ۇل بالاعا ەسىمدەر - ەرەكشە زاماناۋي قازاقشا مۇسىلمانشا
اتادان بالاعا جالعاسىپ، ۇرپاقتان-ۇرپاققا ۇلاسىپ كەلە جاتقان ىزگى ءداستۇر، تاماشا سالتتارىمىزدىڭ ءبىرى – ات قويۋ ءۇردىسى. دانا قازاق سابيگە ات قويۋعا ەرەكشە ءمان بەرگەن. بىزدە تومەنگە ەر بالاعا ارنالعان ەرەكشە ەسىمدەردى ۇسىنامىز.
ءاليحان – اراب تىلىنەن ەنگەن عالي مەن حاننىڭ قوسىندىسى. عالي «ءاليدىڭ» ءسينونيمى، بيىك، اسا، زور، زاڭعار دەگەن ماعىنا بەرەدى.
ايسۇلتان – «اي» مەن «سۇلتان» سوزدەرىنەن جاسالعان ەسىم، ءسابي ايداي بولسىن، ءوز ورتاسىندا سۇلتانداي ءقادىرلى بولسىن دەگەن نيەتپەن قويىلادى. سۇلتان اراب تىلىنەن – «بيلەۋشى، اكىم».
نۇريسلام – «نۇر» مەن «يسلام» سوزدەرىنەن قۇرالعان. اراب تىلىندە نۇر – جارىق، ساۋلە، ال «يسلام» ءدىنىمىز بولعاندىقتان، اللانىڭ نۇرى جاۋسىن دەگەن نيەتپەن قويعان.
ءامىر، اراب تىلىنەن – باستىق، اكىم، بيلەۋشى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر: ءامىرباي، امىربەك، ءامىرجان، ءامىرتاي، ءامىرالى.
ءالينۇر – «ءالي» مەن «نۇر» سوزدەرىنەن جاسالعان ەسىم. ءالي، اراب تىلىنەن – اسا، زور، زاڭعار؛ نۇر – جارىق، ساۋلە.
ەراسىل – اسا اياۋلى، ناعىز باتىر.
ءالي – اراب تىلىنەن عالي – بيىك، اسا، زور، زاڭعار. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر – ءالياسقار، الياكپار، الياحمەت. سينونيمدەرى: عالي، قالي، ءالى، الى.
رامازان – اراب تىلىنەن رامادان – كۇيدىرۋشى، جاندىرۋشى. اراب ەلدەرىندە بۇل وتە ىستىق اي. مۇسىلمان جىل ساناۋىنىڭ توعىزىنشى ايى، وسى ايدا تۋعان بالاعا وسىنداي ەسىمدەر قويىلعان.
سانجار — كونە تۇركى تىلىندەگى سانشورا ەسىمىنىڭ دىبىستىق تۇرعىدان وزگەرگەن ءتۇرى. كونە تۇركى، قازاق تىلىندە سان – «ون مىڭ»، «شورا – ەر، باتىر» دەگەن ماعىنالاردى بىلدىرەتىنىن ەسكەرسەك، «ءبىر ءوزى ون مىڭ قولعا تەڭ ەر، باتىر» مانىندە قويىلعان ەسىم ەكەنىن بايقايمىز. عاسىرلار بويى ايتىلا كەلە، سانشورا-سانشور-سانشار-سانجار بولىپ وزگەرگەن. تاعى ءبىر ماعىناسى – بۇزىپ ءوتۋشى.
ميراس — اراب تىلىنەن مۇرا، ارتتا قالاتىن كوز، تۇياق.
ارسەن، ارسەنيي – كونە گرەك تىلىنەن «ارسەنيوس» – باتىل، ەرجۇرەك دەگەن ماعىنا بەرەدى.
نۇراسىل – «نۇر» مەن «اسىل» سوزدەرىنىڭ قوسىندىسى.
اسىل – اراب تىلىنەن الىنعان ءاسيل – 1) نەگىز، ءتۇبىر، ءتۇپ نۇسقا؛ 2) شىنايى، ناعىز؛ 3) قىمباتتى، ارداقتى.
يسلام – ءتۇپ-تامىرى «ساليما»، «يۋسليمۋ»، «يسلام» ياعني، بەيبىتشىلىك، امانشىلىق دەگەن سوزدەردەن باستاۋ الادى، ول اللا تاعالانىڭ «ءاس-سالام» دەگەن كوركەم ەسىمىمەن ساباقتاس. ال شاريعاتتاعى ماعىناسى – تولىق مويىنسىنۋ، اللانىڭ الدىندا پارىزداردى ورىنداۋ، ودان باسقا جالعان قۇدايلارعا تابىنباۋ.
الديار، اراب-يران. اللايار – اللانىڭ دوسى؛ تاقسىر، ۇلى مارتەبەلى.
راسۋل، اراب تىلىنەن – 1) حابارشى. 2) ەلشى، ۋاكىل.
ارتەم، گرەك تىلىنەن «ارتەمەس» – امان، اۋرۋسىز، ساۋ.
مانسۇر، اراب تىلىنەن – 1) جەڭىمپاز، جەڭىسكە جەتۋشى. 2) قۇدىرەتتى.
دياس – يسپان تىلىنەن – كۇن، كۇندىز. يسپانيا كوتەرىلىسشىلەرىنىڭ كورنەكتى باسشىسى حوسە دياس قۇرمەتىنە 1936 جىلى قويىلعان ەسىم.
دامير — تۇرىك تىلىندە تەمىردى وسىلاي اتايدى. مۇنداي ەسىم قويعانداعى نيەت «تەمىردەي مىقتى بولسىن» دەگەننەن تۋسا كەرەك. تاعى ءبىر ماعىناسى – ار، وجدان. دامير ەسىمدى ازاماتتار ىسكەر كەلەدى، ەرىك-جىگەرى مىقتى. جاقتاستارى كوپ.
دىنمۇحاممەد – ءدىن + مۇحاممەد؛ مۇحاممەد – «اسا ماقتاۋلى، ماقتاۋعا لايىق»
اعابەك — كونە تۇركى تىلىنەن الىنعان اعا+بەك. جاس جاعىنان نەمەسە لاۋازىم جاعىنان ۇلكەن، جوعارى بەك.
اعىن — اعىنى قاتتى، لەك، ەكپىن.
اداي — بالاپان. بالا، ءسابي، پەرزەنت دەگەن اۋىسپالى ماعىنا بەرەدى.
ادىرباي — ادىر، بيىك، ءدوڭ، قىر+باي.
اجاربەك — اجار — ادەمى، شىرايلى، كورىكتى، كەلىستى+بەك. ياعني اسا كورىكتى، وتە ادەمى، كەلبەتتى.
ءايادىل — اي+اراب تىلىنەن – ءادىل. ءادىل، ادال، شىنشىل.
ايبالا — اي سياقتى سۇلۋ، كوركەم بولسىن دەگەن تىلەكپەي قويىلعان ەسىم.
ايبار — ايبات، ايبىن. بۇل ەسىم سابيگە ايباتتى، ايبىندى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلادى. سىيلاپ، قۇرمەتتەپ ايتۋ ءتۇرى — اياعا، ايەكە، ەركەلەتىپ ايتۋ ءتۇرى — ايبارجان، ايكە، ايكەش، ايكەن.
ايباس — اي+باس، اي سياقتى اشىق، جارقىن ءجۇزدى ادام.
ايبات — ايبار، قاھار، ايبىن. بۇل ەسىم سابيگە باتىل ءارى باتىر، ايبىندى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلادى.
ايبەك — اي+بەك — بەرىك، مىقتى. ءسابي عۇمىرلى، بەدەلدى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ايبول — اي+بول — ايداي ايقىن، جارىق بول دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ايبولات — اي+بولات – بولادى — مەنىڭ ايىم بولادى.
ايبىن — ماعىناسى ايبار، ايبات، باتىلدىق.
ايعالي — اي+اراب تىلىنەن – عالي — بيىك، جوعارى. بالا ءاردايىم جوعارى مۇراتقا يە بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان بولسا كەرەك.
ايدان — اي+دان — قوسىمشا. بۇل ەسىم بالا ايدان دا جارىق، كوركەم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
ايدار — بالالاردىڭ توبەسىنە قويىلعان شاشى. ال ايدارلى ءسوزى «مىقتى، كۇشتى، زور» دەگەن ماعىنادا قولدانىلادى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ايدارحان، ايدارلى، سونداي-اق سينونيمدىك ەسىمدەر — كەكىل، تۇلىمحان.
ايدارحان — ايدار، اراب ءسوزى – حايدار + قازاق ءسوزى – حان، ياعني ارىستان، جاۋجۇرەك حان دەگەن ماعىنانى بەرەدى.
ايدوس — ايدىڭ دوسى.
ايدىن — ايبات، ايبىن، كاھار، كۇش-قۋات، ايقىن، اشىق، جارىق. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم – ايدىنعالي.
ايجاس — اي جانە جاس، قازاق سودەرىنەن جاسالعان بىرىككەن تۇلعالى ەسىم. ومىرگە جانا كەلگەن ءسابيدى جاڭا تۋعان جاس ايعا تەڭەپ قويىلعان ەسىم.
ايقىن — ايگىلى، بەلگىلى، ناقتى.
ايماعامبەت — اي+اراب ءسوزى موحامماد — ماقتاۋلى. ايتماقامبەت، ايمۋحامبەت دەپ تە ايتىلا بەرەدى. قىسقارعان ءتۇرى — ايماعان، ايمات.
ايماق — ولكە، قيىر، اتىراپ، اينالا، ماڭاي، توڭىرەك.
ايمۇرات — اراب ءسوزى موراد – ماقسات، تىلەك. اي سياقتى ايقىن، جارىق تىلەگىم، ماقساتىم دەگەن نيەتپەن قويىلعان ەسىم.
اينابەك — بىرىككەن قازاق سوزدەرى اينا + بەك. پاكتىكتىڭ، تازالىقتىڭ، ادالدىق پەن شىنايىلىقتىڭ بەينەسى.
ايساۋىت — اي جانە ساۋىت قازاق سوزدەرىنەن بىرىككەن كونە ەسىم. ايداي ايقىن، اي سياقتى جارقىراپ ماڭگى تۇرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
ايسۇگىر — اي جانە سۇگىر — اسكەر، جاۋىنگەر سوزدەرىنەن جاسالعان كونە ەسىم.
ايتان — قازاق سوزدەرنەن بىرىككەن اي+تان. تاڭ ءسوزىنىڭ دىبىستىق تۇرعىدان وزگەرگەن نۇسقاسى، ياعني جارىق، جارقىراعان اي.
ايتۋار — قازاق اي جانە تۋار سوزدەرى ارقىلى جاسالعان ەسىم. بالاعا باقىت، ىرىس تىلەۋگە بايلانىستى قويىلىپ وتىرعان.
ايتۋعان — اي تۋعان مەزگىلدە دۇنيەگە كەلگەن بالاعا وسىلاي ات بەرىلگەن.
ايشۋاق — اي سياقتى ساۋلەلى، جارىق، كوڭىلى شۋاقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
اقبولات — اق+يران سوزىنەن بولات قۇرىش. بالا ساف قۇرىشتاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
اققوزى — قوزى سياقتى سۇيكىمدى، ادەمى، كوركەم بولسىن دەپ، قوزىعا بالاپ قويىلعان ەسىم.
اقتاڭ — ەرتەدە تاڭ اتىپ كەلە جاتقاندا تۋعان بالاعا وسىنداي ەسىم بەرىلگەن.
اقىلبەك — اقىلدى، سەرگەك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
اقىنجان — بالا اقىن بولسىن، اقىنجاندى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
الدان — بالا اتا-اناعا الدانىش، جۇبانىش بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم؛ بالانىڭ الدى، تۇڭعىشى. الدانازار دەگەن تولىق ەسىمنىڭ ەركەلەتە قىسكارتىپ ايتىلعان ءتۇرى.
الپامىس — الىپ — قازاق تىلىندە ءداۋ، دوكەي، زور. مامىش — باتىر.
التىنبەك — قازاق سوزدەرى التىن+بەك. بالا التىن سياقتى ادەمى ءارى ءومىرى مىقتى، بەرىك بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
اڭساعان — ساعىنعان، زارىققان. بۇل ەسىم بالاسى بولماي جۇرگەن سەمبيانىڭ بالا كورگەندە قويعان ەسىمى.
ارقات — كۇشتى، مىقتى بول دەگەن ماعىناداعى ەسىم.
ارىن — قارقىن، ەكپىن، جىگەر. بىرىككەن تۇلعالار — ارىنباي، ارىنبەك.
اقباي — اق جانە باي سوزدەرىنەن جاسالعان بىرىككەن تۇلعالى ەسىم. بۇل ەسىم بالا ادال، اك نيەتتى بولسىن دەگەن نيەتپىەن قويىلعان.
اقبولات — اق+يران سوزىنەن بولات قۇرىش. بالا ساف قۇرىشتاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
اقبوتا — بالا اپپاق بوتا سياقتى بولعان سوڭ ۇقساتۋ ماقساتىمەن قويىلعان ەسىم.
اقەدىل — وزەن اتىنا بايلانىستى قويىلعان ەسىم. مۇنداي ەسىمدەر ادەتتە بالا وزەن جاعاسىندا تۋعان اعدايدا قويىلعان.
اقجول — ومىرگە العان باعىتى، اشىق، ايقىن، جولى سارا، تازا دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
اقزيا — اق جانە اراب تىلىنەن الىنعان زيا – جارىق، ساۋلە، اراي.
اققال — اق جانە تاجىك تىلىنەن الىنعان حول – بەتكە شىققان مەن. بەتىندە ياكي دەنەسىندە قالى بار بالالارعا وسىنداي ات قويعان. تۇرلەرى — ءقالبيبى، قالتۇرعان، ت. ب.
اققوجا — اق — تازا، ادال، نەمەسە اراب تىلىنەن حاك — اكىم، ءامىر. قوجا اراب تىلىنەنحودجا — مىرزا، ۇيرەتۋشى، يە. ادال ۇيرەتۋشى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
اققوزى — قوزى سياقتى سۇيكىمدى، ادەمى، كوركەم بولسىن دەپ، قوزىعا بالاپ قويىلعان ەسىم.
اقپانبەت — اقپان-فيەۆرال ايىنىڭ قازاقشا اتى؛ بەت كىسى اتتارىنا قوسىلاتىن قوسىمشا. اقپاندا تۋىلعان بالاعا وسىنداي ات قويىلعان.
اقسۇلتان — ەسىم قۇرامىنداعى اق ارابتىڭ حاق «اكىم، ءامىر» ءسوزىنىڭ تىلىمىزدەگى وزگەرگەن نۇسقاسى. السۇلتان ارابتىڭ سولتان «اكىم، بيلەۋشى، مەملەكەت باسشىسى» دەگەن ءسوزى.
اقتاماق — بەينەلەۋ تۇرىندە قويىلعان ەسىم.
اقتاڭ — ەرتەدە تاڭ اتىپ كەلە جاتقاندا تۋعان بالاعا وسىنداي ەسىم بەرىلگەن.
اقتىلەك — بالا باقىتتى بولسىن، اتا-انانىڭ اق نيەت، تىلەگى ورىندالسىن، دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم.
اقىلبەك — اقىلدى، سەرگەك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
اقىن — يران تىلىنەن الىنعان اقۋن — ولەڭ شىعارۋشى، جىرشى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ورازاقىن، ءالاقىن، نۇراقىن، باياقىن، تۇرداقىن.
اقىنجان — بالا اقىن بولسىن، اقىنجاندى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
الاي — وترياد، ءبولىم، روتا، باتالون، پولك.
الاۋ — شىمقاي قىزىل ءتۇس.
العا — بالانىڭ كەلەشەگى زور بولسىن، ومىردە الدا ءجۇرسىن دەگەن تىلەكپەن بەرىلگەن ەسىم. العاتاي دەگەن دە ەسىم بار.
العىر — وجەت، ەرجۇرەك.
الدان — بالا اتا-اناعا الدانىش، جۇبانىش بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم؛ بالانىڭ الدى، تۇڭعىشى. الدانازار دەگەن تولىق ەسىمنىڭ ەركەلەتە قىسكارتىپ ايتىلعان ءتۇرى.
الدار — قۋ، ايلاكەر. بۇل — حالىق اۋىز ادەبيەتىندەگى ايلاكەر كەيىپكەر الدار كوسەنىڭ ەسىمى.
القا — اسىل تاستاردان، مارجاننان تىزىلگەن مويىنعا تاعاتىن مونشاق. وعان گۇل ءسوزى قوسىلىپ جاڭا ەسىم جاسالادى. ماسەلەن، القاگۇل.
الپامىس — الىپ — قازاق تىلىندە ءداۋ، دوكەي، زور. مامىش — باتىر.
الپار — الىپ — باتىر، ار — ەر ءسوزىنىڭ كونە تۇركى تىلدەرىندەگى جۋان ايتىلۋى. ياعني باتىر ادام، ەر كىسى.
الپىسباي — بۇل بالانىڭ اكەسى نە شەشەسى الپىس جاسقا تولعاندا تۋعاندىقتان قويىلعان ەسىم.
التىباي — ساۋساعى نەمەسە باشپايى التاۋ بوپ تۋعان ەر بالالارعا ەرتەدە وسىلاي ات بەرىلگەن.
التىنبەك — التىن+بەك. بالا التىن سياقتى ادەمى ءارى ءومىرى مىقتى، بەرىك بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
التىنسارى — قازاق سوزدەرى التىن + سارى. بالا قىمباتتى، قادىرمەندى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
امان — ساۋ، ەسەن، سالامات. بۇعان گۇل، عايشا، بالا سياقتى سوزدەر قوسىلىپ: امانگۇل، امانعايشا، امانبالا سياقتى بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر جاسالادى.
اڭساعان — قازاق تىلىنەن الىنعان ساعىنعان، زارىققان. بۇل ەسىم بالاسى بولماي جۇرگەن سەمبيانىڭ بالا كورگەندە قويعان ەسىمى.
اڭسار — ساعىناتىن، زارىعاتىن.
اپپاق — اسا اق، ءاپپاق، ساف تازا، كىرشىكسىز.
ارالباي — ارال تەڭىزى جاعاسىندا تۋعان بالاعا بەرىلگەن ەسىم.
اربەك — ار-ۇياتى كۇشتى، نامىسى بار دەگەن ماعىناسى بار.
اربول — وتانىڭنىڭ، اتا- اناڭنىڭ نامىسىن قورعاۋشى بول دەگەن ماعىناداعى ەسىم. ءسينونيمى — اردان.
ارداق — قۇرمەت، ءقادىر.
ارقات — قازاق تىلىنەن الىنعان كۇشتى، مىقتى بول دەگەن ماعىناداعى ەسىم.
ارنا — ءبىر ادامعا باعىشتاۋ، ارنايى قويۋ.
ارتىق — بارىنەن جوعارى، قۇندى، قىمبات، ەرەكشە. بىرىككەن تۇلعالار — ارتىقباي، ارتىققالي.
ارىن — قارقىن، ەكپىن، جىگەر. بىرىككەن تۇلعالار — ارىنباي، ارىنبەك.
ارىندىق — قارقىندىلىق، ەكپىندىلىك، جىگەرلىلىك.
ارىسباي — ارىس وزەنى اتىنان قويىلعان ەسىم.
ارىستان — قازاق تىلىنەن الىنعان ەسىم باتىلدىق پەن باتىرلىق بەينەسى رەتىندە قويىلادى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ارىستانبەك، ارىستانعالي، ارىستانباي.
اسىلجان — اسىل جانە جان سوزدەرىنەن – مارتەبەلى، يىگى جاندى قىز بولسىن دەگەن ماعىناسىن بىلدىرەدى.
اتامۇرات — اتانىن مۇراتى، ماقساتى.
ءابىلقان — حان — ءامىرشى. ءامىرشىنىڭ اكەسى دەگەن ماعىنا بەرەدى.
ءاجىباي — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن ءاجى — اعا + باي. بۇل ءاجى ءسوزى بىرىككەن تۇلعالى كىسى ەسىمدەرىنىڭ قۇرامىندا قولدانىلىپ، كەيدە قاجى، ءاجى تۇرىندە ءجيى كەزدەسەدى. ونداي بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — اجىبەك، ءاجىعالي، اجىگەرەي، اجىمۇكامبەت. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ تۇلعالارى — اجىكەن، ءاجتاي، اجىك.
باعلان — قازاق تىلىنەن – ەرتە تۋىپ، جەتىلگەن قوزى. اۋىسپالى ماعىنا – جايناعان جاس.
باي — بۇل ءسوز تۇركى حالىقتارى تىلىندە مال-دۇنيەسى مول، اۋقاتتى، ءالدى ادام دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
بايارىستان — ارىستان سياقتى باتىل، ەر جۇرەك بالاعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
باياحمەت — قازاقتىڭ ءسوزى باي + اراب ءسوزى – احمەت. ماقتاۋعا لايىق.
بايباقتى — دۇنيەگە، ومىرگە باي ادام، ەر بالا كەلەدى دەپ كۇتتى، ۇمىتتەندى دەگەن ماعىنالى ەسىم.
بايبارىس، بەيبارىس — بۇل تۇرىكمەن، تاتار، قازاق، قىرعىز تىلدەردەگى ەسكى ەسىم. بارىس ەرتەدەگى تۇركىلەردىڭ جىل ساناۋىنداعى ءۇشىنشى جىل اتى، سول جىلى تۋعان بالاعا وسىنداي ات قويىلعان.
بايبەك — بالا مىقتى، باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
بايبول — بالا اۋقاتتى، باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بايبولدى — مۇنداي ەسىم، ادەتتە، كوپ بالالى ءۇيدىن بالاسىنا قويىلىپ وتىرعان.
ءبايبورى — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن ءبورى-قاسقىر. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءبورىباي، قاسقىرباي.
بايعالي — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + اراب ءسوزى عالي — بيىك، جوعارى. وتە باي ادام دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
بايعاني — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + اراب ءسوزى عاني — داۋلەتتى، اۋقاتتى، ادام.
بايعوجا — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + يران ءسوزى حودجا – قوجايىن، مىرزا، ۇستاز.
بايجان — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + تاجىك تىلىنەن الىنعان دجون، ۇيدە بالا كوپ ءبولسىن، ادام سانى كوبەيسىن، وسە بەرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ءتۇرى — جانباي.
بايقوشقار — بالا ۇرپاققا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعانى اڭعارىلادى.
بايقۇتتى — باقىتتى باي دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم. ءتۇرى — قۇتتىباي.
بايماعامبەت — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + يران تىلىنەن الىنعان ماعامبەت. اتاقتى، داڭقتى، اتاعى جايىلعان. ەركەلەتىپ ايتۋ تۇلعالارى — بايكەن، باكەن، بايكەش.
بايمان — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + تاجىك تىلىنەن الىنعان مان — ادام، كىسى، ياعني باي ادام، داۋلەتتى كىسى. تۇرلەرى — بايمەن، بايمەن.
بايسال — سابىرلىلىق، تىنىشتىق، تاباندىلىق.
بايسان — بىرىككەن تۇلعالى ەسىم. اۋىسپالى ماعىناسى ەسەبى جوق، قيساپسىز. ءتۇرى — سانسىزباي.
بايسەركە — باي + سەركە، ءتۇرى — سەركەباي.
بايتاق — ۇشى-قيىرى جوق كەڭ، شەكسىز؛ شامادان تىس كوپ، وتە مول.
بايتاس — ادام ومىرىندەگى باقىت پەن بايلىق تاستاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بايتەمىر — بالانىڭ ومىرىندەگى بايلىعى مەن باقىتى تەمىردەي مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بايتۋ — بالا باي بوپ تۋدى، ومىرگە باي بوپ كەلدى دەگەن ماعىنادا قويىلعان ەسىم.
بايتۇر — باقىتتى ءومىر ءسۇر، ومىرىندە مولشىلىق-بەرەكە بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بالعابەك — بالعا + بەك، بالا بالعاداي مىقتى، بەرىك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بالقى — ەلجىرەۋ، ناساتتانۋ. بىرىككەن تۇلعالى ءتۇرى — بالقىبەك.
بالتا — بالا وتكىر، قايتپاس-قايسار باتىل، مىقتى بولسىن دەگەن نيەتپەن قويىلعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — بالتاباي،
بارجاقسى — بارلىعى ويداعىداي، كونىلدەگىدەي دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
بارلىباي — قازاقتىڭ ءسوزى بار، ۇلكەن، زور + قوسىمشا لى + باي؛ داۋلەتتى، باي ادام.
