InfoHub Logo

تاۋشۇمىلدەك (پيون ۋكلونيايۋششييسيا، Paeonia anomala L.) — بيىكتىگى 1 مەترگە جۋىق، كوپ جىلدىق، ءشوپ تەكتەس وسىمدىك. تامىرى — ءىرى، قوڭىر ءتۇستى، كەيبىرەۋلەرىنىڭ سالماعى 5-6 كيلوگرامعا دەيىن جەتەدى. تامىردى سىندىرىپ قاراعاندا ىشكى جاعى اق ءتۇستى بولادى. اڭقىعان حوش ءيىسى بار، ءدامى ءتاتتى. ساباقتارىنىڭ ۇشىندا ءبىر گ ۇلى بولادى. جاپىراقتارى كەزەكتەسىپ، جارىسا ورنالاسقان، ساۋساقتىڭ سالالارى سياقتانىپ تىلىمدەلگەن، ساعاقتارى قىسقا. گۇلدەرى ءىرى، القىزىل ءتۇستى. گۇل توستاعانشاسى 5 قالاقشادان تۇرادى، ولار كەيىننەن وسىمدىكتىڭ جەمىسىنە جابىسىپ جۇرەدى. گۇل ءتاجىسىنىڭ جاپىراقشالارى بەسەۋ. مامىر-ماۋسىم ايلارىندا گۇلدەيدى. جەمىسى — پىسكەنگە دەيىن جالپاقتاۋ، بەس جۇلدىز ءتارىزدى ورنالاسقان بەس قاۋاشاق، پىسكەننەن كەيىن بەس جاققا جايىلىپ كەتەدى. تۇقىمى — ەلليپس ءتارىزدى، ۇزىن، قارا ءتۇستى، ءىرى. شىلدە-تامىز ايلارىندا پىسەدى. ول كوبىنەسە ورماننىڭ شەتتەرىندە، تاۋلاردىڭ شالعىندىق بەتكەيلەرىندە وسەدى. دارىلىك ماقسات ءۇشىن وسىمدىكتىڭ جەر ۇستىندەگى بولىگىنىڭ ۇستىڭگى جاعىن گۇلدەگەن كەزىندە، ال تامىرىن كۇزدە جيناپ الادى. قۇرامىندا ەفير مايلارى، ساليسين گليۋكوزيدى، يلىك زاتتار، الكالويدتەر، سمولا، كراحمال، قانت، ساليسيل قىشقىلى بار. تاۋشۇمىلدىكتىڭ تامىرىنان جاسالعان دارىلەردىڭ نەرۆ جۇيەسىن جانە اۋىرعان جەرلەردى تىنىشتاندىراتىن، اسقازان بەزدەرىنىڭ قىشقىلىن كوبەيتەتىن قاسيەتتەرى بار. وسىعان بايلانىستى اسقازان قابىنعاندا، اسقازانعا جانە ۇلتابارعا جارا تۇسكەندە، ۇيقى قاشقاندا، كىسى قاجىپ، نەرۆ جۇيەسى السىرەگەندە قولدانىلادى.

حالىق مەديسيناسىندا ونى بۇل ايتىلعاندارعا قوسىمشا ءىش وتكەندە، دەنەنىڭ ءار جەرىمەن قان كەتكەندە، دەنە قىزۋى كوتەرىلگەندە، جوتەل پايدا بولعاندا جانە ريەۆماتيزم، قويانشىق اۋرۋلارىن ەمدەۋگە قولدانادى.

ءدارىنى دايىنداۋ جانە قولدانۋ ءتاسىلى

تۇنبا: وسىمدىك تامىرىنىڭ ۇنتاقتالعان 2 اس قاسىعىن 1 ستاكان سۋعا سالىپ 30 مينۋت قايناتادى دا، 1 اس قاسىقتان 3 رەت ىشەدى.

---