تاۋەلسىزدىك شاپاعاتى
تاقىرىبى: تاۋەلسىزدىك شاپاعاتى
ماقساتى: ەلىمىزدىڭ وتكەنىنە، بۇگىنىنە، ەرتەڭىنە كوز جىبەرىپ شولۋ جاساۋ. ءوز ەلىمىزدىڭ ءتىلىن، تاريحىن، سالت – ءداستۇرىن، ادەبيەتىن ءقادىر تۇتىپ، قۇرمەتتەۋ. قازاق ەلىمىزدى الەمدىك دەڭگەيگە جەتكىزۋ – ءبىزدىڭ قولىمىزدا ەكەنىن ايتىپ ءتۇسىندىرۋ. وقۋشىلارعا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ. ەلىنە، وتانىنا، تۋعان جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ.
كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر، پلاكاتتار، بۋكلەتتەر، مۋزىكالىق جابدىق
1 - وقۋشى
اتىڭنان اينالايىن ەگەمەن ەل،
تاۋەلسىز كۇنىڭ بۇگىن كەنەلە بەر،
مەيرامىڭ قۇتتى بولسىن، تاۋەلسىزدىك!
عاسىردىڭ تويى بولشى كەلە بەرەر.
2 - وقۋشى:
تاۋەلسىزبىن مەن بۇگىن،
كەلدى، مىنە ازاتتىعىم، تەڭدىگىم.
بوستاندىقتا بايلىعىم مەن ەندىگىم،
شەشىل ەندى شەمەن بولعان شەرلى ءۇنىم!
3 - وقۋشى:
وزىڭدىكى - ەلىڭ دە،
وزىڭدىكى – جەرىڭ دە
وزىڭدىكى ءوزىڭ ەتكەن ب ا ق - تاۋەلسىزدىك تورىڭدە!
4 - وقۋشى:
قاناتىڭنان قايرىلىپ،
قىر - ارقاڭنان ايرىلىپ
قوناق -
تاۋەلسىزدىكتەن،
قالا كورمە ايرىلىپ!
ءمۇعالىم: مەن – قازاقپىن، مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن...
ج. مولداعالييەۆتىڭ وسى ولەڭ جولدارى قازاق دەگەن دانا حالىقتىڭ بۇكىل بولمىسى مەن ءومىر جولىن ايعاقتاپ بەرگەندەي: اقتابان شۇبىرىندى، القاكول سۇلاما، 30 - جىلدارداعى اشارشىلىق، 37 - جىلدارداعى ناۋبەت، 1941 - 1945 جىلدارداعى ۇلى وتان سوعىسى، جەلتوقسان كوتەرىلىسى:
تاۋەلسىزدىكتىڭ قۇنى مىنە وسىنداي...
بيىلعى جىلى تاۋەلسىزدىك تاڭىنىڭ ارايلاپ اتقانىنا 24 جىل تولىپ وتىر. وسى جىلى قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعى، ۇلى جەڭىسكە - 70 جىل، اسسامبلەياعا - 20، قازاقستان كونستيتۋسياسىنا - 20 - دىعى تويلانىپ جاتىر. ارمىسىزدار ءقادىرلى قوناقتار، اتا - انالار، ۇستازدار مەن وقۋشىلار!
بيىل 2015 جىلى دۇنيەنى ءدۇر سىلكىندىرگەن جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە 29 جىل بولدى.
ال، ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىن العانىنا 24 جىل تولعان مەرەيلى تويىنا ارنالعان «تاۋەلسىزدىك شاپاعاتى» اتتى ادەبي كەشىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
1 - جۇرگىزۋشى: شارىقتا، شارلا كوكتى كوك بايراعىم،
ارمانىم، ازاتتىعىم، كوپكە ايعاعىم.
مەن سەنىڭ سالتاناتتى ساعاتىڭا
ولەڭمەن التىن شاشاق شوق بايلادىم.
ال سامعا، الەم كەزىپ، ءانۇرانىم
قالىقتا ەلتاڭباسى - شاڭىراعىم.
حور «ءانۇران»
1 - جۇرگىزۋشى:
ارمانداردى جاقىنداتىپ تىم الىس،
ءبىزدىڭ جاققا جەتكەن ەكەن جىلى اعىس.
ەگەمەندىك - ەل باقىتى، ەرتەڭى،
و، حالايىق! قۇتتى بولسىن قۋانىش!