بارىس — جولبارىس تۇقىمداس جىرتقىش اڭ؛ كونە، ون ەكى مۇشەل جىل اتىنىن ءۇشىنشى اتى.
باستاۋباي — باستاۋ + باي، باستاۋداي ءموپ-مولدىر، تازا ادام بوپ ءوسسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
باسىم — كۇشى، ءبىلىمى باسقادان ارتىق، مول، باسىم بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
باتسايى — جولاقتى جىبەك ماتا.
باتىر — قازاق تىلىنەن الىنعان كاھارمان – باتىل، ەر جۇرەك.
باتىربەك — باتىر + بەك، مىقتى، كۇشتى باتىر. ءتۇرى — بەكباتىر.
باتىرقان — ءارى باتىر ءارى حان بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان كونە ەسىم.
باتىرلان — وجەتتەنۋ، ەر جۇرەكتەنە ءتۇسۋ.
باۋبەك — ءومىر-جاسى ۇزاق، ءومىرلى بولسىن، تاباندى جىگىت بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — بەكباۋ.
باۋىرجان — اعايىنعا، تۋعان-تۋىسقا جان-تانىمەن بەرىلسىن، جانىنداي جاقسى كورسىن، باۋىرمال بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بايان — كونە تۇركى، موڭعول تىلدەرىنە ورتاق «مىقتى»، «زور»، «باي» ماعىنالى ءسوز. اراب تىلىنەن ۆايان — ايقىن، اشىق، تۇسىنىك، انىقتاما، حابارلاما.
باياندى — تۇراقتى، تاباندى.
بەگايدار — قازاقتىڭ سوزدەردەن بەك — مىقتى، كۇشتى + ايدار — بالالاردىڭ توبەسىنە ءقويىلاتىن ءبىر شوك شاش. اراب تىلىنەن الىنعان ايدار — حايدار — ارىستان دەگەن ءسوزىنىڭ وزگەرگەن ءتۇرى.
بەگەش — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن، ەسكى قازاق تىلدەرىندە ۆەداس — حان ۇلى دەگەن ماعىنادا ايتىلعان.
بەدەلباي — داڭققا، اتاققا، ابىرويعا باي دەگەن ماعىنانى بەرەدى.
بەكەي — بەكەم بول، مىقتى بول.
بەكجاسار — بالا ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — كوپجاسار.
بەكىن — مىقتى بول، بەكەم بول دەگەن ماندەگى ەسىم.
بەكبولات — بەك + بولات. بالا مىقتى بولادى، بولاتتاي بەرىك، ءومىر-جاسى ۇزاق، بولىپ، كوپ جاسايدى دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ تۇرلەرى — بەكەن، بەكەت.
بەككەلدى — ومىرگە بەرىك، مىقتى بوپ كەلدى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
بەكلان — بەك — بەرىك، بەكىم + قوسىمشا لان، مىقتى، بەكەم.
بەكنار — بەك — وتە، اسىرە + يران تىلىنەن الىنعان نار — تىرشىلىك كۇشى، قۋات.
بەكسۇلتان — قازاق تىلىنەن الىنعان سۇلتان — بيلەۋشى اكىم. ءسينونيمى — سۇلتانبەك.
بەكتەمىر — بالا تەمىردەي مىقتى، بەرىك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بەكتەمىس — بەكتە — بەكىتۋ، مىقتى ۇستاۋ. بۇل بەكتۇرعان دەگەن ەسىمنىڭ ءسينونيمى بولىپ تابىلادى.
بەكتەن — مىقتى بول، بەرىك بول دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.
بەكتىلەۋ — قازاق تىلىنەن الىنعان بەك – وتە + تىلەۋ — تىلەك. ءتۇرى — وتەتىلەۋ.
بەكتۇر — بۇل ەسىم بالا ءومىرلى، تۇراقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. ءتۇرى — تۇربەك. ەركەلەتىپ ايتىلاتىن ءتۇرى — بەكەن.
بەكتۇرعان — بالا ومىردە ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن، تۇراقتاپ قالسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. ءتۇرى — تۇرعانبەك.
بەكتۇرسىن — بۇل ەسىم دە بالانىڭ جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
بەلاسار — تىرەك، كۇش.
بەلاسىل — ەڭ قىمبات، ناعىز مىقتى تايانىش، سۇيەنىش دەگەن ماندەگى ەسىم.
بەلبەردى — بەل+بەردى، ومىرگە تايانىش، سۇيەنىش بەردى، ەر بالا بەردى دەگەن ماندەگى ەسىم.
بەلگىباي — بەلگى – كونە تۇركى تىلىندە دانا، دانىشپان دەگەن ءسوز. سينونيمدەرى — نىسانباي، نىشانباي.
بەلەس — اسۋ، شوقى.
بەرگەن — ەر بالا تۋدى دەگەن ماعىناداعى ەسىم.
بەردەن — بەر+قوسىمشا دەن.
بەردى — سىيلادى، تارتۋ ەتتى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — بەردىباي.
بەرەكە — ىرىس، مولشىلىق، قۇت. ءتۇرى — بەرەكەت.
بەرەن — اسىل قۇرىش.
بەرجان — بەر + جان – جانىن بەرەتىن، ەشتەنە ايامايتىن ادام دەگەن ماعىنالى ەسىم.
بەرىك — مىقتى، بەكەم، بەركىن، تاباندى، تۇراقتى.
بەركىن — بەرىك، مىقتى بول ءسوزىنىن قىسقاشا تۇلعاسى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — بەركىنباي.
بەرنار — بەر+نار – كۇشتى، مىقتى. بالا كۇشتى، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلسا كەرەك.
بەسباي — بالاعا ءۇشباي، بەسباي، جەتىباي، توعىزباي دەپ ەسىم بەرۋ بەلگىلى ءبىر ىرىممەن بايلانىستى بولعان.
بيباتىر — قازاق تىلىنەن الىنعان بي+باتىر.
بيدايبەك — بالا استىققا كەنەلسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلىپ وتىرعان.
بيجان — بيلىك، ۇستەمدىك، اكىمدىك جۇرگىزۋشى ادام.
بيرجان — اتاقتى ءبىرجان سالدىڭ قۇرمەتىنە ءجيى قويىلاتىن ەسىم. ماعىناسى — جالعىز، جالقى تۋعان ادام.
بوزداق — جاس جىگىت، بوزبالا. تۇرلەرى — بوزجان، بوزجىگىت. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى — بوزتاي.
بولاتجان — بولاتتاي بەرىك، مىقتى ادام دەگەن ماعىنا بەرەدى.
بولاتقوجا — مىقتى قوجايىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
بولعان — كەمەلىنە كەلىپ تولعان، جەتىلگەن، كەنەلگەن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.
بولعانباي — كەمەلىنە كەلىپ، تولىپ جەتىلگەن، كەنەلگەن باي ادام دەگەن ماعىنالى ەسىم.
بولسىنبەك — قۇرىشتاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
بوران — بالا قاتۋلى، باتىل ەر بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بورانعازى — ىزعارلى، قاھارلى جاۋىنگەر، اسكەر دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.
بوجەي — دانا، دانىشپان.
بولەباي — تۋىستىق اتاۋمەن بايلانىستى قويىلعان ەسىم، شەشەلەرى تۋىس بالالار بولە بولادى.
بۇركىت — بۇركىت سياقتى العىر، قىران، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — بۇركىتباي، بۇركىتبەك.
بۇعىباي — بۇعىعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بۇلاباي — بۇلا — ەركىن، ەركە دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. ءسينونيمى —ەركەباي.
بۇلانباي — قازاق تىلىنەن الىنعان ءبۇلان — بۇعى تەكتەس اڭ.
بۇلدىباي — دۇنيەگە باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بۇلقىش — ەسىمنىڭ ءتۇبىرى بۇلقى-جۇلقى، جۇلقىپ تارت — ش ەسىم قوسىمشاسى. قايراتتى، جىگەرلى، پىسىق، ەتى ءتىرى.
دابىل — ۇران، داڭق.
دابىس — اتاق، داڭق، داۋىس، ءۇن.
دايراباي — دايرا قازىرگى تىلىمىزدەگى داريا ءسوزىنىڭ ديالەكتىلىك فورماسى. ءسينونيمى — تەنىزباي.
دايىن — ءارقاشان ءازىر. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — دايىنباي.
دامىل — تىنىشتىق، بەيبىتشىلىك.
دانداي — ۇلى، زور.
دارا — قازاق تىلىنەن الىنعان ەرەكشە، وزگەشە، ياعني باسقادان ارتىق. ياعني بالا باسقادان ەرەكشە، ارتىق، اقىلدى يا سۇلۋ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
داراس — جەكە، ايرىقشا
دارىن — قازاق تىلىنەن — تالانت، كابىلەت.
دالبەك — بەكتىڭ، مىقتىنىڭ ناعىز دەگەن ماعىنالى ەسىم.
داۋبەك — ۇلكەن، كۇشتى دەگەن ماعىنالى ەسىم.
داۋىربەك — ءوز زامانىنىڭ، ءداۋىرىنىڭ مىقتىسى دەگەن ماندەگى ەسىم.
داۋلەن — ۇلكەن بولۋ، ەسەيۋ. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — داۋلەنحان.
داۋلەتباي — داۋلەتتى، اۋقاتتى.
دەمەۋ — قازاق تىلىنەن الىنعان قولداۋ، سۇيەۋ، كومەك كورسەتۋ.
دودان — ۇلكەن، زور.
دوسباي — دوسقا كەڭ، باي ادام دەگەن ماعىنادا.
دوسجان — ادال، تازا ادام.
دوسىم — جان سەرىگىم، جولداسىم.
دوسىمجان — مەنىڭ جان دوسىم دەگەن ماعىناداعى ەسىم.
دۋباي — اتاق-دانقى اسسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
دۋدار — بۇيرا شاش؛ شاشى بۇيرا بالالارعا وسىنداي ەسىم قويىلعان.
دۋمان — بالا ءومىرى قۋانىشقا تولى، كوڭىلدى، ساۋىق-سايراندى ءبولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ەگىزباي — بۇنداي ەسىمدەر ەگىز تۋگان بالالارعا قويىلىپ وتىرعان. ءسينونيمى — قوسجان.
ەگىزبەك — ەگىز تۋعان بالاعا قويىلاتىن ەسىم.
ەلامان — ەل-جۇرت جاۋدان امان، ساۋ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. سينونيمدەرى — تىنىشتىق، بەيبىت.
ەلبار — ەلگە، حالىققا قىزمەت ەتۋگە ءاردايىم بار، دايىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ەلباس — حالقىنا، ەلىنە باسشى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ەلبەك — ەلدىڭ مىقتىسى، ءوز حالقىنىڭ كاھارمان ۇلى.
ەلدار — ەلىن، وتانىن سۇيەتىن وتانشىل.
ەلدەس — ەلى، جەرى ءبىر دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ەلدوس — ەلدىڭ، حالىقتىڭ دوسى، ەلىن ءسۇيۋشى.
ەلەباي — بالا ەلەۋلى، جۇرت اۋزىندا اتاق-داڭقى شىعىپ جۇرەتىن كىسى بولسىن دەگەن ماعىنادا قويىلعان ەسىم. ءتۇرى — ەلە- بەك.
ەلەن — قۇرمەت-سىيعا بولەنۋ.
ەلەۋ — ەسكەرۋ، كوڭىل ءبولۋ، نازار اۋدارۋ؛ قۇرمەتتەۋ، سىيلاۋ.
ەلەۋباي — قۇرمەتتى، سىيلى، جۇرت نازارى تۇسكەن ازامات.
ەلجان — ەلدىڭ، حالىقتىڭ جانى، ماقتانىشى.
ەلجار — ەلدىڭ دوسى.
ەلجاس — ەلدىڭ ءۇمىتىن اقتايتىن جاس دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
ەلجاسار — ەلى، جۇرتى اراسىندا ۇزاق ءومىر سۇرەدى دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ەلىباي — ەلى سياقتى باي بولسىن دەگەن ماندەگى ەسىم.
ەلقام — ەلدىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن، قامىن ويلايتىن ازامات بولسىن.
ەلمۇرات — ەلدىڭ مۇرات-ماقساتىن ورىنداۋعا ۇلەس قوساتىن ازامات بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ەلنازار — ەلدىڭ ىقىلاس، نازارىنا ىلىنگەن ازامات بولسىن دەگەن ماندەگى ەسىم.
ەلنار — ەلدىڭ سۇيىكتى ەر ازاماتى بولسىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ەلنۇر — ەلدىڭ نۇرى.
ەلتوق — ەلدىڭ كوڭىلى تويار ازامات بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
ەلشىباي — ەل حابارشىسى، جارشىسى، ەل اراسىنداعى تىنىشتىق ساقتاۋشى. ءسينونيمى — ەلشىبەك.
ەڭسەبەك — ءوي-ورىسى كەڭ، رۋحاني باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ەرالى — اسا باتىل، اسقان جۇرەكتى باتىر.
ەراسىل — اسا اياۋلى، ناعىز باتىر.
ەرباي — ناعىز باتىل، ەر جۇرەك ادام.
ەربالا — باتىل، ەر جۇرەك بالا.
ەرباتىر — ەر جۇرەك باتىل ادام، ناعىز باتىر.
ەربەك — مىقتى، كۇشتى، باتىر ادام.
ەربول — بالا باتىر، وجەت بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ەربولات — بالا باتىل، وجەت، باتىر بولادى دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
ەربوسىن، ەربولسىن — بالا باتىر، قاھارمان، ەرجۇرەك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
ەربوتا — بالانى بوتاعا بالاپ قويىلعان ەسىم.
ەرگەش — الدىڭعىلاردىڭ سوڭىنان ەرۋشى، ءىزىن باسۋشى.
ەردەن — باتىر، ەر. موڭعول تىلىنەن الىنعان ەردەنە — قىمبات زات. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ەردەنباي، ەردەنبەك، ەردەنعالي.
ەردەناي — اي تۇلعالى باتىر.
ەرەن — اسقان، ەرەكشە، ايرىقشا.
ەرجان — باتىل، وجەت ادام، باتىر كىسى.
ەرجىگىت — ەرجۇرەك، باتىل جىگىت، ازامات.
ەرىك — تولىق ەركىندىك، بوستاندىق.
ەرىمبەت — سەنىمدى، مىقتى باتىرىم بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ەركەباي — ەركە بالا بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم. ەركەلەتە ايتىلاتىن ءتۇرى — ەركەش.
ەركەبولات — ايتقانىن ىستەتەتىن ەركە بالا بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ەركەبۇلان — ءبىر ءۇيدىڭ الپەشتەگەن اياۋلىسى، قاعۋ-سوعۋ كورمەگەن ەركە توتايى.
ەركىن — ءوز ىقتيارى، ەركى ەزىندە، ازات، باسى بوس، ەرىكتى. ەركىن ءسوزى قۇرامىندا كەلەتىن بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ەركىنباي، ەركىنبەك، ەركىنعالي، ەركىنجان، ەركىنتاي.
ەرلان — بالا باتىل بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ەرلەن — ەر، باتىر دەگەن ماندەگى ەسىم.
ەرلىك — باتىرلىق، باتىلدىق، ەر جۇرەكتىك.
ەرمان — ەرجۇرەك، باتىل ادام دەگەندى بىلدىرەدى.
ەرمات — ەر+مات — مامەت ەسىمىنىن قىسقارىپ وزگەرگەن ءتۇرى، ياعني ەرمات — ەرمامەت.
ەرمەك — الدانىش، جۇبانىش. ورتا جاستان اسقان اتا-انا وتباسىندا تۋعان بالاعا ەندىگى ەرمەگىم بولسىن دەپ قويىلاتىن ەسىم.
ەرنار — نار — حالىق ۇعىمىندا وتە شىدامدى، بەرىك، كۇشتى تۇيە. نار تۇلعالى باتىر بولسىن دەگەن ماعىنانى بەرەدى.
ەرسايىن — قازاق تىلىنەن الىنعان ەر + مونعول تىلىنەن الىنعان سايىن – جاقسى. ياعني ەڭ مىقتى، اسا جاقسى باتىر.
ەرتاي — قازاق تىلىنەن الىنعان ەر + تاي كىسى اتتارى قوسىمشاسى، ياعني ەر، باتىر، باتىل كىسى.
ەرتىلەس — ومىرگە كەلگەن بالا كەلەشەكتە باتىر بولسا ەكەن دەگەن تىلەكتەن قويىلعان ەسىم.
ەرتىس — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن، ەرتىس وزەنى بويىندا تۋىلعان بالاعا قويىلعان ەسىم.
ەرتۋعان — ومىرگە باتىر، ەر جۇرەك بوپ كەلگەن.
ەرۋباي — قازاق تىلىنەن الىنعان ەر + ۋ – سوڭىنان ىلەسۋ + 6اي؛ سوڭىنان ەرەتىن بالالار كوپ بولسىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ەس — اقىل-ەس، اۋىسپالى ماعىناسى تىرەك، سۇيەنىش.
ەسباي — اقىل-ويعا باي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ەسباتىر — ەستىباتىر دەگەن ەسىمدەگى ءتى قوسىمشاسى ءتۇسىپ قالىپ، ەسباتىر بوپ كەتكەن. ەستى، اقىلدى باتىر بولسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.
ەسبەرگەن — جاراتقان اقىل، ەس بەرگەن دەگەن ماعىناداعى ەسىم. ءسينونيمى — ەسبەردى.
ەسبول — اقىلدى، سۇيەنىشىم بول، مەدەۋ بول دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ەسبولات — وسكەندە اقىل كوسادى، سۇيەنىش، مەدەۋ بولادى دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ەسەي — قازاقتىڭ تىلىنەن الىنعان ءوسۋ، ەر جەتۋ، ۇلكەن بولۋ.
ەسەيجان — ساۋ-سالامات، امان تۋعان جان.
ەسەن — قازاق تىلىنەن – ساۋ-سالامات، امان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ەسەنامان، ەسەنالى، ەسەناي، ەسەنباي، ەسەنبول، ەسەنگەلدى جانە ت. ب.
ەسەناي — بالا دۇنيەگە امان-ساۋ كەلدى، اي دەگەن قۋانىشپەن بايلانىستى قويىلعان ەسىم.
ەسەنبەردى — امان-ەسەن، ساۋ-سالامات دۇنيەگە اكەلدى، بەردى.
ەسەنتەمىر — دەنساۋلىعى تەمىردەي مىقتى، امان-ساۋ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
ەسجان — ەستى، اقىلدى ادام.
ەسىل — ەسىل وزەنى بويىندا تۋعان سوڭ قويىلعان ەسىم.
ەسىلباي — ەسىل بويىندا تۋعان ەر بالا.
ەسىم — ات، اتاق، داڭق.
ەسىمبەك — قازاقتىڭ ەسىمى، اتى، داڭقى زور، مىقتى.
ەسىركە — اياۋ، جانى اشۋ، مۇسىركەۋ.
ەستىباي – قازاق ەسىمى اقىلدى، پاراساتتى.
جايدار — قازاق تىلىنەن الىنعان جايدارى — كوڭىلدى، اق جارقىن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — جايداربەك.
جايلاۋ — قازاق تىلىنەن الىنعان ءشوبى شۇيگىن، سونى، جازعى مال جايىلىمى.
جايناق — اشىق-جارقىن، جايدارى.
جايىق — ورال وزەنىنىڭ اتىنا بايلانىستى قويىلعان ەسىم.
جاقسىباي — كوپكە جاعىمدى، جۇرتقا سۇيكىمدى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. قىسقارتىپ-ەركەلەتە ايتۋ تۇلعاسى — جاكەي. ءسينونيمى — سادىباي.
جاقسىلىق — ادام بويىنداعى جاقسى قاسيەت، ىزگىلىك، قايىرىمدىلىق.
جالعاس — تىركەس، ۇشتاس، سەلبەس. بۇل ەسىم الدىڭعى بالالاردىڭ جالعاسى دەگەندى نەمەسە سودان كەيىن دە بالالار كوبەيىپ، جالعاسا بەرسىن دەگەن ۇعىمدا بەرىلگەن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جالعاسباي، جالعاسبەك، جالعاستۇر.
جالتىر — اپ-اشىك، جالتىراعان، جايناعان.
جالىن — كۇش-جىگەر، قايرات، قۋات.
جانات — ەڭ اسىل، كوركەم، كەرەمەت، راحات.
جانعوزى — قوزى سياقتى سۇيكىمدى بالا.
جانداي — اسا قىمبات، ءقادىرلى.
جاندار — جان بىتكەننىڭ دارىندىسى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جانداربەك، جاندارحان.
جانسال — جان بىتكەننىن سەرىسى، ەركەسى.
جاڭاباي — دۇنيەگە، ومىرگە جاڭا كەلگەن بالا.
جاپان — كەڭ جازىق قۇلان دالا. بالا ءوز ومىرىندە كەڭ پەيىلدى ادام بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
جارىق — ساۋلە، نۇر.
جانسال — جان بىتكەننىن سەرىسى، ەركەسى.
جانسۇلۋ — جان بىتكەننىڭ سۇلۋى، ادەمىسى، كوركەمى دەگەن ماعىنالى ەسىم.
جاڭاباي — دۇنيەگە، ومىرگە جاڭا كەلگەن بالا.
جاپان — كەڭ جازىق قۇلان دالا. بالا ءوز ومىرىندە كەڭ پەيىلدى ادام بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
جارىلقاسىن — قۇداي وڭداسىن، ءتاڭىر ەسىركەسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
جاسامىس — كوپتى كورگەن، ىسىلعان، تاجىريبەلى.
جاسقايرات — جاڭا قۋاتقا، قابىلەتكە يە بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
جاستالاپ — جاڭا تالاپقا ۇمتىلعان جاس بالا دەگەن ماعىناداعى ەسىم.
جاسۇزاق — بالانىڭ ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
جاسۇلان — جاس جىگىت، جاس ازامات دەگەن ماندەگى ەسىم.
جاسىباي — بالانىڭ ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
جايالاۋباي — جايلاۋ سياقتى كەڭ، جايلى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — جايلاۋبەك.
جاردەم — كومەك، تىرەك، سۇيەنىش.
جەمىسبەك — بالا ەرجەتكەندە اتا-انانىڭ ەڭبەگىن اقتاپ، جەمىسىن جەگىزەتىن بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
جەڭىس — جەڭىسكە يە بولۋ، جەڭۋ. ۇلى وتان سورىسى اياقتالىپ، گيتلەرلىك ءفاشيزمدى جەڭگەن كۇنى تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. كۇردەلى تۇلعالى ەسىم — جەنىسبەك.
جەتەس — اقىل-ويى وزىنە جەتكىلىكتى، اقىلدى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
جەتىباي — ەرتە كەزدە 3، 7، 9 ساندارى كيەلى سانالعان، سوعان بايلانىستى ەر بالانىڭ ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن دەگەن تىلەكپەن وسىنداي ەسىمدەر ءجيى قويىلعان. قىسقارتا ايتىلۋ ءتۇرى — جەتەن.
جەتىگەن — استرونوميا تەرميننەن الىنعان – اسپان جۇلدىزىنىڭ ءبىرى، جەتى قاراقشى.
جەتىك — ءبىلىمدى، بىلگىر.
جەتىستىك — قول جەتكەن تابىس، جەڭىس.
جەتكىنشەك — جاس ءوسپىرىم، جاستار، جاس بۋىن.
جيرەنشە — حالىق اڭىزىنداعى ايگىلى شەشەن ەسىمى. كەيىننەن ۇرپاقتان-ۇرپاققا قويىلىپ كەتكەن.
جىگەر — قاجىر، كايرات، كۇش، قۋات؛ ىنتا، تالاپ، ەرىك.
جولان — بالانىڭ ومىردە جولى بوپ، باقىتتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
جولداس — سەنىمدى سەرىك، پىكىرلەس دوس. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جولداسباي، جولداسبەك، جولداسقان، ءجولداسالى ت. ب.
جولداسباي — جولداسقا، دوسكا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
جولداسبەك — بەكتىڭ، بەكزادانىڭ جولداسى؛ جولداستىققا بەرىك، مىقتى، تۇراقتى.
جولداسقان — جولداس، سەرىك.
جولدىباي — جولى قۇتتى، اقجولتاي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
جولتاي — باقىت، قۇت اكەلەتىن، ءساتتى، اق جولدى.
ءجۇرسىن — امان-ساۋ بولسىن، ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
جۇبان — جۇبانۋ، تىنىشتالۋ، ەكىنىشىن باسۋ. ەرتەدە بالاسى تۇرماي جۇرگەندە تۋعان بالاعا وسىنداي ات بەرگەن.
