تابيعاتتى ايالاۋ — اتا سالتىمىز
تابيعاتتى ايالاۋ — اتا سالتىمىز
تاربيە ساعاتىنىڭ ماقساتتارى:
ا) بالالاردى اينالانى قورشاعان ورتامەن جان — جاقتى تانىستىرۋ، سويلەۋ مادەنيەتىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ؛
ءا) وقۋشىلارعا ەكولوگيالىق ءبىلىم مەن تاربيە بەرۋ ارقىلى ولاردىڭ ولكەتانىمدىق جانە تابيعاتتى قورعاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ؛
ب) بالالاردى تابيعاتتى ءسۇيىپ، كۇتىپ، قورعاپ، ءوز قولىمەن جاساي بىلۋگە تاربيەلەۋ. وقۋشىلارعا تابيعات ۇعىمىنىڭ ءمانىن اشىپ، ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ءداستۇرلى ەمەس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: اڭگىمەلەسۋ، رولدەردى ويناۋ.
كورنەكىلىگى: تابيعات كورىنىسى، پلاكات سۋرەتتەر، قۇستار سۋرەتى، قاناتتى سوزدەر، ستەندتەر، ت. ب.
ءپانارالىق بايلانىس: ەكولوگيا، بيولوگيا، ۆالەولوگيا، ت. ب.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
II. جوسپارمەن تانىستىرۋ:
1. «اسەم تابيعات اياسى».
2. «تابيعاتتى قورعاۋ».
3. كورىنىس.
4. ۇجىمدىق جۇمىس.
5. كورىنىس.
6. تاربيە ساعاتىن قورىتىندىلاۋ.
III. ءۇش توپقا ءبولىپ وتىرعىزۋ.
1. «تابيعاتتى زەرتتەۋشىلەر»
2. «قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءبولىمىنىڭ ماماندارى»
3. «جاس ەكولوگتار ورتالىعى»
ءمۇعالىم: «اسەم تابيعات اياسى». سايرام — وگەم مەملەكەتتىك ۇلتتىق پاركىنىڭ اعارتۋ جانە تۋريزم ءبولىمىنىڭ ماماندارى ءبىزدىڭ س. راحىموۆ اتىنداعى اسكەري مەكتەپ ينتەرناتىنىڭ تۇلەكتەرىنە جەلتوقسان، اقپان ايلارىندا كەلىپ ەكولوگيالىق تانىمدىق ءدارىس بەردى، سول ءدارىستىڭ ناتيجەسىندە بىزدەر وڭتۇستىگىمىزدىڭ تاماشا تابيعاتى مەن ونداعى تىرشىلىك ەتەتىن قىزىل كىتاپقا ەنگەن اڭ — قۇستارمەن وسىمدىكتەر جونىندە مول ماعلۇمات الدىق. تۋعان تابيعاتىن ءسۇيىپ، ونى قورعاۋعا باۋلۋ — باستى پارىز.
بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىز وسى تاقىرىپقا ارنالادى. اينالاداعى ءوزىمىزدى قورشاپ تۇرعان جەر، كۇن، اسپان، تاۋ، تاس، سۋ، وسىمدىك، جان — جانۋارلار، جاندىك اتاۋلىنىڭ ءبارى — تابيعات. تابيعاتتىڭ بۇل سۇلۋلىعىن قازاقتىڭ دانىشپان اقىنى اباي اتامىزدىڭ ءوزى ادام ومىرىمەن بايلانىستى ەتىپ جىرلاعان. ادام دا تابيعاتتىڭ ءبىر بولىگى. تابيعاتتاعى زاتتاردىڭ بارلىعى ءبىر — بىرىمەن تىعىز بايلانىستى بولادى. سوندىقتان «تابيعات انامىزدى» كوزدىڭ قاراشىعىنداي قورعاپ، وعان قامقور بولۋىمىز كەرەك. تابيعاتقا اپات تونسە، ادامداردىڭ ومىرىنە دە ءقاۋىپ تونەدى، سەبەبى ادامدار ءومىر سۇرۋگە قاجەتتى نارسەنىڭ ءبارىن تابيعاتتان الادى.
