تاۋەلسىزدىك – ءتاۋ ەتەر كيەلى ۇعىم
تاقىرىبى «تاۋەلسىزدىك – ءتاۋ ەتەر كيەلى ۇعىم»
ماقساتى: 1) وقۋشىلاردى ەلىن سۇيۋگە، وتانعا دەگەن ماقتانىش سەزىمىن ارتتىرۋعا، ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ پاش ەتەتىن ءتۇرلى تاريحي وقيعالاردى زەردەلەي وتىرىپ، ەگەمەن ەلىمىزگە قامقور بولۋ، مەملەكەتىمىزدى ودان ءارى نىعايتۋ، ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى جاستاردىڭ قولىندا ەكەنىن ۇعىندىرۋ.
2) وقۋشىلارعا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ. ەلىنە، وتانىنا، تۋعان جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ.
3) وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىنشە ىزدەنۋىن قاداعالاۋ جانە بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس ساباق
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، تاريح، قازاق ءتىلى، ورىس ءتىلى، اعىلشىن ءتىلى، ماتەماتيكا، جاراتىلىستانۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار.
كىرىسپە ءبولىم.
ءانۇران ورىندالادى.
ءمۇعالىم: ارمىسىزدار، قۇرمەتتى ۇستازدار مەن تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ ۇلاعاتتى ۇرپاقتارى. تالاي عاسىرلار بويى اتا - بابالارىمىز ەركىندىك پەن تاۋەلسىزدىك تاڭىن اڭساپ كەلگەن. ينشاللا ولار كوكسەگەن ارمانعا حح عاسىردىڭ سوڭىنا قاراي قول جەتكىزدىك. سونىڭ ارقاسىندا بۇگىنگى تاڭدا ءوز باعىت - باعدارىن ۇستانعان، وركەنيەت ەلدەر مويىنداعان جەكە مەملەكەتكە اينالدىق. تۋعان حالقىمىز تاۋەلسىزدىك الدى. تاريحىمىزدىڭ بەتتەرىنە 1991 جىلى التىن ارىپپەرمەن جازىلدى. بيىل تاۋەلسىزدىگىمىزگە 20 جىل. وسىعان بايلانىستى ونىڭ ءقادىر - قاسيەتىن وقۋشىلار بويىنا ءسىڭىرۋ، ۇعىندىرۋ ماقساتىندا «تاۋەلسىزدىك – ءتاۋ ەتەر كيەلى ۇعىم» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىن وتكىزىپ وتىرمىز. تاربيە ساعاتىمىز سايىس تۇرىندە وتەدى. وزگەشەلىگى سايىستى ۇلدار مەن قىزدار اراسىندا وتكىزگەلى وتىرمىز. ءادىل قازىلار القاسىمەن تانىس بولايىق. سايىسىمىزدىڭ شارتتارىمەن تانىس بولايىق.
سايىستىڭ شارتتارى:
1. ماقال - ماتەل ايتۋ
2. بايگە
3. پوەزيا مينۋتى
4.
5. جەتى جۇمباق
6. تىلەك ايتۋ
تاۋەلسىزدىك جولىندا تالاي جاندار قۇربان بولىپ، ەلىم دەپ ەڭىرەپ وتكەنى بەلگىلى. تالاي كەزەڭ قيىن - قىستاۋ، قۋعىن - سۇرگىندى اتا - بابالارىمىز باسىنان كەشتى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ: «ءبىز قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ وڭايلىقپەن كەلمەگەنىن ءبىلىپ ونى قادىرلەۋىمىز كەرەك. ءاربىر قازاقستاننىڭ ازاماتى ماقتانىشپەن ەلتاڭبانى، ءانۇراندى، تۋدى كوتەرۋى كەرەك. ءاربىر ازامات ءوز وتانى ءۇشىن ەڭبەك ەتۋگە، جانىن قيۋعا مىندەتتى»- دەگەن.
تۋعان جەردەي جات جەردىڭ بولمايتىنى – اقيقات،
وعان كوڭىلىڭ ەشقاشان تولمايتىنى – اقيقات.
التىن توردا التىن قۇس وسىرسەڭ دە، بۇلبۇل قۇس
وسكەن باعى بولماسا، قونبايتىنى – اقيقات، - دەپ سايىسىمىزدى باستايمىز.
