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
قول ۇستاسىپ ءبارىمىز،
جىلىلىقتى سەزەيىك.
شۋاق شاشقان كۇندەي بوپ،
كۇلىمسىرەپ جۇرەيىك.
ءمۇعالىم ءسوزى: قادىرمەندى ۇستازدار، اتا - انالار. بۇگىن 2 ب سىنىبىندا ەكولوگيالىق تاربيە باعىتىندا «تابيعات اياسىندا» اتتى اشىق سىنىپ ساعاتى ۇيىمداستىرىلىپ وتىر. تاربيە شارانىڭ ماقساتى - تابيعاتتى، قورشاعان ورتانى ايالاۋعا، قورعاۋعا، تازالىعىن ساقتاۋعا، قامقورلىق جاساۋعا، مەيىرىمدى بولۋعا، جاۋاپكەرشىلىككە تاربيەلەۋ
ءىى. كىرىسپە. "ادام -- تابيعات پەرزەنتى"
–كۇندەلىكتى كيىپ جۇرگەن كيىمىمىز، وقيتىن كىتابىمىز، جازاتىن قاعازىمىز، مىنەر كولىگىمىز، اۋىرعاندا پايدالاناتىن ءدارىمىز، تىنىس الار اۋامىز، ىشەر سۋىمىز -- وسىلاردىڭ ءبارى تابيعاتتىڭ بىزگە تارتقان سىيى. ەندەشە بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىز تابيعاتتى قورعاۋ جونىندە بولماق.
تابيعات - ادام بالاسىنىڭ قۇتتى قونىسى، جايلى مەكەنى، ىرىس - داۋلەتى، دەنساۋلىعىنىڭ سەنىمدى ساقشىسى. سوندىقتان حالىق ونى ايالايدى، ءقادىر تۇتادى، كۇتىپ - باپتايدى.
"ادامنىڭ ەكى اناسى بار: ءبىرى - تۋعان اناسى، ەكىنشىسى - تابيعات. سوندىقتان تابيعاتتى ايالاي بىلەيىك.
ادىلەت:
تابيعات ءوزىنىڭ قايتالانباس سۇلۋلىعىمەن، تاۋسىلماس قىزىعىمەن، مىڭ سان جاراتىلىسىمەن، اسقاق تا ورلىگىمەن، ورەڭ جەتپەس شەكسىزدىگىمەن، ال كەيدە ميزامداي نازىكتىگىمەن قايران قالدىرادى. تەك قايران قالدىرىپ قانا قويمايدى، ءوز باۋىرىنداعى تىرشىلىك اتاۋلىعا جايىلىپ توسەك، ءيىلىپ جاستىق بولىپ، ەڭ اسىلىن سولاردىڭ اۋزىنا توسادى.
مۇندايدا تابيعات جانى نازىك، مەيىرىمى مول، ەرەكشە ءتوزىمدى دە بەينەتقور اناڭ سياقتى بولىپ كورىنەدى.
ادامزات بالاسى ءۇشىن تابيعات -- كەڭ ساراي، ماڭگى توزباس باسپانا. دەمەك، ءوز ءتورىڭنىڭ باسىنداعى ءتارتىپ پەن تازالىقتى قالار بولساڭ تۇپتەپ كەلگەندە تابيعاتپەن ساناسۋ، وعان قامقور بولۋ - ادامزات بالاسىنىڭ اسىل پارىزى. "بالىققا - سۋ، قۇسقا اۋا، اڭعا - ورمان - توعاي، تاۋ - دالا قانداي قاجەت بولسا، ادام بالاسى ءۇشىن وتان دەگەن ۇلى ۇعىم سونداي قاجەت.