تاربيە ساعاتىمىزدىڭ كەلەسى ءبولىمى «تابيعاتتى قورعاۋ» ەرىمبەتوۆ. گرەك تىلىنەن الىنعان ەكولوگيا — تابيعاتتى قورعاۋ، ۇنەمدەۋ تۋرالى عىلىم. تابيعاتتى قورعاۋ، وعان ۇنەمى قامقورلىق جاساۋ — ءاربىر وقۋشىنىڭ ازاماتتىق پارىزى.
1. قالاداعى زاۋىتتار. زاۋىتتاردىڭ تۇتىندەرى لاس، سۋلارى قالانىڭ اۋاسىن بىلعايدى.
2. قالادا اۆتوكولىكتەر كوپ. ولاردىڭ تۇتىندەرى اۋانى لاستايدى.
3. اعاش كوشەتتەرىن وتىرعىزۋ قاجەت. ولار لاس اۋانى سورىپ، قالانى تازارتىپ وتىرادى.
جاسىل اعاشتار — قالانىڭ كوركى.
كورىنىس. دومبىرا ءۇنى قوسىلىپ تۇرادى. سايدۋلايەۆ
اسانقايعى: تىلەس
قۇيرىعى جوق، جالى جوق،
قۇلان ءقايتىپ كۇن كورەر.
اياعى جوق قولى جوق،
جىلان ءقايتىپ كۇن كورەر.
قورقىت اتا: الىپبەك
قارا تاۋلارىڭ قۇلاماسىن،
سايالى اعاش سىنباسىن،
قاناتتارىڭ قىرقىلماسىن.
قايران ەلىم — قازاعىم
(دومبىرا ءۇنى قاتايادى دا، اقىرىنداپ وشەدى، اسانقايعى مەن قورقىت اتا شىعىپ كەتەدى).
تورەبەك: دانىشپان بابالارىمىزدىڭ بۇل سوزدەرىنەن تابيعات تاعدىرىنىڭ قامىن ويلاپ وتكەنىن اڭعارامىز. ەرتەدەگى ادامدار تابيعاتتىڭ كەيبىر بايلىقتارىن «كيەلى» دەپ ساناعان، وعان تيىسپەگەن، ساقتاي بىلگەن، سوندىقتان تابيعات پەن ادامدى ءبىر — بىرىنەن بولۋگە بولمايدى دەپ ۇيرەتكەن.
ۇجىمدىق جۇمىس. تابيعات تۋرالى تىيىم سوزدەر. تابيعات سۇلۋلىعىن سۋرەتشىلەر بەينەلەسە، اقىندار ولەڭ جازىپ، ال سازگەرلەر ءان شىعارعان.
1 وقۋشى ولەڭ تىلەس
2 وقۋشى ولەڭ كارامانوۆ
I. توپ «تابيعاتتى زەرتتەۋشىلەر»
1 وقۋشى قارا ءسوز تورەبەك
2 وقۋشى قارا ءسوز قۋاندىقوۆ
3 وقۋشى ولەڭ مەلدەحان
3 وقۋشى ولەڭ دوسمحان
II. توپ «قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءبولىمىنىڭ ماماندارى»
1 وقۋشى قارا ءسوز
2 وقۋشى قارا ءسوز
3 وقۋشى قارا ءسوز
4 وقۋشى ولەڭ
5 وقۋشى ولەڭ
6 وقۋشى ولەڭ
7 وقۋشى ولەڭ
III. توپ «جاس ەكولوگتار ورتالىعى»
1 وقۋشى قارا ءسوز
2 وقۋشى قارا ءسوز
3 وقۋشى ولەڭ
4 وقۋشى ولەڭ
4 وقۋشى ولەڭ
كورىنىس. (دومبىرا ويناپ تۇرادى).
تورەبەك: ەرتەدە جوڭعار شاپقىنشىلىعى كەزىندە ەل جەرىنەن بەزىپ قاشا جونەلگەندە، تولە بي اتامىز ۇيىنەن شىقپاي وتىرا بەرىپتى. دانىشپان اتانىڭ شاڭىراعىنا ءبىر قارلىعاش ۇيا سالىپ، بالاپان شىعارعان ەكەن. سول قىزىلشاقا بالاپانداردى قىرىپ الماس ءۇشىن تولە بي اتامىز ۇيىندە وتىرا بەرىپتى. بۇعان اسكەرباسى قاتتى تاڭ قالىپتى.
