تابيعاتتان ءنار الىپ
№ 21 - ساباق
تاقىرىپ: تابيعاتتان ءنار الىپ
قۇندىلىق: سۇيىسپەنشىلىك قاسيەتتەر: جاقسى كورۋ، ايالاۋ
8 سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ «تابيعات»، «جەر»، «سۋ»، «اۋا»، «توپىراق» تۋرالى ۇعىمدارىن كەڭەيتۋ.
ساباقتىڭ مىندەتى:
وقۋشىلارعا تابيعات بايلىعىنىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزدىلىعى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
وقۋشىلاردى تابيعاتتى ساقتاپ – قورعاۋعا، ايالاپ – باپتاۋعا باۋلۋ.
سۇيىسپەنشىلىككە، مەيىرىمدىلىككە، ىزگىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. تىنىشتىق ءساتى: باياۋ مۋزىكا قويىلادى.
بالالار، ىڭعايلانىپ وتىرىپ الىڭدار دا، تەرەڭ تىنىس الىڭدار.
كوزدەرىڭىزدى جۇمىڭىزدار. وزىڭىزگە ەندى اتىپ كەلە جاتقان تاڭدى ەلەستەتىڭىز. ءسىز تاۋ جولىمەن كەلە جاتىرسىز. تازا اۋا، سىلدىرلاعان بۇلاق سۋى، قۇستاردىڭ سايراعان داۋىسى، ءسىز جەڭىل دەمالاسىز، ءسىز كۇشكە تولىسىز. كۇن شۋاعى ءسىزدىڭ تەرىڭىزگە ساۋلە شاشۋدا، سامال جەل ءسىزدىڭ شاشىڭىزدى تەربەتىپ سىزگە كورىك بەرۋدە. بۇكىل تابيعات كۇشى سىزگە ءوز ماحابباتىن سىيلاپ، ءسىزدى تاڭ نۇرىمەن قارسى الادى. ال ەندى بۇل كۇش ءسىزدىڭ بۇكىل دەنەڭىزگە ءسىڭىرىپ، قۋات بەرىپ تۇرعانىن سەزۋگە تىرىسىڭىز. بۇل كۇشپەن وزىڭىزگە جاقىن ادامدار مەن دوستارىڭىزبەن ءبولىسىپ جاتقانىڭىزدى ەلەستەتىڭىز، بۇل قۋات ءسىزدىڭ ومىرىڭىزبەن تىعىز بايلانىستى. ءسىز الەمدەگى ەڭ باقىتتى جانسىز.
ءىى. سىنىپتى توپقا ءبولۋ ( جەر، سۋ سوزدەرى جازىلعان پاراقتارمەن ءبولۋ)
تاقىرىپقا شىعۋ. ۆيدەوماتەريالدى كورۋدى ۇسىنامىن. قالاي ويلايسىزدار بۇگىنگى تاقىرىبىمىز نەگە باعىتتالعان؟ ماقساتىمىز قانداي بولادى؟
ءىII. نەگىزگى ءبولىم توپپەن جۇمىس
1 توپ گ. جاندىبايەۆتىڭ «گۇلدەر» اتتى ولەڭىن وقيدى تالدايدى.
2 توپ ا. تولىبايەۆتىڭ «اق گۇل» ءماتىنىن وقيدى. توپ ىشىندە تالدايدى. ءبىر بالا باياندايدى.
Iءۇ فليپچارتپەن جۇمىس. تابيعاتتان ءبىز قانداي ءنار الامىز؟ تابيعات بىزگە نە بەرەدى؟
V. جۇرەكتەن جۇرەككە
پىكىردى جالعاستىرىپ ايتۋ
1. «تابيعات – مەن ءۇشىن قۋانىش، ويتكەنى...»
2. «تابيعات – مەن ءۇشىن دەنساۋلىق، ويتكەنى...»
وقۋشىلارعا تاراتىلعان الما پىشىنىندەگى قاعازعا جەر - اناعا دەگەن ريزاشىلىقتارىن جازىپ، وقىپ، سىنىپتا تۇرعان اعاشقا الما ىلەدى. (ءان ويناپ تۇرادى).
ءۇى. شىعارماشىلىق جۇمىس
ءو. تۇرمانجانوۆتىڭ
«تۋعان جەر توپىراعىڭنان اينالايىن» ولەڭىنە پىكىرتالاس
تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرىن بەينەلەۋ (سۋرەت سالۋ، اڭگىمە جازۋ، ت. ب.)