ال تابيعاتتى ءسۇيۋ -- وتانىڭا قامقور بولۋ دەگەن ءسوز" قازىرگى زامانداعى عىلىم مەن تەحنيكانىڭ جەتىلۋىنە وراي، تابيعاتقا دەگەن قامقورلىق تا ەرەكشە قاجەت بولىپ وتىر."قازاقستان -- 2030"باعدارلاماسىندا ەلباسىمىز: "2030 جىلى قازاقستان ءمولدىر سۋلى، جاسىل جەلەكتى، اۋاسى تازا ايماققا اينالادى -- دەپ اتاپ كورسەتكەن ەدى. سوندىقتان قورشاعان ورتانى قورعاۋ - ءاربىر ادامنىڭ ءتول مىندەتى. ادام بالاسى تابيعاتتىڭ ەڭ ۇلى پەرزەنتى بولۋمەن بىرگە ەڭ ۇلى قامقورشىسى دا ەكەنىن ەشقاشان ەستەن شىعارماۋىمىز كەرەك.
ءىىى. نەگىزگى ءبولىم.
ادىلەت. ەندى «تابيعات ءۇن قاتا السا» اتتى بەينەباياندى تاماشالايىق
تابيعات انا
تابيعات - انانىڭ جەر، سۋ، اۋا دەگەن ۇلدارى بولىپتى. ولار وتە اقىلدى، مەيىرىمدى ەكەن. تابيعات انا ءبىر كۇنى ۇلدارىن شاقىرىپ الىپ:
– ادامدارعا كوپ قىزمەت ەتكەن ۇلىما ۇلكەن سىي تارتامىن،-- دەپ ۋادە بەرەدى. سوندا ۇلدارى اناسىنىڭ ايتقانىنا قۋانا كەلىسىپ، ادامدارعا جاقسىلىق جاساۋعا كەلىسەدى. ۇلدارى جان - جاققا كەتىپ، ادامدارعا كوپ يگىلىكتى ءىس جاسايدى. كۇندەردىڭ كۇنىندە ۇلدارى ەلىنە قايتىپ ورالعاندا انالارىنىڭ بۇرىنعىدان دا بەتەر كورىكتەنە تۇسكەنىنە ريزا بولعان ۇلدارى:
- اپاتاي، ءسىز قانداي كەرەمەت كۇيگە تۇسكەنسىز، مۇنىڭ سىرى نەدە؟-- دەگەندە تابيعات - انا:
- اياۋلى ۇلدارىم مەنىڭ، مۇنىڭ سىرى سەندەردىڭ ادامزاتقا جاساعان قايىرىمدىلىقتارىڭدا، دەپ جاۋاپ بەرەدى. سودان بەرى جەر، سۋ، اۋا، اعاش انالارىنىڭ سۇلۋلىعىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن ادامدارعا ادال قىزمەت ەتىپ كەلەدى ەكەن.
ءمۇعالىم ءسوزى: ەندى بالالار وسى تابيعات انانىڭ بالالارىنىڭ اتى بويىنشا 3 توپقا ءبولىنىپ وتىرمىز.
"جەر" توبى: "كۇتە بىلسەڭ جەر جومارت"
"سۋ" توبى: "سۋ بار جەردە، ىرىس بار"
"اۋا" توبى:"اۋا - ءومىر تىنىسى"
"تابيعاتتى قورعاۋ – پەرزەنتتىك بورىشىمىز"
دانيار:"جەر" توبى: جەر - بارشا بايلىقتىڭ اناسى. جەر تىرشىلىككە ءنار بەرىپ، ادام بالاسىن اسىراپ جاتىر. جەردىڭ قويناۋىندا ءداندى داقىلدار، جەمىس - جيدەكتەر ءوسىپ شىعادى. تۇرمىسقا قاجەتتى پايدالى قازبالاردى دا جەردەن الادى. جەردى باپتاي ءبىلۋ، ونىڭ قويناۋىنداعى قازبا بايلىقتارىن دۇرىس يگەرە ءبىلۋ، جەر - انانى تۇلەتىپ گۇلدەندىرە ءبىلۋ - ءبىزدىڭ بورىشىمىز.