اسكەرباسى: مۇرات، بايىمبەت، بەردىباي
— ەي، مىنا شال ۇيىنەن نەگە شىقپايدى. «تەزىرەك، جانىڭنىڭ بارىندا ۇيىڭنەن شىق» — دەپ، ايقايلايدى. تولە بي ۇيدەن شىعادى.
— ەي، قاريا، ەلىڭ قىر اسىپ، كوشىپ بارادى. سەن نەگە ۇيىڭدە شىقپاي وتىرسىڭ؟
تورەبەك: تولە بي بابامىزدىڭ وسى كەزدەگى جان تەبىرەنىسىن بىلايشا جىرىنا ارقاۋ ەتتى:
جالبارىنار جايىن جوق، جان الدىندا،
بالاپاندار بار قانشا قاراۋىمدا.
سول جەتىمدەر ۇشۋعا جاراعانشا،
سىرتقا شىقپاي تۇرامىن قاراۋىلدا.
«قارلىعاش بي» اتاندىم سول ءۇشىن دە،
وسىلارمەن ءبىر مەنىڭ ءورىسىم دە.
باتىر بولساڭ، جايراتىپ، جۇرە بەر سەن،
جالعىز شالدى كەزدەسكەن جول ۇستىندە.
اسكەرباسى: مۇرات — جوق، اقساقال! مەن ءسىزدىڭ ادام سۇيەر قىلىعىڭىزعا ريزامىن. ءسىزدىڭ الدىڭىزدا تاعزىم ەتىپ، باسىمدى يەمىن. ءسىزدىڭ عۇلاما، ابىرويلى، جىلى جۇرەكتى ادام مىنا مەنىڭ ەلىمدە دە بولسا عوي. ايىپ ەتپە، اقساقال، رۇقسات بولسا، مەن كەتەيىن. بەيشارا بالاپاننىڭ وبالىنا مەن دە قالمايىن.
تورەبەك: دانىشپان اتانىڭ اتالى ءسوزى ادام سۇيسىنەر قاسيەتىنە رازى بولىپ، اسكەرباسى قارلىعاش بالاپاندارىنا دا، وزىنە دە تيمەي جونىنە كەتىپتى.
تابيعات تۋرالى ماقال — ماتەلدەر.
ەسقارا، تولەبەك ۇلى
تاربيە ساعاتىن قورىتىندىلاۋ. قازاق حالقى تابيعاتقا تابىنا ءجۇرىپ، ونى قاستەرلەپ، كيەلى ساناپ، ءپىر تۇتقان. وعان سۇيىسپەنشىلىكپەن قاراپ، قامقورلىق جاساپ، ايالاي بىلگەن. بولاشاقتىڭ ەڭ تازا شىمكەنت جايلى ارمانىن ورنەكتەگەن جاس سۋرەتشىلەردىڭ قيالى شىندىققا اينالار كۇن دە الىس ەمەس سەكىلدى.
ءبىز اسەم تابيعات اياسى، ونداعى تىرشىلىك جانە ونى قورعاۋ تۋرالى ءبىلىمىمىزدى ورتاعا سالدىق.
ادامزاتتىڭ تابيعاتسىز كۇنى جوق،
مۇنى ايتۋعا تابيعاتتىڭ ءتىلى جوق.
ەندەشە، تابيعاتتى كۇتىپ، ايالاي بىلەيىك. تابيعات — ادامنىڭ ەجەلدەن تىرشىلىك ەتىپ، ءومىر ءسۇرىپ كەلگەن ورتاسى جانە ماڭگىلىك مەكەن ەتە بەرەتىن التىن بەسىگى.
