InfoHub Logo

"تاربيە باسى تال بەسىك"دەپ قازاق بەكەر ايتپاعان. بالا ءبىزدىڭ ەرتەڭىمىز، بولاشاعىمىز. سوندىقتان ءبىز ەرتەڭىمىز ءۇشىن، جارقىن بولاشاق ءۇشىن، ءومىرىمىزدىڭ جالعاسى ۇرپاقتارىمىزدى ۇلاعاتتى تاربيەلەۋىمىز كەرەك. ول تاربيە تال بەسىكتەن باستالادى. ولاي دەيتىن سەبەبى، بالانىڭ اناسى بالانى بەسىككە بولەپ وتىرىپ، تەربەتىپ وتىرىپ، ءوزىنىڭ بالاسىنا دەگەن ماحابباتىن، تاربيەسىن انا الديىمەن جەتكىزەدى. وسى بەسىك جىرىنىڭ ماڭىزى اسا زور. ول ۇلتتىق داستۇرلەردى، ادامدىق قاسيەتتەردى، ادامزاتقا ءتان بارلىق جاقسىلىقتاردى بالانىڭ بويىنا بەسىكتەگى كەزىنەن باستاپ سىڭىرەدى. سوندىقتان "تاربيە باسى-تال بەسىك"،- دەگەن ۇعىم قالىپتاسقان.تەكتىلىگى تەرەڭگە تامىرلانعان قازاق حالقى بالا تاربيەسىنە باسا نازار اۋدارعان. ۇلتىمىز قاشان دا بالاسىنىڭ رۋحاني جاعىنان باي بولۋىنا كوڭىل بولگەن. ءسابي دۇنيەگە كەلگەننەن باستاپ، ونىڭ ويلى، دەنە ءبىتىمىنىڭ دۇرىس قالىپتاسۋىنا، اقىل - ويىنىڭ جەتىلۋىنە نازار اۋدارعان. كىشكەنتايىنان بالا بويىنا ادالدىق، ادىلدىك، مەيىرىمدىلىك، ادامگەرشىلىك سياقتى بار ىزگى قاسيەتتەردى سىڭىرۋدە..قازىرگى  قوعام  جان-جاقتى ۇيلەسىمدى جەتىلگەن جاڭا ۇرپاقتى – جاڭا ادامدى تاربيەلەۋدى تالاپ ەتەدى. قوعام تالابى – زامان تالابى. ويتكەنى «ءار ادام – ءوز زامانىنىڭ بالاسى». سول سەبەپتى ادامدى زامان بيلەيدى، زامانىنا ساي زاڭى تۋىندايدى. بالا  تاربيەسىندەگى نەگىزگى دە ماڭىزدى رول اتا-انالاردا. اتا-انا وتباسىندا وزدەرىنىڭ كۇندەلىكتى جۇمىسى، تىندىرعان ءىسى تۋرالى بالا-شاعاسىنىڭ الدىندا ايتىپ، اڭگىمە-دۇكەن قۇرادى. بىرتە–بىرتە بالالارى دا ءوز جاڭالىقتارىن ورتاعا سالىپ، ايتا باستايدى. وسىلايشا جانۇيا مۇشەلەرىمەن سەنىمى، سۇيىسپەنشىلىگى، دوستىق  قاتىناستارى نىعايا تۇسەدى. «جانۇياعا قاراپ بالا وسەدى، قاراعايعا قاراپ تال وسەدى» دەپ تەگىن ايتىلماعان بولسا كەرەك. اتا-انا  بالامەن تىلدەسۋدە، پىكىرلەسۋدە بەياۋىز سوزدەردى قولدانباي، دورەكىلىكپەن جەكە باسىن قورعاماي، مەيىرىمدى، تابيعي، جىلى، اقىلدى سوزدەر ايتىپ ونەگە بولا بىلسە، تاربيەدە تابىسقا جەتەدى.

 

---