InfoHub Logo

ءبىر تۇلكى جورتىپ كەلە جاتىپ، قاڭعىپ بارا جاتقان ءبىر تۇيەگە كەزدەسەدى.

— تۇيەم، تۇيەم، قايدا باراسىڭ؟ — دەيدى.

تۇيە:

— وتى مول، سۋى مول جەر ىزدەپ بارامىن، — دەيدى. تۇلكى:

— ەندەشە، ەكەۋمىز جولداس بولايىق! — دەيدى.

تۇيە:

— بولساق بولايىق، - دەيدى. ەكەۋى كەلە جاتسا، ءبىر قاسقىر كەلىپ جولىعادى.

— ە، قايدا باراسىڭدار؟ — دەيدى. تۇيە مەن تۇلكى:

— وتى مول، سۋى مول جەرگە بارامىز، — دەيدى. قاسقىر:

— ەندەشە، ۇشەۋمىز جولداس بولايىق! — دەيدى. بۇل ۇشەۋى جولداس بولىپ، ءجۇرىپ كەلە جاتسا، ءبىر ارىستان كەلىپ كەزدەسەدى.

— ە، قايدا باراسىڭدار؟ — دەيدى. ءۇش جولاۋشى:

— وتى مول، سۋى مول جەر ىزدەپ بارامىز، — دەيدى. ارىستان:

— ەندەشە تورتەۋمىز جولداس بولايىق، — دەيدى.

تورتەۋى ءجۇرىپ وتىرىپ، وزەن-سۋلى، بيىك تاۋلى ءبىر جەردى تاۋىپ، سونى مەكەن قىلىپ جۇرەدى. ارىستان، قاسقىر، تۇلكى ۇساق اڭ، تىشقان اۋلاپ جەپ، يتشىلەپ كۇن كورەدى. تۇيە جەردىڭ وتى مەن سۋىنا جارداي بولىپ سەمىرەدى.

ءبىر كەزدە قىلىشىن سۇيرەتىپ، قىس كەلەدى. ۇساق اڭ تاۋسىلىپ، ارىستان، قاسقىر، تۇلكى ۇشەۋى ابدەن اشىعادى، ولەتىن بولادى. كوزدەرىنە تۇيەدەن باسقا ەشتەڭە كورىنبەيدى. سونان سوڭ ۇشەۋى اقىلداسىپ، تۇيەنى جەمەك بولادى دا، ونىمەن سويلەسۋگە تۇلكىنى جىبەرەدى. تۇلكى تۇيەگە بارىپ: "قىستان سەنىڭ امان شىعۋىڭ تۋرالى كەڭەستىك، اقىلىن تاپتىق. سەنى ىشىمىزگە ساقتاپ، ءوزىڭدى سوندا بوتالاتىپ، قىستىڭ قيىنشىلىعىن كورسەتپەي، جازعا سالىم ورىسكە بوتاڭمەن ورگىزىپ شىعاراتىن بولدىق"، — دەيدى. تۇيە بۇعان نانىپ، ۋادەسىن بەرەدى. ونى تۇلكى كەلىپ، ارىستان مەن قاسقىرعا ايتادى.

— تۇيە كوندى… ءبىراق سەندەردەن وتىنەتىنىم: "ۇشەۋىڭ ەتىمدى تەڭدەي قىلىپ ءبولىپ الماي ءتۇرىپ، جەۋشى بولماڭدار دەدى"، — دەيدى.

وعان ارىستان مەن قاسقىر قۋانىپ:

— ويباي جارايدى! دەگەنى بولسىن، — دەيدى. ۇشەۋى تۇيەگە كەلەدى. كەلە سالا، ونى جىعىپ، جارا باستايدى. ارىستان ىشەك-قارنىن سۋعا جۋۋعا اكەتەدى. ارىستان كەلگەنشە، تۇيەنىڭ ەتىن بۇزىپ، بولشەكتەپ جاتقاندا، قاسقىر شىدامايدى، تۇلكىنىڭ كوزىن الا بەرىپ، تۇيەنىڭ بۇيرەگىن اساپ كەپ جىبەرەدى. تۇلكى ميىن جەپ قويادى. ارىستان كەلگەن سوڭ، قاسقىر جامانداپ، تۇلكىنى كورسەتەدى. تۇلكى: "تاقسىر، تۇيەنىڭ ميى اۋەلدەن جوق ەكەنىن بىلمەيسىز بە؟ ونىڭ ميى بولسا، وسىعان كونەر مە ەدى؟ قاسقىر ءوزى تۇيەنىڭ بۇيرەگىن جەپ قويىپ، جالاسىن ماعان جاۋىپ ءتۇر"، — دەيدى. ارىستان قاسقىرعا تاپ بەرەدى. قاسقىر تۇرا قاشادى. ارىستان ونى قۋا جونەلەدى. قاسقىردى قۋىپ، ارىستاننىڭ قاراسى ۇزىلەدى. بۇل كەزدە تۇلكى ەتتى قوپاعا تاسي باستايدى.

