ءتول ءسوزدىڭ تىنىس بەلگىلەرى
قازاق ءتىلى 8 - سىنىپ
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءتول ءسوزدىڭ تىنىس بەلگىلەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ، وتكەن ساباقتارمەن بايلانىستىرۋ، جاتتىعۋ جۇمىستارى ارقىلى بىلىمدەرىن بەكىتۋ، تياناقتاۋ، جۇيەلەۋ؛
دامىتۋشىلىق: وي - ءورىسىن، سويلەۋ ءتىلىن، سويلەۋ مادەنيەتىن دامىتۋ، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، تانىمدىق جاتتىعۋلار ارقىلى دۇنيەنى تانىپ - بىلۋگە داعدىلاندىرۋ؛
تاربيەلىلىك: ادامگەرشىلىك اسىل قاسيەتتەرگە، ەڭبەكقورلىققا، ۇيىمشىلدىققا، بەلسەندىلىككە، ءبىر - ءبىرىن سىيلاي بىلۋگە، ۇجىمدا جاقسى احۋال قالىپتاستىرۋعا، ەلجاندىلىققا، ەل ابىرويىن كوتەرۋگە، ءوز جەرلەرىنىڭ ەسكەرتكىشتەرىن بىلۋگە، قورعاۋعا تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءتيپى، ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ، وزدىگىنەن ىزدەنۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، جاتتىعۋ، تالداۋ، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار، شىعارماشىلىق جۇمىستار جۇرگىزۋ؛
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا (سلايدتار)
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ، سىنىپ جۋرنالىنا بەلگى قويۋ، كىتاپ، داپتەرلەرىن تەكسەرۋ، نازارلارىن ساباققا اۋدارۋ
2. ءۇي جۇمىسىن پىسىقتاۋ: جاتتىعۋدى تەكسەرۋ، وتكەن ماتەريالداردى سۇراق - جاۋاپ ارقىلى قايتالاۋ، ەسكە ءتۇسىرۋ.
“سىر ساندىق»
ءتول ءسوز دەگەنىمىز نە؟
تولەۋ ءسوز دەگەنىمىز نە؟
اۆتور ءسوزى دەگەنىمىز نە؟
ءتول ءسوز بەن اۆتور ءسوزى قالاي بايلانىسادى؟
جاڭا ساباق
ءى. ماقسات قويۋ كەزەڭى
نەنى ءبىلۋىمىز كەرەك؟
1. ءتول ءسوز، تولەۋ ءسوز، اۆتور سوزدەرى دەگەنىمىز نە؟
2. ءتول ءسوزدىڭ تىنىس بەلگىلەرى قالاي قويىلادى؟
نەنى ۇيرەنۋىمىز كەرەك؟
1. ءتول ءسوزدىڭ تىنىس بەلگىلەرىن دۇرىس قويا ءبىلۋدى؛
2. تالداۋ جۇمىستارىن ءبىلۋدى.
تاپسىرمالار: №1 تاپسىرما «بايلىق پەن اقىل» ەرتەگىسى
(ماتىندەگى ءتول ءسوز بەن اۆتور ءسوزىنىڭ تىنىس بەلگىلەرىنە نازار اۋدارۋ.)
ءبىر قاريانىڭ ءتورت ۇلى بولىپتى. ءبىر كۇنى اكەسى بالالارىن شاقىرىپ الىپ: -- مەن قارتايدىم. كىمنىڭ اقىلى مەن بايلىعى بولسا، سول مەنىڭ مۇراگەرىم بولادى، - دەپتى.
1. «مىنە، مەنىڭ بايلىعىم. ال كىم باي بولسا، سول اقىلدى»، - دەپتى ۇلكەن ۇلى اسىل تاستى جۇزىگىن كورسەتىپ.
2. ەكىنشى ۇلى اسىل كيىمدەرىن كيىپ كەلەدى دە، اكەسىنە بىلاي دەيدى:
«مەنى وسى تۇرىمدە كورگەندەر اقىلىم مەن بايلىعىمنىڭ الدىندا باس يەدى».
3. «مۇنداي بەلدىكتى،- دەدى ءۇشىنشى ۇلى كۇمىس پەن اسىل تاستارمەن اشەكەيلەنگەن بەلدىگىن بۋىنىپ،- ەشكىم بۋىنىپ كورگەن جوق!»
4. - سەن نەگە ۇندەمەيسىڭ؟ – دەدى اكەسى ءتورتىنشى ۇلىنا قاراپ. – الدە سەنىڭ كورسەتەتىن
ەشتەڭەڭ جوق پا؟
5. سوندا ءتورتىنشى ۇلى باسىن تومەن سالىپ: «مەندە اسىل تاس تا، جۇزىك تە، كيىم دە، بەلدىك تە جوق. تەك ەڭبەك سۇيگىش ەكى قولىم، قايرات پەن جىگەرگە تولى جۇرەگىم بار»، - دەيدى.
اكەسىنە كىشى ۇلىنىڭ جاۋابى ۇنايدى. ول ءوزىنىڭ مۇراگەرى ەتىپ كىشى ۇلىن اتاپتى. ۇلكەن بالالارىنا ءىنىسىنىڭ ايتقانىنان شىقپاۋدى وسيەت ەتىپتى.