وقو، شىمكەنت قالاسى،
رەسپۋبليكالىق اسكەري - مەكتەپ ينتەرناتىنىڭ
بيولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى سۇلتانبەكوۆا سامال راحمەتالي قىزى
تاربيە ساعاتىنىڭ ماقساتتارى:
ا) بالالاردى اينالانى قورشاعان ورتامەن جان — جاقتى تانىستىرۋ، سويلەۋ مادەنيەتىن، سوزدىك قورىن دامىتۋ؛
ءا) وقۋشىلارعا ەكولوگيالىق ءبىلىم مەن تاربيە بەرۋ ارقىلى ولاردىڭ ولكەتانىمدىق جانە تابيعاتتى قورعاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ؛
ب) بالالاردى تابيعاتتى ءسۇيىپ، كۇتىپ، قورعاپ، ءوز قولىمەن جاساي بىلۋگە تاربيەلەۋ. وقۋشىلارعا تابيعات ۇعىمىنىڭ ءمانىن اشىپ، ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: جاڭا ءبىلىم بەرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ءداستۇرلى ەمەس ساباق.
ساباقتىڭ ءادىسى: اڭگىمەلەسۋ، رولدەردى ويناۋ.
كورنەكىلىگى: تابيعات كورىنىسى، پلاكات سۋرەتتەر، قۇستار سۋرەتى، قاناتتى سوزدەر، ستەندتەر، ت. ب.
ءپانارالىق بايلانىس: ەكولوگيا، بيولوگيا، ۆالەولوگيا، ت. ب.
ساباقتىڭ بارىسى:
I. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى.
II. جوسپارمەن تانىستىرۋ:
1. «اسەم تابيعات اياسى».
2. «تابيعاتتى قورعاۋ».
3. كورىنىس.
4. ۇجىمدىق جۇمىس.
5. كورىنىس.
6. تاربيە ساعاتىن قورىتىندىلاۋ.
III. ءۇش توپقا ءبولىپ وتىرعىزۋ.
1. «تابيعاتتى زەرتتەۋشىلەر»
2. «قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءبولىمىنىڭ ماماندارى»
3. «جاس ەكولوگتار ورتالىعى»
ءمۇعالىم: «اسەم تابيعات اياسى». سايرام — وگەم مەملەكەتتىك ۇلتتىق پاركىنىڭ اعارتۋ جانە تۋريزم ءبولىمىنىڭ ماماندارى ءبىزدىڭ س. راحىموۆ اتىنداعى اسكەري مەكتەپ ينتەرناتىنىڭ تۇلەكتەرىنە جەلتوقسان، اقپان ايلارىندا كەلىپ ەكولوگيالىق تانىمدىق ءدارىس بەردى، سول ءدارىستىڭ ناتيجەسىندە بىزدەر وڭتۇستىگىمىزدىڭ تاماشا تابيعاتى مەن ونداعى تىرشىلىك ەتەتىن قىزىل كىتاپقا ەنگەن اڭ — قۇستارمەن وسىمدىكتەر جونىندە مول ماعلۇمات الدىق. تۋعان تابيعاتىن ءسۇيىپ، ونى قورعاۋعا باۋلۋ — باستى پارىز.
بۇگىنگى تاربيە ساعاتىمىز وسى تاقىرىپقا ارنالادى. اينالاداعى ءوزىمىزدى قورشاپ تۇرعان جەر، كۇن، اسپان، تاۋ، تاس، سۋ، وسىمدىك، جان — جانۋارلار، جاندىك اتاۋلىنىڭ ءبارى — تابيعات. تابيعاتتىڭ بۇل سۇلۋلىعىن قازاقتىڭ دانىشپان اقىنى اباي اتامىزدىڭ ءوزى ادام ومىرىمەن بايلانىستى ەتىپ جىرلاعان. ادام دا تابيعاتتىڭ ءبىر بولىگى. تابيعاتتاعى زاتتاردىڭ بارلىعى ءبىر — بىرىمەن تىعىز بايلانىستى بولادى. سوندىقتان «تابيعات انامىزدى» كوزدىڭ قاراشىعىنداي قورعاپ، وعان قامقور بولۋىمىز كەرەك. تابيعاتقا اپات تونسە، ادامداردىڭ ومىرىنە دە ءقاۋىپ تونەدى، سەبەبى ادامدار ءومىر سۇرۋگە قاجەتتى نارسەنىڭ ءبارىن تابيعاتتان الادى.
