تابيعاتتى ايالايىق!
تاقىرىبى: تابيعاتتى ايالايىق!
ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ قورشاعان ورتاعا دەگەن ماحاببات قۇندىلىقتارى جايلى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ. شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، جاقسىلىق جاساي ءبىلۋ ىسكەرلىكتەرىن، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
تابيعاتتى قورعاۋعا، ەلىن، جەرىن سۇيۋگە، مەيىرىمدىلىككە، ىزگىلىككە تاربيەلەۋ، ەكولوگيالىق تاربيە بەرۋ، تابيعات - اناعا سۇيىسپەنشىلىكپەن قاراۋعا جەتەلەۋ.
كورنەكى قۇرالدار: ينتەراكتيۆتى تاقتاعا ازىرلەنگەن سلايدتار، تابيعات تۋرالى ناقىل سوزدەر، «ءوزىن - ءوزى تانۋ»باعدارلاماسى بويىنشا دايىندالعان ۆيدەو فيلم،
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ءمۇعالىم ولەڭ وقۋ: (مۋزىكا اۋەنى ءجۇرىپ تۇرادى)
سۇلۋ دالا! مەنىڭ سۇيگەن ەركەمسىڭ،
جانى جايساڭ جاراتىلعان ولكەمسىڭ.
قانداي جاقسى قازاق بولىپ تۋعانىم،
و، تۋعان جەر، تاماشاسىڭ، كوركەمسىڭ!
كەڭ دالا كورەمىسىڭ سوناۋ جاتقان،
جىبەكتەي جاسىل شوپپەن بەتىن جاپقان.
اسقار تاۋ، ايدىن شالقار كول مەن وزەن،
انە سول انام ەدى مەنى تاپقان.
ويلاساڭ تابيعات پەن ادام ەگىز،
جىلدىڭ سول مەزگىلىنەن وزگە نەمىز؟
تابيعاتسىز قوعام جوق، بولعان ەمەس،
ال قوعامسىز، تابيعاتتىڭ ءوزى دە ءولى.
تابيعاتتىڭ باۋىرىسىڭ، دوسىسىڭ
ايانباۋ دا كەرەك شىعار دوس ءۇشىن.
ەكەۋىڭنىڭ اراڭداعى بايلانىس،
ءومىرباقي ۇزىلمەسىن، قوسىلسىن.
2. تاربيە ساعاتىنىڭ تاقىرىبىن ايتىپ، ماقساتىن حابارلاۋ؛
ماقساتىمىز: قايىرلى كۇن قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! بۇگىنگى ءبىزدىڭ وتكىزەتىن «تابيعاتتى ايالايىق» اتتى ءىس - شارامىزعا قوش كەلىپسىزدەر. ءبىز بۇگىن، سەندەرمەن بىرگە قورشاعان ورتاعا دەگەن ماحاببات قۇندىلىقتارى جايلى تۇسىنىگىمىزدى كەڭەيتەمىز، تابيعاتتى ءسۇيۋدى، قورعاۋدى، تابيعات - اناعا سۇيىسپەنشىلىكپەن قاراۋدى ۇيرەنەمىز. ءبىز بۇگىن، تابيعاتپەن سىرلاسامىز، ونى تۇسىنۋگە تىرىسامىز. ءبىز بۇگىن، تابيعات - انادان مەيىرىمدىلىكتى ۇيرەنەمىز!
تابيعات ادامزاتتىڭ، جالپى تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ ەجەلدەن ءومىر ءسۇرىپ كەلە جاتقان ورتاسى، التىن بەسىگى. تابيعات - سۇلۋلىقتىڭ تاۋسىلماس كوزى. ەندەشە ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدى تابيعاتپەن امانداسۋدان باستايمىز. بارلىعىمىز ورنىمىزدان تۇرىپ مىنا ولەڭ جولدارىن بىرگە ايتايىق!
حورمەن
قايىرلى كۇن، كۇنىم، دالام، ورمانىم،
قايىرلى كۇن، گۇلىم، قۇسىم، كولدەرىم.
قايىرلى كۇن، وسىمدىكتەر، جاندىكتەر
قايىرلى كۇن، بار تىرشىلىك يەسى!
وتە جاقسى! بارلىعىمىز ورىندارىمىزعا وتىرامىز. بالالار، جالپى تابيعات دەگەنىمىز نە؟ ولارعا نەلەر جاتادى؟
وقۋشىلار: اۋا، سۋ، وسىمدىكتەر، حايۋاناتتار، قۇستار، بالىقتار...
ءىى سلايد
3) ءىىى. ەندەشە، ساياحاتىمىزدىڭ ءبىرىنشى ايالداماسى « تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ بار ارمانى – اۋا» دەپ اتالادى. ءسوز كەزەگى وقۋشىلارعا بەرىلەدى.
دۋمان: تابيعات بايلىقتارىنىڭ ىشىندەگى تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ ءومىر وزەگى – اۋا.
تىرشىلىكتە نە دەيسىڭ عوي ەڭ قىمبات،
تىرشىلىكتە ادام قىمبات، سەن قىمبات.