جۇبانىش — قۋانىش ەسىمىنىڭ ءسينونيمى. فونەتيكالىك ءتۇرى — جۋانىش.
جۇزباي — بالا ءجۇز جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
جۇمانباي— قىمبات باعالى زاتقا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
زاڭعار — قازاق ەسىمى: ۇلكەن، الىپ؛ ءزاۋلىم، بيىك.
يگەنباي — قۇداي جارىلقاعان، يىگەن، باي دەگەن ماعىنالى ەسىم.
يگىلىك — قايىرىمدى ءىس، جاقسىلىق.
يگىسىن — جاقسى، قايىرلى.
ءىزباسار — اكەسىنىڭ مۇراگەرى، ءىزباسارى بولسىن دەگەن ماقساپەن قويىلعان ەسىم. قىسقارعان ءتۇرى — ءىزتاي.
ىلەباي — ىلە ەزەنى بويىندا تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.
كادىرجان — كادىرلى كىسى، كادىرى جوعارى ادام.
كەكىل — بالانىڭ ماندايعا دەيىن قويعان شاشى.
كەلىس — كەلىسكەن دەگەن ءسوزدىڭ قىسقارعان ءتۇرى. ءسينونيمى — جاراس.
كەنەن — جەتكىلىكتى، مول؛ مىرزا، كەڭ پەيىل. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — كەنەنباي.
كەنجە — ەڭ كىشى، سوڭعى پەرزەنت. تۇرلەرى — كەنجەگۇل، كەنجەقىز.
كەڭەس — ءماجىلىس، ءماسليحات. بۇل ەسىم سوۆەت (كەڭەس) وكىمەتىنىڭ العاشقى جىلدارىنان باستاپ كوپ قويىلا باستادى. ول سوۆەت داۋىرىندە تۋعان جاڭا ەسىمدەر قاتارىنا جاتادى.
كەڭشىلىك — جاڭا ەسىم – بوستاندىق، ەركىندىك.
كيىكباي — قازاق تىلىنەن الىنعان كيىك — ەلىك، بەكەن، تاۋ ەشكىسى، قارا قۇيرىق تەكتەس جابايى اڭ + باي.
كوبەي — كوپ بول، ءونىپ-وس دەگەن ماعىنادا.
كوبەيسىن — ءوسسىن، ءوسىپ-ونىپ جەتىلسىن. ءسينونيمى — كوبەيحان.
كوكباي — كوك-اسپان، ءتاڭىرى. ءسينونيمى — ءتاڭىرباي.
كوپباي — بالا كوپشىل بولىپ، كوپتى سۇيەتىن بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم.
كوپجان — كوپشىلىكتى، كوپتى جاقسى كورەتىن ادام.
كوپجاسار — بالا ۇزاق جىلدار ءومىر ءسۇرسىن، جاسى ۇزاق بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
كوركەمجان — بالا كورىكتى، نۇرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
كۇلبالا — كۋل (گۋل) + بالا، گۇلدەي جايناعان سۇلۋ دا ادەمى قىز بالا.
كۇنتۋ — حالقىنا، ەلىنە كۇن بوپ تۋدى دەگەن ماعىنالى ەسىم.
قادىرباي — قادىرلى باي. فونەتيكالىق ءتۇرى — قادىرعالي.
قادىرقان — قادىر + قان (حان). قادىرى، بەدەلى جوعارى حان دەگەن ماعىنادا.
قازاقباي — قازاق سوزىنە باي ءسوزىن قوسۋ ارقىلى جاسالعان ەسىم.
قايىرگەلدى — ومىرگە مەيىرىمدى، قايىرىمى مول، شاپاعاتتى جان كەلدى دەگەن ماعىنالى ەسىم. قىسقارعان ءتۇرى — قايىركە.
قالاۋ — تالعاپ-تالداۋ، قولقالاۋ، ۇناتقانىن ءوز تىلەگىنشە الۋ. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — قالاۋباي، قالاۋجان.
قالاۋشا — اتا-انانىن قالاۋىنشا، تىلەۋىنە ساي تۋعان بالا.
قالدىباي — بالا باقىتتى، عۇمىرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
قالقا — اتا-انانىڭ قالقاسى، قورعانى، پاناسى، سۇيەنىشى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
قالقامان — قالقا + مان — كىسى، ادام.
قالىباي — ونىڭ مەڭى كوپ. وتە باقىتتى ادام دەگەن ءماندى ەسىم.
قالىبەك — ونىن مەڭى كوپ، باقىتتى بەك دەگەن ءماندى ەسىم.
قانات — بۇنداي ەسىم بالا اتا- اناسىنىڭ سۇيەنىشى، تىرەگى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان.
قاراساي — قارا — اۋىسپالى ماعىناسى ءىرى، ۇلكەن، زور، كۇشتى + ساي كونە تۇركى تىلىنەن ساگ — الىپ، وتە ءداۋ، زور، ياعني زور تۇلعالى الىپ. قازاق ەپوسىنداعى باتىردىڭ ەسىمى.
قاراتاي — قارا — ءىرى، ۇلكەن، زور + تاي – كونە تۇركى تىلىندەگى تاگ — تاۋ ءسوزىنىڭ دىبىستىق وزگەرىسكە تۇسكەن كۇيى. ياعني اتا-انانىڭ تاۋداي ۇلكەن تىرەگى، سۇيەنىشى.
قارشىعا — بالا قارشىعاداي تۇيعىن، قىراعى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
قوبداباي — قامىسى كوپ، قالىڭ جەر. وسىنداي جەردە وتىرعاندا تۋعان بالاعا ادەتتە وسىنداي ەسىم بەرگەن.
قوزى — بالالارعا مال ءتولىنىڭ اتىن قويا بەرۋ ەرتەدەن بار. بۇل ءسوز بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدى جاساۋعا قولدانىلادى — قوزىباي، قوزىباعار، جانعوزى، بايعوزى، ەرعوزى جانە ت. ب.
قويلىباي — قويعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
قولداس — قول ءسوزى مەن دوس قوسىمشاسىنىڭ بىرىگۋىنەن جاسالعان ەسىم. كونە تۇركى تىلىندە «قول باسى» دەگەن ءسوز.
قورعانبەك — بالا اتا-انانىڭ مىقتى دا بەرىك قورعانىشى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
قوساي — قازاق تىلىنەن الىنعان بۇل ەسىم انا ءتىلىمىزدىڭ بايىرعى ءسوزى قوس — ەكى، نەمەسە ەگىز + اي سوزدەرىنەن جاسالعان. دەمەك، ايعا جەت، ايعا جۋىق بول دەگەن ماعىنا بەرەدى. قازاق ەپوسىنداعى باتىر ەسىمى.
قوشقارباي — بۇل ەسىم وتباسىندا ەر بالا كوپ بولۋىن قالاۋدان تۋعان.
قۋان — ۇل بالا تۋعاندا قاتتى قۋانۋ سەبەپتى قويىلعان ەسىم. سينونيمدەرى — قۋانىش، قۋاندىق.
قۋات — كۇش، جىگەر، قايرات.
قۇلىنشاق — قۇلىندى كىشىرەيتە، ەركەلەتە ايتۋ ءتۇرى.
قۇندىز — تەرىسى باعالى اڭ. بالا قۇندىزداي ادەمى، كوركەم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
قۇرالاي — كيىكتىڭ لاعى؛ ۋاقىت مەزگىلى (15—20 مامىر اراسى). ادەمى، قارا كوزدى قۇرالاي كوز دەگەن تەڭەۋ دە بار.
مالباي — مالعا، دۇنيەگە باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. تۇرلەرى — مالبەك، مالدىباي.
مالجان — مالدى، جالپى بايلىقتى جاقسى كورەتىن جان.
مامان — قولىنان ءىس كەلەتىن، ونەرلى، شەبەر؛ مامان ادام.
مامىر — ەسكىشە كوكتەمدەگى اي اتى.
مارالباي — مارالعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
مارقاي — ەسەي، ەرجەت، ۇلكەن بوپ ءوس.
مەيىربەك — اسا مەيىرلى، مەيىرباندى.
مەيىرمان — مەيىرىمدى، شافاعاتتى، قايىرىمدى ادام.
مەيرام — مەرەكە. بالا ءومىرى شات-شادىمان، مەرەكەگە تولى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعانى بايقالادى.
مەڭ — ادام دەنەسىندەگى قال. بىرىككەن تۇلعالى ەر (ايەل) ەسىمدەرى قۇرامىندا ءجيى قولدانىلاتىن ءسوز. بۇرىنعى كەزدە بالا باقىتتى بولادى دەگەن سەنىممەن مەڭ ءسوزىن بالا ەسىمىنە قوسىپ وتىرعان. نەگىزىندە مەڭ، مەڭلى سوزدەرى سۇلۋ، ادەمى، كوركەم دەگەن ماعىنالاردا جۇمسالعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مەڭلىباي، مەڭگەرەي، مەڭسۇياۋ.
مەڭدىباي — دەنەسىندە مەڭى كوپ، ياعني باقىتتى ادام. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ تۇلعاسى — مەڭدەش.
مەرگەن — قازاقتىڭ سوزىنەن نىساناعا ءدال تيگىزەتىن اتقىش. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — مەرگەنباي.
مەرەي — باقىت، قۋانىش. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — مەرەيبەك.
ءمومىنالىم — قازاق تىلىنەن الىنعان جۋاس + اراب تىلىنەن الىنعان ءالي. وتە جۋاس، جۇمساق، بيازى ادام. ەركەلەتە ايتۋ ءتۇرى — مومىش.
مۇراباي — مۇراعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
مىڭباي — بالانىڭ ءومىر جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
مىرحايدار — ارىستانداي ايباتتى ءامىر، اكىم، باستىق.
نارباي — نار – جالعىز وركەشتى ءىرى تۇيە؛ اۋىسپالى ماعىناسى — ۇلكەن، مىقتى، ەرەكشە، زور + باي. بالا ۇلكەن، زور، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ناربەك، ناربول.
ناركەس — وتكىر، باتىل.
نارماعامبەت، نارمۇقامبەت — قازاقتىڭ ءسوزى نار + اراب تىلىنەن الىنعان ماعامبەت — زور، مىقتى مۇقامبەت.
نارتاۋ — بالا تاۋ سياقتى زور، ۇلكەن بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
نارتۋ — دۇنيەگە ءىرى، زور بوپ كەل دەگەن ماندەگى ەسىم.
نارشا — نارداي مىقتى، قايراتتى، جىگەرلى.
نارىمجان — نارىم — مەنىڭ نارىم، مەنىڭ سۇيىكتىم، مەنىڭ جانىم.
نادىربەك — سيرەك، تاڭداۋلى بەك، اكىم.
نازىربەك — ۋادەدە، سەرتتە تۇراتىن، بەرىك ادام.
نەسىپباي — ءوز باقىتى، ءوز تاعدىرى بار، بايلىكقا كەنەلگەن.
نياز — تاجىك تىلىنەن الىنعان نياز — ءوتىنىش، تىلەك، جالبارىنۋ؛ ءۇمىت؛ سىي، تارتۋ. بىرىككەن تۇلعا.
نوعايباي — نوعاي — حالىق اتى + باي.
نۇراباي — نۇرا وزەنىنىڭ بويىندا تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.
نۇراي — كوركى، نۇرى ايداي، سۇلۋ، كوركەم.
نۇراقىن — نۇرلى، ساۋلەتتى اقىن.
نۇربول — نۇرلى، كوركەم، كورىكتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. فونەتيكالىق تۇرلەرى — نۇربولات، نۇربولسىن.
نۇردان — نۇردان تۋعان، جاراتىلعان دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
نۇرتالاپ — تالابىنا نۇر جاۋسىن، تالابى زور، تالانتتى بولعاي دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. قىسقارتىلعان ءتۇرى — نۇرتاي.
نۇسقار — اقىل-كەنەس بەرەر اقىلدى بالا بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
وجارباي — قازاقتىڭ ەسىمى وجار — قايسار، بىربەت، وجەت + باي.
وزاربەك — وزار، وزۋ — العا تۋسۋ، وزىپ كەتۋ + بەك.
وزات — ول قاتارىنان وزىپ كەتەدى، العا جەتەدى، الدىڭعى قاتارلى دەگەن ماندە قويىلعان ەسىم.
ويلى — اقىلدى، پاراساتتى، دانا.
ولجاباي — ولجادان تۇسكەن، بەرە سالعان بالا.
ولجاس — ول جاس قايرات، جاس جىگەر دەگەن ماندەگى ەسىم.
ومارباي — ءومىرلى، عۇمىرلى ادام.
وماربەك — ءومىر-جاسى، عۇمىرى ۇزاق، مىقتى، بەرىك.
ومارعالي — ۇزاك ءومىر ءسۇرۋشى، كوپ جاساۋشى.
ومارحان — ءومىرى ۇزاق، عۇمىرلى حان.
ونباي — بالا ءوز تەڭىنەن ون ەسە ارتىق باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن ەرتەدە قويىلعان ەسىم.
وڭالباي، وڭالبەك — شارۋاسى، حالجايى جاقسى، وڭدى باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
وڭعار — وڭدا، تۇزە.
وڭعارباي — ءىسى العا باسقان، ءىسى وڭعان باي بولسىن دەگەن ءماندى ەسىم.
وڭداسىن — قۇداي وڭداسىن، ءتاڭىر جارىلقاسىن. ءسينونيمى — وڭلاسىن.
ورازعۇل — باقىتتى قىزمەتشى.
وراقباي — استىققا، ەگىنگە باي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ورال — ورال وزەنى اتىنان قويىلعان ەسىم.
وراسان — ەرەكشە، ەرەن.
ورمانباي، ورمانبەك — ورمان-توعاي، بالانى ورمانعا يە بولسىن، سونىڭ بايلىعىنا باس بولسىن دەگەن تىلەكپەن وسىنداي ەسىم بەرگەن.
ورمانشى — بالا ورمان بايلىعىن قورعايتىن ادام بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ورىنباي — ومىردە ءوز ورنىن تابا الاتىن ادام بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ورىنبەك — ومىردە ورنى بەرىك، مىقتى.
ورىنعالي — ومىردە الاتىن ورنى جوعارى، بيىك.
ورىنشا — ءباز قالپىنشا، باياعىشا، وزگەرىسسىز، تۇراقتى.
وتان — جاڭا ەسىم، تۋعان ەل، وسكەن جەر، سۇيىكتى مەملەكەت.
وتار — وتاردا تۋعان بالاعا بەرىلگەن ەسىم.
وتارباي — وتارعا، وتارلى قويعا باي بولسىن دەگەن نيەتپەن قويىلعان ەسىم.
وشاقباي — جانعا، بالاعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن دە بايلانىستى.
وجەت — وتكىر، باتىل، تاباندى.
وزەنباي — وزەنگە، سۋعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
وكتەم — وكتەم، ۇستەم، باسىم، ءومىرلى.
ولكەباي — قاراۋىندا كوپ ولكە، ايماق، القاپ، تۇراك، مەكەن بولسىن، سولارعا ۇستەم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ءومىرباي — بالا ءومىرلى بولسىن، ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن دەپ قويعان ەسىم. فونەتيكالىق ءتۇرى – ومىربەك.
ءومىرعالي — ءومىرى عاليدىن ومىرىندەي بولسىن دەپ قويىلعان.
ءوندىرىس — جاڭا ەسىم، ءوندىرىس ورنى، كاسىپورىن.
ونەگە — ۇلگى، تاربيە.
ونەربەك — ونەرى مىقتى، ونەرلى ادام.
ورەن — جۇرتتان اسقان ەرەكشە، ەرەن؛ ءجاسوسپىرىم ۇرپاق.
ءورىم — جاس ءوسپىرىم، وندىردەي جاس جەتكىنشەك.
وسەر — ەر جەتىپ ازامات بولار دەگەن ماندە. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم – وسەرباي.
وسكەنباي — بايلىعى ءوسىپ، كوبەيسىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.
وتەباي — بايلىعى اسقان، تاسىعان باي.
وتەگەن — ورنىن تولتىرۋ، تولەۋ.
وتەتىلەۋ — ۇل بالاعا زار بولىپ، كوپ سۇرانىپ، تىلەنىپ جۇرگەن كەزدە تۋعان سابيگە قويىلعان ەسىم.
پالۋانعالي — اسا كۇشتى پالۋان.
ساباتاي — قازاق ءسوزى سابا — قىمىز اشىتۋ، ساقتاۋ ءۇشىن جىلقى تەرىسىنەن ىستەلگەن كەن ىدىس؛ اۋىسپالى
سابىرجان — سابىرلى، شىدامدى، ءتوزىمدى كىسى. ءسينونيمى — سابىرقان.
ساعىن — قاتتى اڭساۋ، قۇمارتۋ، كورۋگە ىنتىق بولۋ، ياعني اتا-انا ۇلعا زار بولىپ جۇرگەندە كورگەن بالاعا قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ساعىنباي، ساعىنعالي، ساعىنتاي.
ساعىندىق — ۇزاق ۋاقىت ساعىنىپ، سارعايىپ ءجۇرىپ كورگەن ەر بالا.
سايماساي — بالا اكەسىنەن نە اناسىنان اۋمايدى، قاتتى ۇكسايدى، ءدال ءوزى سياقتى دەگەن ءماندى ەسىم.
سايرامباي — سايرام قالاسىندا تۋىلعان ادام.
سايران — بالا ومىردە باقىتتى ءومىر ءسۇرسىن، سايرانداپ ءجۇرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ساقتار — بالە-جالادان ساقتاسىن دەگەن ءماندى ەسىم.
سامعا — اسپانعا ۇشۋ، شارىقتاۋ.
سانا — بالا ىنتالى، اقىلدى، پاراساتتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ساندىباي — قازاق تىلىنەن الىنعان ساندى — ادەتتەن تىس، سيرەك كەزدەسەتىن + باي.
ساپابەك — ادال.
سارىباي — بالانى التىنعا بالاپ نەمەسە ومىردە كەڭ پەيىلدى بولسىن دەپ قويعان ەسىم.
سارىن — قاتتى دىبىس، ءۇن؛ قاتتى اعىن ءۇنى، ەكپىن.
ساۋران — سىي، تارتۋ؛ ەسكىشە ەكىنشى اي اتى، سول ايدا تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ساۋرانباي، ساۋرانبەك.
ساۋرىق — ۇيىرگە تۇسپەگەن جاس ايعىر. جاس، جەتكىنشەك دەگەن ماعىنادا.
ساۋىت — باتىرلار كيەتىن كىرەۋكە. بالا مىقتى، بەرىك بولسىن دەپ قويعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم – ساۋىتباي.
سايان — سايان تاۋى اتىنان قويىلعان ەسىم.
سەكسەنباي — مۇنداي ەسىم كوبىنە بالا اكەسى 80 جاسقا كەلگەندە تۋعان بالاعا قويىلادى.
سەرىكبول — كوپتىڭ سەرىگى، دوسى بول دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
سەركە — قوي باستايتىن سەركە؛ اۋىسپالى ماعىناسى باسشى، جەتەكشى، كوسەم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — سەركەباي.
سومبەل — بەلى مىقتى، كۇشتى، بالۋان تۇلعالى ءبولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ءسۇيىنبالا — كوڭىل تويىپ، سۇيسىنەرلىك قىز بالا.
سۇيەۋ — اتا-انا، تۋىسقا تىرەك، تايانىش بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ءسۇيىن — ىرزا بولۋ، ءسۇيىنۋ، كوڭىل تولۋ.
ءسۇيىنباي — كوپتىڭ كوڭىلى تولسىن، ىستەگەن ىسىنە رازى بولىپ ءسۇيسىنسىن دەگەن ماندەگى ەسىم.
ءسۇتتىباي — سۇتكە، جالپى اققا باي بولسىن دەپ قويىلعان.
سۇلتانگەلدى — دۇنيەگە، ومىرگە بيلەۋشى اكىم بالا كەلدى دەگەن ماندەگى ەسىم.
سۇلتانمۇرات — بالا سۇلتان بوپ تىلەگىنە، مۇراتىنا جەتسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.
سۇڭقار — بالا سۇنقارداي كورەگەن، باتىل بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
سىندىباي — سىمباتتى، ادەمى، كوركەم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
سىرعابەك — سىرعا بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
تابار — قازاق سوزىنە تاپ + ار ەسىمشە جۇرناعى جالعانىپ جاڭالعان ءسوز، ياعني بالا ءبىلىمدى بولسىن دەپ قويىلادى.
تابىلعان — بالاسى ولگەن ۇيدە دۇنيەگە جاڭادان كەلگەن سابيگە جوعالعانى تابىلدى دەپ وسىلايشا ات بەرىلگەن. كەيدە تابىلعان دا دەپ قويا بەرەدى.
تازابەك — ناعىز مىقتى، بەرىك ادام، ناعىز بەك.
تايبەك — تايعا مىنگەندە قۇلامايتىن، جىعىلمايتىن، مىقتى بەرىك وتىراتىن بالا بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم. ەركەلەتىپ قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى -تايجان.
تايلاق — بوتادان ۇلكەن ءبىر جاسار تۇيە اتاۋى. تۇيە مالىنىڭ اتاۋىنان قويىلعان ەسىمدەر ەرتەدە كوپ قويىلىپ وتىرعان.
تايماس — ومىردە العان ءوز باعىتىنان، العا قويعان ماقساتىنان قايتپاس بالا.
تايشىق — تيبەت تىلىنەن بۇل ەسىم كونە تۇركى تىلدەرىندە دارەجە رەتىندە قولدانىلعان تيبەتتىڭ تايشي ءسوزى.
تالجان — تال، وزەن بويىندا وسەتىن ءساندى، نازىك، ءيىلىپ تۇراتىن اعاشتىڭ ءبىر ءتۇرى، قوسىمشا – جان.
تالماس — ارىماس، شارشاماس (ادام).
تانا — اقىقتان جاسالعان ۇلكەن جالتىراۋىق تۇيمە.
تاناباي — قازاقتىڭ ءسوزى تانا — ەكى جاسار باسپاق + باي. سيىر مالى اتاۋىنان قويىلعان ەسىمدەر كوپ بولعان. سينونيمدەرى — بۇكا، بۇقاباي، وگىزباي، سيىرباي، بۇزاۋشى جانە ت. ب.
تاڭات — تاڭ اتقان كەزدە تۋعان بالاعا ەرتەدە وسىنداي ات بەرگەن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — تاڭاتقان، تاڭاتار.
تاڭبول — اتا-انانىڭ ساۋلەسى، ماندايىنداعى جارىعى، باقىتى بولسىن دەگەن نيەتپەن قويىلعان ەسىم.
تاڭسىقباي — ۇل بالاعا ابدەن تاڭسىق، قۇمار بوپ جۇرگەندە تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.
تاسبولات — تاس پەن بولاتتاي مىقتى، ءومىرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
تاسەمەن — تاسقا شىققان ەمەندەي مىقتى بوپ، ۇزاق جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
تاسقىن — بالا ءومىرى تاسقىنداي بوپ ءوتسىن دەگەن ماندەگى ەسىم.
تاستاي — بالا تاس سياقتى مىقتى، ماڭگىلىك بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
تاستەمىر — اتا-انا تاراپىنان بالانىڭ ءومىرلى بولۋىن، تاس پەن تەمىردەي مىقتى، بەرىك بولۋىن تىلەپ قويىلعان ەسىم.
تاستۇلەك — مىقتى ۇرپاق، جەتكىنشەك.
تاتۋباي — باقىتتى، تىنىش، بەيبىت ءومىر ءسۇرۋشى (ادام).
تاۋ — شىڭ، اسقار، زاڭعار. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — تاۋباي، تاۋجان، تاۋمان. قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى – تاۋان.
تاۋاسات — ءومىردىڭ ەڭ قيىن اسۋلارىنان اسا الاتىن دەگەن ماندەگى ەسىم.
تاربيە — اراب تىلىنەن – ءتارتىپ، اۋىسپالى ماعىناسى ۇلگى – ونەگە.
ءتاتتىباي — ءتاتتى، اۋىسپالى ماعىناسى تويىمدى، ءقادىرلى.
تاۋەكەل — تاۋەك + كال — باتىلدىڭ، بەل بايلاعاندىق.
ءتاۋىر — جاقسى، وڭدى.
تەمىر — بالا ءومىرى تەمىردەي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — تيمۋر.
تەمىربولات — بالا تەمىردەي مىقتى، بەرىك بولادى دەگەن سەنىممەن قويىلعان ەسىم.