تاربيە ساعاتىمىزدىڭ كەلەسى ءبولىمى «تابيعاتتى قورعاۋ» ەرىمبەتوۆ. گرەك تىلىنەن الىنعان ەكولوگيا — تابيعاتتى قورعاۋ، ۇنەمدەۋ تۋرالى عىلىم. تابيعاتتى قورعاۋ، وعان ۇنەمى قامقورلىق جاساۋ — ءاربىر وقۋشىنىڭ ازاماتتىق پارىزى.
1. قالاداعى زاۋىتتار. زاۋىتتاردىڭ تۇتىندەرى لاس، سۋلارى قالانىڭ اۋاسىن بىلعايدى.
2. قالادا اۆتوكولىكتەر كوپ. ولاردىڭ تۇتىندەرى اۋانى لاستايدى.
3. اعاش كوشەتتەرىن وتىرعىزۋ قاجەت. ولار لاس اۋانى سورىپ، قالانى تازارتىپ وتىرادى.
جاسىل اعاشتار — قالانىڭ كوركى.
كورىنىس. دومبىرا ءۇنى قوسىلىپ تۇرادى. سايدۋلايەۆ
اسانقايعى: تىلەس
قۇيرىعى جوق، جالى جوق،
قۇلان ءقايتىپ كۇن كورەر.
اياعى جوق قولى جوق،
جىلان ءقايتىپ كۇن كورەر.
قورقىت اتا: الىپبەك
قارا تاۋلارىڭ قۇلاماسىن،
سايالى اعاش سىنباسىن،
قاناتتارىڭ قىرقىلماسىن.
قايران ەلىم — قازاعىم
(دومبىرا ءۇنى قاتايادى دا، اقىرىنداپ وشەدى، اسانقايعى مەن قورقىت اتا شىعىپ كەتەدى).
تورەبەك: دانىشپان بابالارىمىزدىڭ بۇل سوزدەرىنەن تابيعات تاعدىرىنىڭ قامىن ويلاپ وتكەنىن اڭعارامىز. ەرتەدەگى ادامدار تابيعاتتىڭ كەيبىر بايلىقتارىن «كيەلى» دەپ ساناعان، وعان تيىسپەگەن، ساقتاي بىلگەن، سوندىقتان تابيعات پەن ادامدى ءبىر — بىرىنەن بولۋگە بولمايدى دەپ ۇيرەتكەن.
ۇجىمدىق جۇمىس. تابيعات تۋرالى تىيىم سوزدەر. تابيعات سۇلۋلىعىن سۋرەتشىلەر بەينەلەسە، اقىندار ولەڭ جازىپ، ال سازگەرلەر ءان شىعارعان.
1 وقۋشى ولەڭ تىلەس
2 وقۋشى ولەڭ كارامانوۆ
I. توپ «تابيعاتتى زەرتتەۋشىلەر»
1 وقۋشى قارا ءسوز تورەبەك
2 وقۋشى قارا ءسوز قۋاندىقوۆ
3 وقۋشى ولەڭ مەلدەحان
3 وقۋشى ولەڭ دوسمحان
II. توپ «قورشاعان ورتانى قورعاۋ ءبولىمىنىڭ ماماندارى»
1 وقۋشى قارا ءسوز
2 وقۋشى قارا ءسوز
3 وقۋشى قارا ءسوز
4 وقۋشى ولەڭ
5 وقۋشى ولەڭ
6 وقۋشى ولەڭ
7 وقۋشى ولەڭ
III. توپ «جاس ەكولوگتار ورتالىعى»
1 وقۋشى قارا ءسوز
2 وقۋشى قارا ءسوز
3 وقۋشى ولەڭ
4 وقۋشى ولەڭ
4 وقۋشى ولەڭ
كورىنىس. (دومبىرا ويناپ تۇرادى).
تورەبەك: ەرتەدە جوڭعار شاپقىنشىلىعى كەزىندە ەل جەرىنەن بەزىپ قاشا جونەلگەندە، تولە بي اتامىز ۇيىنەن شىقپاي وتىرا بەرىپتى. دانىشپان اتانىڭ شاڭىراعىنا ءبىر قارلىعاش ۇيا سالىپ، بالاپان شىعارعان ەكەن. سول قىزىلشاقا بالاپانداردى قىرىپ الماس ءۇشىن تولە بي اتامىز ۇيىندە وتىرا بەرىپتى. بۇعان اسكەرباسى قاتتى تاڭ قالىپتى.