№2 تاپسىرما «سايكەستەندىر» وقۋلىقتاعى تاقىرىپ پەن ەرتەگىدە ايتىلعان 5 مىسال سويلەمدەردى سالىستىرۋ، سايكەستەندىرۋ. توپتا تالقىلاۋ.
ءتول ءسوزدىڭ تىنىس بەلگىلەرىن ماتىندەگى مىسالدارعا سۇيەنە وتىرىپ ءتۇسىندىرۋ.
№3 تاپسىرما
237 - جاتتىعۋ. قارامەن جازىلعان سويلەمدەردى ءتول ءسوز، اۆتور سوزىنە اينالدىرۋ. سويلەم مۇشەسىنە، مورفولوگيالىق تالداۋ جاساۋ.
№4 تاپسىرما «قانداي عاجاپ، قانداي اسەم، وسى مەنىڭ تۋعان ولكەم...» دەگەن تاقىرىپتا سۋرەت بويىنشا جۇمىس. سۋرەتتەرگە قاراپ وتىرىپ، ءتول ءسوزدىڭ تىنىس بەلگىلەرىنە مىسال كەلتىرۋ.
№4 تاپسىرما «كىم تاپقىر؟ ماتىندەگى قالىپ قويعان تىنىس بەلگىلەردى تابۋ.
ءى توپ.
شاي قۇيىپ وتىرعان قانيگۇل جاۋلىعىنىڭ ۇشىمەن جاسىن ءسۇرتىپ ءيا، ۇلكەندەردەن ەستىگەن بۇل اڭگىمە ەمىس - ەمىس ەسىمدە دەيدى.
ءىى توپ.
التايدى اينالىپ شىقسام دەپ ارمانداۋشى ەدى بەكەن اعا.
ءىىى توپ. ءبىر كەزدە ۇيىقتاپ وتىرعان بەكەن اعا ويانا كەلىپ ءاي، توكە، ءبىز بۇرىلىستان ءوتىپ كەتتىك، ارتقا بۇرىل دەيدى.
قورىتىندى:
رەفلەكسيا «باسبارماق»
ساباق «وتە جاقسى» ۇنادى «جاقسى» ۇنادى
«ونشا» ۇناعان جوق
باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما:
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءتول ءسوزدىڭ تىنىس بەلگىلەرى
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىك جاڭا ءبىلىمدى مەڭگەرتۋ، وتكەن ساباقتارمەن بايلانىستىرۋ، جاتتىعۋ جۇمىستارى ارقىلى بىلىمدەرىن بەكىتۋ، تياناقتاۋ، جۇيەلەۋ؛
دامىتۋشىلىق: وي - ءورىسىن، سويلەۋ ءتىلىن، سويلەۋ مادەنيەتىن دامىتۋ، بەلسەندىلىگىن ارتتىرۋ، تانىمدىق جاتتىعۋلار ارقىلى دۇنيەنى تانىپ - بىلۋگە داعدىلاندىرۋ؛
تاربيەلىلىك: ادامگەرشىلىك اسىل قاسيەتتەرگە، ەڭبەكقورلىققا، ۇيىمشىلدىققا، بەلسەندىلىككە، ءبىر - ءبىرىن سىيلاي بىلۋگە، ۇجىمدا جاقسى احۋال قالىپتاستىرۋعا، ەلجاندىلىققا، ەل ابىرويىن كوتەرۋگە، ءوز جەرلەرىنىڭ ەسكەرتكىشتەرىن بىلۋگە، قورعاۋعا تاربيەلەۋ؛
ساباقتىڭ ءتيپى، ءتۇرى: جاڭا ءبىلىمدى يگەرۋ، وزدىگىنەن ىزدەنۋ ساباعى
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: سۇراق - جاۋاپ، ءتۇسىندىرۋ، جاتتىعۋ، تالداۋ، دەڭگەيلىك تاپسىرمالار، شىعارماشىلىق جۇمىستار جۇرگىزۋ؛
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا (سلايدتار)
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى. وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ، سىنىپ جۋرنالىنا بەلگى قويۋ، كىتاپ، داپتەرلەرىن تەكسەرۋ، نازارلارىن ساباققا اۋدارۋ
2. ءۇي جۇمىسىن پىسىقتاۋ: جاتتىعۋدى تەكسەرۋ، وتكەن ماتەريالداردى سۇراق - جاۋاپ ارقىلى قايتالاۋ، ەسكە ءتۇسىرۋ.
“سىر ساندىق»
ءتول ءسوز دەگەنىمىز نە؟
تولەۋ ءسوز دەگەنىمىز نە؟
اۆتور ءسوزى دەگەنىمىز نە؟
ءتول ءسوز بەن اۆتور ءسوزى قالاي بايلانىسادى؟
جاڭا ساباق
ءى. ماقسات قويۋ كەزەڭى
نەنى ءبىلۋىمىز كەرەك؟
1. ءتول ءسوز، تولەۋ ءسوز، اۆتور سوزدەرى دەگەنىمىز نە؟
2. ءتول ءسوزدىڭ تىنىس بەلگىلەرى قالاي قويىلادى؟
نەنى ۇيرەنۋىمىز كەرەك؟
1. ءتول ءسوزدىڭ تىنىس بەلگىلەرىن دۇرىس قويا ءبىلۋدى؛
2. تالداۋ جۇمىستارىن ءبىلۋدى.