ءى ءبولىم. ءبىزدىڭ حالقىمىزدا اتامەكەندى ارداقتاۋ سەزىمى وتە تەرەڭ، ولار ءۇشىن تۋعان جەردى قاسيەت تۇتۋ قانعا سىڭگەن مىنەز، ەجەلگى ءداستۇر. بۇل تانىم جانىمىزعا انا سۇتىمەن تاراعان، انا تىلىمەن دارىعان. ءبىزدىڭ ماقال - ماتەلدەرىمىز، ناقىل سوزدەرىمىز تۋعان جەردى، وتاندى ارداقتاۋعا تولى. العاشقى سايىسىمىز ماقال - ماتەل ايتۋ. (تۋعان جەر، وتان، باتىرلىق، ەرلىك تۋرالى وزدەرىڭىزدىڭ دايىنداپ كەلگەن ماقال - ماتەلدەرىڭىزدى ايتىڭىزدار).
ءىى ءبولىم. بايگە. (سۇراق - جاۋاپ)
1. قازاقستاننىڭ استانالارى بولعان قالالاردى اتا.
1919 - 1925جج. قازاقستاننىڭ استاناسى - ورىنبور قالاسى،
1925 - 1929جج. قىزىلوردا قالاسى.
1929 - 1997جج. الماتى قالاسى.
1997ج. اقمولا قالاسى استانا اتاندى.
1998ج. اقمولا اتاۋى استانا بولىپ وزگەرتىلدى.
بۇگىن ءاربىر مەملەكەتتىڭ عاسىرلىق تاريحىنا بايلانىستى رامىزدەر بار. مەملەكەتتىك رامىزدەر بۇل حالىق بىرلىگىنىڭ بەلگىلەرى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ دا ءوز رامىزدەرى بار. مەملەكەتتىك رامىزدەردى قۇرمەتتەۋ - ءاربىر ازاماتتىڭ مىندەتى.
2. مەملەكەتتىك رامىزدەردى اتاڭىز.
3. تۋدىڭ اۆتورىن اتاڭىز.
4. ەلتاڭبانىڭ اۆتورى كىم؟
5. ءانۇراننىڭ ءسوزى مەن ءانىن كىمدەر جازعان؟ (ءسوزى: جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ، نۇرسۇلتان نازاربايەۆ. ءانى: ءشامشى قالداياقوۆ)
6. قازاقستان قاشان تاۋەلسىز ەل بولدى؟ (1991 جىلى 16 جەلتوقسان)
7. ۇلتتىق ۆاليۋتانى ايتىڭىز؟ (تەڭگە)
8. اتا زاڭىمىز قاشان قابىلداندى، بيىل نەشە جىل؟ (1995ج. 30تامىزدا، 16 جىل)
9. رەسپۋبليكا كۇنىن ايتىڭىز.(25 قازان)
10. الماتىنىڭ ورتالىق الاڭىنداعى «تاۋەلسىزدىك مونۋمەنتى» ەسكەرتكىشى قاي جىلى، كىم ءۇشىن قويىلعان، ول تۋرالى نە بىلەسىز؟ (1996ج. 16 جەلتوقساندا).
11. قازاقستان نەشە ەلمەن شەكتەسەدى؟ «5»
12. قازاقستاننىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاسىنىڭ تۋعان كۇنى؟ «16. 11. 1996»
13. مەنىڭ قازاقستانىم – ءانى مەملەكەتتىك ءانۇران رەتىندە قاي جىلى قابىلداندى؟ «2006ج 7 قاڭتار»
ءىىى ءبولىم. پوەزيا مينۋتى. ءوز ەلىن ماقتانىشپەن جىرلاعان اقىن – جازۋشىلار قانشاما؟! كەلەسى سايىسىمىزدا وقۋشىلار ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ بويىنشا ب ا ق سىناسادى.
IV ءبولىم. م. ءابدىحالىقوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ وقۋشىلارىمەن پىكىر - الماسۋ. قىزدار: وتكەن جىلدار قانداي ەرەكشەلىكتەرىمەن ەسىمىزدە قالدى؟ «رەسپۋبليكامىز 20 جىلدا قانداي جەتىستىكتەرگە جەتتى؟» تاقىرىبى بويىنشا، ال ۇلدار: «پرەزيدەنتتىڭ حالىققا جولداۋى تۋرالى نە بىلەمىز؟»
V ءبولىم. جەتى جۇمباق. (7 پاننەن سۇراقتار قويىلادى)
1. تاريح. 1986 جىلى بولعان «جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ» بولۋ سەبەبى؟
2. قازاق ءتىلى. ءتىل تۋرالى زاڭ قاشان قابىلداندى؟ قانشا باپتان، قانشا تاراۋدان تۇرادى؟ (1989ج. 22 قىركۇيەك)
3. ادەبيەت. (5 اسىل ءىس، 5 دۇشپاندى اتاڭىز) تالاپ، ەڭبەك، تەرەڭ وي، قاناعات، راقىم. 5 دۇشپان وتىرىك، وسەك، ماقتانشاق، ەرىنشەك، بەكەر مال شاشپاق
4. اعىلشىن ءتىلى. سويلەمدى اۋدارۋ. مەن فورت - شيەۆچەنكو قالاسىندا تۇرامىن.