تەمىرقان — تەمىر سياقتى مىقتى حان. ءسينونيمى — حانتەمىر.
تەمىرلان — تەمىر + قوسىمشا لان
تەمىرتاس — تەمىر مەن تاستاي مىقتى، بەرىك.
تەمىرتۇلەك — تەمىر + تۇلەك. ءسينونيمى — تاستۇلەك، ياعني جەتكىنشەك، ءوسپىرىم.
تەڭدىك — بوستاندىق، ەركىندىك، تەڭ قۇقىقتىق.
تەڭىزباي — بايلىعى تەڭىزدەي شالقىعان داۋلەتتى ادام.
تيەس — ءتيىستى، تيەسىلى، قاتىستى.
تياناق — تىرەك، تۇراق، تاباندىلىق.
تىلەگەن — تىلەپ، سۇراپ العان بالا.
تىلەك — ماقسات، ارمان، نيەت، وي. بۇل ەسىم كوبىنە ۇل بالانىڭ ءبولۋىن ارمانداپ جۇرگەن اتا-انالار تاراپىنان قويىلادى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — تىلەبالدى، تىلەپبەرگەن، تىلەپبەردى، تىلەكباي، تىلەۋباي، تىلەكمەت.
تىلەمىس — تىلە — سۇراۋ، قالاۋ ءمىس — كونەجۇرناق، كازىرگى كەزدەگى عان=گەن جۇرناعىنا سايكەس. تىلەپ العان، سۇراپ العان دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
توعىزاق — ءارتۇرلى باقىتسىز سەبەپتەردەن ساقتاۋ ماقساتىمەن ءوز بالالارىن اتا-انالاردىڭ ساتىپ الۋ عۇرپى مەن تولەم اقىسىنا توعىز ءتۇرلى زات بەرىلەدى دە، ءونداي بالاعا ادەتتە توعىزاق نەمەسە ساتىپالدى دەگەن ات ءقويادى.
توعىزباي — بۇل ەسىمنىڭ دە قويىلۋ سىرى سول توعىزاقپەن تىعىز بايلانىستى.
توقسانباي — توقسان + باي؛ بۇل ەسىم بالا توقسان جاسقا كەلسىن دەگەن تىلەكپەن بىرگە ونىڭ اكەسى توقسان جاسقا كەلگەندە تۋعاندىقتان دا قويىلعان.
توقتار — ۇل بالا تۇراقتاماي ولە بەرگەن سەميادا ەرتە كەزدە ىرىم جاساپ، بالا توقتاسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم. ولار ءتۇرلى تۇلعادا كويىلىپ وتىرعان: توقتاسىن، توقتامىس، تۇرسىن، تۇربەك، تۇرعامبەك، تۇرعان، تۇرسىنبەك ت.ب. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — توقتارعالي، توقتارحان.
توقتىباي — ەرتەرەكتە توقتى ايى دەگەن اي اتى بولعان. ول قازىرگى ناۋرىز ايىنا سايكەس كەلگەن. مۇنداي ەسىم سول ايدا تۋىلعان بالاعا بەرىلىپ وتىرعان.
تولاعاي — ءداۋ، الىپ، قارا كۇشى مول بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
تولىبەك — ءۇي تولا بالا بوپ، ولار شەتىنەن بەك، اكىم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
تولىس — جەتىلە، وسە ءتۇس، ەر جەت.
تورعىن — ۇلبىرەگەن جۇقا جىبەكتىڭ ءبىر ءتۇرى.
توبەي — ۇلكەن، زور.
ءتولباي — ءۇي بالالى بولسىن، بالالار كوپ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ەركەلەتىپ ايتۋ تۇلعاسى — توكەن.
ءتولعوجا — تۇنعىش بالا وزىنەن كەيىنگى سالالاردىڭ ۇلكەنى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — ءتولجان.
تولەباي — بۇل ەسىم ولگەن بالادان كەيىنگى تۋعان بالاعا قويىلعان.
تۋعانباي — تۋعان + باي. باي بولىپ تۋعان.
تۇگەلباي — بالا شەكسىز باي، اۋقاتتى، ءالدى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم.
تۇلەك — جاس ءوسپىرىم، جەتكىنشەك.
تۇلكىباي — بالاعا ان اتىن قويۋ ءداستۇرى ەرتەدەن بار. باتىلدىق پەن ايباتتىلىقتى قالاسا ارىستان، قاسقىرباي، ءبورىباي، اقىلدىلىق پەن ايلاكەرلىكتى قالاسا تۇلكىباي دەپ ات قويعان.
تۇرگەنباي — تۇھگەن — جىلدام، تەز + باي.
تۇرعان — بەرىك تۇرىپ قالعان، توقتاعان.
تۇردىبەك — بالا كوپ جاساسىن، ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن دەپ قويىلعان ەسىم. دىبىستىڭ وزگەرۋ ءتۇرى — تۇرلىبەك.
تۇرمانجان — ەرتەدە كوشپەلى تۇرمىستا ەر-تۇرماننىڭ ماڭىزى اسا زور بولعان. سوندىقتان بالالارعا شەبەرلىكتى مەڭزەپ وسىلايشا ات قويىپ وتىرعان.
تۇرسىن — بالاسى تۇراقتاماعان سەميادا تۋعان بالاعا وسىنداي ەسىم بەرىلگەن.
تۇرسىنباي — ياعني كوپ، ۇزاق جاساسىن.
تۇرسىنبەك — ياعني ءومىرى بەرىك بولسىن.
تۇرسىنجان — جانى امان بولسىن، كوپ جاساسىن.
تۇياقباي — تۇياق — ۋاق مال، قوي-ەشكى؛ ۇرپاق، مۇرا. بۇل ەسىم بالا ۋاق مالعا باي بولسىن دەپ جانە اكەسى ەلگەننەن كەيىن تۋعان بالاعا اكەدەن قالعان ۇرپاك، ميراس بولسىن دەگەن ماعىنادا قويىلعان.
تىنالى — تىنىشتالدى، كوڭىل ورنىنا ءتۇستى، باسىلدى.
تىنىس — دەم؛ ءۇزىلىس، دامىل، تىنىم.
تىنىستان — دەم الۋ، دامىلداۋ.
ۇدەرباي — كوشىپ-قونۋ كەزىندە تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. تۇرلەرى — كوشەرباي، كوشىمباي، قونىسباي.
ۇلگىباي — بالا ونەگەلى، تاربيەلى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ۇستەم — باسىم، ارتىق.
ۇزاق — بۇل ەسىم بالانىڭ ءومىر جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جاسۇزاق، ءومىرزاق، بايۇزاق، مىڭجاسار، كوپجاسار.
ۇيىقباي — بۇل ەسىمنىڭ ءبىرىنشى سىڭارىنداعى ۋيىق ءسوزى جەرۇيىق دەگەن سەز تىركەسىندە عانا كەزدەسەدى. ماعىناسى — جەردىڭ جاقسىسى، ەڭ شۇرايلىسى + باي.
ۇلاس — جالعاس، سەلبەس.
ۇلىقبەك — ۇلى، زور + بەك.
حانگەلدى — ەر بالانىڭ مىقتى، كۇشتى، اتاقتى بولۋىن تىلەپ قويىلعان ەسىم. قىسقارتىپ-ەركەلەتە ايتىلاتىن ءتۇرى — قانىش.
شاجابەك — كونە قازاق ءسوزى شاجا — تاۋدىڭ باسى، شىڭ + بەك.
شامبىل — اششى ءدامدى وسىمدىك.
شامەل — ەلدىڭ جارىعى، جارقىراعان شامى بول دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
شامجان — شامشا جارقىراعان، اشىق ءجۇزدى، اق جارقىن ادام.
شاپاق — تاڭعى جارىق.
شارا — قازاق ەسىمى — كوزدىڭ ۇياسى، ويدىمى، كوزدىڭ اۋماق كولەمى؛ امال، ءادىس، ايلا.
شاتتىق — قۋانىش، كوڭىلدىلىك.
شاشۋباي — قازاق تىلىنەن الىنعان قولى اشىق جومارت، مىرزا بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
شەگە — بالا شەگەدەي مىقتى، بەرىك، تۇراقتى، ءومىرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
شەگەباي — بالانىن دەنساۋلىرى شەگەدەي بەرىك، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى — شەگەن.
شوقى — بيىك توبە، ءدوڭ؛ شىڭ. بۇلايشا ەسىم بەرۋ بالانىڭ مارتەبەسى، اتاعى جوعارى بولسىن دەگەن ويدان تۋسا كەرەك.
شوقىر — بالىقتىڭ ءبىر ءتۇرى.
شولپانباي — بالا تاڭعى جارىق جۇلدىز شولپانداي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
شومبال — زور، ءىرى، جۋان.
شورتانباي — شورتان بالىعى اتىنان قويىلعان ەسىم. بالا سۋدا ەركىن جۇزعەن بالىقتاي ومىردە دە ەركىن بولسىن دەپ قويىلعان.
شىعاناق — قۇرلىقپەن ۇشتاسقان سۋ كەڭىستىگى، ايلاق. بالا شىعاناقتا تۋعان سەبەپتى وسىنداي ەسىم بەرىلۋى مۇمكىن.
شىمىر — نىعىز، بەرىك، دەنەسى مىعىم؛ باتىل. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — شىمىرباي.
شىنار — قازاق تىلىنەن الىنعان — بيىك، تاۋ تەرەگى، شىنار اعاشى؛ جادىراقتى ءزاۋلىم بيىك اعاش؛ اۋىسپالى ماعىناسى كولجەتپەس بيىك، اسقاق.
شىنتەمىر — تەمىردەي مىقتى.
ىرىسالدىم ىرىستىڭ، باقىتتىڭ الدى. قازاق تۇڭعىش بالاعا ىرىستىڭ باستاۋى بولسىن دەپ وسىنداي ەسىم بەرگەن.
ىرىسبالا — باقىتتى، ىرىستى قىز بالا. سينونيمدەرى — ىرىسجان، ىرىسقان، ىرىسقالىم.
ىرىسبەك — باقىتتى بەك.
ابدۋللا (ارابشا) – قۇدايدىڭ ق ۇلى
اعزام – اسقار، بيىك
ازامات – باتىر، ەر
ازات – ەركىن، ەرىكتى
اززام – باتىل، تاباندى
ايبات (ارابشا) – قۇرمەتتى، ارىستاي ازامات
ايبار (كونە تۇرىكشە) – ايداي اسقاق
ايدان (كونە تۇركى ءتىلى) – قۋاتتى، ايبارلى؛ ايدىڭ ساۋلەسىندەي جارىق
ايدار – ايعا ۇقساس، ايداي ادەمى، اي سياقتى بيىك.
ايرات (موڭعول) – قىمباتتى، باعالى.
انزور (ارابشا) – كورەگەن، قىراعى، دانىشپان.
اڭسار – كومەكشى، جولسەرىك، قولداۋشى.
الان (كونە تۇركى ءتىلى) – كەڭ دارحان
الماز (كونە تۇركى ءتىلى) – قىمبات تاس
التان (كونە تۇركى ءتىلى) – شاپاق، راۋان، القىزىل شاپاق
الپان – باتىر، ەرجۇرەك
اران – سالقىنقاندى، بايسالدى
اسلان – جۇرەك جۇتقان، كوكجال
الفير (ارابشا) – اسقاق، بيىك، ورەسى بيىك
ارسەن (گرەكشە) – باتىل، ەرجۇرەك، جۇرەك جۇتقان
ارسلان (كونە تۇركى ءتىلى) – ارىستان
ارتۋر (كونە كەلت ءتىلى) – الىپ، قارۋلى، زور دەنەلى.
اساد (ارابشا) – ارىستان
اسحات – باقىتتى، ەڭ باقىتتى
اسقار – جاۋىنگەر، سارباز، ساردار
ابزال – ەڭ جاقسى، تاڭدامالى، اسا قۇرمەتتى
احمەد (ارابشا) – ماقتاۋلى، ايتۋلى، ماداققا لايىق. «مۇحاممەد» ەسىمىنىڭ قىسقارعان ءتۇرى.
اياس (كونە تۇركىشە) – اشىق اسپان، رياسىز، قالتقىسىز
ءادىل – تۋراشىل، ادىلەتتى
ادەپ (ارابشا) – تاربيەلى، سىپايى، بيازى، كورگەندى
ءازيز (عازيز) – ۇلى، قىمباتتى، قۇرمەتتى، اسا ءقادىرلى؛ اللانىڭ ۇلى ەسىمدەرىنىڭ ءبىرى
ءالياسقار (ارابشا) – ۇلى جاۋىنگەر؛ ەكى سوزدەن قۇرالعان – ءالي (ۇلى) جانە اسكەر (جاۋىنگەر، ساردار)
ءالي (اراب.) – اسقار، بيىك، ەڭسەلى.
ءالىم – عالىم، ءبىلىمپاز، ءبىلىمدار، بىلگىر.
ءالفينۇر (ارابشا) – «مىڭ ساۋلە» دەپ اۋدارسا بولادى
امان – ساپ-ساۋ، سالاۋاتتى
ءامين (ارابشا) – سەنىمدى، ادال، تۋراشىل، ادىلەتتى، شىنشىل
ءامىر – بيلەۋشى، جەتەكشى، بۇيرىق بەرۋشى.
انەس – قۋانىش، شاتتىق، كىشىپەيىل، اقكوڭىل
ءانۋار – شۋاقتى، كوركەم.
باگاۋتدين (ارابشا) – يمان نۇرى.
باعدات (پارسىشا) – جاراتۋشىنىڭ سىيى.
باعداسار (كونە تۇركىشە) – جارىق نۇرى
باكىر (ارابشا) – ەرتە، ءوسىمتال
باتۋ (باتىي) (موڭعولشا) – قۇندى، سەنىمدى، بەرىك
باحتيار (ارابشا، پارسىشا) – باقىتتى
باشار (ارابشا) – ادام.
بايازيت (كونە تۇركىشە) – ۇستەمدىك، باسىمدىق. وسمان يمپەرياسىنىڭ تانىمال بيلەۋشىسى بولعان ادام
بەك (كونە تۇركىشە) – سۇلتان، حاننىڭ ۇلى، قاعانات يەسى
بەكحان (كونە تۇركىشە) – باسشى، ەلباسى، ولكەباسشى
بولات – وتە بەرىك؛ بولات دەپ شام قالاسىندا سوعىلعان قۇرىش قىلىشتى اتاعان.
عاني (ارابشا) – باي، باقۋاتتى. اللانىڭ ۇلى ەسىمدەرىنىڭ ءبىرى.
عالىم (ءالىم) – ءبىلىمپاز، ءبىلىمدار
عامزات – العىر، قىراعى، سۇڭعىلا
عافۋر (ارابشا) – كەشىرىمشىل، مەيىرىمدى، مەيىربان. اللا ەسىمدەرىنىڭ ءبىرى.
عايار (ارابشا) – ەرجۇرەك، قايراتتى، ەر مىنەزدى
داليل (ارابشا) – ناقتى، ءجىبى ءتۇزۋ، شىنشىل ادام، سەنىمدى سەرىك
دامير – ارابشادان اۋدارعاندا ار-ۇيات، ار-وجدان دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى، كونە تۇرىكشە «تەمىردەي بەرىك، تەمىر» دەگەندى بىلدىرەدى.
دانيال (ارابشا) – قۇدايدىڭ سىيى، قۇدايعا جاقىن.
دەنيس (پارسىشا) – ءبىلىمدى، عىلىم جولىن قۋعان.
دانياز (ارابشا) – نيەت، قاجەت، مۇقتاجدىق
دانيار (پارسىشا) – اقىلدى، — ۋمنىي، زەردەلى، زەيىندى
داۋجان (كونە تۇركى ءتىلى) – قايىرىمدى، اقكوڭىل، پەيىلى كەڭ
دەميرەل (تۇركىشە) – تەمىر قول، تەمىر باسشى
دىنمۇحاممەد – مۇحاممەد پايعامباردىڭ ءدىنى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى
داۋلەت – بايلىق، باقىت
دايان (ارابشا) – تورەشى، قازى، بي
ديليار (پارسىشا) – جايدارى، اقجۇرەك، سەزىمتال
زابير (ارابشا) – قۋاتتى، كۇشتى، شىدامدى، ءتوزىمدى
زابيت (دوبيت) (ارابشا) – اسكەرباسى، ءتارتىپ، باقىلاۋشى
زايد (ارابشا) – وركەنى بيىك، ۇيرەنۋشى.
زاكي (ارابشا) – زەيىندى، زەرەك، دانا، قابىلەتتى
زاميل (ارابشا) – دوس، جولداس
زامين (پارسىشا) – نەگىزىن سالۋشى، باستاۋشى، رۋ باسى
زاريف (ارابشا) – ەركە، مەيىرىمدى، ادەمى سويلەيتىن، ءسوزتاپقىر
زامير – تاربيەلى، ار-نامىستى، ۇجداندى
زافار (زۋفار) (ارابشا) – جەڭىمپاز، جەتىستىككە جەتكەن
زيننات (ارابشا) – كەربەز، سۇلۋ
زيننۋر (ارابشا) – جارىق، نۇرلى
زيا (ارابشا) – نۇر، ءبىلىم نۇرى
زياد (اراب.) – ەرەسەك، جەتىلگەن، كەمەلدەنگەن
زيادا –يگى، مولشىلىق، بەرەكە
زۋباير (ارابشا) – كۇشتى، اقىلدى
ەلدار – مەملەكەت باسشىسى، ەلباسى، سۇلتان
ەلنار – ەلدىڭ نۇرى، ەلدىڭ جارىعى
ەلنۇر – جەردىڭ نۇرى، تۋعان ەل، وتان
ەلساف – بەكزات، مارتەبەلى، تازا
ەلحام – رۋحتانعان، شابىتتانعان، جىگەرلەنگەن
ءىلياس – عاجاپ، كەرەمەت
يمان – سەنىم، قۇلشىلىق
ينال (كونە تۇركى ءتىلى) – اريستوكرات، تەكتى، بيلەپ-توستەۋشى
ينار (كونە تۇركى ءتىلى) – سەنۋ، نانۋ
كامال (ارابشا) – كورەگەن، تولىسقان، جەتىلگەن
قامران (ارابشا) – قۇدىرەتتى، قۋاتتى، قارىمدى.
كارىم (ارابشا) – جومارت، ارداقتى، عيززات
قاسىم – ءادىل، قارا قىلدى قاق جارعان
كاۋسار – جۇماقتا اعىپ جاتقان بۇلاق، باق-داۋلەت
قاھارمان – باتىر، ەر
قۇدىرەت – كۇش، تىرەك، سۇيەنىش
اباي — قازاق ەسىمى، ەل اعاسى. اباي ەسىمىنىڭ ماعىناسى ءار ءتۇرلى: ابايلاعىش، بايقاعىش، ويشىل دەپ تۇسىنىگى بار. بۇل ەسىم ءقازىر حالىق اراسىندا ءجيى قويىلادى.
اعابەك — كونە تۇركى تىلىنەن الىنعان اعا+بەك. جاس جاعىنان نەمەسە لاۋازىم جاعىنان ۇلكەن، جوعارى بەك.
اعىن — اعىنى قاتتى، لەك، ەكپىن.
اداي — بالاپان. بالا، ءسابي، پەرزەنت دەگەن اۋىسپالى ماعىنا بەرەدى.
ادىرباي — ادىر، بيىك، ءدوڭ، قىر+باي.
اجاربەك — اجار — ادەمى، شىرايلى، كورىكتى، كەلىستى+بەك. ياعني اسا كورىكتى، وتە ادەمى، كەلبەتتى.
ءايادىل — اي+اراب تىلىنەن – ءادىل. ءادىل، ادال، شىنشىل.
ايبالا — اي سياقتى سۇلۋ، كوركەم بولسىن دەگەن تىلەكپەي قويىلعان ەسىم.
ايبار — ايبات، ايبىن. بۇل ەسىم سابيگە ايباتتى، ايبىندى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلادى. سىيلاپ، قۇرمەتتەپ ايتۋ ءتۇرى — اياعا، ايەكە، ەركەلەتىپ ايتۋ ءتۇرى — ايبارجان، ايكە، ايكەش، ايكەن.
ايباس — اي+باس، اي سياقتى اشىق، جارقىن ءجۇزدى ادام.
ايبات — ايبار، قاھار، ايبىن. بۇل ەسىم سابيگە باتىل ءارى باتىر، ايبىندى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلادى.
ايبەك — اي+بەك — بەرىك، مىقتى. ءسابي عۇمىرلى، بەدەلدى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ايبول — اي+بول — ايداي ايقىن، جارىق بول دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ايبولات — اي+بولات – بولادى — مەنىڭ ايىم بولادى.
ايبىن — ماعىناسى ايبار، ايبات، باتىلدىق.
ايعالي — اي+اراب تىلىنەن – عالي — بيىك، جوعارى. بالا ءاردايىم جوعارى مۇراتقا يە بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان بولسا كەرەك.
ايدان — اي+دان — قوسىمشا. بۇل ەسىم بالا ايدان دا جارىق، كوركەم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
ايدار — بالالاردىڭ توبەسىنە قويىلعان شاشى. ال ايدارلى ءسوزى «مىقتى، كۇشتى، زور» دەگەن ماعىنادا قولدانىلادى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ايدارحان، ايدارلى، سونداي-اق سينونيمدىك ەسىمدەر — كەكىل، تۇلىمحان.
ايدارحان — ايدار، اراب ءسوزى – حايدار + قازاق ءسوزى – حان، ياعني ارىستان، جاۋجۇرەك حان دەگەن ماعىنانى بەرەدى.
ايدوس — ايدىڭ دوسى.
ايدىن — ايبات، ايبىن، كاھار، كۇش-قۋات، ايقىن، اشىق، جارىق. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم – ايدىنعالي.
ايجاس — اي جانە جاس، قازاق سودەرىنەن جاسالعان بىرىككەن تۇلعالى ەسىم. ومىرگە جانا كەلگەن ءسابيدى جاڭا تۋعان جاس ايعا تەڭەپ قويىلعان ەسىم.
ايقىن — ايگىلى، بەلگىلى، ناقتى.
ايماعامبەت — اي+اراب ءسوزى موحامماد — ماقتاۋلى. ايتماقامبەت، ايمۋحامبەت دەپ تە ايتىلا بەرەدى. قىسقارعان ءتۇرى — ايماعان، ايمات.
ايماق — ولكە، قيىر، اتىراپ، اينالا، ماڭاي، توڭىرەك.
ايمۇرات — اراب ءسوزى موراد – ماقسات، تىلەك. اي سياقتى ايقىن، جارىق تىلەگىم، ماقساتىم دەگەن نيەتپەن قويىلعان ەسىم.
اينابەك — بىرىككەن قازاق سوزدەرى اينا + بەك. پاكتىكتىڭ، تازالىقتىڭ، ادالدىق پەن شىنايىلىقتىڭ بەينەسى.
ايساۋىت — اي جانە ساۋىت قازاق سوزدەرىنەن بىرىككەن كونە ەسىم. ايداي ايقىن، اي سياقتى جارقىراپ ماڭگى تۇرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
ايسۇگىر — اي جانە سۇگىر — اسكەر، جاۋىنگەر سوزدەرىنەن جاسالعان كونە ەسىم.
ايتان — قازاق سوزدەرنەن بىرىككەن اي+تان. تاڭ ءسوزىنىڭ دىبىستىق تۇرعىدان وزگەرگەن نۇسقاسى، ياعني جارىق، جارقىراعان اي.
ايتۋار — قازاق اي جانە تۋار سوزدەرى ارقىلى جاسالعان ەسىم. بالاعا باقىت، ىرىس تىلەۋگە بايلانىستى قويىلىپ وتىرعان.
ايتۋعان — اي تۋعان مەزگىلدە دۇنيەگە كەلگەن بالاعا وسىلاي ات بەرىلگەن.
ايشۋاق — اي سياقتى ساۋلەلى، جارىق، كوڭىلى شۋاقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
اقبولات — اق+يران سوزىنەن بولات قۇرىش. بالا ساف قۇرىشتاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
اقەدىل — وزەن اتىنا بايلانىستى قويىلعان ەسىم. مۇنداي ەسىمدەر ادەتتە بالا وزەن جاعاسىندا تۋعان اعدايدا قويىلعان.
اققوزى — قوزى سياقتى سۇيكىمدى، ادەمى، كوركەم بولسىن دەپ، قوزىعا بالاپ قويىلعان ەسىم.
