InfoHub Logo

ساباقتىڭ ماقساتى:
1) بىلىمدىلىك ماقساتى: اۋىزەكى سويلەۋ تىلىندە قاجەتتىلىك تۋدىراتىن ەسىمدىك جايلى تۇسىنىكتەرىن قالىپتاستىرۋ، ءبىلىم داعدىلارىن كەڭەيتۋ
2) دامىتۋشىلىق ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ تانىمدىق قابىلەتىن، ءتىلىن، وي - ءورىسىن، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، سوزدىك قورىن مولايتۋ
3) تاربيەلىك ماقساتى: تىلگە دەگەن ىنتاسىن مولايتۋ، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرگە باۋلىپ، تۋعان جەر تابيعاتىن قورعايتىن ازاماتتاردى تاربيەلەۋ
ساباقتىڭ كورنەكىلىكتەرى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سىزبا - كەستەلەر، ۇلەستىرمەلى كەسپە قاعازدار
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ، ويىن ساباعى، ىزدەندىرۋ
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: ديداكتيكالىق ويىن ءادىسى، سۇراق - جاۋاپ، توپتىق

ساباقتىڭ بارىسى:
پسيحولوگيالىق دايارلىق: «جۇرەكتەن جۇرەككە»
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
1. سالەمدەسۋ، وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ. وقۋشىلاردى ساباققا جۇمىلدىرۋ.
- مىنا سۋرەتتەن نە كوردىك؟
- تابيعات كورىنىسى قانداي؟
- تابيعاتتىڭ قانداي بولعانىن قالايسىڭدار؟
- قالاي ويلايسىڭدار؟ قاي ايماقتىڭ تابيعاتى ەڭ سۇلۋ؟ ارينە بۇل شىعىس قازاقستاننىڭ تابيعاتى.
- ارينە، تاماشا تابيعاتتى قالايمىز،- دەي وتىرىپ، بۇگىنگى تاقىرىپ
«تابيعات تاماشاسى» جانە «ەسىمدىك» بولاتىندىعىمەن تانىستىرۋ.

2. جەتەك سۇراقتار قويا وتىرىپ، ءسوز تاپتارىن ەسكە ءتۇسىرۋ.
وقۋشىلارعا تاقتاداعى سويلەمنەن زات ەسىم، سىن ەسىم، سان ەسىم، ەتىستىك ءسوز تاپتارىن انىقتاتۋ.
جاقىندا ءبىزدىڭ ۇلكەن مەكتەپكە ءجۇز جىل تولادى.
ءسوز تاپتارىن سارالاپ ايتقىزا وتىرىپ، كەلەسى ءسوز تابى ەسىمدىك
ەكەنىن ايتۋ.
ەسىمدىك – زات ەسىم، سان ەسىم، سىن ەسىمنىڭ ورنىنا جۇمسالاتىن ءسوز تابى. ماعىناسىنا قاراي ەسىمدىك جەتى تۇرگە بولىنەدى:
جىكتەۋ ەسىمدىگى: اداممەن بايلانىستى بولادى /مەن، سەن، ءسىز، ول/
سىلتەۋ ەسىمدىگى: / بۇل، وسى، اناۋ، مىناۋ، سوناۋ، انا/
سۇراۋ ەسىمدىگى: كىم؟ نە؟ نەشە؟ قانشا؟ قانداي؟ قالاي؟ قاشان؟
وزدىك ەسىمدىگى: ءوزىم، ءوزىڭ، ءوزى، ءوزىمىز، وزدەرىنىڭ، ءوز ءسوزى جاتادى
بەلگىسىزدىك ەسىمدىگى: ءبىر، ءار، الدە
بولىمسىزدىق ەسىمدىگى: ەمەس، جوق
جالپىلاۋ ەسىمدىگى: ءبارى، بارلىق، بارشا، بار، بۇكىل، تۇگەل
جاڭا ساباق كەزەڭى:
كەلەسى كەزەكتە تۋعان جەر تابيعاتىنا ساياحات جاسالاتىندىعى، ول ءۇشىن جولدا كەزدەسەتىن قاقپا تۋرالى ايتۋ.
سىنىپ ەكى توپقا بولىنەدى. / توپتىڭ اتى، ۇرانى/
ءى توپ: العىرلار
ءىى توپ: تاپقىرلار
تاقتادا «التىن قاقپا» ويىنىنىڭ كەزەڭدەرى شىعارىلادى
«التىن قاقپا» ويىنىنىڭ كەزەڭدەرى:
• «تاس قاقپا» – زەرتتەۋشىلىك كەزەڭ
• «قولا قاقپا» – ىزدەنۋشىلىك كەزەڭى
• «كۇمىس قاقپا» – تاجىريبەلىك كەزەڭ
• «التىن قاقپا» – شىعارماشىلىق كەزەڭى
• قورىتىندى. “جەرى بايدىڭ - ەلى باي ”
ويىننىڭ بارىسى:
• «تاس قاقپا» – زەرتتەۋشىلىك كەزەڭ.
تاس قاقپا تاپسىرماسى:
1. سوزدىك جۇمىسى
جاڭا سوزدەرمەن ءسوز تىركەسىن، سويلەمدەر قۇراۋ.
شارتى: 2 توپتى جارىستىرا بەرىلگەن سىزبالار بويىنشا ەسىمدىكتى قوسىپ ءسوز تىركەسىن قۇرۋ.
ەسىمدىك + زات ەسىم ەسىمدىك + سىن ەسىم
زەرتتە:
تۇسىنىكتەرىن تەكسەرۋ ماقساتىندا الدارىنا سەمانتيكالىق كارتا ۇلەستىرىلەدى. سوزدەردى ءتيىستى ۇياشىقتارعا ورنالاستىرۋ. ەسىمدىك قاتارىن 2 توپ داۋىستاپ وقىپ بەرەدى.