اسكەرباسى: مۇرات، بايىمبەت، بەردىباي
— ەي، مىنا شال ۇيىنەن نەگە شىقپايدى. «تەزىرەك، جانىڭنىڭ بارىندا ۇيىڭنەن شىق» — دەپ، ايقايلايدى. تولە بي ۇيدەن شىعادى.
— ەي، قاريا، ەلىڭ قىر اسىپ، كوشىپ بارادى. سەن نەگە ۇيىڭدە شىقپاي وتىرسىڭ؟
تورەبەك: تولە بي بابامىزدىڭ وسى كەزدەگى جان تەبىرەنىسىن بىلايشا جىرىنا ارقاۋ ەتتى:
جالبارىنار جايىن جوق، جان الدىندا،
بالاپاندار بار قانشا قاراۋىمدا.
سول جەتىمدەر ۇشۋعا جاراعانشا،
سىرتقا شىقپاي تۇرامىن قاراۋىلدا.
«قارلىعاش بي» اتاندىم سول ءۇشىن دە،
وسىلارمەن ءبىر مەنىڭ ءورىسىم دە.
باتىر بولساڭ، جايراتىپ، جۇرە بەر سەن،
جالعىز شالدى كەزدەسكەن جول ۇستىندە.
اسكەرباسى: مۇرات — جوق، اقساقال! مەن ءسىزدىڭ ادام سۇيەر قىلىعىڭىزعا ريزامىن. ءسىزدىڭ الدىڭىزدا تاعزىم ەتىپ، باسىمدى يەمىن. ءسىزدىڭ عۇلاما، ابىرويلى، جىلى جۇرەكتى ادام مىنا مەنىڭ ەلىمدە دە بولسا عوي. ايىپ ەتپە، اقساقال، رۇقسات بولسا، مەن كەتەيىن. بەيشارا بالاپاننىڭ وبالىنا مەن دە قالمايىن.
تورەبەك: دانىشپان اتانىڭ اتالى ءسوزى ادام سۇيسىنەر قاسيەتىنە رازى بولىپ، اسكەرباسى قارلىعاش بالاپاندارىنا دا، وزىنە دە تيمەي جونىنە كەتىپتى.
تابيعات تۋرالى ماقال — ماتەلدەر.
ەسقارا، تولەبەك ۇلى
تاربيە ساعاتىن قورىتىندىلاۋ. قازاق حالقى تابيعاتقا تابىنا ءجۇرىپ، ونى قاستەرلەپ، كيەلى ساناپ، ءپىر تۇتقان. وعان سۇيىسپەنشىلىكپەن قاراپ، قامقورلىق جاساپ، ايالاي بىلگەن. بولاشاقتىڭ ەڭ تازا شىمكەنت جايلى ارمانىن ورنەكتەگەن جاس سۋرەتشىلەردىڭ قيالى شىندىققا اينالار كۇن دە الىس ەمەس سەكىلدى.
ءبىز اسەم تابيعات اياسى، ونداعى تىرشىلىك جانە ونى قورعاۋ تۋرالى ءبىلىمىمىزدى ورتاعا سالدىق.
ادامزاتتىڭ تابيعاتسىز كۇنى جوق،
مۇنى ايتۋعا تابيعاتتىڭ ءتىلى جوق.
ەندەشە، تابيعاتتى كۇتىپ، ايالاي بىلەيىك. تابيعات — ادامنىڭ ەجەلدەن تىرشىلىك ەتىپ، ءومىر ءسۇرىپ كەلگەن ورتاسى جانە ماڭگىلىك مەكەن ەتە بەرەتىن التىن بەسىگى.
وقو، شىمكەنت قالاسى،
رەسپۋبليكالىق اسكەري - مەكتەپ ينتەرناتىنىڭ
بيولوگيا ءپانى ءمۇعالىمى سۇلتانبەكوۆا سامال راحمەتالي قىزى
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: لوگاريفم جانە ونىڭ قاسيەتتەرىنە ەسەپتەر شىعارۋ.