وي شاقىرۋ.
تابيعات دەگەندە كوز الدارىڭا نە ەلەستەيدى؟ كوز الدارىڭا ەلەستەگەن زاتتىڭ سۋرەتىن سالىڭىزدار نەمەسە جازىڭىزدار.(ءار توپتان سۋرەتتەرىن قورعايدى، تابيعات تۋرالى ويلارىن وقيدى).
وي - پىكىر.
تابيعات تۋرالى نە بىلەمىز؟
“تابيعات” سوزىنە اسسوسياسيا قۇرۋ.
تابيعات → جەر، اۋا، سۋ، كۇن، اي، توپىراق، جانۋارلار الەمى، وسىمدىك،
ءۇىI. توپپەن ءان ايتۋ
ا. قالاۋبايەۆا. «ەرتەگىلەر» ءانى
ءىح. ءۇي تاپسىرماسى
ا. سەيدىمبەك. ءماتىندى وقىپ، ادام مەن تابيعات اراسىنداعى جاراسىم تۋرالى وي بولىسىڭدەر. دايەكسوزدى جاتتاۋ، ماعىناسىن اشۋ.
ح. قورىتىندى
ادام تابيعاتتىڭ ءبىر بولشەگى. جارقىراپ شىققان كۇن، تازا اۋا، ءمولدىر سۋ، نۋ ورمان ادامعا قۋات بەرىپ، ونىڭ جان دۇنيەسىن مەيىرلەندىرە تۇسەدى.
ادام مەن تابيعات اراسىنداعى بايلانىس تامىرى تەرەڭدە جاتىر. ادام ءومىرى تابيعاتقا تاۋەلدى. تابيعاتتى قورعاۋ - ءوز ءومىرىڭدى قورعاۋ دەيتىنىمىز دە سوندىقتان.
پوتانين جوببم لەبياجى اۋدانى
ءمۇعالىمى: س. ك. حاميتوۆا
تاقىرىپ: تابيعاتتان ءنار الىپ
قۇندىلىق: سۇيىسپەنشىلىك قاسيەتتەر: جاقسى كورۋ، ايالاۋ
8 سىنىپ
ساباقتىڭ ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ «تابيعات»، «جەر»، «سۋ»، «اۋا»، «توپىراق» تۋرالى ۇعىمدارىن كەڭەيتۋ.
ساباقتىڭ مىندەتى:
وقۋشىلارعا تابيعات بايلىعىنىڭ ادام ومىرىندەگى ماڭىزدىلىعى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
وقۋشىلاردى تابيعاتتى ساقتاپ – قورعاۋعا، ايالاپ – باپتاۋعا باۋلۋ.
سۇيىسپەنشىلىككە، مەيىرىمدىلىككە، ىزگىلىككە تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. تىنىشتىق ءساتى: باياۋ مۋزىكا قويىلادى.
بالالار، ىڭعايلانىپ وتىرىپ الىڭدار دا، تەرەڭ تىنىس الىڭدار.
كوزدەرىڭىزدى جۇمىڭىزدار. وزىڭىزگە ەندى اتىپ كەلە جاتقان تاڭدى ەلەستەتىڭىز. ءسىز تاۋ جولىمەن كەلە جاتىرسىز. تازا اۋا، سىلدىرلاعان بۇلاق سۋى، قۇستاردىڭ سايراعان داۋىسى، ءسىز جەڭىل دەمالاسىز، ءسىز كۇشكە تولىسىز. كۇن شۋاعى ءسىزدىڭ تەرىڭىزگە ساۋلە شاشۋدا، سامال جەل ءسىزدىڭ شاشىڭىزدى تەربەتىپ سىزگە كورىك بەرۋدە. بۇكىل تابيعات كۇشى سىزگە ءوز ماحابباتىن سىيلاپ، ءسىزدى تاڭ نۇرىمەن قارسى الادى. ال ەندى بۇل كۇش ءسىزدىڭ بۇكىل دەنەڭىزگە ءسىڭىرىپ، قۋات بەرىپ تۇرعانىن سەزۋگە تىرىسىڭىز. بۇل كۇشپەن وزىڭىزگە جاقىن ادامدار مەن دوستارىڭىزبەن ءبولىسىپ جاتقانىڭىزدى ەلەستەتىڭىز، بۇل قۋات ءسىزدىڭ ومىرىڭىزبەن تىعىز بايلانىستى. ءسىز الەمدەگى ەڭ باقىتتى جانسىز.
