تۇنگى كويلەكتىڭ سىزباسىن ءوز ولشەمىمەن تۇرعىزۋ
تۇنگى كويلەكتىڭ سىزباسىن ءوز ولشەمىمەن تۇرعىزۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا ءوز بەتىنشە تۇنگى كويلەك مودەلىن تاڭداۋدى ۇيرەتۋ. وقۋشىلاردى اسەمدىككە، تالعاممەن ادەمى كيىنە ءبىلۋدى ۇيرەتۋ.
ساباقتىڭ مىندەتى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا تۇنگى كويلەك تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ، ولشەم الۋدى ۇيرەتۋ؛ دامىتۋشىلىعى: تەوريالىق بىلىمدەرىن ساراماندىق جۇمىستا پايدالانا ءبىلۋ، وقۋشىلاردى ءوز بەتىنشە ىزدەنۋگە داعدىلاندىرۋ، ولاردىڭ وي - ءورىسىن دامىتۋ؛
تاربيەلىلىگى: وقۋشىلاردى، ۇقىپتىلىققا، تالعامپازدىققا، يكەمدىلىككە تاربيەلەۋ، ونەرگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دايىن تۇنگى كويلەك تۇرلەرى
ءپانارالىق بايلانىس: گەومەتريا، سىزۋ، تاريح، بەينەلەۋ ونەرى، بيولوگيا،
ساباقتىڭ ءادىسى. تەوريالىق ساباق، ساراماندىق، اڭگىمەلەۋ، ءتۇسىندىرۋ
ساباقتىڭ بارىسى:
1) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
• وقۋشىلارمەن سالەمدەسەمىن؛
• وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ؛
• وقۋ - قۇرالدارىن تەكسەرۋ.
• وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارتۋ؛
وتكەن ساباقتى قايتالاۋ.
5. ولشەم الۋ نە ءۇشىن كەرەك؟
6. تۇنگى كويلەك تىگۋ ءۇشىن قانشا ولشەم الامىز؟
7. مو دەگەنىمىز قانداي ولشەم؟
8. بەل ورامى قالاي ولشەنەدى؟
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
الدىعا ءپىشىم پاراعىن جايادى. ونىڭ ەكى جاق بەتى دە پايدالانىلىپ، ءاربىر بەتى تيىسىنشە ا، ۆ، س، د دەگەن ارىپتەرمەن تاڭبالانادى. ءپىشىمنىڭ بولىكتەرىن وڭاي تاۋىپ الۋ ءۇشىن پاراق ارىپتەرىمەن بەلگىلەنگەن شارشىلارعا بولىنەدى. پاراقتاعى ءپىشىمنىڭ بولىكتەرى قارا نەمەسە قىزىل ءتۇستى، ءار ءتۇرلى پىشىندەگى كونتۋرلى سىزىقتارمەن اجىراتىلادى. ۇلگى سۋرەتىنىڭ جانىندا سول بەرىلگەن ۇلگىگە سايكەس كونتۋرلى سىزىقتاردىڭ ءتۇرى مەن ءتۇسى بەرىلەدى. ءپىشىمدى قالاي كوشىرۋگە بولادى؟ انىق بايقاۋ ءۇشىن ءپىشىم پاراعىنداعى بولىكتەرگە قالاممەن كونتۋر جۇرگىزۋگە بولادى، بولىكتەرگە جۇرگىزىلگەن بارلى ق شارتتى بەلگىلەرمەن سىزىقتاردى بەلگىلەپ شىعۋ كەرەك. كالكانى ءپىشىم پاراعىنا جىلجىمايتىنداي ەتىپ ورنالاستىرادى دا، سودان كەيىن بارلىق كەرەكتى بولىكتەر كونتۋرى جۇرگىزىلەدى.