ال ادامعا اۋا قىمبات بارىنەن،
اۋا قىمبات، الاتۇعىن دەم قىمبات.
راسىندا دا اۋادان قىمبات ەش نارسە جوق. ادام بار – جوعى ءبىر - ەكى مينۋت عانا دەم الماي تۇرا الادى. سوندىقتان دانا حالقىمىزدا « اۋاداي قاجەت» دەگەن ءسوز بار. ءبىراق سول اۋامىز قانشالىقتى تازا ەكەنىنە ەشكىم تولىق جاۋاپ بەرە المايدى. ءوزىمىزدىڭ سەمەي قالامىزدى الىپ قاراساق، قالانىڭ ۇستىنەن قويۋ بۇلت سياقتى تۇماندى كورەمىز. اۆتوكولىكتەن، زاۆود، فابريكادان شىققان تۇتىندەر اۋامىزدىڭ مولدىرلىگىن بۇزادى. سوناۋ 1949 جىلداردان باستاپ سەمەي دالاسىندا يادرولىق قارۋ جارىلىپ، سول گازدار اۋانى ۋلادى. سول اۋامەن دەم العان قانشاما ادام اۋرۋعا ۇشىرادى. سوندا ادام بالاسى بىرىنشىدەن، تابيعات - انانى رەنجىتسە، ەكىنشىدەن وزىنە - ءوزى قاستاندىق جاسادى. دۇنيەگە كەلگەن ءسابي مۇگەدەك بولىپ جارىق دۇنيەنى وكسىكپەن وتكىزدى. مەن ءسوزىمنىڭ سوڭىندا ادامدارعا بىلاي دەمەكپىن: ەي، ادامدار، تابيعات – انا ساعان دەم ال دەپ اۋانى سىيلادى، ويتكەنى ول وتە مەيىرىمدى. سەن ونىڭ سەنىمىن اقتا، اۋانى لاستاما!
بولماسىن اۋا ەشكىمنىڭ ارمان - مۇڭى،
اۋادان اسقان جان جوق جالعاندا ۇلى.
ويلاشى كىمگە كەرەك بولامىز ءبىز،
جۇتۋدان تازا اۋانى قالعان كۇنى.
تابيعاتتى ايالايىق! جۇكتەۋ
ماقساتى:
وقۋشىلاردىڭ قورشاعان ورتاعا دەگەن ماحاببات قۇندىلىقتارى جايلى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ. شىعارماشىلىق قابىلەتتەرىن، جاقسىلىق جاساي ءبىلۋ ىسكەرلىكتەرىن، ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، ءوز ويىن ەركىن جەتكىزە بىلۋگە داعدىلاندىرۋ.
تابيعاتتى قورعاۋعا، ەلىن، جەرىن سۇيۋگە، مەيىرىمدىلىككە، ىزگىلىككە تاربيەلەۋ، ەكولوگيالىق تاربيە بەرۋ، تابيعات - اناعا سۇيىسپەنشىلىكپەن قاراۋعا جەتەلەۋ.
كورنەكى قۇرالدار: ينتەراكتيۆتى تاقتاعا ازىرلەنگەن سلايدتار، تابيعات تۋرالى ناقىل سوزدەر، «ءوزىن - ءوزى تانۋ»باعدارلاماسى بويىنشا دايىندالعان ۆيدەو فيلم،
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ءمۇعالىم ولەڭ وقۋ: (مۋزىكا اۋەنى ءجۇرىپ تۇرادى)
سۇلۋ دالا! مەنىڭ سۇيگەن ەركەمسىڭ،
جانى جايساڭ جاراتىلعان ولكەمسىڭ.
قانداي جاقسى قازاق بولىپ تۋعانىم،
و، تۋعان جەر، تاماشاسىڭ، كوركەمسىڭ!
كەڭ دالا كورەمىسىڭ سوناۋ جاتقان،
جىبەكتەي جاسىل شوپپەن بەتىن جاپقان.
اسقار تاۋ، ايدىن شالقار كول مەن وزەن،
انە سول انام ەدى مەنى تاپقان.
ويلاساڭ تابيعات پەن ادام ەگىز،
جىلدىڭ سول مەزگىلىنەن وزگە نەمىز؟
تابيعاتسىز قوعام جوق، بولعان ەمەس،
ال قوعامسىز، تابيعاتتىڭ ءوزى دە ءولى.
تابيعاتتىڭ باۋىرىسىڭ، دوسىسىڭ
ايانباۋ دا كەرەك شىعار دوس ءۇشىن.
ەكەۋىڭنىڭ اراڭداعى بايلانىس،
ءومىرباقي ۇزىلمەسىن، قوسىلسىن.
