- 05 ناۋ. 2024 01:40
- 216
تىيىم سوزدەر – تاربيە كوزى
تاقىرىبى: تىيىم سوزدەر – تاربيە كوزى
ماقساتى: تىيىم سوزدەردىڭ ومىردەگى تاربيەلىك ءمانى تۋرالى ايتا وتىرىپ، تىيىمدار مەن ىرىمداردىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ، جاماننان جيرەنىپ، جاقسىنى ۇيرەنۋگە باۋلۋ.
ءادىسى: ءان، بي بيلەۋ، تىيىم سوزدەر، سۇراق - جاۋاپ، كورىنىس، سالت - ءداستۇر كورسەتۋ.
كورنەكىلىكتەر: سلايدتار، ۇلتتىق بۇيىمدار: ساندىق، جاستىق، بەسىك، كورپە، پىشاق، كىتاپشالار.
تاربيەشى: ۇرپاق - عىلىم عۇمىر جالعاسى، تىرشىلىك كوزى. قاي حالىق بولماسىن ءۇمىتىن ەڭ الدىمەن ۇرپاعىنان كۇتەدى. جانعان وتىن سوندىرمەي، ءتۇتىنىن تۇتەتەتىن ارتىنا ۇرپاق قالدىرۋدى كوزدەيدى. بالا دۇنيەگە كەلگەن سوڭ ءار ءتۇرلى تىيىم - ىرىمدار ارقىلى اتا - اناسى تاربيەگە شاقىرادى. سوندىقتان تىيىم سوزدەر تاربيە كوزى بولىپ سانالادى.
جاس ءسابيدىڭ قالى، مەڭى ۇلكەيىپ كەتپەسىن دەپ «قالدىگۇل»، «مەڭدىگۇل» دەپ ات قويادى. ءسابي ءوز ۇيىنە «اسسالاۋماعالەيكۋم» دەپ كىرسە، ول ۇيگە قوناق كەلەدى.
ءسابي قولىنداعى زاتتى شاشۋ دەپ شاشسا، ول ۇيدە توي بولادى دەگەندى بىلدىرەدى. ال ەندى بەسىككە قاتىستى تىيىمدارعا كەزەك بەرەيىك:
1 - وقۋشى: بەسىكتى ساتۋعا، كەز كەلگەن ادامعا بەرۋگە، اياق استىنا تاستاۋعا بولمايدى. قازاق حالقىندا بەسىك ۇرپاق جالعاستىراتىن قاسيەتتى بۇيىم بولىپ سانالادى.
2 - وقۋشى: بەسىكتى اشىق قالدىرمايدى. اندا - ساندا الاستاتىپ، جىن - شايتاننان قورعايدى.
تاربيەشى:»تاربيە كوزى تال بەسىكتەن» دەمەكشى، بارلىق تاربيە وسى بەسىكتەن باستالادى ەكەن. ەندەشە بەسىككە سالۋ كورىنىسىنە نازار اۋدارايىق.
كورىنىس: «بەسىككە سالۋ».
1. بەسىكتى الاستاۋ.
الاس، الاس، پالەدەن الاس،
كوزى جاماننىڭ كوزىنەن الاس!
ءتىلى جاماننىڭ تىلىنەن الاس!
2. تىشتىرما جاساۋ.
3. ءبىسمىللاھي راحماني - راھيم – دەپ بەسىككە بولەۋ.
4.»بەسىك جىرى» ءانى ورىندالادى.
تاربيەشى: قازاقتا جولعا شىعۋدىڭ ءوزى سىن. سارسەنبى كۇنى جولعا شىققان ادامنىڭ جولى بولادى. سەيسەنبى كۇنى جولعا شىقپايدى.
3 - وقۋشى: جولدا كەزدەسكەن ادامنان «قايدا باراسىڭ؟» دەپ سۇرامايدى،»جول وڭ بولسىن» دەۋ كەرەك.
ماقساتى: تىيىم سوزدەردىڭ ومىردەگى تاربيەلىك ءمانى تۋرالى ايتا وتىرىپ، تىيىمدار مەن ىرىمداردىڭ تۇرلەرىمەن تانىستىرۋ، جاماننان جيرەنىپ، جاقسىنى ۇيرەنۋگە باۋلۋ.
ءادىسى: ءان، بي بيلەۋ، تىيىم سوزدەر، سۇراق - جاۋاپ، كورىنىس، سالت - ءداستۇر كورسەتۋ.
كورنەكىلىكتەر: سلايدتار، ۇلتتىق بۇيىمدار: ساندىق، جاستىق، بەسىك، كورپە، پىشاق، كىتاپشالار.
تاربيەشى: ۇرپاق - عىلىم عۇمىر جالعاسى، تىرشىلىك كوزى. قاي حالىق بولماسىن ءۇمىتىن ەڭ الدىمەن ۇرپاعىنان كۇتەدى. جانعان وتىن سوندىرمەي، ءتۇتىنىن تۇتەتەتىن ارتىنا ۇرپاق قالدىرۋدى كوزدەيدى. بالا دۇنيەگە كەلگەن سوڭ ءار ءتۇرلى تىيىم - ىرىمدار ارقىلى اتا - اناسى تاربيەگە شاقىرادى. سوندىقتان تىيىم سوزدەر تاربيە كوزى بولىپ سانالادى.
جاس ءسابيدىڭ قالى، مەڭى ۇلكەيىپ كەتپەسىن دەپ «قالدىگۇل»، «مەڭدىگۇل» دەپ ات قويادى. ءسابي ءوز ۇيىنە «اسسالاۋماعالەيكۋم» دەپ كىرسە، ول ۇيگە قوناق كەلەدى.
ءسابي قولىنداعى زاتتى شاشۋ دەپ شاشسا، ول ۇيدە توي بولادى دەگەندى بىلدىرەدى. ال ەندى بەسىككە قاتىستى تىيىمدارعا كەزەك بەرەيىك:
1 - وقۋشى: بەسىكتى ساتۋعا، كەز كەلگەن ادامعا بەرۋگە، اياق استىنا تاستاۋعا بولمايدى. قازاق حالقىندا بەسىك ۇرپاق جالعاستىراتىن قاسيەتتى بۇيىم بولىپ سانالادى.
2 - وقۋشى: بەسىكتى اشىق قالدىرمايدى. اندا - ساندا الاستاتىپ، جىن - شايتاننان قورعايدى.
تاربيەشى:»تاربيە كوزى تال بەسىكتەن» دەمەكشى، بارلىق تاربيە وسى بەسىكتەن باستالادى ەكەن. ەندەشە بەسىككە سالۋ كورىنىسىنە نازار اۋدارايىق.
كورىنىس: «بەسىككە سالۋ».
1. بەسىكتى الاستاۋ.
الاس، الاس، پالەدەن الاس،
كوزى جاماننىڭ كوزىنەن الاس!
ءتىلى جاماننىڭ تىلىنەن الاس!
2. تىشتىرما جاساۋ.
3. ءبىسمىللاھي راحماني - راھيم – دەپ بەسىككە بولەۋ.
4.»بەسىك جىرى» ءانى ورىندالادى.
تاربيەشى: قازاقتا جولعا شىعۋدىڭ ءوزى سىن. سارسەنبى كۇنى جولعا شىققان ادامنىڭ جولى بولادى. سەيسەنبى كۇنى جولعا شىقپايدى.
3 - وقۋشى: جولدا كەزدەسكەن ادامنان «قايدا باراسىڭ؟» دەپ سۇرامايدى،»جول وڭ بولسىن» دەۋ كەرەك.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.