ءىى. سىنىپتى توپقا ءبولۋ ( جەر، سۋ سوزدەرى جازىلعان پاراقتارمەن ءبولۋ)
تاقىرىپقا شىعۋ. ۆيدەوماتەريالدى كورۋدى ۇسىنامىن. قالاي ويلايسىزدار بۇگىنگى تاقىرىبىمىز نەگە باعىتتالعان؟ ماقساتىمىز قانداي بولادى؟
ءىII. نەگىزگى ءبولىم توپپەن جۇمىس
1 توپ گ. جاندىبايەۆتىڭ «گۇلدەر» اتتى ولەڭىن وقيدى تالدايدى.
2 توپ ا. تولىبايەۆتىڭ «اق گۇل» ءماتىنىن وقيدى. توپ ىشىندە تالدايدى. ءبىر بالا باياندايدى.
Iءۇ فليپچارتپەن جۇمىس. تابيعاتتان ءبىز قانداي ءنار الامىز؟ تابيعات بىزگە نە بەرەدى؟
V. جۇرەكتەن جۇرەككە
پىكىردى جالعاستىرىپ ايتۋ
1. «تابيعات – مەن ءۇشىن قۋانىش، ويتكەنى...»
2. «تابيعات – مەن ءۇشىن دەنساۋلىق، ويتكەنى...»
وقۋشىلارعا تاراتىلعان الما پىشىنىندەگى قاعازعا جەر - اناعا دەگەن ريزاشىلىقتارىن جازىپ، وقىپ، سىنىپتا تۇرعان اعاشقا الما ىلەدى. (ءان ويناپ تۇرادى).
ءۇى. شىعارماشىلىق جۇمىس
ءو. تۇرمانجانوۆتىڭ
«تۋعان جەر توپىراعىڭنان اينالايىن» ولەڭىنە پىكىرتالاس
تابيعاتقا دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتەرىن بەينەلەۋ (سۋرەت سالۋ، اڭگىمە جازۋ، ت. ب.)
وي شاقىرۋ.
تابيعات دەگەندە كوز الدارىڭا نە ەلەستەيدى؟ كوز الدارىڭا ەلەستەگەن زاتتىڭ سۋرەتىن سالىڭىزدار نەمەسە جازىڭىزدار.(ءار توپتان سۋرەتتەرىن قورعايدى، تابيعات تۋرالى ويلارىن وقيدى).
وي - پىكىر.
تابيعات تۋرالى نە بىلەمىز؟
“تابيعات” سوزىنە اسسوسياسيا قۇرۋ.
تابيعات → جەر، اۋا، سۋ، كۇن، اي، توپىراق، جانۋارلار الەمى، وسىمدىك،
ءۇىI. توپپەن ءان ايتۋ
ا. قالاۋبايەۆا. «ەرتەگىلەر» ءانى
ءىح. ءۇي تاپسىرماسى
ا. سەيدىمبەك. ءماتىندى وقىپ، ادام مەن تابيعات اراسىنداعى جاراسىم تۋرالى وي بولىسىڭدەر. دايەكسوزدى جاتتاۋ، ماعىناسىن اشۋ.
ح. قورىتىندى
ادام تابيعاتتىڭ ءبىر بولشەگى. جارقىراپ شىققان كۇن، تازا اۋا، ءمولدىر سۋ، نۋ ورمان ادامعا قۋات بەرىپ، ونىڭ جان دۇنيەسىن مەيىرلەندىرە تۇسەدى.
ادام مەن تابيعات اراسىنداعى بايلانىس تامىرى تەرەڭدە جاتىر. ادام ءومىرى تابيعاتقا تاۋەلدى. تابيعاتتى قورعاۋ - ءوز ءومىرىڭدى قورعاۋ دەيتىنىمىز دە سوندىقتان.
پوتانين جوببم لەبياجى اۋدانى
ءمۇعالىمى: س. ك. حاميتوۆا
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ اتاۋى: ش. قۇدايبەردييەۆ «اقىندارعا»، «قارتتىق تۋرالى»