سوزدەر زات ەسىم سىن ەسىم سان ەسىم ەسىمدىك
ءبارى
ءبىزدىڭ
سىمباتتى
مىناۋ
ءتاتتى
سەن
وسى
ەكى
ون ءتورت
«تاس قاقپا» كەزەڭى تامامدالىپ، «قولا قاقپا» – ىزدەنۋشىلىك كەزەڭىنىڭ باستالعانىن جاريالاۋ. «قولا قاقپا» – ىزدەنۋشىلىك كەزەڭىنىڭ شارتىمەن تانىستىرۋ.
شارتى: I تاپسىرماسى:
بەرىلگەن سۇراقتارداعى ورىس سوزدەرىن اۋدارۋ، سول سۇراقتارعا ەسىمدىكتەردى قاتىستىرا، جاۋاپ بەرۋ.
- الماتى كولى تۋرالى /چتو /بىلەسىڭ؟ /الماتى كولى تۋرالى بارلىق كىتاپتاردا جازىلعان/
-/ەتو /كول /تەبە/ ۇناي ما؟ / بۇل كول وزىمە قاتتى ۇنايدى/
-/ەتوت/ جەردى /كاكوي/ ساياحاتشى ارالاعان؟ / سول جەردى نەشە ساياحاتشى ارالاعان؟/
- الاتاۋ وڭىرىندە /تى/ بولدىڭ با؟ /الاتاۋ وڭىرىندە ءوزىم بولدىم/
II تاپسىرماسى:
بەرىلگەن ولەڭدەگى ەسىمدىكتى انىقتاۋ، باسقا ەسىمدىكتەرمەن الماستىرۋ.