5. ورىس ءتىلى. سويلەمدى اۋدارۋ. مەن تۋعان جەرىمدى جاقسى كورەمىن.
6. ماتەماتيكا. 04. 06. 1992 ساندارى نەنى بىلدىرەدى؟
7. جاراتىلىستانۋ. قازاقستان قاي ماتەريكتە ورنالاسقان جانە شەكتەسەتىن مەملەكەتتەردى اتاڭىز. «ەۆرازيا ماتەريگى، رەسەي، وزبەكستان، تۇركمەنستان، قىرعىزستان، جۇڭگو
Vءى ءبولىم. «ءححى عاسىرعا اق تىلەك» بۇل بولىمدە وقۋشىلار ءوز تىلەكتەرىن ارنايدى.
ولەڭ: كوك تۋدىڭ جەلبىرگەنى
قورىتىندى: جەڭىمپازداردى انىقتاپ، ماراپاتتاۋ. ءسوز ءادىل قازىلار القاسىنا بەرىلەدى.
تاۋەلسىز قازاقستان – ۇلى وتانىم،
كوك تۋىمدى قالايشا قۇلاتارمىن.
تىپ - تىنىش تۇرىپ جاتقان جايىمىز بار،
ءبارىمىز بالاسىنداي ءبىر اتانىڭ.
ەلىمىزدە ب ا ق - بەرەكە، ىرىس بولسىن،
قىزىل ءتىلىم قانجارداي قىلىش بولسىن.
حالقىمنىڭ احۋالى دۇرىس بولسىن.
وتانىمىز ءارقاشاندا تىنىش بولسىن! – دەپ «تاۋەلسىزدىك – ءتاۋ ەتەر كيەلى ۇعىم» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىمىزدى اياقتايمىز.
تاشمانوۆا سانيا مىرزاگالييەۆنا
ماقساتى: 1) وقۋشىلاردى ەلىن سۇيۋگە، وتانعا دەگەن ماقتانىش سەزىمىن ارتتىرۋعا، ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ پاش ەتەتىن ءتۇرلى تاريحي وقيعالاردى زەردەلەي وتىرىپ، ەگەمەن ەلىمىزگە قامقور بولۋ، مەملەكەتىمىزدى ودان ءارى نىعايتۋ، ەلىمىزدىڭ ەرتەڭى جاستاردىڭ قولىندا ەكەنىن ۇعىندىرۋ.
2) وقۋشىلارعا پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ. ەلىنە، وتانىنا، تۋعان جەرىنە دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ارتتىرۋ.
3) وقۋشىلاردىڭ ءوز بەتىنشە ىزدەنۋىن قاداعالاۋ جانە بىلىمدەرىن جەتىلدىرۋ.
ساباقتىڭ ءتۇرى: سايىس ساباق
ءپانارالىق بايلانىس: ادەبيەت، تاريح، قازاق ءتىلى، ورىس ءتىلى، اعىلشىن ءتىلى، ماتەماتيكا، جاراتىلىستانۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا، سلايدتار.
كىرىسپە ءبولىم.
ءانۇران ورىندالادى.
ءمۇعالىم: ارمىسىزدار، قۇرمەتتى ۇستازدار مەن تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ ۇلاعاتتى ۇرپاقتارى. تالاي عاسىرلار بويى اتا - بابالارىمىز ەركىندىك پەن تاۋەلسىزدىك تاڭىن اڭساپ كەلگەن. ينشاللا ولار كوكسەگەن ارمانعا حح عاسىردىڭ سوڭىنا قاراي قول جەتكىزدىك. سونىڭ ارقاسىندا بۇگىنگى تاڭدا ءوز باعىت - باعدارىن ۇستانعان، وركەنيەت ەلدەر مويىنداعان جەكە مەملەكەتكە اينالدىق. تۋعان حالقىمىز تاۋەلسىزدىك الدى. تاريحىمىزدىڭ بەتتەرىنە 1991 جىلى التىن ارىپپەرمەن جازىلدى. بيىل تاۋەلسىزدىگىمىزگە 20 جىل. وسىعان بايلانىستى ونىڭ ءقادىر - قاسيەتىن وقۋشىلار بويىنا ءسىڭىرۋ، ۇعىندىرۋ ماقساتىندا «تاۋەلسىزدىك – ءتاۋ ەتەر كيەلى ۇعىم» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىن وتكىزىپ وتىرمىز. تاربيە ساعاتىمىز سايىس تۇرىندە وتەدى. وزگەشەلىگى سايىستى ۇلدار مەن قىزدار اراسىندا وتكىزگەلى وتىرمىز. ءادىل قازىلار القاسىمەن تانىس بولايىق. سايىسىمىزدىڭ شارتتارىمەن تانىس بولايىق.