2 - جۇرگىزۋشى
ازات ولكەم كۇندەي كۇلگەن شىعىستان،
اسىل ەلىم جان - جۇرەكتى ۇعىسقان.
اتا بابام اڭساپ وتكەن باقىتىم،
اينالايىن، قازاقستان - گۇلستان!
1 - جۇرگىزۋشى:
كەڭ بايتاق، كوز جەتپەيتىن جەرىم مەنىڭ
تاۋلى ورمان، جاسىل جايلاۋ كولىم مەنىڭ
بۇگىندە بار الەمگە داڭقىڭ جەتتى
تاۋەلسىز قازاقستان – ەلىم مەنىڭ
2 - جۇرگىزۋشى:
قازاق دەيتىن مەنىڭ ءبىر ەلىم،
جاتىر الىپ جارتى دۇنيە الەمىن.
بۇل دالانى انام جاسپەن سۋارعان،
بۇل دالاعا جىلاپ كەلىپ قۋانعان، - دەپ قاسىم امانجولوۆ اعامىز جىرلاعانداي، كەڭ بايتاق جەرىمىزدە قازاق حالقىنىڭ باسىنان نە وتپەدى دەسەڭىزشى. تالاي قيىن - دىقتى باستان كەشىرسە دە، ەشقاشان مويىماي، كۇرەسە ءبىلدى. ازاتتىق تاڭى تۋاتى - نىنا كامىل سەنىپ، ۇمىتتەرىن ۇزبەدى.
1 - جۇرگىزۋشى
سول كۇندەر عوي جۇرەكتىڭ اڭساعانى،
سوعان شولدەپ، شولىركەپ تامسانادى،
وكىنىش پە، بىلمەيمىن قۋانىش پا
ءوز - وزىنەن جۇرەگىم ءان سالادى.
2 - جۇرگىزۋشى: قازاق حالقى ازاتتىق ءۇشىن تالاي قيىندىقتى باستان كەشىردى. ءبىراق ەشقاشان مويىمادى، كۇرەسە ءبىلدى. ازاتتىق تاڭى تۋاتىنىنا كامىل سەندى. ەندى وسى كەيبىر تاريحي وقيعالاردى ەسكە ءتۇسىرىپ وتەيىك.
1 - جۇرگىزۋشى: 1723 - 1725 جىلدار اقتابان شۇبىرىندى.
2 - جۇرگىزۋشى: 1836 - 1838 جىلدار ىشكى بوكەي ورداسىنداعى كوتەرىلىسى
1 - جۇرگىزۋشى: 1837 - 1847 جىلدار كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىس.
2 - جۇرگىزۋشى: 1916 جىلى امانگەلدى يمانوۆ باستاعان ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىس.
1 - جۇرگىزۋشى: 1932 - 1933 جىلدار اشارشىلىق كەزەڭى.
2 - جۇرگىزۋشى: 1936 - 1938 جىلدار رەپرەسسيا كەزەڭى.
1 - جۇرگىزۋشى: 1941 - 1945 جىلدار ۇلى وتان سوعىسى.
2 - جۇرگىزۋشى: 1986 جىلى جەلتوقسان وقيعاسى.
1 - جۇرگىزۋشى: قازاق حالقىن دۇنيەجۇزىنە تانىتقان بۇل وقيعانىڭ العاشقى قۇرباندارى قايرات رۇسقۇلبەكوۆ، ءلاززات اسانوۆا، جانسايا سابيتوۆا، ەربول سىپاتايەۆتاردى ەسكە الىپ، ولاردىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتۋ پارىزىمىز. 1986 جىلدىڭ جەلتوقسانى بۇكىل ۇلتىمىزدىڭ جانىن جارالاپ، جۇرەگىنە ىزعار شاشىپ كەتتى، بوستاندىق ءۇشىن ورىمدەي جاپ - جاس قىز - جىگىتتەر قۇربان بولدى. ءبىز ءاردايىم قايراتتىڭ وت جۇرەك ۇنىنە، قىزداردىڭ نامىسىن قورعاعان ەرلىگىنە، كۇناسىز كۇيىپ كەتكەن كەلبەتىنە باس يەمىز.
1 - جۇرگىزۋشى: وزبىرلىق كۇشپەن تۇنشىعىپ،
ءۇمىتتىڭ وتى وشكەن كۇن.
جانىنا تاپپاي ءبىر شىندىق،
ەر قايرات قىرشىن كەتكەن كۇن.