ايقىن."سۋ" توبى: سۋ جەر شارىندا كوگىلدىر تۇسپەن بويالعان، سۋ سۇيىق، قاتتى، گاز تۇرىندە بولادى. سۋ - تىرشىلىك كوزى. سۋسىز جەر بەتىندە تىرشىلىكتى ەلەستەتۋ مۇمكىن ەمەس. تابيعاتتىڭ كوركىن اجارلاندىرىپ، جەر بەتىن سايالى باققا اينالدىراتىن بايلىق كوزى - سۋ. حالقىمىز ەجەلدەن - اق سۋدى قاستەرلەپ، "سۋلى جەر - نۋلى جەر"، سۋدىڭ دا سۇراۋى بار" دەپ سۋدى ەرەكشە باعالاي بىلگەن.
ايبولات. "اۋا" توبى: اۋا - بارلىق تىرشىلىك اتاۋلىعا تىنىس بەرۋشى قۇدىرەت يەسى. "اۋا - ءومىر تىنىسى" دەپ بەكەر ايتپاعان. ادامنىڭ جاقسى دەم الىپ، دۇرىس تىنىعۋىنا تازا اۋانىڭ پايداسى مول. اينالاداعى جان - جانۋارلار دا، وسىمدىكتەر دە، ادامدار دا اۋاسىز تىرشىلىك ەتە المايدى. ادامداردىڭ دەنساۋلىعىنا تازا اۋا وتە قاجەت. سوندىقتان اۋانى لاستانۋدان ساقتاۋىمىز قاجەت.
ءىىى. "تابيعات - تال بەسىگىم"( تابيعات تۋرالى ولەڭ جىرلار ايتۋ)
ايشا: سۇيەيىك تابيعاتتى ايالايىق!
ءبىز دە ونان جاقسىلىقتى ايامايىق!
اناداي تابيعاتتىڭ اياسىندا،
جادىراپ جاس بالاشا دەمالايىق.
ايقىن: تاماشا اسپان مەن جەرى قانداي،
زەڭگىر تاۋ، داريا شالقار كولى قانداي.
ورمان، توعاي، گۇلدەنگەن باقشالارى،
پايدالانعان بۇلاردى ەلى قانداي!
نۇراي. تابيعاتىڭ قۇپياسى تۇڭعيىق،
كوز جەتپەيتىن مۇناراسى تىم بيىك،
بىلگەن سايىن سىرىن ونىڭ جۇرەمىز
جۇرەكتەرگە وشپەس جالىن نۇر قۇيىپ
ايبولات: تابيعاتتىڭ تارىلتپايىق ءمولدىر كاۋسار تىنىسىن،
پاك تابيعات ءار جۇرەكتىڭ تامىلجىعىن جىرىسىڭ.
ەي ادامزات! اقىلعا سال، قاتىگەزدىك جاساما،
ءوزىڭ – داعى سودان تۋدىڭ - تابيعاتتىڭ ۇلىسىڭ
ياسينا: نۇرلى، سۋلى بولماسا،
قونىس اسەم بولار ما؟
قاز - ۇيرەگى بولماسا،
كولدىڭ كوركى بولا ما؟
دۋاداعى بولماسا،
ءشولدىڭ كوركى بولا ما؟
ورمان - تاۋى بولماسا،
جەردىڭ كوركى بولا ما؟
تابيعات اياسىندا جۇكتەۋ
ماقساتى: 1. وقۋشىلارعا ەكولوگيالىق تاربيە بەرۋ ارقىلى ولاردىڭ دۇنيەتانىمىن، تابيعاتتى قورعاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.
2. تابيعاتتى، قورشاعان ورتانى ايالاۋعا، قورعاۋعا، تازالىعىن ساقتاۋعا، قامقورلىق جاساۋعا، مەيىرىمدى بولۋعا، جاۋاپكەرشىلىككە تاربيەلەۋ.