سايىستىڭ شارتتارى:
1. ماقال - ماتەل ايتۋ
2. بايگە
3. پوەزيا مينۋتى
4.
5. جەتى جۇمباق
6. تىلەك ايتۋ
تاۋەلسىزدىك جولىندا تالاي جاندار قۇربان بولىپ، ەلىم دەپ ەڭىرەپ وتكەنى بەلگىلى. تالاي كەزەڭ قيىن - قىستاۋ، قۋعىن - سۇرگىندى اتا - بابالارىمىز باسىنان كەشتى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. ءا. نازاربايەۆ: «ءبىز قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىنىڭ وڭايلىقپەن كەلمەگەنىن ءبىلىپ ونى قادىرلەۋىمىز كەرەك. ءاربىر قازاقستاننىڭ ازاماتى ماقتانىشپەن ەلتاڭبانى، ءانۇراندى، تۋدى كوتەرۋى كەرەك. ءاربىر ازامات ءوز وتانى ءۇشىن ەڭبەك ەتۋگە، جانىن قيۋعا مىندەتتى»- دەگەن.
تۋعان جەردەي جات جەردىڭ بولمايتىنى – اقيقات،
وعان كوڭىلىڭ ەشقاشان تولمايتىنى – اقيقات.
التىن توردا التىن قۇس وسىرسەڭ دە، بۇلبۇل قۇس
وسكەن باعى بولماسا، قونبايتىنى – اقيقات، - دەپ سايىسىمىزدى باستايمىز.
ءى ءبولىم. ءبىزدىڭ حالقىمىزدا اتامەكەندى ارداقتاۋ سەزىمى وتە تەرەڭ، ولار ءۇشىن تۋعان جەردى قاسيەت تۇتۋ قانعا سىڭگەن مىنەز، ەجەلگى ءداستۇر. بۇل تانىم جانىمىزعا انا سۇتىمەن تاراعان، انا تىلىمەن دارىعان. ءبىزدىڭ ماقال - ماتەلدەرىمىز، ناقىل سوزدەرىمىز تۋعان جەردى، وتاندى ارداقتاۋعا تولى. العاشقى سايىسىمىز ماقال - ماتەل ايتۋ. (تۋعان جەر، وتان، باتىرلىق، ەرلىك تۋرالى وزدەرىڭىزدىڭ دايىنداپ كەلگەن ماقال - ماتەلدەرىڭىزدى ايتىڭىزدار).
ءىى ءبولىم. بايگە. (سۇراق - جاۋاپ)
1. قازاقستاننىڭ استانالارى بولعان قالالاردى اتا.
1919 - 1925جج. قازاقستاننىڭ استاناسى - ورىنبور قالاسى،
1925 - 1929جج. قىزىلوردا قالاسى.
1929 - 1997جج. الماتى قالاسى.
1997ج. اقمولا قالاسى استانا اتاندى.
1998ج. اقمولا اتاۋى استانا بولىپ وزگەرتىلدى.
بۇگىن ءاربىر مەملەكەتتىڭ عاسىرلىق تاريحىنا بايلانىستى رامىزدەر بار. مەملەكەتتىك رامىزدەر بۇل حالىق بىرلىگىنىڭ بەلگىلەرى. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ دا ءوز رامىزدەرى بار. مەملەكەتتىك رامىزدەردى قۇرمەتتەۋ - ءاربىر ازاماتتىڭ مىندەتى.
2. مەملەكەتتىك رامىزدەردى اتاڭىز.
3. تۋدىڭ اۆتورىن اتاڭىز.
4. ەلتاڭبانىڭ اۆتورى كىم؟
5. ءانۇراننىڭ ءسوزى مەن ءانىن كىمدەر جازعان؟ (ءسوزى: جۇمەكەن ناجىمەدەنوۆ، نۇرسۇلتان نازاربايەۆ. ءانى: ءشامشى قالداياقوۆ)
6. قازاقستان قاشان تاۋەلسىز ەل بولدى؟ (1991 جىلى 16 جەلتوقسان)
7. ۇلتتىق ۆاليۋتانى ايتىڭىز؟ (تەڭگە)
8. اتا زاڭىمىز قاشان قابىلداندى، بيىل نەشە جىل؟ (1995ج. 30تامىزدا، 16 جىل)
9. رەسپۋبليكا كۇنىن ايتىڭىز.(25 قازان)
10. الماتىنىڭ ورتالىق الاڭىنداعى «تاۋەلسىزدىك مونۋمەنتى» ەسكەرتكىشى قاي جىلى، كىم ءۇشىن قويىلعان، ول تۋرالى نە بىلەسىز؟ (1996ج. 16 جەلتوقساندا).