اقپانبەت — اقپان — فيەۆرال ايىنىڭ قازاقشا اتى؛ بەت كىسى اتتارىنا قوسىلاتىن قوسىمشا. اقپاندا تۋىلعان بالاعا وسىنداي ات قويىلعان.
اقتاڭ — ەرتەدە تاڭ اتىپ كەلە جاتقاندا تۋعان بالاعا وسىنداي ەسىم بەرىلگەن.
اقىلبەك — اقىلدى، سەرگەك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
اقىنجان — بالا اقىن بولسىن، اقىنجاندى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
الدان — بالا اتا-اناعا الدانىش، جۇبانىش بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم؛ بالانىڭ الدى، تۇڭعىشى. الدانازار دەگەن تولىق ەسىمنىڭ ەركەلەتە قىسكارتىپ ايتىلعان ءتۇرى.
الپامىس — الىپ — قازاق تىلىندە ءداۋ، دوكەي، زور. مامىش — باتىر.
التىنبەك — قازاق سوزدەرى التىن+بەك. بالا التىن سياقتى ادەمى ءارى ءومىرى مىقتى، بەرىك بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
اڭساعان — ساعىنعان، زارىققان. بۇل ەسىم بالاسى بولماي جۇرگەن سەمبيانىڭ بالا كورگەندە قويعان ەسىمى.
ارقات — كۇشتى، مىقتى بول دەگەن ماعىناداعى ەسىم.
ارىن — قارقىن، ەكپىن، جىگەر. بىرىككەن تۇلعالار — ارىنباي، ارىنبەك.
اقباي — اق جانە باي سوزدەرىنەن جاسالعان بىرىككەن تۇلعالى ەسىم. بۇل ەسىم بالا ادال، اك نيەتتى بولسىن دەگەن نيەتپىەن قويىلعان.
اقبولات — اق+يران سوزىنەن بولات قۇرىش. بالا ساف قۇرىشتاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
اقبوتا — بالا اپپاق بوتا سياقتى بولعان سوڭ ۇقساتۋ ماقساتىمەن قويىلعان ەسىم.
اقەدىل — وزەن اتىنا بايلانىستى قويىلعان ەسىم. مۇنداي ەسىمدەر ادەتتە بالا وزەن جاعاسىندا تۋعان اعدايدا قويىلعان.
اقجول — ومىرگە العان باعىتى، اشىق، ايقىن، جولى سارا، تازا دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
اقزيا — اق جانە اراب تىلىنەن الىنعان زيا – جارىق، ساۋلە، اراي.
اققال — اق جانە تاجىك تىلىنەن الىنعان حول – بەتكە شىققان مەن. بەتىندە ياكي دەنەسىندە قالى بار بالالارعا وسىنداي ات قويعان. تۇرلەرى — ءقالبيبى، قالتۇرعان، ت. ب.
اققوجا — اق — تازا، ادال، نەمەسە اراب تىلىنەن حاك — اكىم، ءامىر. قوجا اراب تىلىنەنحودجا — مىرزا، ۇيرەتۋشى، يە. ادال ۇيرەتۋشى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
اققوزى — قوزى سياقتى سۇيكىمدى، ادەمى، كوركەم بولسىن دەپ، قوزىعا بالاپ قويىلعان ەسىم.
اقپانبەت — اقپان-فيەۆرال ايىنىڭ قازاقشا اتى؛ بەت كىسى اتتارىنا قوسىلاتىن قوسىمشا. اقپاندا تۋىلعان بالاعا وسىنداي ات قويىلعان.
اقسۇلتان — ەسىم قۇرامىنداعى اق ارابتىڭ حاق «اكىم، ءامىر» ءسوزىنىڭ تىلىمىزدەگى وزگەرگەن نۇسقاسى. السۇلتان ارابتىڭ سولتان «اكىم، بيلەۋشى، مەملەكەت باسشىسى» دەگەن ءسوزى.
اقتاماق — بەينەلەۋ تۇرىندە قويىلعان ەسىم.
اقتاڭ — ەرتەدە تاڭ اتىپ كەلە جاتقاندا تۋعان بالاعا وسىنداي ەسىم بەرىلگەن.
اقتىلەك — بالا باقىتتى بولسىن، اتا-انانىڭ اق نيەت، تىلەگى ورىندالسىن، دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم.
اقىلبەك — اقىلدى، سەرگەك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
اقىن — يران تىلىنەن الىنعان اقۋن — ولەڭ شىعارۋشى، جىرشى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ورازاقىن، ءالاقىن، نۇراقىن، باياقىن، تۇرداقىن.
اقىنجان — بالا اقىن بولسىن، اقىنجاندى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
الاي — وترياد، ءبولىم، روتا، باتالون، پولك.
الاۋ — شىمقاي قىزىل ءتۇس.
العا — بالانىڭ كەلەشەگى زور بولسىن، ومىردە الدا ءجۇرسىن دەگەن تىلەكپەن بەرىلگەن ەسىم. العاتاي دەگەن دە ەسىم بار.
العىر — وجەت، ەرجۇرەك.
الدان — بالا اتا-اناعا الدانىش، جۇبانىش بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم؛ بالانىڭ الدى، تۇڭعىشى. الدانازار دەگەن تولىق ەسىمنىڭ ەركەلەتە قىسكارتىپ ايتىلعان ءتۇرى.
الدار — قۋ، ايلاكەر. بۇل — حالىق اۋىز ادەبيەتىندەگى ايلاكەر كەيىپكەر الدار كوسەنىڭ ەسىمى.
القا — اسىل تاستاردان، مارجاننان تىزىلگەن مويىنعا تاعاتىن مونشاق. وعان گۇل ءسوزى قوسىلىپ جاڭا ەسىم جاسالادى. ماسەلەن، القاگۇل.
الپامىس — الىپ — قازاق تىلىندە ءداۋ، دوكەي، زور. مامىش — باتىر.
الپار — الىپ — باتىر، ار — ەر ءسوزىنىڭ كونە تۇركى تىلدەرىندەگى جۋان ايتىلۋى. ياعني باتىر ادام، ەر كىسى.
الپىسباي — بۇل بالانىڭ اكەسى نە شەشەسى الپىس جاسقا تولعاندا تۋعاندىقتان قويىلعان ەسىم.
التىباي — ساۋساعى نەمەسە باشپايى التاۋ بوپ تۋعان ەر بالالارعا ەرتەدە وسىلاي ات بەرىلگەن.
التىنبەك — التىن+بەك. بالا التىن سياقتى ادەمى ءارى ءومىرى مىقتى، بەرىك بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
التىنسارى — قازاق سوزدەرى التىن + سارى. بالا قىمباتتى، قادىرمەندى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
امان — ساۋ، ەسەن، سالامات. بۇعان گۇل، عايشا، بالا سياقتى سوزدەر قوسىلىپ: امانگۇل، امانعايشا، امانبالا سياقتى بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر جاسالادى.
اڭساعان — قازاق تىلىنەن الىنعان ساعىنعان، زارىققان. بۇل ەسىم بالاسى بولماي جۇرگەن سەمبيانىڭ بالا كورگەندە قويعان ەسىمى.
اڭسار — ساعىناتىن، زارىعاتىن.
اپپاق — اسا اق، ءاپپاق، ساف تازا، كىرشىكسىز.
ارالباي — ارال تەڭىزى جاعاسىندا تۋعان بالاعا بەرىلگەن ەسىم.
اربەك — ار-ۇياتى كۇشتى، نامىسى بار دەگەن ماعىناسى بار.
اربول — وتانىڭنىڭ، اتا- اناڭنىڭ نامىسىن قورعاۋشى بول دەگەن ماعىناداعى ەسىم. ءسينونيمى — اردان.
ارداق — قۇرمەت، ءقادىر.
ارقات — قازاق تىلىنەن الىنعان كۇشتى، مىقتى بول دەگەن ماعىناداعى ەسىم.
ارنا — ءبىر ادامعا باعىشتاۋ، ارنايى قويۋ.
ارتىق — بارىنەن جوعارى، قۇندى، قىمبات، ەرەكشە. بىرىككەن تۇلعالار — ارتىقباي، ارتىققالي.
ارىن — قارقىن، ەكپىن، جىگەر. بىرىككەن تۇلعالار — ارىنباي، ارىنبەك.
ارىندىق — قارقىندىلىق، ەكپىندىلىك، جىگەرلىلىك.
ارىسباي — ارىس وزەنى اتىنان قويىلعان ەسىم.
ارىستان — قازاق تىلىنەن الىنعان ەسىم باتىلدىق پەن باتىرلىق بەينەسى رەتىندە قويىلادى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ارىستانبەك، ارىستانعالي، ارىستانباي.
اسىلجان — اسىل جانە جان سوزدەرىنەن – مارتەبەلى، يىگى جاندى قىز بولسىن دەگەن ماعىناسىن بىلدىرەدى.
اتامۇرات — اتانىن مۇراتى، ماقساتى.
ءابىلقان — حان — ءامىرشى. ءامىرشىنىڭ اكەسى دەگەن ماعىنا بەرەدى.
ءاجىباي — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن ءاجى — اعا + باي. بۇل ءاجى ءسوزى بىرىككەن تۇلعالى كىسى ەسىمدەرىنىڭ قۇرامىندا قولدانىلىپ، كەيدە قاجى، ءاجى تۇرىندە ءجيى كەزدەسەدى. ونداي بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — اجىبەك، ءاجىعالي، اجىگەرەي، اجىمۇكامبەت. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ تۇلعالارى — اجىكەن، ءاجتاي، اجىك.
باعلان — قازاق تىلىنەن – ەرتە تۋىپ، جەتىلگەن قوزى. اۋىسپالى ماعىنا – جايناعان جاس.
باي — بۇل ءسوز تۇركى حالىقتارى تىلىندە مال-دۇنيەسى مول، اۋقاتتى، ءالدى ادام دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
بايارىستان — ارىستان سياقتى باتىل، ەر جۇرەك بالاعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
باياحمەت — قازاقتىڭ ءسوزى باي + اراب ءسوزى – احمەت. ماقتاۋعا لايىق.
بايباقتى — دۇنيەگە، ومىرگە باي ادام، ەر بالا كەلەدى دەپ كۇتتى، ۇمىتتەندى دەگەن ماعىنالى ەسىم.
بايبارىس، بەيبارىس — بۇل تۇرىكمەن، تاتار، قازاق، قىرعىز تىلدەردەگى ەسكى ەسىم. بارىس ەرتەدەگى تۇركىلەردىڭ جىل ساناۋىنداعى ءۇشىنشى جىل اتى، سول جىلى تۋعان بالاعا وسىنداي ات قويىلعان.
بايبەك — بالا مىقتى، باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
بايبول — بالا اۋقاتتى، باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بايبولدى — مۇنداي ەسىم، ادەتتە، كوپ بالالى ءۇيدىن بالاسىنا قويىلىپ وتىرعان.
ءبايبورى — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن ءبورى-قاسقىر. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءبورىباي، قاسقىرباي.
بايعالي — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + اراب ءسوزى عالي — بيىك، جوعارى. وتە باي ادام دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
بايعاني — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + اراب ءسوزى عاني — داۋلەتتى، اۋقاتتى، ادام.
بايعوجا — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + يران ءسوزى حودجا – قوجايىن، مىرزا، ۇستاز.
بايجان — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + تاجىك تىلىنەن الىنعان دجون، ۇيدە بالا كوپ ءبولسىن، ادام سانى كوبەيسىن، وسە بەرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ءتۇرى — جانباي.
بايقوشقار — بالا ۇرپاققا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعانى اڭعارىلادى.
بايقۇتتى — باقىتتى باي دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم. ءتۇرى — قۇتتىباي.
بايماعامبەت — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + يران تىلىنەن الىنعان ماعامبەت. اتاقتى، داڭقتى، اتاعى جايىلعان. ەركەلەتىپ ايتۋ تۇلعالارى — بايكەن، باكەن، بايكەش.
بايمان — قازاق تىلىنەن الىنعان باي + تاجىك تىلىنەن الىنعان مان — ادام، كىسى، ياعني باي ادام، داۋلەتتى كىسى. تۇرلەرى — بايمەن، بايمەن.
بايسال — سابىرلىلىق، تىنىشتىق، تاباندىلىق.
بايسان — بىرىككەن تۇلعالى ەسىم. اۋىسپالى ماعىناسى ەسەبى جوق، قيساپسىز. ءتۇرى — سانسىزباي.
بايسەركە — باي + سەركە، ءتۇرى — سەركەباي.
بايتاق — ۇشى-قيىرى جوق كەڭ، شەكسىز؛ شامادان تىس كوپ، وتە مول.
بايتاس — ادام ومىرىندەگى باقىت پەن بايلىق تاستاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بايتەمىر — بالانىڭ ومىرىندەگى بايلىعى مەن باقىتى تەمىردەي مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بايتۋ — بالا باي بوپ تۋدى، ومىرگە باي بوپ كەلدى دەگەن ماعىنادا قويىلعان ەسىم.
بايتۇر — باقىتتى ءومىر ءسۇر، ومىرىندە مولشىلىق-بەرەكە بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بالعابەك — بالعا + بەك، بالا بالعاداي مىقتى، بەرىك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بالقى — ەلجىرەۋ، ناساتتانۋ. بىرىككەن تۇلعالى ءتۇرى — بالقىبەك.
بالتا — بالا وتكىر، قايتپاس-قايسار باتىل، مىقتى بولسىن دەگەن نيەتپەن قويىلعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — بالتاباي،
بارجاقسى — بارلىعى ويداعىداي، كونىلدەگىدەي دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
بارلىباي — قازاقتىڭ ءسوزى بار، ۇلكەن، زور + قوسىمشا لى + باي؛ داۋلەتتى، باي ادام.
بارىس — جولبارىس تۇقىمداس جىرتقىش اڭ؛ كونە، ون ەكى مۇشەل جىل اتىنىن ءۇشىنشى اتى.
باستاۋباي — باستاۋ + باي، باستاۋداي ءموپ-مولدىر، تازا ادام بوپ ءوسسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
باسىم — كۇشى، ءبىلىمى باسقادان ارتىق، مول، باسىم بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
باتسايى — جولاقتى جىبەك ماتا.
باتىر — قازاق تىلىنەن الىنعان كاھارمان – باتىل، ەر جۇرەك.
باتىربەك — باتىر + بەك، مىقتى، كۇشتى باتىر. ءتۇرى — بەكباتىر.
باتىرقان — ءارى باتىر ءارى حان بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان كونە ەسىم.
باتىرلان — وجەتتەنۋ، ەر جۇرەكتەنە ءتۇسۋ.
باۋبەك — ءومىر-جاسى ۇزاق، ءومىرلى بولسىن، تاباندى جىگىت بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — بەكباۋ.
باۋىرجان — اعايىنعا، تۋعان-تۋىسقا جان-تانىمەن بەرىلسىن، جانىنداي جاقسى كورسىن، باۋىرمال بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بايان — كونە تۇركى، موڭعول تىلدەرىنە ورتاق «مىقتى»، «زور»، «باي» ماعىنالى ءسوز. اراب تىلىنەن ۆايان — ايقىن، اشىق، تۇسىنىك، انىقتاما، حابارلاما.
باياندى — تۇراقتى، تاباندى.
بەگايدار — قازاقتىڭ سوزدەردەن بەك — مىقتى، كۇشتى + ايدار — بالالاردىڭ توبەسىنە ءقويىلاتىن ءبىر شوك شاش. اراب تىلىنەن الىنعان ايدار — حايدار — ارىستان دەگەن ءسوزىنىڭ وزگەرگەن ءتۇرى.
بەگەش — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن، ەسكى قازاق تىلدەرىندە ۆەداس — حان ۇلى دەگەن ماعىنادا ايتىلعان.
بەدەلباي — داڭققا، اتاققا، ابىرويعا باي دەگەن ماعىنانى بەرەدى.
بەكەي — بەكەم بول، مىقتى بول.
بەكجاسار — بالا ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — كوپجاسار.
بەكىن — مىقتى بول، بەكەم بول دەگەن ماندەگى ەسىم.
بەكبولات — بەك + بولات. بالا مىقتى بولادى، بولاتتاي بەرىك، ءومىر-جاسى ۇزاق، بولىپ، كوپ جاسايدى دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ تۇرلەرى — بەكەن، بەكەت.
بەككەلدى — ومىرگە بەرىك، مىقتى بوپ كەلدى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
بەكلان — بەك — بەرىك، بەكىم + قوسىمشا لان، مىقتى، بەكەم.
بەكنار — بەك — وتە، اسىرە + يران تىلىنەن الىنعان نار — تىرشىلىك كۇشى، قۋات.
بەكسۇلتان — قازاق تىلىنەن الىنعان سۇلتان — بيلەۋشى اكىم. ءسينونيمى — سۇلتانبەك.
بەكتەمىر — بالا تەمىردەي مىقتى، بەرىك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بەكتەمىس — بەكتە — بەكىتۋ، مىقتى ۇستاۋ. بۇل بەكتۇرعان دەگەن ەسىمنىڭ ءسينونيمى بولىپ تابىلادى.
بەكتەن — مىقتى بول، بەرىك بول دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.
بەكتىلەۋ — قازاق تىلىنەن الىنعان بەك – وتە + تىلەۋ — تىلەك. ءتۇرى — وتەتىلەۋ.
بەكتۇر — بۇل ەسىم بالا ءومىرلى، تۇراقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. ءتۇرى — تۇربەك. ەركەلەتىپ ايتىلاتىن ءتۇرى — بەكەن.
بەكتۇرعان — بالا ومىردە ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن، تۇراقتاپ قالسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. ءتۇرى — تۇرعانبەك.
بەكتۇرسىن — بۇل ەسىم دە بالانىڭ جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
بەلاسار — تىرەك، كۇش.
بەلاسىل — ەڭ قىمبات، ناعىز مىقتى تايانىش، سۇيەنىش دەگەن ماندەگى ەسىم.
بەلبەردى — بەل+بەردى، ومىرگە تايانىش، سۇيەنىش بەردى، ەر بالا بەردى دەگەن ماندەگى ەسىم.
بەلگىباي — بەلگى – كونە تۇركى تىلىندە دانا، دانىشپان دەگەن ءسوز. سينونيمدەرى — نىسانباي، نىشانباي.
بەلەس — اسۋ، شوقى.
بەرگەن — ەر بالا تۋدى دەگەن ماعىناداعى ەسىم.
بەردەن — بەر+قوسىمشا دەن.
بەردى — سىيلادى، تارتۋ ەتتى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — بەردىباي.
بەرەكە — ىرىس، مولشىلىق، قۇت. ءتۇرى — بەرەكەت.
بەرەن — اسىل قۇرىش.
بەرجان — بەر + جان – جانىن بەرەتىن، ەشتەنە ايامايتىن ادام دەگەن ماعىنالى ەسىم.
بەرىك — مىقتى، بەكەم، بەركىن، تاباندى، تۇراقتى.
بەركىن — بەرىك، مىقتى بول ءسوزىنىن قىسقاشا تۇلعاسى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — بەركىنباي.
بەرنار — بەر+نار – كۇشتى، مىقتى. بالا كۇشتى، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلسا كەرەك.
بەسباي — بالاعا ءۇشباي، بەسباي، جەتىباي، توعىزباي دەپ ەسىم بەرۋ بەلگىلى ءبىر ىرىممەن بايلانىستى بولعان.
بيباتىر — قازاق تىلىنەن الىنعان بي+باتىر.
بيدايبەك — بالا استىققا كەنەلسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلىپ وتىرعان.
بيجان — بيلىك، ۇستەمدىك، اكىمدىك جۇرگىزۋشى ادام.
بيرجان — اتاقتى ءبىرجان سالدىڭ قۇرمەتىنە ءجيى قويىلاتىن ەسىم. ماعىناسى — جالعىز، جالقى تۋعان ادام.
بوزداق — جاس جىگىت، بوزبالا. تۇرلەرى — بوزجان، بوزجىگىت. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى — بوزتاي.
بولاتجان — بولاتتاي بەرىك، مىقتى ادام دەگەن ماعىنا بەرەدى.
بولاتقوجا — مىقتى قوجايىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
بولعان — كەمەلىنە كەلىپ تولعان، جەتىلگەن، كەنەلگەن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.
بولعانباي — كەمەلىنە كەلىپ، تولىپ جەتىلگەن، كەنەلگەن باي ادام دەگەن ماعىنالى ەسىم.
بولسىنبەك — قۇرىشتاي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
بوران — بالا قاتۋلى، باتىل ەر بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بورانعازى — ىزعارلى، قاھارلى جاۋىنگەر، اسكەر دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.
بوجەي — دانا، دانىشپان.
بولەباي — تۋىستىق اتاۋمەن بايلانىستى قويىلعان ەسىم، شەشەلەرى تۋىس بالالار بولە بولادى.
بۇركىت — بۇركىت سياقتى العىر، قىران، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — بۇركىتباي، بۇركىتبەك.
بۇعىباي — بۇعىعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بۇلاباي — بۇلا — ەركىن، ەركە دەگەن ۇعىمدى بىلدىرەدى. ءسينونيمى —ەركەباي.
بۇلانباي — قازاق تىلىنەن الىنعان ءبۇلان — بۇعى تەكتەس اڭ.
بۇلدىباي — دۇنيەگە باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
بۇلقىش — ەسىمنىڭ ءتۇبىرى بۇلقى-جۇلقى، جۇلقىپ تارت — ش ەسىم قوسىمشاسى. قايراتتى، جىگەرلى، پىسىق، ەتى ءتىرى.
دابىل — ۇران، داڭق.
دابىس — اتاق، داڭق، داۋىس، ءۇن.
دايراباي — دايرا قازىرگى تىلىمىزدەگى داريا ءسوزىنىڭ ديالەكتىلىك فورماسى. ءسينونيمى — تەنىزباي.
دايىن — ءارقاشان ءازىر. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — دايىنباي.
دامىل — تىنىشتىق، بەيبىتشىلىك.
دانداي — ۇلى، زور.
دارا — قازاق تىلىنەن الىنعان ەرەكشە، وزگەشە، ياعني باسقادان ارتىق. ياعني بالا باسقادان ەرەكشە، ارتىق، اقىلدى يا سۇلۋ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
داراس — جەكە، ايرىقشا
دارىن — قازاق تىلىنەن — تالانت، كابىلەت.
دالبەك — بەكتىڭ، مىقتىنىڭ ناعىز دەگەن ماعىنالى ەسىم.
داۋبەك — ۇلكەن، كۇشتى دەگەن ماعىنالى ەسىم.
داۋىربەك — ءوز زامانىنىڭ، ءداۋىرىنىڭ مىقتىسى دەگەن ماندەگى ەسىم.
داۋلەن — ۇلكەن بولۋ، ەسەيۋ. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — داۋلەنحان.
داۋلەتباي — داۋلەتتى، اۋقاتتى.
دەمەۋ — قازاق تىلىنەن الىنعان قولداۋ، سۇيەۋ، كومەك كورسەتۋ.
دودان — ۇلكەن، زور.
دوسباي — دوسقا كەڭ، باي ادام دەگەن ماعىنادا.
دوسجان — ادال، تازا ادام.
دوسىم — جان سەرىگىم، جولداسىم.
دوسىمجان — مەنىڭ جان دوسىم دەگەن ماعىناداعى ەسىم.
دۋباي — اتاق-دانقى اسسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
دۋدار — بۇيرا شاش؛ شاشى بۇيرا بالالارعا وسىنداي ەسىم قويىلعان.
دۋمان — بالا ءومىرى قۋانىشقا تولى، كوڭىلدى، ساۋىق-سايراندى ءبولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ەگىزباي — بۇنداي ەسىمدەر ەگىز تۋگان بالالارعا قويىلىپ وتىرعان. ءسينونيمى — قوسجان.
ەگىزبەك — ەگىز تۋعان بالاعا قويىلاتىن ەسىم.
ەلامان — ەل-جۇرت جاۋدان امان، ساۋ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. سينونيمدەرى — تىنىشتىق، بەيبىت.
ەلبار — ەلگە، حالىققا قىزمەت ەتۋگە ءاردايىم بار، دايىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ەلباس — حالقىنا، ەلىنە باسشى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ەلبەك — ەلدىڭ مىقتىسى، ءوز حالقىنىڭ كاھارمان ۇلى.
ەلدار — ەلىن، وتانىن سۇيەتىن وتانشىل.
ەلدەس — ەلى، جەرى ءبىر دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ەلدوس — ەلدىڭ، حالىقتىڭ دوسى، ەلىن ءسۇيۋشى.