قايعى ەزىپ، ەلدىڭ ەڭسەسىن
جانشىدى - اۋ جانىن باتپان كۇن!
وقۋشى:
جەلتوقسان – زامان تولعاعى بايتاق دالانىڭ،
شارپىعان ءساتى ءۇمىت پەن كۇدىك قالانىڭ
جەلتوقسان – قايرات، ءلاززات، سابيرا
قۇربانى بولعان جالانىڭ
ال قوعامنىڭ ادامنان بار ما اسىلى،
كەتكەندە جوق قۇلاقتان زار باسىلىپ،
بۇعاۋداعى بوزداقتارى كەتە باردى
ءبىرى اتىلىپ، ال ءبىرى دارعا اسىلىپ
ءان: «جەلتوقسان جەلى»
2 - جۇرگىزۋشى: «ورنىندا بار وڭالار» دەمەكشى، ەل ورنىندا، جەر ورنىندا، جەرگە جەتەر بايلىق جوق. جەر بولسا، ەل بولادى، ەل بولسا ەر بولادى. ەرلەرىمىزدىڭ ارقا - سىندا «قازاقستان» ەگەمەندى ەل بولىپ، دۇنيەجۇزىنە تانىلدى. 120 - دان اسا ۇلت وكىلدەرى تۇراتىن وسىناۋ قاسيەتتى مەكەندە، اسقاقتاعان ولكەدە، كەڭشىلىگى كەرەمەت دارحان داستارحانداي دالادا، ەگىنى تەڭىزدەي تولقىعان، ءتورت تۇلىگى وربىگەن، ءوندىرىسى وركەندەگەن مەكەندە ءومىر ءسۇرۋشى ءاربىر ادام ءوز وتانىن جانىنداي ءسۇيىپ، ونىڭ كوك بايراعىن كوككە كوتەرۋدى ماقتانىش تۇتادى.
تاۋەلسىزدىك شاپاعاتى. جۇكتەۋ
ماقساتى: ەلىمىزدىڭ وتكەنىنە، بۇگىنىنە، ەرتەڭىنە كوز جىبەرىپ شولۋ جاساۋ. ءوز ەلىمىزدىڭ ءتىلىن، تاريحىن، سالت – ءداستۇرىن، ادەبيەتىن ءقادىر تۇتىپ، قۇرمەتتەۋ. قازاق ەلىمىزدى الەمدىك دەڭگەيگە جەتكىزۋ – ءبىزدىڭ قولىمىزدا ەكەنىن ايتىپ ءتۇسىندىرۋ. وقۋشىلارعا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ. ەلىنە، وتانىنا، تۋعان جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ.
كورنەكىلىگى: ناقىل سوزدەر، پلاكاتتار، بۋكلەتتەر، مۋزىكالىق جابدىق
1 - وقۋشى
اتىڭنان اينالايىن ەگەمەن ەل،
تاۋەلسىز كۇنىڭ بۇگىن كەنەلە بەر،
مەيرامىڭ قۇتتى بولسىن، تاۋەلسىزدىك!
عاسىردىڭ تويى بولشى كەلە بەرەر.
2 - وقۋشى:
تاۋەلسىزبىن مەن بۇگىن،
كەلدى، مىنە ازاتتىعىم، تەڭدىگىم.
بوستاندىقتا بايلىعىم مەن ەندىگىم،
شەشىل ەندى شەمەن بولعان شەرلى ءۇنىم!
3 - وقۋشى:
وزىڭدىكى - ەلىڭ دە،
وزىڭدىكى – جەرىڭ دە
وزىڭدىكى ءوزىڭ ەتكەن ب ا ق - تاۋەلسىزدىك تورىڭدە!
4 - وقۋشى:
قاناتىڭنان قايرىلىپ،
قىر - ارقاڭنان ايرىلىپ
قوناق -
تاۋەلسىزدىكتەن،
قالا كورمە ايرىلىپ!
ءمۇعالىم: مەن – قازاقپىن، مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن...
ج. مولداعالييەۆتىڭ وسى ولەڭ جولدارى قازاق دەگەن دانا حالىقتىڭ بۇكىل بولمىسى مەن ءومىر جولىن ايعاقتاپ بەرگەندەي: اقتابان شۇبىرىندى، القاكول سۇلاما، 30 - جىلدارداعى اشارشىلىق، 37 - جىلدارداعى ناۋبەت، 1941 - 1945 جىلدارداعى ۇلى وتان سوعىسى، جەلتوقسان كوتەرىلىسى:
تاۋەلسىزدىكتىڭ قۇنى مىنە وسىنداي...