ماتانى قالاي پىشەدى؟
ءپىشۋ جوسپارى بەرىلگەن ماتاعا قاراپ جاسالادى. ءپىشۋ جوسپارىندا قانداي ماتالار ءبىر قابات، قانداي ماتالار قوس قابات كۇيىندە كورسەتىلگەنىنە نازار اۋدارعان ءجون. ءبىر قابات ماتانى ونىڭ بەت جاعى بويىنشا ءپىش ەدى. ءپىشىم بولىكتەرىنىڭ ۇزىك سىزىقتارىمەن بەرىلگەن جاعى تومەن قاراتىلىپ سالىنادى ءادىپ سەكىلدى بولىكتەر ءپىشۋ جوسپارىندا نومىرلەنبەيدى. ەگەر، ۇلگىنىڭ جولداما ماتىنىندە ەرەكشە ەسەپتەۋلەر بولماسا، وندا، تىگىسكە مىناداي ەڭ از مولشەردەگى قوسىمشا بەرىلەدى.
- سىرتقى كيىمدەر ءۇشىن - 1 م؛
- جەڭىل كويلەكتەر ءۇشىن - 1، 5سم؛
- تومەنگى بۇكتەمەلەر ءۇشىن - 3 - 5سم (پىشۋگە بايلانىستى)؛
- ىشكى تىگىستەر ءۇشىن - 0، 7سم؛ شاقتاپ ولشەۋ كەزىندە دالدىك قاجەت ەتەتىن جەرلەردە قوسىمشانى 2 - 3سم-گە ۇلعايتقان ءجون.
ماتانى قالاي ەسەپتەۋ قاجەت؟
تۇنگى كويلەكتى ءپىشۋ ءۇشىن، ەگەر ماتانىڭ ەنى - 140 - ISO سم بولسا، ءبىر ۇزىندىقتى الىپ، تومەنگى جانە جوعارعى شەتتەرىن تىگۋگە جانە اپشۋعا 10سم - دەن قالدىرسا جەتكىلىكتى. ال، ماتا ەنسىز بولسا، ەكى ۇزىندىق الىنادى.
تۇنگى كويلەكتىڭ سىزباسى.
كيىمدى دايىنداۋ ءۇردىسى مىناداي نەگىزگى كەزەڭدەردەن تۇرادى: ۇلگى دايىنداۋ، ماتەريالدى ءپىشۋ، بۇيىمدى تىگۋ. بولىكتەردى بىرىكتىرۋدىڭ ءۇش ءتاسىلى بار: جىپپەن، جەلىممەن، دانەكەرلەۋ ارقىلى. تىگىندىك بىرىكتىرۋ دەگەنىمىز - ماتەريالدىڭ ەكى نەمەسە ودان دا كوپ قاباتىن ءبىر، بولماسا بىرنەشە تىگىس ارقىلى قوسۋ. تىگىس دەگەنىمىز - ءبىر نەمەسە بىرنەشە قابات ماتەريالداعى تىگىمنىڭ جۇيەلى قاتارى. تىگىن بۇيىمدارى بولىكتەرىن بىرىكتىرۋدىڭ نەگىزگى ءتاسىلى ماشينالىق جىپتىك ءتاسىل.
جاڭا ماتەريالدى بەكىتۋ. سونىمەن، بۇگىنگى ساباقتا تۇنگى كويلەكتىڭ سىزباسىن قۇراستىرىپ جانە ءسان جۋرنالىنان كالكا قاعازىنا ۇلگى ءتۇسىرىپ ۇيرەندىك.
ساباعىمىزدى بەكىتۋ ءۇشىن ولشەم الۋ جولدارىن اتاڭدار؟
1) كەۋدە اينالىمى؛
2) بەل اينالىمى؛
3) مويىن ورامى؛
4) بوكسە اينالىمى؛
5) كەۋدە بيىكتىگى؛
6) الدىڭعى بويدىڭ بەلگە دەيىنگى ۇزىندىعى؛
7) يىق ۇزىندىعى؛
8) قولدىڭ ۇزىندىعى؛
9 ) قولدىڭ جوعارعى بولشەگىنىڭ اينالىمى؛
10) كەۋدەدەن بەلگە دەيىنگى ۇزىندىق؛
11) بەلدەن تىزەگە دەيىنگى ۇزىندىق.
ۇيگە تاپسىرما: تىگىس تۇرلەرىن قايتالاۋ، جاسالعان ءپىشىم ۇلگىسىن اياقتاپ كەلۋ.
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلارعا ءوز بەتىنشە تۇنگى كويلەك مودەلىن تاڭداۋدى ۇيرەتۋ. وقۋشىلاردى اسەمدىككە، تالعاممەن ادەمى كيىنە ءبىلۋدى ۇيرەتۋ.