كوپتەن سوڭ ەنتىگىپ، بولدىرىپ ارىستان كەلەدى. كەلسە، تۇلكى جىلاپ وتىر.

— نە بولدى؟ تۇيە قايدا؟ — دەيدى ارىستان. تۇلكى:

— ويباي، قور بولدىق، ۋادەدە تۇرمادىڭدار، بىردەي قىلىپ بولىسۋگە شىدامادىڭدار دەپ، تۇرىپ كەتىپ قالدى، — دەيدى.

— قاپ! — دەپ، ارىستان تۇيەنى ىزدەپ كەتەدى. كەشكە قىرىلداپ قاسقىر كەلەدى. تۇلكى وعان دا تۇيەنىڭ كەتىپ قالعانىن ايتادى. قاسقىر دا:

— قاپ! — دەپ وكىنىپ، تۇلكىنىڭ قاسىنا كەلىپ، بۇرالىپ جاتا كەتەدى.

تۇڭدە تۇلكى ەپتەپ تۇرىپ بارىپ، قوپانىڭ اراسىنان تۇيەنىڭ ىشەك-قارنىن اكەلىپ، قۇيرىعىنىڭ استىنا تىعىپ جەپ جاتادى. تۇلكى ىشەك-قارىندى جەپ بولا بەرگەندە، قاسقىر سەزىپ قالىپ:

— تۇلكى، تۇلكى، نە جەپ جاتىرسىڭ؟ — دەيدى. تۇلكى:

— اشىققان سوڭ، ءوز ىشەگىمدى ءوزىم سۋىرىپ جەپ جاتىرمىن! — دەيدى.

قاسقىر:

— ە، اۋىرماي ما ەكەن؟

تۇلكى:

- اۋەلى اۋىرسا دا، ارتىنان باسىلادى ەكەن، — دەيدى. قاسقىر:

— ەندەشە، سەن مەنىڭ دە ىشەگىمدى سۋىرىپ بەرشى، — دەيدى. تۇلكى:

— جارايدى! — دەپ كەلىپ، قاسقىردىڭ ىشەگىن سۋىرىپ الادى. قاسقىر قىڭسىلاپ، قىڭسىلاپ ءولىپ قالادى. تۇلكى ونىڭ دا ەتىن جەپ الادى.

ءبىر كۇنى تۇلكى كەلە جاتسا، ارىستان ءبىر جارتاستىڭ باسىنا شىعىپ ءتۇر ەكەن. تۇلكى وعان قاراپ، تۇرا قالىپ كۇلەدى. ارىستان:

— ە، نەگە كۇلەسىڭ؟ — دەيدى. تۇلكى:

— ءسىزدىڭ اتاڭىز وسى جارتاستىڭ باسىنان تالاي سەكىرىپ تۇسكەن ەدى. ءسىزدىڭ تۇلعاڭىز سول اتاڭىزدىڭ تۇلعاسىنان اۋماعان ەكەن. ەرلىگىڭىز دە سوڭداي شىعار دەيمىن. مىنادان ءسىز دە قورىقپاي قارعىر ما ەدىڭىز؟.. — دەيدى. ارىستان:

— ە، قارعىسا نەسى بار دەيسىڭ! — دەپ، شەگىنىپ كەلىپ، قارعيىن دەپ قورقىپ، قارعي المايدى. سوندا تۇلكى تاعى كۇلەدى. ارىستان ىزا بولىپ، قارعىپ كەپ تۇسەدى. جامباسى كۇل-تالقان بولادى. تۇلكى كەلىپ:

— ە، نەعىپ جاتىرسىڭ؟ — دەيدى. ارىستان:

— ويباي، ولەيىن دەپ جاتىرمىن! — دەيدى. تۇلكى:

— ەندەشە، مەن ءسىزدى ەمدەيمىن! — دەپ، ارىستاننىڭ قوڭىن ويىپ، جەي باستايدى. ارىستان:

— تۇلكىم، تۇلكىم، ءتىلىمدى جەشى! — دەيدى. تۇلكى:

— جوق، باتىرەكە، ارتقى قوڭىڭىزدان باستاپ، تىلىڭىزدەن ءبىر-اق شىعام، — دەپ، ارىستاندى جەي بەرەدى. ءسويتىپ، تۇلكى قىستان امان شىعادى.

---