بيىلعى جىلى تاۋەلسىزدىك تاڭىنىڭ ارايلاپ اتقانىنا 24 جىل تولىپ وتىر. وسى جىلى قازاق حاندىعىنىڭ 550 جىلدىعى، ۇلى جەڭىسكە - 70 جىل، اسسامبلەياعا - 20، قازاقستان كونستيتۋسياسىنا - 20 - دىعى تويلانىپ جاتىر. ارمىسىزدار ءقادىرلى قوناقتار، اتا - انالار، ۇستازدار مەن وقۋشىلار!
بيىل 2015 جىلى دۇنيەنى ءدۇر سىلكىندىرگەن جەلتوقسان كوتەرىلىسىنە 29 جىل بولدى.
ال، ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىن العانىنا 24 جىل تولعان مەرەيلى تويىنا ارنالعان «تاۋەلسىزدىك شاپاعاتى» اتتى ادەبي كەشىمىزدى باستاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر.
1 - جۇرگىزۋشى: شارىقتا، شارلا كوكتى كوك بايراعىم،
ارمانىم، ازاتتىعىم، كوپكە ايعاعىم.
مەن سەنىڭ سالتاناتتى ساعاتىڭا
ولەڭمەن التىن شاشاق شوق بايلادىم.
ال سامعا، الەم كەزىپ، ءانۇرانىم
قالىقتا ەلتاڭباسى - شاڭىراعىم.
حور «ءانۇران»
1 - جۇرگىزۋشى:
ارمانداردى جاقىنداتىپ تىم الىس،
ءبىزدىڭ جاققا جەتكەن ەكەن جىلى اعىس.
ەگەمەندىك - ەل باقىتى، ەرتەڭى،
و، حالايىق! قۇتتى بولسىن قۋانىش!
2 - جۇرگىزۋشى
ازات ولكەم كۇندەي كۇلگەن شىعىستان،
اسىل ەلىم جان - جۇرەكتى ۇعىسقان.
اتا بابام اڭساپ وتكەن باقىتىم،
اينالايىن، قازاقستان - گۇلستان!
1 - جۇرگىزۋشى:
كەڭ بايتاق، كوز جەتپەيتىن جەرىم مەنىڭ
تاۋلى ورمان، جاسىل جايلاۋ كولىم مەنىڭ
بۇگىندە بار الەمگە داڭقىڭ جەتتى
تاۋەلسىز قازاقستان – ەلىم مەنىڭ
2 - جۇرگىزۋشى:
قازاق دەيتىن مەنىڭ ءبىر ەلىم،
جاتىر الىپ جارتى دۇنيە الەمىن.
بۇل دالانى انام جاسپەن سۋارعان،
بۇل دالاعا جىلاپ كەلىپ قۋانعان، - دەپ قاسىم امانجولوۆ اعامىز جىرلاعانداي، كەڭ بايتاق جەرىمىزدە قازاق حالقىنىڭ باسىنان نە وتپەدى دەسەڭىزشى. تالاي قيىن - دىقتى باستان كەشىرسە دە، ەشقاشان مويىماي، كۇرەسە ءبىلدى. ازاتتىق تاڭى تۋاتى - نىنا كامىل سەنىپ، ۇمىتتەرىن ۇزبەدى.
1 - جۇرگىزۋشى
سول كۇندەر عوي جۇرەكتىڭ اڭساعانى،
سوعان شولدەپ، شولىركەپ تامسانادى،
وكىنىش پە، بىلمەيمىن قۋانىش پا
ءوز - وزىنەن جۇرەگىم ءان سالادى.
2 - جۇرگىزۋشى: قازاق حالقى ازاتتىق ءۇشىن تالاي قيىندىقتى باستان كەشىردى. ءبىراق ەشقاشان مويىمادى، كۇرەسە ءبىلدى. ازاتتىق تاڭى تۋاتىنىنا كامىل سەندى. ەندى وسى كەيبىر تاريحي وقيعالاردى ەسكە ءتۇسىرىپ وتەيىك.
1 - جۇرگىزۋشى: 1723 - 1725 جىلدار اقتابان شۇبىرىندى.
2 - جۇرگىزۋشى: 1836 - 1838 جىلدار ىشكى بوكەي ورداسىنداعى كوتەرىلىسى
1 - جۇرگىزۋشى: 1837 - 1847 جىلدار كەنەسارى قاسىم ۇلى باستاعان ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىس.