تاپسىرمالار: №1 تاپسىرما «بايلىق پەن اقىل» ەرتەگىسى
(ماتىندەگى ءتول ءسوز بەن اۆتور ءسوزىنىڭ تىنىس بەلگىلەرىنە نازار اۋدارۋ.)
ءبىر قاريانىڭ ءتورت ۇلى بولىپتى. ءبىر كۇنى اكەسى بالالارىن شاقىرىپ الىپ: -- مەن قارتايدىم. كىمنىڭ اقىلى مەن بايلىعى بولسا، سول مەنىڭ مۇراگەرىم بولادى، - دەپتى.
1. «مىنە، مەنىڭ بايلىعىم. ال كىم باي بولسا، سول اقىلدى»، - دەپتى ۇلكەن ۇلى اسىل تاستى جۇزىگىن كورسەتىپ.
2. ەكىنشى ۇلى اسىل كيىمدەرىن كيىپ كەلەدى دە، اكەسىنە بىلاي دەيدى:
«مەنى وسى تۇرىمدە كورگەندەر اقىلىم مەن بايلىعىمنىڭ الدىندا باس يەدى».
3. «مۇنداي بەلدىكتى،- دەدى ءۇشىنشى ۇلى كۇمىس پەن اسىل تاستارمەن اشەكەيلەنگەن بەلدىگىن بۋىنىپ،- ەشكىم بۋىنىپ كورگەن جوق!»
4. - سەن نەگە ۇندەمەيسىڭ؟ – دەدى اكەسى ءتورتىنشى ۇلىنا قاراپ. – الدە سەنىڭ كورسەتەتىن
ەشتەڭەڭ جوق پا؟
5. سوندا ءتورتىنشى ۇلى باسىن تومەن سالىپ: «مەندە اسىل تاس تا، جۇزىك تە، كيىم دە، بەلدىك تە جوق. تەك ەڭبەك سۇيگىش ەكى قولىم، قايرات پەن جىگەرگە تولى جۇرەگىم بار»، - دەيدى.
اكەسىنە كىشى ۇلىنىڭ جاۋابى ۇنايدى. ول ءوزىنىڭ مۇراگەرى ەتىپ كىشى ۇلىن اتاپتى. ۇلكەن بالالارىنا ءىنىسىنىڭ ايتقانىنان شىقپاۋدى وسيەت ەتىپتى.
№2 تاپسىرما «سايكەستەندىر» وقۋلىقتاعى تاقىرىپ پەن ەرتەگىدە ايتىلعان 5 مىسال سويلەمدەردى سالىستىرۋ، سايكەستەندىرۋ. توپتا تالقىلاۋ.
ءتول ءسوزدىڭ تىنىس بەلگىلەرىن ماتىندەگى مىسالدارعا سۇيەنە وتىرىپ ءتۇسىندىرۋ.
№3 تاپسىرما
237 - جاتتىعۋ. قارامەن جازىلعان سويلەمدەردى ءتول ءسوز، اۆتور سوزىنە اينالدىرۋ. سويلەم مۇشەسىنە، مورفولوگيالىق تالداۋ جاساۋ.
№4 تاپسىرما «قانداي عاجاپ، قانداي اسەم، وسى مەنىڭ تۋعان ولكەم...» دەگەن تاقىرىپتا سۋرەت بويىنشا جۇمىس. سۋرەتتەرگە قاراپ وتىرىپ، ءتول ءسوزدىڭ تىنىس بەلگىلەرىنە مىسال كەلتىرۋ.
№4 تاپسىرما «كىم تاپقىر؟ ماتىندەگى قالىپ قويعان تىنىس بەلگىلەردى تابۋ.
ءى توپ.
شاي قۇيىپ وتىرعان قانيگۇل جاۋلىعىنىڭ ۇشىمەن جاسىن ءسۇرتىپ ءيا، ۇلكەندەردەن ەستىگەن بۇل اڭگىمە ەمىس - ەمىس ەسىمدە دەيدى.
ءىى توپ.
التايدى اينالىپ شىقسام دەپ ارمانداۋشى ەدى بەكەن اعا.
ءىىى توپ. ءبىر كەزدە ۇيىقتاپ وتىرعان بەكەن اعا ويانا كەلىپ ءاي، توكە، ءبىز بۇرىلىستان ءوتىپ كەتتىك، ارتقا بۇرىل دەيدى.
قورىتىندى:
رەفلەكسيا «باسبارماق»
ساباق «وتە جاقسى» ۇنادى «جاقسى» ۇنادى
«ونشا» ۇناعان جوق
باعالاۋ.
ۇيگە تاپسىرما:
You Might Also Like