اقسۋ، كوكسۋ، قاراسۋ،
بۇل سۋمەن تۇستەپ تانىسۋ.
ىرعىز، تورعاي، اياكوز،
ساي - سالانىڭ ءبارى – سۋ
«قولا قاقپا» كەزەڭىنىڭ اياقتالعانىن جاريالاي وتىرىپ،
«كۇمىس قاقپا» تاجىريبەلىك كەزەڭىنىڭ باستالعانىن حابارلاۋ. «كۇمىس قاقپا» كەزەڭىنىڭ شارتىمەن تانىستىرۋ.
1. تابيعات........... بايلىعىمىز. بارىس........... جەردى مەكەندەيدى؟ تابيعاتتى قورعاۋ -.......... ادامنىڭ بورىشى.......... قورىقتا سۋ قۇستارى مەكەندەيدى.
....... قازاقستاننىڭ قاي جەرىندە تۇراسىڭ؟ زايسان كولىندە........... بالىقتىڭ تۇرلەرى بار.
قاجەتتى سوزدەر: وسى، مىنا، بارلىق، ءبىزدىڭ، بارشا، سەن.

2. جۇمباقتار شەشۋ، ەسىمدىك تابۋ
ءوزى ۇلبىرەپ تۇر،
مۇرتىنىڭ تيگەن جەرى كۇلدىرەپ تۇر. (گۇل)

سىرتىم - قىزىل، ءوزىم - اق، دەنەم توپتاي،
شەشىندىرسەڭ، جىلاتام ۇرماي - سوقپاي. (پياز)

«كۇمىس قاقپا» كەزەڭىنىڭ اياقتالىپ، «التىن قاقپا» كەزەڭىنىڭ باستالعانىن ايتۋ.
«التىن قاقپا» – شىعارماشىلىق كەزەڭىنىڭ شارتىمەن تانىستىرۋ.
شارتى: بەرىلگەن سىزبا بويىنشا شاعىن اڭگىمە جازۋ

ساباقتى بەكىتۋ: تەست ارقىلى العان بىلىمدەرىن بەكىتۋ.
تەست
1. ەسىمدىك قانداي ءسوز تابى؟
ا) زاتتىڭ سىنىن بىلدىرەدى
ءا) ەسىم سوزدەر ورنىنا قولدانىلادى *
ب) زاتتىڭ اتىن بىلدىرەدى

2. ەسىمدىك ماعىناسىنا قاراي نەشەگە بولىنەدى؟
ا) 7
ءا) 5
ب) 6

3. سان ەسىمدەردى بەلگىلە
ا) ون ءبىر، تابيعات، سارى
ءا) ادام، وقۋشى، جەتى
ب) التى، ون ءبىر، ەكى مىڭ ەكى

4. دارا سىن ەسىمدەردى كورسەت
ا) قىزىل الا، قارا شۇبار
ءا) اق، قارا، اششى
ب) قارا كوك، سۇلۋ، سارى

5. جالقى زات ەسىمدەردى انىقتا
ا) استان، مۇحتار، ۇلان
ءا) قالا، وقۋشى، سانا
ب) كوكسۋ، وي، گازەت

6. زات ەسىم قانداي ءسوز تابى؟
ا) زاتتىڭ قيمىلىن بىلدىرەدى
ءا) زاتتىڭ اتىن بىلدىرەدى
ب) زاتتىڭ سانىن بىلدىرەدى

7. جيناقتىق سان ەسىمدەردى تاپ
ا) تورتەۋ، توقسان ەكى، ون توعىز
ءا) ۇشەۋ، سەگىز، ون
ب) بىرەۋ، ەكەۋ، جەتەۋ

8. سان ەسىمنىڭ سۇراعىن انىقتا
ا) قانداي، قاي، كىمنىڭ؟
ءا) قانشا، نەشە، نەشىنشى
ب) كىم، نە، نەسى

ساباقتى قورىتىندىلاۋ: «جەرى بايدىڭ - ەلى باي» قاناتتى سوزبەن وقۋشىلاردىڭ ويىن تۇيىندەۋ. ەلىمىزدىڭ تابيعاتىن قورعاپ، كوركەيتەتىن ازاماتتار بولۋىنا تىلەك ءبىلدىرۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن بەرۋ: وقۋلىقتاعى 4 - تاپسىرما. بەرىلگەن ەسىمدىكتەرمەن ءسوز تىركەستەرىن قۇراۋ.