2 - جۇرگىزۋشى: 1916 جىلى امانگەلدى يمانوۆ باستاعان ۇلت - ازاتتىق كوتەرىلىس.
1 - جۇرگىزۋشى: 1932 - 1933 جىلدار اشارشىلىق كەزەڭى.
2 - جۇرگىزۋشى: 1936 - 1938 جىلدار رەپرەسسيا كەزەڭى.
1 - جۇرگىزۋشى: 1941 - 1945 جىلدار ۇلى وتان سوعىسى.
2 - جۇرگىزۋشى: 1986 جىلى جەلتوقسان وقيعاسى.
1 - جۇرگىزۋشى: قازاق حالقىن دۇنيەجۇزىنە تانىتقان بۇل وقيعانىڭ العاشقى قۇرباندارى قايرات رۇسقۇلبەكوۆ، ءلاززات اسانوۆا، جانسايا سابيتوۆا، ەربول سىپاتايەۆتاردى ەسكە الىپ، ولاردىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتۋ پارىزىمىز. 1986 جىلدىڭ جەلتوقسانى بۇكىل ۇلتىمىزدىڭ جانىن جارالاپ، جۇرەگىنە ىزعار شاشىپ كەتتى، بوستاندىق ءۇشىن ورىمدەي جاپ - جاس قىز - جىگىتتەر قۇربان بولدى. ءبىز ءاردايىم قايراتتىڭ وت جۇرەك ۇنىنە، قىزداردىڭ نامىسىن قورعاعان ەرلىگىنە، كۇناسىز كۇيىپ كەتكەن كەلبەتىنە باس يەمىز.
1 - جۇرگىزۋشى: وزبىرلىق كۇشپەن تۇنشىعىپ،
ءۇمىتتىڭ وتى وشكەن كۇن.
جانىنا تاپپاي ءبىر شىندىق،
ەر قايرات قىرشىن كەتكەن كۇن.
قايعى ەزىپ، ەلدىڭ ەڭسەسىن
جانشىدى - اۋ جانىن باتپان كۇن!
وقۋشى:
جەلتوقسان – زامان تولعاعى بايتاق دالانىڭ،
شارپىعان ءساتى ءۇمىت پەن كۇدىك قالانىڭ
جەلتوقسان – قايرات، ءلاززات، سابيرا
قۇربانى بولعان جالانىڭ
ال قوعامنىڭ ادامنان بار ما اسىلى،
كەتكەندە جوق قۇلاقتان زار باسىلىپ،
بۇعاۋداعى بوزداقتارى كەتە باردى
ءبىرى اتىلىپ، ال ءبىرى دارعا اسىلىپ
ءان: «جەلتوقسان جەلى»
2 - جۇرگىزۋشى: «ورنىندا بار وڭالار» دەمەكشى، ەل ورنىندا، جەر ورنىندا، جەرگە جەتەر بايلىق جوق. جەر بولسا، ەل بولادى، ەل بولسا ەر بولادى. ەرلەرىمىزدىڭ ارقا - سىندا «قازاقستان» ەگەمەندى ەل بولىپ، دۇنيەجۇزىنە تانىلدى. 120 - دان اسا ۇلت وكىلدەرى تۇراتىن وسىناۋ قاسيەتتى مەكەندە، اسقاقتاعان ولكەدە، كەڭشىلىگى كەرەمەت دارحان داستارحانداي دالادا، ەگىنى تەڭىزدەي تولقىعان، ءتورت تۇلىگى وربىگەن، ءوندىرىسى وركەندەگەن مەكەندە ءومىر ءسۇرۋشى ءاربىر ادام ءوز وتانىن جانىنداي ءسۇيىپ، ونىڭ كوك بايراعىن كوككە كوتەرۋدى ماقتانىش تۇتادى.
تاۋەلسىزدىك شاپاعاتى. جۇكتەۋ
You Might Also Like
-
«جاس سۋرەتشى» ۇيىرمەسى ەموسيالىق - بەينەلى، كوركەمدىك ويلاۋ ءتۇرىن قالىپتاستىرۋعا باعىتتالىپ تۇلعانىڭ رۋحاني قىزمەتى قالىپتاسۋىنىڭ شارتى بولىپ تابىلادى. ءپاندى تەرەڭىرەك تانىپ بىلۋگە باعىتتالادى. وقۋ...