3. شىعارماشىلىق ويلاۋ قابىلەتتەرىن دامىتۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە داعدىلاندىرۋ
ءادىسى: اڭگىمەلەسۋ، سۇراق - جاۋاپ،، تالداۋ، وي شاقىرۋ، توپتىق جۇمىس ت. ب
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايد «تابيعات اياسىندا»تابيعات تۋرالى دانالىق سوزدەرن.
بارىسى
ءى. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى. پسيحولوگيالىق دايىندىق.
قول ۇستاسىپ ءبارىمىز،
جىلىلىقتى سەزەيىك.
شۋاق شاشقان كۇندەي بوپ،
كۇلىمسىرەپ جۇرەيىك.
ءمۇعالىم ءسوزى: قادىرمەندى ۇستازدار، اتا - انالار. بۇگىن 2 ب سىنىبىندا ەكولوگيالىق تاربيە باعىتىندا «تابيعات اياسىندا» اتتى اشىق سىنىپ ساعاتى ۇيىمداستىرىلىپ وتىر. تاربيە شارانىڭ ماقساتى - تابيعاتتى، قورشاعان ورتانى ايالاۋعا، قورعاۋعا، تازالىعىن ساقتاۋعا، قامقورلىق جاساۋعا، مەيىرىمدى بولۋعا، جاۋاپكەرشىلىككە تاربيەلەۋ
ءىى. كىرىسپە. "ادام -- تابيعات پەرزەنتى"
–كۇندەلىكتى كيىپ جۇرگەن كيىمىمىز، وقيتىن كىتابىمىز، جازاتىن قاعازىمىز، مىنەر كولىگىمىز، اۋىرعاندا پايدالاناتىن ءدارىمىز، تىنىس الار اۋامىز، ىشەر سۋىمىز -- وسىلاردىڭ ءبارى تابيعاتتىڭ بىزگە تارتقان سىيى. ەندەشە بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىز تابيعاتتى قورعاۋ جونىندە بولماق.
تابيعات - ادام بالاسىنىڭ قۇتتى قونىسى، جايلى مەكەنى، ىرىس - داۋلەتى، دەنساۋلىعىنىڭ سەنىمدى ساقشىسى. سوندىقتان حالىق ونى ايالايدى، ءقادىر تۇتادى، كۇتىپ - باپتايدى.
"ادامنىڭ ەكى اناسى بار: ءبىرى - تۋعان اناسى، ەكىنشىسى - تابيعات. سوندىقتان تابيعاتتى ايالاي بىلەيىك.
ادىلەت:
تابيعات ءوزىنىڭ قايتالانباس سۇلۋلىعىمەن، تاۋسىلماس قىزىعىمەن، مىڭ سان جاراتىلىسىمەن، اسقاق تا ورلىگىمەن، ورەڭ جەتپەس شەكسىزدىگىمەن، ال كەيدە ميزامداي نازىكتىگىمەن قايران قالدىرادى. تەك قايران قالدىرىپ قانا قويمايدى، ءوز باۋىرىنداعى تىرشىلىك اتاۋلىعا جايىلىپ توسەك، ءيىلىپ جاستىق بولىپ، ەڭ اسىلىن سولاردىڭ اۋزىنا توسادى.
مۇندايدا تابيعات جانى نازىك، مەيىرىمى مول، ەرەكشە ءتوزىمدى دە بەينەتقور اناڭ سياقتى بولىپ كورىنەدى.
ادامزات بالاسى ءۇشىن تابيعات -- كەڭ ساراي، ماڭگى توزباس باسپانا. دەمەك، ءوز ءتورىڭنىڭ باسىنداعى ءتارتىپ پەن تازالىقتى قالار بولساڭ تۇپتەپ كەلگەندە تابيعاتپەن ساناسۋ، وعان قامقور بولۋ - ادامزات بالاسىنىڭ اسىل پارىزى. "بالىققا - سۋ، قۇسقا اۋا، اڭعا - ورمان - توعاي، تاۋ - دالا قانداي قاجەت بولسا، ادام بالاسى ءۇشىن وتان دەگەن ۇلى ۇعىم سونداي قاجەت.