ەلەباي — بالا ەلەۋلى، جۇرت اۋزىندا اتاق-داڭقى شىعىپ جۇرەتىن كىسى بولسىن دەگەن ماعىنادا قويىلعان ەسىم. ءتۇرى — ەلە- بەك.
ەلەن — قۇرمەت-سىيعا بولەنۋ.
ەلەۋ — ەسكەرۋ، كوڭىل ءبولۋ، نازار اۋدارۋ؛ قۇرمەتتەۋ، سىيلاۋ.
ەلەۋباي — قۇرمەتتى، سىيلى، جۇرت نازارى تۇسكەن ازامات.
ەلجان — ەلدىڭ، حالىقتىڭ جانى، ماقتانىشى.
ەلجار — ەلدىڭ دوسى.
ەلجاس — ەلدىڭ ءۇمىتىن اقتايتىن جاس دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
ەلجاسار — ەلى، جۇرتى اراسىندا ۇزاق ءومىر سۇرەدى دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ەلىباي — ەلى سياقتى باي بولسىن دەگەن ماندەگى ەسىم.
ەلقام — ەلدىڭ مۇڭ-مۇقتاجىن، قامىن ويلايتىن ازامات بولسىن.
ەلمۇرات — ەلدىڭ مۇرات-ماقساتىن ورىنداۋعا ۇلەس قوساتىن ازامات بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ەلنازار — ەلدىڭ ىقىلاس، نازارىنا ىلىنگەن ازامات بولسىن دەگەن ماندەگى ەسىم.
ەلنار — ەلدىڭ سۇيىكتى ەر ازاماتى بولسىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ەلنۇر — ەلدىڭ نۇرى.
ەلتوق — ەلدىڭ كوڭىلى تويار ازامات بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
ەلشىباي — ەل حابارشىسى، جارشىسى، ەل اراسىنداعى تىنىشتىق ساقتاۋشى. ءسينونيمى — ەلشىبەك.
ەڭسەبەك — ءوي-ورىسى كەڭ، رۋحاني باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ەرالى — اسا باتىل، اسقان جۇرەكتى باتىر.
ەراسىل — اسا اياۋلى، ناعىز باتىر.
ەرباي — ناعىز باتىل، ەر جۇرەك ادام.
ەربالا — باتىل، ەر جۇرەك بالا.
ەرباتىر — ەر جۇرەك باتىل ادام، ناعىز باتىر.
ەربەك — مىقتى، كۇشتى، باتىر ادام.
ەربول — بالا باتىر، وجەت بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ەربولات — بالا باتىل، وجەت، باتىر بولادى دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
ەربوسىن، ەربولسىن — بالا باتىر، قاھارمان، ەرجۇرەك بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
ەربوتا — بالانى بوتاعا بالاپ قويىلعان ەسىم.
ەرگەش — الدىڭعىلاردىڭ سوڭىنان ەرۋشى، ءىزىن باسۋشى.
ەردەن — باتىر، ەر. موڭعول تىلىنەن الىنعان ەردەنە — قىمبات زات. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ەردەنباي، ەردەنبەك، ەردەنعالي.
ەردەناي — اي تۇلعالى باتىر.
ەرەن — اسقان، ەرەكشە، ايرىقشا.
ەرجان — باتىل، وجەت ادام، باتىر كىسى.
ەرجىگىت — ەرجۇرەك، باتىل جىگىت، ازامات.
ەرىك — تولىق ەركىندىك، بوستاندىق.
ەرىمبەت — سەنىمدى، مىقتى باتىرىم بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ەركەباي — ەركە بالا بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم. ەركەلەتە ايتىلاتىن ءتۇرى — ەركەش.
ەركەبولات — ايتقانىن ىستەتەتىن ەركە بالا بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ەركەبۇلان — ءبىر ءۇيدىڭ الپەشتەگەن اياۋلىسى، قاعۋ-سوعۋ كورمەگەن ەركە توتايى.
ەركىن — ءوز ىقتيارى، ەركى ەزىندە، ازات، باسى بوس، ەرىكتى. ەركىن ءسوزى قۇرامىندا كەلەتىن بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ەركىنباي، ەركىنبەك، ەركىنعالي، ەركىنجان، ەركىنتاي.
ەرلان — بالا باتىل بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ەرلەن — ەر، باتىر دەگەن ماندەگى ەسىم.
ەرلىك — باتىرلىق، باتىلدىق، ەر جۇرەكتىك.
ەرمان — ەرجۇرەك، باتىل ادام دەگەندى بىلدىرەدى.
ەرمات — ەر+مات — مامەت ەسىمىنىن قىسقارىپ وزگەرگەن ءتۇرى، ياعني ەرمات — ەرمامەت.
ەرمەك — الدانىش، جۇبانىش. ورتا جاستان اسقان اتا-انا وتباسىندا تۋعان بالاعا ەندىگى ەرمەگىم بولسىن دەپ قويىلاتىن ەسىم.
ەرنار — نار — حالىق ۇعىمىندا وتە شىدامدى، بەرىك، كۇشتى تۇيە. نار تۇلعالى باتىر بولسىن دەگەن ماعىنانى بەرەدى.
ەرسايىن — قازاق تىلىنەن الىنعان ەر + مونعول تىلىنەن الىنعان سايىن – جاقسى. ياعني ەڭ مىقتى، اسا جاقسى باتىر.
ەرتاي — قازاق تىلىنەن الىنعان ەر + تاي كىسى اتتارى قوسىمشاسى، ياعني ەر، باتىر، باتىل كىسى.
ەرتىلەس — ومىرگە كەلگەن بالا كەلەشەكتە باتىر بولسا ەكەن دەگەن تىلەكتەن قويىلعان ەسىم.
ەرتىس — كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن، ەرتىس وزەنى بويىندا تۋىلعان بالاعا قويىلعان ەسىم.
ەرتۋعان — ومىرگە باتىر، ەر جۇرەك بوپ كەلگەن.
ەرۋباي — قازاق تىلىنەن الىنعان ەر + ۋ – سوڭىنان ىلەسۋ + 6اي؛ سوڭىنان ەرەتىن بالالار كوپ بولسىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ەس — اقىل-ەس، اۋىسپالى ماعىناسى تىرەك، سۇيەنىش.
ەسباي — اقىل-ويعا باي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ەسباتىر — ەستىباتىر دەگەن ەسىمدەگى ءتى قوسىمشاسى ءتۇسىپ قالىپ، ەسباتىر بوپ كەتكەن. ەستى، اقىلدى باتىر بولسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.
ەسبەرگەن — جاراتقان اقىل، ەس بەرگەن دەگەن ماعىناداعى ەسىم. ءسينونيمى — ەسبەردى.
ەسبول — اقىلدى، سۇيەنىشىم بول، مەدەۋ بول دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ەسبولات — وسكەندە اقىل كوسادى، سۇيەنىش، مەدەۋ بولادى دەگەن ماعىنالى ەسىم.
ەسەي — قازاقتىڭ تىلىنەن الىنعان ءوسۋ، ەر جەتۋ، ۇلكەن بولۋ.
ەسەيجان — ساۋ-سالامات، امان تۋعان جان.
ەسەن — قازاق تىلىنەن – ساۋ-سالامات، امان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ەسەنامان، ەسەنالى، ەسەناي، ەسەنباي، ەسەنبول، ەسەنگەلدى جانە ت. ب.
ەسەناي — بالا دۇنيەگە امان-ساۋ كەلدى، اي دەگەن قۋانىشپەن بايلانىستى قويىلعان ەسىم.
ەسەنبەردى — امان-ەسەن، ساۋ-سالامات دۇنيەگە اكەلدى، بەردى.
ەسەنتەمىر — دەنساۋلىعى تەمىردەي مىقتى، امان-ساۋ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
ەسجان — ەستى، اقىلدى ادام.
ەسىل — ەسىل وزەنى بويىندا تۋعان سوڭ قويىلعان ەسىم.
ەسىلباي — ەسىل بويىندا تۋعان ەر بالا.
ەسىم — ات، اتاق، داڭق.
ەسىمبەك — قازاقتىڭ ەسىمى، اتى، داڭقى زور، مىقتى.
ەسىركە — اياۋ، جانى اشۋ، مۇسىركەۋ.
ەستىباي – قازاق ەسىمى اقىلدى، پاراساتتى.
جايدار — قازاق تىلىنەن الىنعان جايدارى — كوڭىلدى، اق جارقىن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — جايداربەك.
جايلاۋ — قازاق تىلىنەن الىنعان ءشوبى شۇيگىن، سونى، جازعى مال جايىلىمى.
جايناق — اشىق-جارقىن، جايدارى.
جايىق — ورال وزەنىنىڭ اتىنا بايلانىستى قويىلعان ەسىم.
جاقسىباي — كوپكە جاعىمدى، جۇرتقا سۇيكىمدى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. قىسقارتىپ-ەركەلەتە ايتۋ تۇلعاسى — جاكەي. ءسينونيمى — سادىباي.
جاقسىلىق — ادام بويىنداعى جاقسى قاسيەت، ىزگىلىك، قايىرىمدىلىق.
جالعاس — تىركەس، ۇشتاس، سەلبەس. بۇل ەسىم الدىڭعى بالالاردىڭ جالعاسى دەگەندى نەمەسە سودان كەيىن دە بالالار كوبەيىپ، جالعاسا بەرسىن دەگەن ۇعىمدا بەرىلگەن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جالعاسباي، جالعاسبەك، جالعاستۇر.
جالتىر — اپ-اشىك، جالتىراعان، جايناعان.
جالىن — كۇش-جىگەر، قايرات، قۋات.
جانات — ەڭ اسىل، كوركەم، كەرەمەت، راحات.
جانعوزى — قوزى سياقتى سۇيكىمدى بالا.
جانداي — اسا قىمبات، ءقادىرلى.
جاندار — جان بىتكەننىڭ دارىندىسى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جانداربەك، جاندارحان.
جانسال — جان بىتكەننىن سەرىسى، ەركەسى.
جاڭاباي — دۇنيەگە، ومىرگە جاڭا كەلگەن بالا.
جاپان — كەڭ جازىق قۇلان دالا. بالا ءوز ومىرىندە كەڭ پەيىلدى ادام بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
جارىق — ساۋلە، نۇر.
جانسال — جان بىتكەننىن سەرىسى، ەركەسى.
جانسۇلۋ — جان بىتكەننىڭ سۇلۋى، ادەمىسى، كوركەمى دەگەن ماعىنالى ەسىم.
جاڭاباي — دۇنيەگە، ومىرگە جاڭا كەلگەن بالا.
جاپان — كەڭ جازىق قۇلان دالا. بالا ءوز ومىرىندە كەڭ پەيىلدى ادام بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
جارىلقاسىن — قۇداي وڭداسىن، ءتاڭىر ەسىركەسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
جاسامىس — كوپتى كورگەن، ىسىلعان، تاجىريبەلى.
جاسقايرات — جاڭا قۋاتقا، قابىلەتكە يە بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
جاستالاپ — جاڭا تالاپقا ۇمتىلعان جاس بالا دەگەن ماعىناداعى ەسىم.
جاسۇزاق — بالانىڭ ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
جاسۇلان — جاس جىگىت، جاس ازامات دەگەن ماندەگى ەسىم.
جاسىباي — بالانىڭ ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
جايالاۋباي — جايلاۋ سياقتى كەڭ، جايلى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — جايلاۋبەك.
جاردەم — كومەك، تىرەك، سۇيەنىش.
جەمىسبەك — بالا ەرجەتكەندە اتا-انانىڭ ەڭبەگىن اقتاپ، جەمىسىن جەگىزەتىن بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
جەڭىس — جەڭىسكە يە بولۋ، جەڭۋ. ۇلى وتان سورىسى اياقتالىپ، گيتلەرلىك ءفاشيزمدى جەڭگەن كۇنى تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. كۇردەلى تۇلعالى ەسىم — جەنىسبەك.
جەتەس — اقىل-ويى وزىنە جەتكىلىكتى، اقىلدى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
جەتىباي — ەرتە كەزدە 3، 7، 9 ساندارى كيەلى سانالعان، سوعان بايلانىستى ەر بالانىڭ ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن دەگەن تىلەكپەن وسىنداي ەسىمدەر ءجيى قويىلعان. قىسقارتا ايتىلۋ ءتۇرى — جەتەن.
جەتىگەن — استرونوميا تەرميننەن الىنعان – اسپان جۇلدىزىنىڭ ءبىرى، جەتى قاراقشى.
جەتىك — ءبىلىمدى، بىلگىر.
جەتىستىك — قول جەتكەن تابىس، جەڭىس.
جەتكىنشەك — جاس ءوسپىرىم، جاستار، جاس بۋىن.
جيرەنشە — حالىق اڭىزىنداعى ايگىلى شەشەن ەسىمى. كەيىننەن ۇرپاقتان-ۇرپاققا قويىلىپ كەتكەن.
جىگەر — قاجىر، كايرات، كۇش، قۋات؛ ىنتا، تالاپ، ەرىك.
جولان — بالانىڭ ومىردە جولى بوپ، باقىتتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
جولداس — سەنىمدى سەرىك، پىكىرلەس دوس. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جولداسباي، جولداسبەك، جولداسقان، ءجولداسالى ت. ب.
جولداسباي — جولداسقا، دوسكا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
جولداسبەك — بەكتىڭ، بەكزادانىڭ جولداسى؛ جولداستىققا بەرىك، مىقتى، تۇراقتى.
جولداسقان — جولداس، سەرىك.
جولدىباي — جولى قۇتتى، اقجولتاي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
جولتاي — باقىت، قۇت اكەلەتىن، ءساتتى، اق جولدى.
ءجۇرسىن — امان-ساۋ بولسىن، ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
جۇبان — جۇبانۋ، تىنىشتالۋ، ەكىنىشىن باسۋ. ەرتەدە بالاسى تۇرماي جۇرگەندە تۋعان بالاعا وسىنداي ات بەرگەن.
جۇبانىش — قۋانىش ەسىمىنىڭ ءسينونيمى. فونەتيكالىك ءتۇرى — جۋانىش.
جۇزباي — بالا ءجۇز جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
جۇمانباي— قىمبات باعالى زاتقا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
زاڭعار — قازاق ەسىمى: ۇلكەن، الىپ؛ ءزاۋلىم، بيىك.
يگەنباي — قۇداي جارىلقاعان، يىگەن، باي دەگەن ماعىنالى ەسىم.
يگىلىك — قايىرىمدى ءىس، جاقسىلىق.
يگىسىن — جاقسى، قايىرلى.
ءىزباسار — اكەسىنىڭ مۇراگەرى، ءىزباسارى بولسىن دەگەن ماقساپەن قويىلعان ەسىم. قىسقارعان ءتۇرى — ءىزتاي.
ىلەباي — ىلە ەزەنى بويىندا تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.
كادىرجان — كادىرلى كىسى، كادىرى جوعارى ادام.
كەكىل — بالانىڭ ماندايعا دەيىن قويعان شاشى.
كەلىس — كەلىسكەن دەگەن ءسوزدىڭ قىسقارعان ءتۇرى. ءسينونيمى — جاراس.
كەنەن — جەتكىلىكتى، مول؛ مىرزا، كەڭ پەيىل. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — كەنەنباي.
كەنجە — ەڭ كىشى، سوڭعى پەرزەنت. تۇرلەرى — كەنجەگۇل، كەنجەقىز.
كەڭەس — ءماجىلىس، ءماسليحات. بۇل ەسىم سوۆەت (كەڭەس) وكىمەتىنىڭ العاشقى جىلدارىنان باستاپ كوپ قويىلا باستادى. ول سوۆەت داۋىرىندە تۋعان جاڭا ەسىمدەر قاتارىنا جاتادى.
كەڭشىلىك — جاڭا ەسىم – بوستاندىق، ەركىندىك.
كيىكباي — قازاق تىلىنەن الىنعان كيىك — ەلىك، بەكەن، تاۋ ەشكىسى، قارا قۇيرىق تەكتەس جابايى اڭ + باي.
كوبەي — كوپ بول، ءونىپ-وس دەگەن ماعىنادا.
كوبەيسىن — ءوسسىن، ءوسىپ-ونىپ جەتىلسىن. ءسينونيمى — كوبەيحان.
كوكباي — كوك-اسپان، ءتاڭىرى. ءسينونيمى — ءتاڭىرباي.
كوپباي — بالا كوپشىل بولىپ، كوپتى سۇيەتىن بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم.
كوپجان — كوپشىلىكتى، كوپتى جاقسى كورەتىن ادام.
كوپجاسار — بالا ۇزاق جىلدار ءومىر ءسۇرسىن، جاسى ۇزاق بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
كوركەمجان — بالا كورىكتى، نۇرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
كۇلبالا — كۋل (گۋل) + بالا، گۇلدەي جايناعان سۇلۋ دا ادەمى قىز بالا.
كۇنتۋ — حالقىنا، ەلىنە كۇن بوپ تۋدى دەگەن ماعىنالى ەسىم.
قادىرباي — قادىرلى باي. فونەتيكالىق ءتۇرى — قادىرعالي.
قادىرقان — قادىر + قان (حان). قادىرى، بەدەلى جوعارى حان دەگەن ماعىنادا.
قازاقباي — قازاق سوزىنە باي ءسوزىن قوسۋ ارقىلى جاسالعان ەسىم.
قايىرگەلدى — ومىرگە مەيىرىمدى، قايىرىمى مول، شاپاعاتتى جان كەلدى دەگەن ماعىنالى ەسىم. قىسقارعان ءتۇرى — قايىركە.
قالاۋ — تالعاپ-تالداۋ، قولقالاۋ، ۇناتقانىن ءوز تىلەگىنشە الۋ. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — قالاۋباي، قالاۋجان.
قالاۋشا — اتا-انانىن قالاۋىنشا، تىلەۋىنە ساي تۋعان بالا.
قالدىباي — بالا باقىتتى، عۇمىرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
قالقا — اتا-انانىڭ قالقاسى، قورعانى، پاناسى، سۇيەنىشى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
قالقامان — قالقا + مان — كىسى، ادام.
قالىباي — ونىڭ مەڭى كوپ. وتە باقىتتى ادام دەگەن ءماندى ەسىم.
قالىبەك — ونىن مەڭى كوپ، باقىتتى بەك دەگەن ءماندى ەسىم.
قانات — بۇنداي ەسىم بالا اتا- اناسىنىڭ سۇيەنىشى، تىرەگى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان.
قاراساي — قارا — اۋىسپالى ماعىناسى ءىرى، ۇلكەن، زور، كۇشتى + ساي كونە تۇركى تىلىنەن ساگ — الىپ، وتە ءداۋ، زور، ياعني زور تۇلعالى الىپ. قازاق ەپوسىنداعى باتىردىڭ ەسىمى.
قاراتاي — قارا — ءىرى، ۇلكەن، زور + تاي – كونە تۇركى تىلىندەگى تاگ — تاۋ ءسوزىنىڭ دىبىستىق وزگەرىسكە تۇسكەن كۇيى. ياعني اتا-انانىڭ تاۋداي ۇلكەن تىرەگى، سۇيەنىشى.
قارشىعا — بالا قارشىعاداي تۇيعىن، قىراعى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
قوبداباي — قامىسى كوپ، قالىڭ جەر. وسىنداي جەردە وتىرعاندا تۋعان بالاعا ادەتتە وسىنداي ەسىم بەرگەن.
قوزى — بالالارعا مال ءتولىنىڭ اتىن قويا بەرۋ ەرتەدەن بار. بۇل ءسوز بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدى جاساۋعا قولدانىلادى — قوزىباي، قوزىباعار، جانعوزى، بايعوزى، ەرعوزى جانە ت. ب.
قويلىباي — قويعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
قولداس — قول ءسوزى مەن دوس قوسىمشاسىنىڭ بىرىگۋىنەن جاسالعان ەسىم. كونە تۇركى تىلىندە «قول باسى» دەگەن ءسوز.
قورعانبەك — بالا اتا-انانىڭ مىقتى دا بەرىك قورعانىشى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
قوساي - قازاق تىلىنەن الىنعان بۇل ەسىم انا ءتىلىمىزدىڭ بايىرعى ءسوزى قوس — ەكى، نەمەسە ەگىز + اي سوزدەرىنەن جاسالعان. دەمەك، ايعا جەت، ايعا جۋىق بول دەگەن ماعىنا بەرەدى. قازاق ەپوسىنداعى باتىر ەسىمى.
قوسىن - اراب تىلىنەن - سۇلۋلىق، ادەمىلىك، كوركەمدىك؛ قايىرىم؛ قازاق ءسوزى — اسكەر.
قوسىنباي - (قاراڭىز: ۇدەرباي).
قوشقارباي - بۇل ەسىم وتباسىندا ەر بالا كوپ بولۋىن قالاۋدان تۋعان.
قۋان - ۇل بالا تۋعاندا قاتتى قۋانۋ سەبەپتى قويىلعان ەسىم. سينونيمدەرى — قۋانىش، قۋاندىق.
قۋات – كۇش، جىگەر، قايرات.
قۇبان - يران تىلىنەن الىنعان قۇب — ادەمى، كوركەم.
قۇدايبەرگەن - يران تىلىنەن الىنعان حودا، حوداي + قازاق ءسوزى بەرگەن. سينونيمدەرى — تانىربەرگەن، الدابەرگەن. بىرىك كەن تۇلعالى ەسىمدەر — قۇدايقۇل، قۇدايمەندە. قىسقارتىلعان تۇلعاسى — قۇدىش، قۇدكەن، قۇديار.
قۇلىنشاق - قۇلىندى كىشىرەيتە، ەركەلەتە ايتۋ ءتۇرى.
قۇمار - اراب تىلىنەن الىنعان كۋمار — اۋەس، ىنتىزار، قۇشتار.
قۇرالبەك - موڭعول تىلىنەن حۋرال — جينالىس + قازاقتىڭ ءسوزى بەك، ياعني جيىن، ۇلكەن جينالىس باستىعى، اعاسى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
قۇرمان - اراب تىلىنەن — قۇرباندىق؛ قۇربان شالۋ. قۇربان ايتى كۇنى تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — قۇرمانباي، قۇرمانبەك، ءقۇرمانالى، قۇرمانعالي، قۇرمانسەيىت، قۇرمانعازى، قۇرمانتاي. فونەتيكالىق تۇرلەرى — قۇربان، ءقۇربانالى. قىسكارتىپ ەركەلەتە ايتۋ تۇلعاسى — قۇرماش.
قۇرمەت - اراب تىلىنەن الىنعان ھۋرمات — سىي، ىزەت، قوشەمەت.
قۇرىشجان - اراب تىلىنەن الىنعان قۇرىش — كۇشتى، مىقتى، اسىل + يران تىلىنەن الىنعان جان (دجون). مىقتى، كۇشتى ادام.
قۇسايىن - اراب تىلىنەن الىنعان حۋسەين ، حۋسني ءسوزىنىڭ وزگەرگەن ءتۇرى — ادەمى، اسەم، ەڭ كوركەم؛ قايىرىمدى ءىس، جاقسىلىق؛ حاسەن، حاسان ەسىمىنىڭ كىشىرەيتۋ فورماسى. ءتۇرى — حۇسايىن.
قۇتەل - كونە تۇركى تىلىنەن قۋت — باقىت + ەل، ياعني ەلدىڭ قۇتى، باقىتى دەگەن ماندەگى ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — قۇتتىباي، (قاراڭىز: بايقۇتتى).
قىدىر - اراب تىلىنەن الىنعان حيزر — سۋدىڭ كوزىن تابۋ. «باقىتتى، باعى اشىلعان». بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءقىدىرالى، قىدىرباي، قىدىربەك، قىدىرعالي.
لاتيف - اراب تىلىنەن — قايىرىمدى، راقىمدى، جايدارى، سۇيكىمدى.
لاۋلا - لاۋلاپ جانعان وتتاي قىزۋى كۇشتى وتكىر بول دەگەن ماعىنالى ەسىم.
لاشكەر - يران تىلىنەن — اسكەر، جاۋىنگەر، قول.
لاشكەربەك - يران تىلىنەن — جاۋىنگەر، اسكەر. اسكەربەك دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
لەكەر - دانەكەر، بايلانىس، دەمەۋ.
لۇقپان - اراب تىلىنەن الىنعان لۋكمان — دانالىقتىن سيمۆولى. ەرتەدەگى دانىشپان، مىسال جازعان ادامنىڭ ەسىمى.
ماعاز - اراب تىلىنەن الىنعان ما’اززا — ماحاببات، سۇيىسپەنشىلىك. ياعني قىمباتتى، سۇيىكتى.