ساباقتىڭ مىندەتى:
بىلىمدىلىگى: وقۋشىلارعا تۇنگى كويلەك تۋرالى ماعلۇمات بەرۋ، ولشەم الۋدى ۇيرەتۋ؛ دامىتۋشىلىعى: تەوريالىق بىلىمدەرىن ساراماندىق جۇمىستا پايدالانا ءبىلۋ، وقۋشىلاردى ءوز بەتىنشە ىزدەنۋگە داعدىلاندىرۋ، ولاردىڭ وي - ءورىسىن دامىتۋ؛
تاربيەلىلىگى: وقۋشىلاردى، ۇقىپتىلىققا، تالعامپازدىققا، يكەمدىلىككە تاربيەلەۋ، ونەرگە قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: دايىن تۇنگى كويلەك تۇرلەرى
ءپانارالىق بايلانىس: گەومەتريا، سىزۋ، تاريح، بەينەلەۋ ونەرى، بيولوگيا،
ساباقتىڭ ءادىسى. تەوريالىق ساباق، ساراماندىق، اڭگىمەلەۋ، ءتۇسىندىرۋ
ساباقتىڭ بارىسى:
1) ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
• وقۋشىلارمەن سالەمدەسەمىن؛
• وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ؛
• وقۋ - قۇرالدارىن تەكسەرۋ.
• وقۋشىلاردىڭ زەيىنىن ساباققا اۋدارتۋ؛
وتكەن ساباقتى قايتالاۋ.
5. ولشەم الۋ نە ءۇشىن كەرەك؟
6. تۇنگى كويلەك تىگۋ ءۇشىن قانشا ولشەم الامىز؟
7. مو دەگەنىمىز قانداي ولشەم؟
8. بەل ورامى قالاي ولشەنەدى؟
جاڭا ساباقتى ءتۇسىندىرۋ.
الدىعا ءپىشىم پاراعىن جايادى. ونىڭ ەكى جاق بەتى دە پايدالانىلىپ، ءاربىر بەتى تيىسىنشە ا، ۆ، س، د دەگەن ارىپتەرمەن تاڭبالانادى. ءپىشىمنىڭ بولىكتەرىن وڭاي تاۋىپ الۋ ءۇشىن پاراق ارىپتەرىمەن بەلگىلەنگەن شارشىلارعا بولىنەدى. پاراقتاعى ءپىشىمنىڭ بولىكتەرى قارا نەمەسە قىزىل ءتۇستى، ءار ءتۇرلى پىشىندەگى كونتۋرلى سىزىقتارمەن اجىراتىلادى. ۇلگى سۋرەتىنىڭ جانىندا سول بەرىلگەن ۇلگىگە سايكەس كونتۋرلى سىزىقتاردىڭ ءتۇرى مەن ءتۇسى بەرىلەدى. ءپىشىمدى قالاي كوشىرۋگە بولادى؟ انىق بايقاۋ ءۇشىن ءپىشىم پاراعىنداعى بولىكتەرگە قالاممەن كونتۋر جۇرگىزۋگە بولادى، بولىكتەرگە جۇرگىزىلگەن بارلى ق شارتتى بەلگىلەرمەن سىزىقتاردى بەلگىلەپ شىعۋ كەرەك. كالكانى ءپىشىم پاراعىنا جىلجىمايتىنداي ەتىپ ورنالاستىرادى دا، سودان كەيىن بارلىق كەرەكتى بولىكتەر كونتۋرى جۇرگىزىلەدى.
ماتانى قالاي پىشەدى؟
ءپىشۋ جوسپارى بەرىلگەن ماتاعا قاراپ جاسالادى. ءپىشۋ جوسپارىندا قانداي ماتالار ءبىر قابات، قانداي ماتالار قوس قابات كۇيىندە كورسەتىلگەنىنە نازار اۋدارعان ءجون. ءبىر قابات ماتانى ونىڭ بەت جاعى بويىنشا ءپىش ەدى. ءپىشىم بولىكتەرىنىڭ ۇزىك سىزىقتارىمەن بەرىلگەن جاعى تومەن قاراتىلىپ سالىنادى ءادىپ سەكىلدى بولىكتەر ءپىشۋ جوسپارىندا نومىرلەنبەيدى. ەگەر، ۇلگىنىڭ جولداما ماتىنىندە ەرەكشە ەسەپتەۋلەر بولماسا، وندا، تىگىسكە مىناداي ەڭ از مولشەردەگى قوسىمشا بەرىلەدى.