ال تابيعاتتى ءسۇيۋ -- وتانىڭا قامقور بولۋ دەگەن ءسوز" قازىرگى زامانداعى عىلىم مەن تەحنيكانىڭ جەتىلۋىنە وراي، تابيعاتقا دەگەن قامقورلىق تا ەرەكشە قاجەت بولىپ وتىر."قازاقستان -- 2030"باعدارلاماسىندا ەلباسىمىز: "2030 جىلى قازاقستان ءمولدىر سۋلى، جاسىل جەلەكتى، اۋاسى تازا ايماققا اينالادى -- دەپ اتاپ كورسەتكەن ەدى. سوندىقتان قورشاعان ورتانى قورعاۋ - ءاربىر ادامنىڭ ءتول مىندەتى. ادام بالاسى تابيعاتتىڭ ەڭ ۇلى پەرزەنتى بولۋمەن بىرگە ەڭ ۇلى قامقورشىسى دا ەكەنىن ەشقاشان ەستەن شىعارماۋىمىز كەرەك.
ءىىى. نەگىزگى ءبولىم.
ادىلەت. ەندى «تابيعات ءۇن قاتا السا» اتتى بەينەباياندى تاماشالايىق
تابيعات انا
تابيعات - انانىڭ جەر، سۋ، اۋا دەگەن ۇلدارى بولىپتى. ولار وتە اقىلدى، مەيىرىمدى ەكەن. تابيعات انا ءبىر كۇنى ۇلدارىن شاقىرىپ الىپ:
– ادامدارعا كوپ قىزمەت ەتكەن ۇلىما ۇلكەن سىي تارتامىن،-- دەپ ۋادە بەرەدى. سوندا ۇلدارى اناسىنىڭ ايتقانىنا قۋانا كەلىسىپ، ادامدارعا جاقسىلىق جاساۋعا كەلىسەدى. ۇلدارى جان - جاققا كەتىپ، ادامدارعا كوپ يگىلىكتى ءىس جاسايدى. كۇندەردىڭ كۇنىندە ۇلدارى ەلىنە قايتىپ ورالعاندا انالارىنىڭ بۇرىنعىدان دا بەتەر كورىكتەنە تۇسكەنىنە ريزا بولعان ۇلدارى:
- اپاتاي، ءسىز قانداي كەرەمەت كۇيگە تۇسكەنسىز، مۇنىڭ سىرى نەدە؟-- دەگەندە تابيعات - انا:
- اياۋلى ۇلدارىم مەنىڭ، مۇنىڭ سىرى سەندەردىڭ ادامزاتقا جاساعان قايىرىمدىلىقتارىڭدا، دەپ جاۋاپ بەرەدى. سودان بەرى جەر، سۋ، اۋا، اعاش انالارىنىڭ سۇلۋلىعىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن ادامدارعا ادال قىزمەت ەتىپ كەلەدى ەكەن.
ءمۇعالىم ءسوزى: ەندى بالالار وسى تابيعات انانىڭ بالالارىنىڭ اتى بويىنشا 3 توپقا ءبولىنىپ وتىرمىز.
"جەر" توبى: "كۇتە بىلسەڭ جەر جومارت"
"سۋ" توبى: "سۋ بار جەردە، ىرىس بار"
"اۋا" توبى:"اۋا - ءومىر تىنىسى"
"تابيعاتتى قورعاۋ – پەرزەنتتىك بورىشىمىز"
دانيار:"جەر" توبى: جەر - بارشا بايلىقتىڭ اناسى. جەر تىرشىلىككە ءنار بەرىپ، ادام بالاسىن اسىراپ جاتىر. جەردىڭ قويناۋىندا ءداندى داقىلدار، جەمىس - جيدەكتەر ءوسىپ شىعادى. تۇرمىسقا قاجەتتى پايدالى قازبالاردى دا جەردەن الادى. جەردى باپتاي ءبىلۋ، ونىڭ قويناۋىنداعى قازبا بايلىقتارىن دۇرىس يگەرە ءبىلۋ، جەر - انانى تۇلەتىپ گۇلدەندىرە ءبىلۋ - ءبىزدىڭ بورىشىمىز.