ماعاۋيا - اراب تىلىنەن - ساۋ-سالامات؛ قۇتىلعان.
ماعزۇم – اراب تىلىنەن الىنعان ما’سۋم — تالعان؛ شاقىرىلعان؛ قوناق، مەيمان.
ماعرۋف - اراب تىلىنەن الىنعان ماگرۋف — جالپىعا ءمالىم؛ قولداۋ تاپقان، جەنى ءتۇزۋ؛ جاردەم بەرۋ، قايىرىم جاساۋ.
مايدان - اراب تىلىنەن الىنعان مەيدان — اشىق الاڭ، سوعىس الاڭى؛ مايدان. بۇل ەسىم ۇلى وتان سوعىسى كەزىندە تۋعان بالالارعا قويىلعان.
مايلى - كۇيلى، قۋاتتى، ءالدى.
ماقابىل - اراب تىلىنەن — قابىلدانعان، قولدايتىن؛ قولدانۋعا تولىق بولاتىن.
ماقسات - اراب تىلىنەن — ارمان، تىلەك؛ تىلەپ، كۇتىپ العان. تۇرلەرى — ماقسۇت، ماقسۇتباي.
ماقسۇم - اراب تىلىنەن الىنعان ماحدۋم — مىرزا، قوجايىن.
مالباي - مالعا، دۇنيەگە باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان. تۇرلەرى — مالبەك، مالدىباي.
مالجان - مالدى، جالپى بايلىقتى جاقسى كورەتىن جان.
مامان - قولىنان ءىس كەلەتىن، ونەرلى، شەبەر؛ مامان ادام.
ماماسادىق - اراب تىلىنەن — ادىلدىك.
مامات - مامىت - اراب تىلىنەن - ماقتاۋعا، العىسقا لايىق.
مامىر - ەسكىشە كوكتەمدەگى اي اتى.
مانان - اراب تىلىنەن الىنعان ءماننان — قايىرىمدى، مارقاباتتى؛ جومارت.
ماناپ - اراب تىلىنەن — ورىنباسار ورنىن باسۋ؛ فەودالدىق-رۋلىق قوعام كەزىندەگى اتاق؛ تورە اقسۇيەك.
مانار - اراب تىلىنەن الىنعان ءمانار جارىق شىعاتىن جەر (بەلگى، قاراۋشى)؛ ماياك. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — ماناربەك. سينونيمدەرى — شىراقبەك، جارىقبەك.
ماناسباي - قىرعىز تىلىنەن ماناس - ەر- جۇرەك + قازاق ءسوزى باي. بۇل قىرعىزدىڭ ەپوستىق باتىرىنىڭ ەسىمى.
مانسۇر – اراب تىلىنەن — جەڭىمپاز، جەڭىسكە جەتۋشى؛ قۇدىرەتتى.
ماراباي - يران تىلىنەن الىنعان مارا - بەلگى ءۇشىن قويىلعان كومبە، سورە + قازاقتىڭ ءسوزى باي؛ ياعني بالا اركاشاندا ءوز قاتارىنىڭ الدى بول، وزىپ ءجۇرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعانى بايقالادى.
مارالباي - مارالعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
مارات – فرانسۋز حالقىنان كەلگەن ەسىم. فرانسۋز بۋرجۋازيالىق ريەۆوليۋسياسى قولباسشىلارىنىڭ ءبىرى جان-پول مارات (1747—1793) قۇرمەتىنە قازاق وتباسىنا 1930 جىلدان بەرى كەڭىنەن قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — ماراتبەك.
ماردان – تاجىك تىلىنەن - مارد — ەر، ەركەك، باتىل، ەر جۇرەك.
مارقاي - ەسەي، ەرجەت، ۇلكەن بوپ ءوس.
مارلەن - جاڭا ەسىم - ماركس جانە لەنين فاميليالارىنىڭ ءبىرىنشى بۋىندارىنان جاسالعان بىرىككەن تۇلعالى ەسىم.
مارحابات - اراب تىلىنەن الىنعان مارقامات — جاقسىلىق، قايىرىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك.
ماسقۇت - اراب تىلىنەن الىنعان ماسھۋد — باقىتتى، ىرىستى.
ماۋسىمباي - اراب تىلىنەن الىنعان ماۋسۋم — ۋاقىت، شاق، جيىن-تەرىن ايى.
ماحامبەت، مۋحامبەت - موحاممەد — ماقتالعان، ماداقتالعان، ماقتاۋعا لايىق، سۇيىكتى. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ تۇلعالارى — ماقان، ماقانجان.
ماحمەت - اراب تىلىنەن الىنعان ماھمەدە — ماقتاۋعا لايىق ءىس، ماقتارلىق قاسيەت، قىلىق.
ماحمۋت - اراب تىلىنەن الىنعان ماقمود — ماقتالعان، ماقتاۋعا لايىق، ماقتاۋلى.
ماحۋ، ماحى - يران تىلىنەن الىنعان ماح - اي، ايلى، اي ءجۇزدى، اي جارىعى.
ماشاباي - كونە تۇركى تىلىنەن ءماشا — ەمەن. دەمەك، بالا ءومىرلى، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
ماشراپ - اراب تىلىنەن الىنعان ءماشراب — مىنەز-قۇلىق، ىس-ارەكەت.
مادەل – موڭعول تىلىنەن — سانا، وي، اقىل.
ءمادي - اراب تىلىنەن الىنعان ماددي — زاتتىق، ماتەريالدىق؛ ماتەرياليستىك، ماتەرياليست.
ءماديت - اراب تىلىنەن الىنعان ءماديد — ۇزاق، ۇزىن، كەڭ.
ءمادحان - اراب تىلىنەن الىنعان مادھ — ماداقتاۋ، دارىپتەۋ + حان.
ءمادحات - اراب تىلىنەن الىنعان مادھەد — ماداقتاۋعا، دارىپتەۋگە لايىق. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءماتجان، ءماتقاسىم، ءماتحالىق.
ءماجعۇل – تاجىك تىلىننەن الىنعان – ماۆدجيگۋل،ماۆدجي — جايناعان، قۇلپىرعان، جارقىراعان گۇل.
ماجەن - اراب تىلىنەن الىنعان — مادجين — ۇيالمايتىن، جاسقانبايتىن.
ءماجيت - اراب تىلىنەن الىنعان ماجيد — اتاقتى؛ داڭكتى؛ ماقتاۋلى.
مالىك - اراب تىلىنەن الىنعان ماليك — پاتشا؛ بيلەۋشى.
مالىكايدار - اراب تىلىنەن - ارىستاي كۇشتى، مىقتى پاتشا.
ءمالىم - اراب تىلىنەن - بەلگىلى، اتاقتى.
مامبەت - يران تىلىنەن - موممەد - جاردەم ەتۋشى؛ جاردەمشى، كومەكشى. ءتۇرى — مامەت.
ءماسىمباي - اراب تىلىنەن الىنعان ما’سۋم - ساقتالعان؛ شاقىرىلعان؛ قوناك، مەيمان + قازاق ءسوزى باي. ءسينونيمى - قوناقباي.
ءماتجان - اراب تىلىنەن - ماقتاۋ، دارىپتەۋ + يران تىلىنەن الىنعان جان (دجون). ماقتاۋلى ادام.
ماتكارىم - اراب تىلىنەن - ماقتاۋعا تۇراتىن ادام، قولى اشىق جومارت.
ءماتقاسىم - اراب تىلىنەن - ماقتاۋعا تۇراتىن كوركەم، سۇلۋ.
ءماتحالىق - اراب تىلىنەن - حالىق ماقتاعان، حالىق كولداعان.
ءماتىبالى - اراب تىلىنەن الىنعان مادھ — ءۋالي. ماقتاۋعا لايىق ءۋالي.
ءماتىبي - اراب تىلىنەن - بي، قوجا؛ بەدەلدى، كۇشتى، ۇستەم.
ماۋلەن - اراب تىلىنەن الىنعان ميەۆلان - مىرزا، اكىم؛ جارىلقاعىش، ەسىركەگىش.
ءماشھۇر - اراب تىلىنەن — كوپكە بەلگىلى، اتاقتى، داڭقى شىققان.
مەدەت - اراب تىلىنەن الىنعان مەداد - جاردەم، كومەك. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر - مەدەتباي، مەدەتبەك.
مەدەتنار - اراب تىلىنەن الىنعان مەدەد + قازاق ءسوزى نار — ءبىر وركەشتى ۇلەك تۇيە، ياعني نار ءتارىزدى دەمەۋشى، كۇشتى، سەنىمدى.
مەدەتحان - مەدەت + قازاق ءسوزى حان، ياعني حاننىڭ جاردەمشىسى، دەمەۋشىسى.
مەدەۋ - اراب تىلىنەن الىنعان ءماداد — ءۇمىت، تىرەك.
مەدحات - اراب تىلىنەن الىنعان — مەدحاد — ماقتاۋ، ماداقتاۋ.
مەيمان - اراب تىلىنەن الىنعان ءماھمان — قوناق.
مەيرام - مەرەكە. بالا ءومىرى شات-شادىمان، مەرەكەگە تولى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعانى بايقالادى.
مەيىر - يران تىلىنەن الىنعان مەھر — مەيىرىم، ىنتا، ىقىلاس، قايىرىم.
مەيىربەك - اسا مەيىرلى، مەيىرباندى.
مەيىرمان - مەيىرىمدى، شافاعاتتى، قايىرىمدى ادام.
مەكەمتاس - اراب تىلىنەن الىنعان مەحكام — بەرىك، مىقتى، نىق + قازاق ءسوزى تاس. بالا ءومىرى تاستاي قاتتى، مىقتى، ءومىرى ۇزاق بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
مەڭ - ادام دەنەسىندەگى قال. بىرىككەن تۇلعالى ەر (ايەل) ەسىمدەرى قۇرامىندا ءجيى قولدانىلاتىن ءسوز. بۇرىنعى كەزدە بالا باقىتتى بولادى دەگەن سەنىممەن مەڭ ءسوزىن بالا ەسىمىنە قوسىپ وتىرعان. نەگىزىندە مەڭ، مەڭلى سوزدەرى سۇلۋ، ادەمى، كوركەم دەگەن ماعىنالاردا جۇمسالعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مەڭلىباي، مەڭگەرەي، مەڭسۇياۋ.
مەڭدىباي - دەنەسىندە مەڭى كوپ، ياعني باقىتتى ادام. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ تۇلعاسى — مەڭدەش.
مەڭداحمەت، مەڭلىاحمەت - باقىتتى احمەت.
مەرگەن – قازاقتىڭ سوزىنەن نىساناعا ءدال تيگىزەتىن اتقىش. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — مەرگەنباي.
مەرەي - باقىت، قۋانىش. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — مەرەيبەك.
مەرەكە - مەيرام، سالتانات.
ميزام - اراب تىلىنەن الىنعان - قىركۇيەك ايىنا سايكەس كەلەتىن اي اتى. وسى ايدا تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.
ميراس - اراب تىلىنەن الىنعان - مۇرا، ارتتا قالاتىن كەز، تۇياق.
ميرعالي - يران تىلىنەن الىنعان مير - اراب تىلىندەگى ءامىر ءسوزىنىڭ وزگەرگەن ءتۇرى. بۇل ءسوز «اكىم، بيلەۋشى، باستىق» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
ميرون - گرەك تىلىنەن - بەيبىتشىلىك، تىنىشتىق سۇيگىش.
مىرحايدار - ارىستانداي ايباتتى ءامىر، اكىم، باستىق.
ميات - كورعانىش، تىرەك، قۋات. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — مياتجان.
مولباي - اراب تىلىنەن الىنعان - وتە باي. ءسينونيمى — كوپباي.
مولداباي - اراب تىلىندەگى ماۆلو - مىرزا، حوجا، ءسوزىنىڭ وزگەرگەن ءتۇرى. تاجىك تىلىندە ءبىلىمدى، ساۋاتتى دەگەن ماعىناعادا يە. ساۋاتتى، ءبىلىمدى بولسىن دەگەن ماقساتتا قويىلادى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مولداجان، مولداحان، مولدابەك.
مولدان – قازاقتىڭ ءسوزى مول — كوپ + دان قوسىمشا. ياعني بالا كوپشىل، قاۋىمشىل، ءومىرى ۇزاق بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. مولداباي، مولداحمەت سياقتى بىرىككەن ەسىمدەردىڭ ەركەلەتە ايتۋ ءتۇرى.
مومبەك – يران تىلىنەن الىنعان موم — بالاۋىز + قازاق ءسوزى بەك. سينونيمدەرى — جارىق، جارىقبەك.
ءمومىنالى - قازاق تىلىنەن الىنعان جۋاس + اراب تىلىنەن الىنعان ءالي. وتە جۋاس، جۇمساق، بيازى ادام. ەركەلەتە ايتۋ ءتۇرى — مومىش.
موياز - اراب تىلىنەن الىنعان مۋياسسار — وتە باي، ءالدى.
موڭكە - التاي تىلىنەن الىنعان مونكۋ — ماڭگى، موڭعول تىلىنەن الىنعان موڭگو — كۇمىس، اقشا. اقشالى بولسىن دەگەن ماعىنادا.
مۇزافار - اراب تىلىنەن الىنعان مۋزاففار — جەڭىمپاز. ءتۇرى — مۇزاپار.
مۇقا - كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن زور، كۇشتى، ۇلكەن، باتىر.
مۇقاعالي - كونە تۇركى تىلىنەن مۋقا + اراب تىلىنەن الىنعان عالي ؛ اسا كۇشتى، زور باتىر.
ءمۇقادىل - اراب تىلىنەن — تەڭ، بىردەي؛ تەڭ باعالى.
مۇقالي – اراب تىلىنەن الىنعان موحالي — جوعارى، كوتەرىڭكى.
ءمۇقامادي، ءمۇحامادي - اراب تىلىنەن الىنعان — مۇحامبەتتىڭ جولىن قۋۋشى؛ ماقتاۋعا لايىق.
مۇقامبەت، مۇقامەت - اراب تىلىنەن الىنعان موحامماد — داڭقى شىكقان، اتاقتى، ماقتالعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مۇقامبەتباي، مۇقامبەتبەك، مۇقامبەتعالي، مۇقامبەتكارىم، مۇقامبەتنازار، مۇقامبەتقوجا، قىسقارتا ەركەلەتىپ ايتۋ تۇرلەرى — مۇقاتاي، مۇقان، مۇقاي، مۇقاش، مۇقىش، مامەت، ماماي جانە ت. ب.
مۇحامبەتازىز - اراب تىلىنەن الىنعان - قۇرمەتتى، قۇدىرەتتى.
مۇحامەديار - اراب تىلىنەن - مۇقامبەتتىڭ دوسى. قىسقارتىلعان ءتۇرى - ماديار.
مۇحامبەتجان - اراب تىلىنەن - مۇقامبەتتىڭ جانى.
مۇقىم - اراب تىلىنەن الىنعان - مۋكيم - تۇراقتى، تاباندى، تياناقتى، بەرىك، ۇزاق جاسايتىن.
مۇراباي - مۇراعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
مۇرات - اراب تىلىنەن الىنعان — مۋراد - ماقسات، تىلەك، ىقىلاس. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مۇراتباي، مۇراتبەك، ءمۇراتالى، مۇراتبەردى، مۇراتعالي، مۇراتقوجا، مۇراتقان، مۇراتجان جانە ت. ب.
مۇراتباي - (قاراڭىز: بايمۇرات).
مۇسا - اراب تىلىنەن الىنعان مۋسا — كونە ەۆرەي تىلىنەن — مويسەي — سۋدان شىعارىپ الىنعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مۇساباي، مۇسابەك، مۇساعالي، مۇساجان، مۇساحان، مۇساتاي.
مۇستافا - اراب تىلىنەن الىنعان مۋستافا — تاڭدالعاي، سايلاپ الىنعان.
مۇستاحيب - اراب تىلىنەن الىنعان ءمۇستاحيف — سۇيىكتى؛ قالاۋلى؛ ماقتاۋلى؛ قىمباتتى.
مۇحيت - اراب تىلىنەن الىنعان موھيت — قورشاعان؛ توڭىرەك، اينالا؛ مۇحيت.
مۇحيتان – تاجىك تىلىنەن الىنعان موحيتوبون — جارىق اي.
مۇحتار - اراب تىلىنەن الىنعان مۋحتار — تانداۋلى، ىرىكتەۋلى.
مۇباراك - اراب تىلىنەن الىنعان — مۋباراك — گۇلدەنگەن، باقىتتى؛ قاسيەتتى.
مۇرسەيىت - اراب تىلىنەن الىنعان ءمۇر، يران تىلىنەن الىنعان مير، امير + اراب تىلىنەن الىنعان سەييد — مىرزا، اكىم، قۇرمەتتى، ياعني قۇرمەتتى مىرزا، اكىم.
ءمۇسىرالى - اراب تىلىنەن الىنعان - داۋلەتتى، باي.
مۇسىرەپ - اراب تىلىنەن الىنعان مۋسريف - ىسىراپقور، جومارت.
ءمۇتالىپ - اراب تىلىنەن - تالاپ ەتۋ، سۇراۋ.
مىعىم - مىقتى، بەرىك. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — مىعىمباي. ءسينونيمى — بەرىكباي.
مىڭباي - بالانىڭ ءومىر جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
مىرزاحمەت - يران تىلىنەن الىنعان مىرزا + اراب تىلىنەن الىنعان احمەد. قولى اشىق جومارت، ياعني مىرزاحمەت — جومارت احمەت. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — مىرزاباي، مىرزاحان، مىرزامۇرات، مىرزابولات، مىرزاگەلدى، مىرزابەرگەن، مىرزاعۇل، مىرزاكارىم. قىسكارتا ەركەلەتە ايتۋ تۇرلەرى — مىرزاتاي، مىرزاش.
مىرزاباي - (قاراڭىز: بايىزباي).
مىرقاسىم - يران تىلىنەن الىنعان مىر + اراب تىلىنەن الىنعان حاسىم — سۇلۋ، ادەمى؛ ياعني وتە سۇلۋ، ادەمى، كوركەم مىرزا، ءامىر، اكىم.
مىشباي - كونە تۇركى تىلىنەن ميشي — بۇعى + باي. ياعني بالا بۇعىعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
مىشىرباي - اراب تىلىنەن الىنعان مۋشير — اقىلشى، كەڭەسشى (ەرتەدە وتتومان يمپەرياسىندا مۋشير — گەنەرالدىق اتاق بولعان. ول كەزدە بۇل اتاق ارميا قولباسشىلارىنا جانە گەنەرال-گۋبەرناتورلارعا دا بەرىلگەن). ءتۇرى – مىسىر.
ناعي - اراب تىلىنەن الىنعان ناكي — تازا، قوسپاسىز.
ناعىم - اراب تىلىنەن الىنعان ناگيم — امانساۋلىق، ەسەندىك، باقىتتى ءومىر، راقات، ءلاززات.
ناعىمبەك - اراب تىلىنەن الىنعان ناگىم + قازاق ءسوزى بەك. مىقتى ساۋلىق، باقىتتى ءومىر.
نازار - اراب تىلىنەن الىنعان ءنازار - قاراۋ، كوزقاراس، كوز سالۋ؛ ىقىلاس، ءىلتيپات. مەتافورالىق ماعىناسى — جاردەم، كومەك، يگى نيەت، سۇيەۋشىلىك، جاقتاۋشىلىق.
نازارباي - جۇرتتىن ىقىلاسىنا، ءىلتيپاتىنا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. فونەتيكالىق ءتۇرى — نازاربەك.
ناقىپ - اراب تىلىنەن الىنعان ناكيب — باستىك، باسشى.
ناقىسبەك - اراب تىلىنەن الىنعان ناكش - سۋرەت، اشەكەي، ورنەك؛ ءتۇرلى جازبا، ياعني كورىكتى، ءارلى ادام.
نارباي - نار - جالعىز وركەشتى ءىرى تۇيە؛ اۋىسپالى ماعىناسى — ۇلكەن، مىقتى، ەرەكشە، زور + باي. بالا ۇلكەن، زور، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ناربەك، ناربول.
ناريمان - يران تىلىنەن الىنعان ناري - باتىل، ەرجۇرەك + مان، ياعني باتىل، ەر ادام.
ناركەس - وتكىر، باتىل.
نارماعامبەت، نارمۇقامبەت – قازاقتىڭ ءسوزى نار + اراب تىلىنەن الىنعان ماعامبەت — زور، مىقتى مۇقامبەت. قىسقارتىپ ەركەلەتۋ ءتۇلعالارى - نارىمبەت، نارمات، نارىش، ناركەن، نارجان، نارتاي.
نارتاۋ - بالا تاۋ سياقتى زور، ۇلكەن بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
نارتۋ - دۇنيەگە ءىرى، زور بوپ كەل دەگەن ماندەگى ەسىم.
نارىمجان - نارىم — مەنىڭ نارىم، مەنىڭ سۇيىكتىم، مەنىڭ جانىم.
ناسىر - اراب تىلىنەن الىنعان ناسر — جاردەم بەرۋشى، كومەك ەتۋشى؛ جەڭىمپاز. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر ناسىروللا، ناسىرباي.
ناۋرىز - يران تىلىنەن الىنعان نوۆ — جاڭا + رۋز - كۇن. نوۆرۋز يراندىقتاردىڭ كالەندارى بويىنشا جاڭا جىلدىڭ باسى — 21 مارت. بۇل مەيرام كۇنى تۋعان بالالارعا ناۋرىز، ناۋرىزباي، ناۋرىزعالي، ناۋرىزبەك دەگەن ەسىمدەر بەرىلگەن. قىسقاشا ايتىلۋ ءتۇرى — ناۋان.
ءنابي - اراب تىلىنەن الىنعان ناابي — اۋليە، قۇدىرەت، جاراتۋشى، ەلشى؛ ياعني جاراتۋشىنىڭ ەلشىسى.
ءنابيبوللا - اراب تىلىنەن — جاراتۋشىنىڭ، قۇدىرەتتىڭ، اۋليەنىڭ ەلشىسى.
ءنادىر - اراب تىلىنەن الىنعان نادىر — سيرەك، تاڭداۋلى.
ءنادىرباي – اراب تىلىنەن الىنعان - قازاق ءسوزى باي— سيرەك، تانداۋلى باي.
نادىربەك - سيرەك، تاڭداۋلى بەك، اكىم.
ءناجىپ - اراب تىلىنەن الىنعان ءنادجيب — مەيىربان، قايىرىمدى، اق كوڭىل، كەڭ پەيىلدى، قۇدىرەتتى.
ءنازىر - اراب تىلىنەن — سالتاناتتى ۋادە، سەرت؛ انت.
نازىربەك - ۋادەدە، سەرتتە تۇراتىن، بەرىك ادام.
نارىك - اراب تىلىنەن الىنعان ناري — وتتى، جالىندى.
نەسىپ - اراب تىلىنەن — ۇلەس، سىباعا؛ باقىت، تاعدىر.
نەسىپباي - ءوز باقىتى، ءوز تاعدىرى بار، بايلىكقا كەنەلگەن.
نەتالى - (قاراڭىز: نيەتقالي).
نيەتقالي - اراب تىلىنەن الىنعان نييات — پيعىل، وي، تالاپ. ياعني جوعارى پىكىرلى، اقىلدى، پاراساتتى ادام. فونەتيكالىق ءتۇرى — نەتالى.
نيزام - اراب تىلىنەن الىنعان ءتارتىپ، ورنىعۋشى.
نياز – تاجىك تىلىنەن الىنعان نياز — ءوتىنىش، تىلەك، جالبارىنۋ؛ ءۇمىت؛ سىي، تارتۋ. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — نيازباي، نيازعالي.
نيازمۇحامبەت – تاجىك تىلىنەن الىنعان - مۇحامبەت پايعامبار سىيعا تارتقان.
نوعايباي - نوعاي — حالىق اتى + باي.
نويل، نوەل - اراب تىلىنەن - ماقساتقا جەتۋشى، جەتىستىك.
نويان - موڭعول تىلىنەن الىنعان نوەن 1/10000 ادامنىڭ ياعني تۇمەننىڭ باستىعى، اكىمى؛ حانزادا، پاتشا بالاسى؛ مىرزا، تورە، ءامىر، ۇستەمدىك ەتۋشى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — نويانباي، نويانبەك. فونەتيكالىق ءتۇرى — دويان.
نوكەربەك – موڭعول تىلىنەن الىنعان نوحەر — جولداس، دوس.