2. تاربيە ساعاتىنىڭ تاقىرىبىن ايتىپ، ماقساتىن حابارلاۋ؛
ماقساتىمىز: قايىرلى كۇن قۇرمەتتى ۇستازدار، وقۋشىلار! بۇگىنگى ءبىزدىڭ وتكىزەتىن «تابيعاتتى ايالايىق» اتتى ءىس - شارامىزعا قوش كەلىپسىزدەر. ءبىز بۇگىن، سەندەرمەن بىرگە قورشاعان ورتاعا دەگەن ماحاببات قۇندىلىقتارى جايلى تۇسىنىگىمىزدى كەڭەيتەمىز، تابيعاتتى ءسۇيۋدى، قورعاۋدى، تابيعات - اناعا سۇيىسپەنشىلىكپەن قاراۋدى ۇيرەنەمىز. ءبىز بۇگىن، تابيعاتپەن سىرلاسامىز، ونى تۇسىنۋگە تىرىسامىز. ءبىز بۇگىن، تابيعات - انادان مەيىرىمدىلىكتى ۇيرەنەمىز!
تابيعات ادامزاتتىڭ، جالپى تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ ەجەلدەن ءومىر ءسۇرىپ كەلە جاتقان ورتاسى، التىن بەسىگى. تابيعات - سۇلۋلىقتىڭ تاۋسىلماس كوزى. ەندەشە ءبىز بۇگىنگى ساباعىمىزدى تابيعاتپەن امانداسۋدان باستايمىز. بارلىعىمىز ورنىمىزدان تۇرىپ مىنا ولەڭ جولدارىن بىرگە ايتايىق!
حورمەن
قايىرلى كۇن، كۇنىم، دالام، ورمانىم،
قايىرلى كۇن، گۇلىم، قۇسىم، كولدەرىم.
قايىرلى كۇن، وسىمدىكتەر، جاندىكتەر
قايىرلى كۇن، بار تىرشىلىك يەسى!
وتە جاقسى! بارلىعىمىز ورىندارىمىزعا وتىرامىز. بالالار، جالپى تابيعات دەگەنىمىز نە؟ ولارعا نەلەر جاتادى؟
وقۋشىلار: اۋا، سۋ، وسىمدىكتەر، حايۋاناتتار، قۇستار، بالىقتار...
ءىى سلايد
3) ءىىى. ەندەشە، ساياحاتىمىزدىڭ ءبىرىنشى ايالداماسى « تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ بار ارمانى – اۋا» دەپ اتالادى. ءسوز كەزەگى وقۋشىلارعا بەرىلەدى.
دۋمان: تابيعات بايلىقتارىنىڭ ىشىندەگى تىرشىلىك اتاۋلىنىڭ ءومىر وزەگى – اۋا.
تىرشىلىكتە نە دەيسىڭ عوي ەڭ قىمبات،
تىرشىلىكتە ادام قىمبات، سەن قىمبات.
ال ادامعا اۋا قىمبات بارىنەن،
اۋا قىمبات، الاتۇعىن دەم قىمبات.
راسىندا دا اۋادان قىمبات ەش نارسە جوق. ادام بار – جوعى ءبىر - ەكى مينۋت عانا دەم الماي تۇرا الادى. سوندىقتان دانا حالقىمىزدا « اۋاداي قاجەت» دەگەن ءسوز بار. ءبىراق سول اۋامىز قانشالىقتى تازا ەكەنىنە ەشكىم تولىق جاۋاپ بەرە المايدى. ءوزىمىزدىڭ سەمەي قالامىزدى الىپ قاراساق، قالانىڭ ۇستىنەن قويۋ بۇلت سياقتى تۇماندى كورەمىز. اۆتوكولىكتەن، زاۆود، فابريكادان شىققان تۇتىندەر اۋامىزدىڭ مولدىرلىگىن بۇزادى. سوناۋ 1949 جىلداردان باستاپ سەمەي دالاسىندا يادرولىق قارۋ جارىلىپ، سول گازدار اۋانى ۋلادى. سول اۋامەن دەم العان قانشاما ادام اۋرۋعا ۇشىرادى. سوندا ادام بالاسى بىرىنشىدەن، تابيعات - انانى رەنجىتسە، ەكىنشىدەن وزىنە - ءوزى قاستاندىق جاسادى. دۇنيەگە كەلگەن ءسابي مۇگەدەك بولىپ جارىق دۇنيەنى وكسىكپەن وتكىزدى. مەن ءسوزىمنىڭ سوڭىندا ادامدارعا بىلاي دەمەكپىن: ەي، ادامدار، تابيعات – انا ساعان دەم ال دەپ اۋانى سىيلادى، ويتكەنى ول وتە مەيىرىمدى. سەن ونىڭ سەنىمىن اقتا، اۋانى لاستاما!
بولماسىن اۋا ەشكىمنىڭ ارمان - مۇڭى،
اۋادان اسقان جان جوق جالعاندا ۇلى.
ويلاشى كىمگە كەرەك بولامىز ءبىز،
جۇتۋدان تازا اۋانى قالعان كۇنى.
تابيعاتتى ايالايىق! جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
مۇعالىمدەر اراسىندا وتكەن قالالىق سپورتاكياداسىنىڭ سالتاناتتى جابىلۋىنا ارنالعان «شىنىقساڭ شىمىر بولاسىڭ» اتتى ءىس - شارانىڭ سەنارييى