ايقىن."سۋ" توبى: سۋ جەر شارىندا كوگىلدىر تۇسپەن بويالعان، سۋ سۇيىق، قاتتى، گاز تۇرىندە بولادى. سۋ - تىرشىلىك كوزى. سۋسىز جەر بەتىندە تىرشىلىكتى ەلەستەتۋ مۇمكىن ەمەس. تابيعاتتىڭ كوركىن اجارلاندىرىپ، جەر بەتىن سايالى باققا اينالدىراتىن بايلىق كوزى - سۋ. حالقىمىز ەجەلدەن - اق سۋدى قاستەرلەپ، "سۋلى جەر - نۋلى جەر"، سۋدىڭ دا سۇراۋى بار" دەپ سۋدى ەرەكشە باعالاي بىلگەن.
ايبولات. "اۋا" توبى: اۋا - بارلىق تىرشىلىك اتاۋلىعا تىنىس بەرۋشى قۇدىرەت يەسى. "اۋا - ءومىر تىنىسى" دەپ بەكەر ايتپاعان. ادامنىڭ جاقسى دەم الىپ، دۇرىس تىنىعۋىنا تازا اۋانىڭ پايداسى مول. اينالاداعى جان - جانۋارلار دا، وسىمدىكتەر دە، ادامدار دا اۋاسىز تىرشىلىك ەتە المايدى. ادامداردىڭ دەنساۋلىعىنا تازا اۋا وتە قاجەت. سوندىقتان اۋانى لاستانۋدان ساقتاۋىمىز قاجەت.
ءىىى. "تابيعات - تال بەسىگىم"( تابيعات تۋرالى ولەڭ جىرلار ايتۋ)
ايشا: سۇيەيىك تابيعاتتى ايالايىق!
ءبىز دە ونان جاقسىلىقتى ايامايىق!
اناداي تابيعاتتىڭ اياسىندا،
جادىراپ جاس بالاشا دەمالايىق.
ايقىن: تاماشا اسپان مەن جەرى قانداي،
زەڭگىر تاۋ، داريا شالقار كولى قانداي.
ورمان، توعاي، گۇلدەنگەن باقشالارى،
پايدالانعان بۇلاردى ەلى قانداي!
نۇراي. تابيعاتىڭ قۇپياسى تۇڭعيىق،
كوز جەتپەيتىن مۇناراسى تىم بيىك،
بىلگەن سايىن سىرىن ونىڭ جۇرەمىز
جۇرەكتەرگە وشپەس جالىن نۇر قۇيىپ
ايبولات: تابيعاتتىڭ تارىلتپايىق ءمولدىر كاۋسار تىنىسىن،
پاك تابيعات ءار جۇرەكتىڭ تامىلجىعىن جىرىسىڭ.
ەي ادامزات! اقىلعا سال، قاتىگەزدىك جاساما،
ءوزىڭ – داعى سودان تۋدىڭ - تابيعاتتىڭ ۇلىسىڭ
ياسينا: نۇرلى، سۋلى بولماسا،
قونىس اسەم بولار ما؟
قاز - ۇيرەگى بولماسا،
كولدىڭ كوركى بولا ما؟
دۋاداعى بولماسا،
ءشولدىڭ كوركى بولا ما؟
ورمان - تاۋى بولماسا،
جەردىڭ كوركى بولا ما؟
تابيعات اياسىندا جۇكتەۋ
You Might Also Like