11. قازاقستان نەشە ەلمەن شەكتەسەدى؟ «5»
12. قازاقستاننىڭ ۇلتتىق ۆاليۋتاسىنىڭ تۋعان كۇنى؟ «16. 11. 1996»
13. مەنىڭ قازاقستانىم – ءانى مەملەكەتتىك ءانۇران رەتىندە قاي جىلى قابىلداندى؟ «2006ج 7 قاڭتار»
ءىىى ءبولىم. پوەزيا مينۋتى. ءوز ەلىن ماقتانىشپەن جىرلاعان اقىن – جازۋشىلار قانشاما؟! كەلەسى سايىسىمىزدا وقۋشىلار ولەڭدى مانەرلەپ وقۋ بويىنشا ب ا ق سىناسادى.
IV ءبولىم. م. ءابدىحالىقوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ وقۋشىلارىمەن پىكىر - الماسۋ. قىزدار: وتكەن جىلدار قانداي ەرەكشەلىكتەرىمەن ەسىمىزدە قالدى؟ «رەسپۋبليكامىز 20 جىلدا قانداي جەتىستىكتەرگە جەتتى؟» تاقىرىبى بويىنشا، ال ۇلدار: «پرەزيدەنتتىڭ حالىققا جولداۋى تۋرالى نە بىلەمىز؟»
V ءبولىم. جەتى جۇمباق. (7 پاننەن سۇراقتار قويىلادى)
1. تاريح. 1986 جىلى بولعان «جەلتوقسان وقيعاسىنىڭ» بولۋ سەبەبى؟
2. قازاق ءتىلى. ءتىل تۋرالى زاڭ قاشان قابىلداندى؟ قانشا باپتان، قانشا تاراۋدان تۇرادى؟ (1989ج. 22 قىركۇيەك)
3. ادەبيەت. (5 اسىل ءىس، 5 دۇشپاندى اتاڭىز) تالاپ، ەڭبەك، تەرەڭ وي، قاناعات، راقىم. 5 دۇشپان وتىرىك، وسەك، ماقتانشاق، ەرىنشەك، بەكەر مال شاشپاق
4. اعىلشىن ءتىلى. سويلەمدى اۋدارۋ. مەن فورت - شيەۆچەنكو قالاسىندا تۇرامىن.
5. ورىس ءتىلى. سويلەمدى اۋدارۋ. مەن تۋعان جەرىمدى جاقسى كورەمىن.
6. ماتەماتيكا. 04. 06. 1992 ساندارى نەنى بىلدىرەدى؟
7. جاراتىلىستانۋ. قازاقستان قاي ماتەريكتە ورنالاسقان جانە شەكتەسەتىن مەملەكەتتەردى اتاڭىز. «ەۆرازيا ماتەريگى، رەسەي، وزبەكستان، تۇركمەنستان، قىرعىزستان، جۇڭگو
Vءى ءبولىم. «ءححى عاسىرعا اق تىلەك» بۇل بولىمدە وقۋشىلار ءوز تىلەكتەرىن ارنايدى.
ولەڭ: كوك تۋدىڭ جەلبىرگەنى
قورىتىندى: جەڭىمپازداردى انىقتاپ، ماراپاتتاۋ. ءسوز ءادىل قازىلار القاسىنا بەرىلەدى.
تاۋەلسىز قازاقستان – ۇلى وتانىم،
كوك تۋىمدى قالايشا قۇلاتارمىن.
تىپ - تىنىش تۇرىپ جاتقان جايىمىز بار،
ءبارىمىز بالاسىنداي ءبىر اتانىڭ.
ەلىمىزدە ب ا ق - بەرەكە، ىرىس بولسىن،
قىزىل ءتىلىم قانجارداي قىلىش بولسىن.
حالقىمنىڭ احۋالى دۇرىس بولسىن.
وتانىمىز ءارقاشاندا تىنىش بولسىن! – دەپ «تاۋەلسىزدىك – ءتاۋ ەتەر كيەلى ۇعىم» اتتى اشىق تاربيە ساعاتىمىزدى اياقتايمىز.
تاشمانوۆا سانيا مىرزاگالييەۆنا
You Might Also Like