- سىرتقى كيىمدەر ءۇشىن - 1 م؛
- جەڭىل كويلەكتەر ءۇشىن - 1، 5سم؛
- تومەنگى بۇكتەمەلەر ءۇشىن - 3 - 5سم (پىشۋگە بايلانىستى)؛
- ىشكى تىگىستەر ءۇشىن - 0، 7سم؛ شاقتاپ ولشەۋ كەزىندە دالدىك قاجەت ەتەتىن جەرلەردە قوسىمشانى 2 - 3سم-گە ۇلعايتقان ءجون.
ماتانى قالاي ەسەپتەۋ قاجەت؟
تۇنگى كويلەكتى ءپىشۋ ءۇشىن، ەگەر ماتانىڭ ەنى - 140 - ISO سم بولسا، ءبىر ۇزىندىقتى الىپ، تومەنگى جانە جوعارعى شەتتەرىن تىگۋگە جانە اپشۋعا 10سم - دەن قالدىرسا جەتكىلىكتى. ال، ماتا ەنسىز بولسا، ەكى ۇزىندىق الىنادى.
تۇنگى كويلەكتىڭ سىزباسى.
كيىمدى دايىنداۋ ءۇردىسى مىناداي نەگىزگى كەزەڭدەردەن تۇرادى: ۇلگى دايىنداۋ، ماتەريالدى ءپىشۋ، بۇيىمدى تىگۋ. بولىكتەردى بىرىكتىرۋدىڭ ءۇش ءتاسىلى بار: جىپپەن، جەلىممەن، دانەكەرلەۋ ارقىلى. تىگىندىك بىرىكتىرۋ دەگەنىمىز - ماتەريالدىڭ ەكى نەمەسە ودان دا كوپ قاباتىن ءبىر، بولماسا بىرنەشە تىگىس ارقىلى قوسۋ. تىگىس دەگەنىمىز - ءبىر نەمەسە بىرنەشە قابات ماتەريالداعى تىگىمنىڭ جۇيەلى قاتارى. تىگىن بۇيىمدارى بولىكتەرىن بىرىكتىرۋدىڭ نەگىزگى ءتاسىلى ماشينالىق جىپتىك ءتاسىل.
جاڭا ماتەريالدى بەكىتۋ. سونىمەن، بۇگىنگى ساباقتا تۇنگى كويلەكتىڭ سىزباسىن قۇراستىرىپ جانە ءسان جۋرنالىنان كالكا قاعازىنا ۇلگى ءتۇسىرىپ ۇيرەندىك.
ساباعىمىزدى بەكىتۋ ءۇشىن ولشەم الۋ جولدارىن اتاڭدار؟
1) كەۋدە اينالىمى؛
2) بەل اينالىمى؛
3) مويىن ورامى؛
4) بوكسە اينالىمى؛
5) كەۋدە بيىكتىگى؛
6) الدىڭعى بويدىڭ بەلگە دەيىنگى ۇزىندىعى؛
7) يىق ۇزىندىعى؛
8) قولدىڭ ۇزىندىعى؛
9 ) قولدىڭ جوعارعى بولشەگىنىڭ اينالىمى؛
10) كەۋدەدەن بەلگە دەيىنگى ۇزىندىق؛
11) بەلدەن تىزەگە دەيىنگى ۇزىندىق.
ۇيگە تاپسىرما: تىگىس تۇرلەرىن قايتالاۋ، جاسالعان ءپىشىم ۇلگىسىن اياقتاپ كەلۋ.
You Might Also Like
-
سينيپ سااتنيڭ ماۆزۋسي: روھانيي كەليشيم - قازاقستان ءحالقينيڭ بيرليگينيڭ اساسي
-
• وقۋشىلاردىڭ گەوگرافيا پانىنە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن وياتىپ، ءبىلىمىن ارتتىرۋ.