نۇعمان - كونە ەۆرەي تىلىنەن كەلگەن - اماندىق، ەسەندىك، جاقسىلىق.
نۇر - اراب تىلىنەن - جارىق، ساۋلە.
نۇراباي - نۇرا وزەنىنىڭ بويىندا تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.
نۇرايدار - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + ايدار. ايدارى جارقىراعان باقىتتى بالا. قىسقارعان ءتۇرى — نۇراق.
نۇراقىن - نۇرلى، ساۋلەتتى اقىن.
نۇرالى - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر - جارىك، ساۋلە. ءاليدىڭ نۇرى ياكي ءاليدىڭ جارىعى. فونەتيكالىق تۇرلەرى — ءنۇرالي، نۇرعالي. قىسقارعان ءتۇرى — نۇران. ەركەلەتە ايتىلاتىن ءتۇرى — نۇراش.
نۇرباي - اراب تىلىنەن — نۇرلى، كورىكتى ەر بالا.
نۇرباق - اراب تىلىنەن الىنعان باعى جانعان، باقىتتى، نۇرلى.
نۇرباپا - اراب تىلىنەن الىنعان نۋر + قازاق ءسوزى باپا — بابا — ۇلكەن اتا، ارعى اتا.
نۇربەك - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + قازاق ءسوزى بەك — بەرىك، مىقتى؛ وتە نۇرلى، ادەمى، كوركەم.
نۇربول - نۇرلى، كوركەم، كورىكتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. فونەتيكالىق تۇرلەرى — نۇربولات، نۇربولسىن.
نۇرگەدى - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + قازاق ءسوزى كەلدى، ياعني ومىرگە ادەمى، كوركەم، باقىتتى بالا كەلدى دەگەن ءماندى ەسىم.
نۇرعازى - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + عازى — اسكەر، قوسىن؛ ياعني نۇرى تاسىعان، كەرەمەت اسكەري ادام.
ءنۇرعالىم - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + عالىم - تاماشا، نۇرى تاسىعان، باقىتتى عالىم.
نۇرعيسا - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + عيسا - يسا، ياعني كەلبەتتى، سۇلۋ، كوركەم تۇلعالى يسا، عايسا.
نۇردان - نۇردان تۋعان، جاراتىلعان دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
نۇرداۋلەت - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + داۋلەت؛ ياعني بايلىعى، داۋلەتى، ساۋلەتى جاراسقان.
نۇرجاقان - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + يران تىلىنەن الىنعان جيھان — دۇنيە، الەم، شارتاراپ؛ ياعني دۇنيەدەگى، الەمدەگى ادامزاتتىڭ نۇرلىسى، سۇلۋى.
نۇرجان - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + يران تىلىنەن الىنعان جان؛ ياعني جان بىتكەننىڭ نۇرلىسى، ادەمىسى، كورىكتىسى.
نۇرجاۋ – اراب جانە قازاق تىلدەرىنەن - نۇر جاۋسىن، باقىتتى بولسىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.
نۇرزادا - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + يران تىلىنەن الىنعان زادا — پەرزەنت، بالا؛ ادەمى، اجارلى، سۇلۋ بالا.
نۇرزەرەك - اراب جانە قازاق تىلدەرىنەن - كورىكتى، نۇرلى، زەرەك بالا.
نۇرجىگىت - اراب جانە قازاق تىلدەرىنەن - نۇرلى، ادەمى، كورىكتى جىگىت.
نۇري - اراب تىلىنەن الىنعان — نۇرلى، كورىكتى.
نۇرقاسىم - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + قاسىم؛ اسا ادەمى، سۇلۋ، شىرايلى.
نۇرلاي - نۇرلى جانە اي سوزدەرىنەن جاسالعان ەسىم، ياعني جارىق اي.
نۇرلان - اراب تىلىنەن - اجارلانۋ، ورلەنۋ، نۇرلى، باقىتتى بولۋ.
نۇرلات - اراب تىلىنەن - نۇرلاندىرۋ، كورىكتەندىرۋ؛ باقىتتى ەتۋ.
نۇرلى - اراب تىلىنەن الىنعان — وتە ادەمى، كوركەم، سۇلۋ. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — نۇرلىباي، نۇرلىبەك.
نۇرمۇقامبەت - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + موحاممەد — مۇحامبەتتىڭ نۇرى، ساۋلەسى. قىسقارتا، ەركەلەتىپ ايتۋ تۇلعالارى — نۇرمات، نۇرىم، نۇرتاي، نۇرقان، نۇركەن، نۇرىش، نۇرجان.
نۇرنياز - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + تاجىك تىلىنەن الىنعان نياز - ءوتىنىش، سىي. تىلەپ العان كوركەم، سۇلۋ بالا.
نۇرپەيىس - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + يران تىلىنەن الىنعان پەييش - ۇجماق؛ ۇجماقتىڭ، پەيىشتىڭ ساۋلەسى، نۇرى.
نۇرساپا - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + سافا. ەڭ كوركەم، وتە سۇلۋ دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
نۇرسەيىت - اراب تىلىنەن — اجارلى، نۇرلى مىرزا.
ءنۇرسۇلتان - اراب تىلىنەن — ءارلى، نۇرلى سۇلتان.
نۇرتالاپ - تالابىنا نۇر جاۋسىن، تالابى زور، تالانتتى بولعاي دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. قىسقارتىلعان ءتۇرى — نۇرتاي.
نۇرتاس - اراب تىلىنەن الىنعان نۇر + قازاق ءسوزى تاس. بۇل ەسىم، نەگىزىندە، بالانىن نۇرى تاسىسىن، ساۋلەسى، شاپاعاتى باسقالاردى دا شارپىسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان.
نۇرحان - اراب تىلىنەن - نۇرلى، كورىكتى حان.
نۇرىم - اراب تىلىنەن الىنعان — مەنىڭ ساۋلەم، جارىعىم، نۇرلىم.
نۇسقاباي - اراب تىلىنەن الىنعان نوسحە — كوشىرمە، بەينە؛ تۇلعا، كەلبەت، سىرت كورىنىس. مۇنداي ەسىمدەر بالا كەلبەتتى، تۇلعالى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلسا كەرەك.
نۇسقار - اقىل-كەنەس بەرەر اقىلدى بالا بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ءنۇسىپ، ءنۇسۇپ - (قاراڭىز: ءجۇسىپ).
نىعمەت - اراب تىلىنەن الىنعان نيگمات — بەرەكە، داۋلەت، بايلىق؛ باقىتتى، باقىتتى ءومىر.
نىعمەتجان - اراب تىلىنەن - داۋلەتتى، باي ادام.
نىعمەتقالي - اراب تىلىنەن الىنعان نيگمات + قالي - عالي؛ اسا داۋلەتتى، بايلىعى ارتىق.
نىعمەتوللا - اراب تىلىنەن الىنعان — بەرەكەلى.
نىسانباي - (قاراڭىز: بەلگىباي).
وباي - موڭعول تىلىنەن الىنعان وۆوو — كورىم، ءتاۋىر، جاقسى.
وجارباي – قازاقتىڭ ەسىمى وجار — قايسار، بىربەت، وجەت + باي.
وزاربەك – وزار، وزۋ — العا تۋسۋ، وزىپ كەتۋ + بەك.
وزات - ول قاتارىنان وزىپ كەتەدى، العا جەتەدى، الدىڭعى قاتارلى دەگەن ماندە قويىلعان ەسىم.
ويلى - اقىلدى، پاراساتتى، دانا.
ويرات – موڭعول تىلىنەن الىنعان وي - ورمان، توعاي + رات — ورات — حالىق؛ ياعني ورمان حالقى.
ولجاباي - ولجادان تۇسكەن، بەرە سالعان بالا.
ولجاس - ول جاس قايرات، جاس جىگەر دەگەن ماندەگى ەسىم.
ومار - اراب تىلىنەن الىنعان گۋمار — ءومىرلى، عۇمىرلى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ومارباي، وماربەك، ومارعالي. فونەتيكالىق تۇرلەرى - عۇمار، قۇمار.
ومارباي - ءومىرلى، عۇمىرلى ادام.
وماربەك - ءومىر-جاسى، عۇمىرى ۇزاق، مىقتى، بەرىك.
ومارعالي - ۇزاك ءومىر ءسۇرۋشى، كوپ جاساۋشى.
ومارحان - ءومىرى ۇزاق، عۇمىرلى حان.
ونباي - بالا ءوز تەڭىنەن ون ەسە ارتىق باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن ەرتەدە قويىلعان ەسىم.
وڭالباي، وڭالبەك - شارۋاسى، حالجايى جاقسى، وڭدى باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
وڭعار - وڭدا، تۇزە.
وڭعارباي - ءىسى العا باسقان، ءىسى وڭعان باي بولسىن دەگەن ءماندى ەسىم.
وڭداسىن - قۇداي وڭداسىن، ءتاڭىر جارىلقاسىن. ءسينونيمى — وڭلاسىن.
وپابەك - اراب تىلىنەن الىنعان ۆافا — ورىنداۋ، ايقان سوزدە تۇرۋ، ادالدىك، تازالىك + بەك. سوزىندە تۇراتىن ادام دەگەن ماعىنا بەرەدى.
وراز - كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن - ىرىس، قۇت، باقىت.
ورازاق - اراب تىلىنەن الىنعان رازاق — ومىرگە، تىرشىلىككە العىس سەزىمىن ءبىلدىرۋ.
ورازاقىن - اراب تىلىنەن - باقىتتى، ىرىستى اقىن.
ورازالى، ورازعالي - كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن وراز + اراب تىلىنەن الىنعان الى - عالي؛ ياعني وتە باقىتتى. سينونيمدەرى — قۇتقالي، باقىتقالي.
ورازباي - اراب تىلىنەن الىنعان وراز + قازاق ءسوزى باي، باقىتتى، ىرىستى باي. سينونيمدەرى — ورازبەك، باقتىباي، قۇتتىباي.
ورازبەك - اراب تىلىنەن الىنعان وراز + قازاق ءسوزى بەك. وتە باقىتتى، ىرىستى. سينونيمدەرى — باقىتبەك، رىسبەك، قۇتتىبەك.
ورازگەلدى - اراب تىلىنەن الىنعان وراز + قازاق ءسوزى كەلدى، باقىتتى، ىرىستى بوپ كەلدى دەگەن ماعىنادا. سينونيمدەرى — باقىتكەلدى، رىسكەلدى.
ورازعۇل - باقىتتى قىزمەتشى.
ورازمۇحامبەت - باقىتتى مۋحامبەت.
وراق - كونە تۇركى تىلىنەن ەگىن وراتىن وراق، قولشالعى. اۋىسپالى ماعىنادا ورىپ تۇسەتىن، وتكىر. ەپوستاعى باتىردىڭ ەسىمى.
وراقباي - استىققا، ەگىنگە باي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ورال - وزەن اتىنان قويىلعان كىسى اتى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەرى — ورالباي، ورالبەك، ورالحان، ورالتاي، ت. ب.
وراسان - ەرەكشە، ەرەن.
ورداباي - كونە تۇركى تىلىنەن وردا - ەرتە كەزدە ۇلكەن ماسەلە شەشەردە نەمەسە جاۋعا اتتاناردا باس قوساتىن جيىندى اتاعان؛ كەيىن ول «حان تۇراعى، مەكەنى، حان سارايى» دەگەندى بىلدىرەتىن بولعان. ال بۇدان دا كەيىنىرەك جاڭا ماعىناعا يە بولىپ، «ورتالىق»، «استانا» دەگەن ۇعىمدى دا تانىتقان. بۇل ءسوز ارقىلى جاسالعان كىسى ەسىمدەرى — ءوردالى، وردابەك، ورداعالي، ت. ب.
ورمانباي، ورمانبەك - ورمان-توعاي، بالانى ورمانعا يە بولسىن، سونىڭ بايلىعىنا باس بولسىن دەگەن تىلەكپەن وسىنداي ەسىم بەرگەن.
ورمانشى - بالا ورمان بايلىعىن قورعايتىن ادام بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ورىنباي - ومىردە ءوز ورنىن تابا الاتىن ادام بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ورىنبەك - ومىردە ورنى بەرىك، مىقتى.
ورىنعالي - ومىردە الاتىن ورنى جوعارى، بيىك.
وسپان - اراب تىلىنەن الىنعان — كەڭىنەن تاراعان ەسىم. ماعىناسى - ەرلىك، باتىرلىق، باتىلدىق. فونەتيكالىق تۇرلەرى — عۇسمان، قۇسپان، وسمان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءوسپانالى، وسپانعالي (اسا جوعارى، اسا ۇلكەن باتىرلىق)، وسپانباي، وسپانبەك، وسپانبەت، وسپانحان.
وتان – جاڭا ەسىم، تۋعان ەل، وسكەن جەر، سۇيىكتى مەملەكەت.
وتار - وتاردا تۋعان بالاعا بەرىلگەن ەسىم.
وتارباي - وتارعا، وتارلى قويعا باي بولسىن دەگەن نيەتپەن قويىلعان ەسىم.
وشاقباي - جانعا، بالاعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن دە بايلانىستى.
وجەت - -تكىر، باتىل، تاباندى.
وزبەك - وزبەك حالقى اتىنان قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — وزبەكباي، وزبەكالى.
وزەنباي - وزەنگە، سۋعا باي بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
وكتەم - وكتەم، ۇستەم، باسىم، ءومىرلى.
وكىم - اراب تىلىنەن الىنعان وكم — ۇستەمدىك؛ وكىمەت، بيلىك؛ شەشىم، ۇكىم؛ پىكىر، تۇسىنىك.
ولكەباي - قاراۋىندا كوپ ولكە، ايماق، القاپ، تۇراك، مەكەن بولسىن، سولارعا ۇستەم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ءومىر - اراب تىلىنەن الىنعان عومر - عۇمىر؛ تىرشىلىك.
ءومىرباي - بالا ءومىرلى بولسىن، ءومىر-جاسى ۇزاق بولسىن دەپ قويعان ەسىم. فونەتيكالىق ءتۇرى - ومىربەك.
ءومىرعازى - اراب تىلىنەن الىنعان - ءومىر + عازى — جاۋىنگەر.
ءومىرعالي - ءومىرى عاليدىن ومىرىندەي بولسىن دەپ قويىلعان.
ءومىرزاق - اراب تىلىنەن الىنعان ءومىر + قازاق ءسوزى زاق - ۇزاق، كوپ جاسايتىن، عۇمىرى ۇزاق، ولمەيتىن. سينونيمدەرى — ءومىرباي، ومىربەك، ءومىرجان، ءومىرتاي جانە ت. ب. ەركەلەتە- قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى — ومەكەن، ءومىش، ومەن.
ءوندىرىس –جاڭا ەسىم، ءوندىرىس ورنى، كاسىپورىن.
ونەربەك - ونەرى مىقتى، ونەرلى ادام.
ورەكەن - كونە تۇركى شور، حاقاس تىلىندە قارت، قاريا.
ورەن — جۇرتتان اسقان ەرەكشە، ەرەن؛ ءجاسوسپىرىم ۇرپاق.
ءورىم - جاس ءوسپىرىم، وندىردەي جاس جەتكىنشەك.
وسەر - ەر جەتىپ ازامات بولار دەگەن ماندە. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم - وسەرباي.
وسكەنباي - بايلىعى ءوسىپ، كوبەيسىن دەگەن ماعىنالى ەسىم.
وتەباي - بايلىعى اسقان، تاسىعان باي.
وتەگەن - ورنىن تولتىرۋ، تولەۋ.
وتەگالي – قازاق تىلىنەن وتە + اراب تىلىنەن الىنعان عالي - جوعارى، بيىك. اسا بيىك، وتە جوعارى، اسا باتىر.
وتەماعامبەت، وتەمۇحامبەت – قازاق ءسوزى وتە + اراب تىلىنەن الىنعان موحاممەد. مۇحامبەتتەي اتاعى اسقان، داڭقتى دەگەن ماعىنادا قويىلعان ەسىم. قىسقاشا تۇلعاسى — وتەمباي. ەركەلەتۋ ءتۇرى — وتەش.
وتەتىلەۋ - ۇل بالاعا زار بولىپ، كوپ سۇرانىپ، تىلەنىپ جۇرگەن كەزدە تۋعان سابيگە قويىلعان ەسىم.
پازىل - (قاراڭىز: فازىل).
پالۋان - اراب تىلىنەن الىنعان پاحلاۆان — كۇشتى كۇرەسكەر.
پالۋانعالي - اسا كۇشتى پالۋان.
پانابەك - يران تىلىنەن الىنعان پاناھ — قورعانىش، تىرەك + بەك. مىقتى قورعانىش، تىرەك.
پاراسات - اراب تىلىنەن الىنعان اقىل-وي.
پەردەبەك - اراب تىلىنەن الىنعان پاردا — كۇش؛ ياعني كۇشتى، مىقتى.
ءپىرالى - اراب تىلىنەن الىنعان پير — اۋىسپالى ماعىناسى مىقتى، كۇشتى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم – ءپىرىمعۇل.
رابات - اراب تىلىنەن الىنعان رافوات — ۇلىلىق، بيىكتىك، جوعارى دارەجە.
رازاق - اراب تىلىنەن الىنعان راززاق — ءومىر سۇرۋگە، تىرشىلىك ەتۋگە ريزىق بەرۋشى.
راي – اراب تىلىنەن - جاعداي، كوزقاراس، پىكىر؛ ادامنىڭ كوڭىل-كۇيى، سەزىمى.
رايباي - دۇنيەگە ءوز كوزقاراسى، پىكىرى بار، سانالى ادام.
رايبەك - اراب تىلىنەن - رايى قاتتى، ءبىر بەت بالا.
راينۇر - اراب تىلىنەن - جارىق ءومىر.
رايىمبەك - اراب تىلىنەن الىنعان رايم - راقىمدى، مەيىرىمدى + بەك — مىقتى، مىعىم؛ بەرىك، ياعني مەيىرىمدى، قايىرىمدى؛ بەت الىسىنان قايتپايتىن قايسار باتىل، بەرىك ادام.
رايىس - اراب تىلىنەن الىنعان رەيسا — باستىق، باسشى، اكىم.
رايل - اراب تىلىنەن — نەگىزىن سالۋشى.
راقاپ - اراب تىلىنەن - كەڭ، ۇلان-عايىر؛ مىرزا، جومارت، جارقىن ءجۇزدى.
راقات - اراب تىلىنەن - تىنىشتىق، تىنىم، تىنىس.
راقىم - اراب تىلىنەن الىنعان ءراحيم — قايىرىمدى، مەيىرىمدى، ىزگى نيەتتى. باسقا سوزدەردىڭ ءقوسىلۋى ارقىلى دا كۇردەلى ەسىمدەر جاسالادى. ماسەلەن، راقىمباي، راقىمبەردى، راقىمبەك، راقىمجان. قىسقارتىلىپ-ەركەلەتە ايتىلاتىن ءتۇرى — راقىش.
رامازان - اراب تىلىنەن الىنعان — رامادان — كۇيدىرۋشى، جاندىرۋشى. اراب جەرىندە بۇل وتە ىستىق اي. مۇسىلمان جىل ساناۋىنىڭ توعىزىنشى ايى، وسى ايدا تۋعان بالاعا وسىنداي ەسىمدەر كويىلعان.
راميز - اراب تىلىنەن - بەلگى، تاڭبا.
راسۋل - اراب تىلىنەن - حابارشى؛ ەلشى، ۋاكىل. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — راسۋلبەك.
راۋان - يران تىلىنەن الىنعان ريەۆان — جان ءومىر.
رافيك، رافيح - اراب تىلىنەن -قايىرىمدى، جومارت، ءمارت؛ ايقىن، تازا، ءمولدىر، كورىكتى.
راحمان - اراب تىلىنەن — راقىمدى، مەيىرىمدى، كىشىپەيىل. قىسقاشا ايتىلۋ ءتۇرى — رامان.
راحمەت - اراب تىلىنەن — العىس.
راحمەتوللا - اراب تىلىنەن — مەيىرىمدىلىك، راقىمشىلىق.
راشيت - اراب تىلىنەن — سانالى، اقىلدى، پاراساتتى؛ باتىل، ەر.
رەنات - جاڭا ەسىم - ورىس تىلىندەگى ريەۆوليۋسيا، ناۋكا، ترۋد سوزدەرىنەن قىسقارتىلىپ جازىلعان ەسىم.
ريشات - اراب تىلىنەن — اقىلدى؛ سانالى، ادىلدىك.
رىسبەك - (قاراڭىز: ورازبەك).
رىسكەلدى - (قاراڭىز: ورازگەلدى).
رۋسلان - كونە تۇركى تىلىندەگى ارىسلان ەسىمىنىڭ ورىس تىلىندە وزگەرگەن ءتۇرى.
رۇستەم - يران تىلىنەن الىنعان راودا — ءجۇز، كەلبەتۋ بەينە؛ تاما — كۇشتى. سوندا بۇل ەسىمنىڭ جالپى ماعىناسى — باتىل، كۇشتى، مىقتى، زور دەنەلى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر - رۇستەمبەك، رۇستەمباي، رۇستەمعالي.
ساباز - يران تىلىنەن الىنعان شاھباز — ەر، ازامات، باتىل؛ سۇڭقار. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — سابازبەك.
سابانشى - كونە تۇركى سوقاشى، ەگىنشى، ديحان، كوكتەمدە ەگىن ايداۋ كەزىندە تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.
ساباتاي – قازاق ءسوزى سابا — قىمىز اشىتۋ، ساقتاۋ ءۇشىن جىلقى تەرىسىنەن ىستەلگەن كەن ىدىس؛ اۋىسپالى ماعىناسى ءبىر نارسەنىڭ مولشەرى، شەگى ياعني بالانىڭ ءوي-ورىسى، ءبىلىم دارەجەسى كەڭ، بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
سابيعات - اراب تىلىنەن — جاڭا، جاس؛ سۇلۋلىق، ادەمىلىك. فونەتيكالىق ءتۇرى. — ءسابيعات.
سابىر - اراب تىلىنەن — شىدامدى، ءتوزىمدى.
سابىرجان - سابىرلى، شىدامدى، ءتوزىمدى كىسى. ءسينونيمى — سابىرقان.
ساعادات - اراب تىلىنەن - باقىت، قۇت.
ساعات - اراب تىلىنەن الىنعان سااد - باقىتتى ءسات، ۋاقىت.
ساعي - اراب تىلىنەن — باقىتتى، ىرىستى، قۇتتى؛ مىرزا.
ساعيت - اراب تىلىنەن — باقىتتى؛ ىرىستى؛ امان-ەسەندىك، ساۋلىق.
ساعىم - كونە تۇركى تىلىنەن ساگ — اقىل + تاۋەلدىك جالعاۋى ىم، ياعني مەنىڭ اقىلدىم، ويشىلىم دەگەن ماندە قويىلعان ەسكى ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — ساعىمباي.
ساعىن - قاتتى اڭساۋ، قۇمارتۋ، كورۋگە ىنتىق بولۋ، ياعني اتا-انا ۇلعا زار بولىپ جۇرگەندە كورگەن بالاعا قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ساعىنباي، ساعىنعالي، ساعىنتاي.
ساعىندىق - ۇزاق ۋاقىت ساعىنىپ، سارعايىپ ءجۇرىپ كورگەن ەر بالا.
ساعىر - اراب تىلىنەن — كىشكەنە، كەنجە بالا.
سادان - موڭعول تىلىنەن— تۋىس، تۋعان-تۋىسقان.
سادىباي - (قاراڭىز: جاقسىباي).
سادىق، سىدىق - اراب تىلىنەن - شىن، ادال، تازا، اشىق؛ سەنىمدى ادال دوس.
سادىر - اراب تىلىنەن الىنعان — كەۋدە، كوكىرەك؛ باسشى، ءبىرىنشى؛ ۇلى مارتەبەلى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — سادىرباي، سادىربەك، سادىرقان، سادىرالى.
سايباق - اراب، موڭعول تىلىندەگى جاقسى، وڭدى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن سايىن سوزىنە اراب تىلىندەگى ب ا ق - باقىت ءسوزىن قوسۋ ارقىلى جاسالعان ەسىم. ياعني، اسا باقىتتى، جاقسى عۇمىر دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
سايدار - موڭعول تىلىندە - ساي (سايىن)، يران تىلىندە يە بولۋدى بىلدىرەتىن + دار قوسىمشاسى قوسىلۋ ارقىلى جاسالعان ەسىم. ماعىناسى «جاكسىلىق، قايرىمدىلىق يەسى» دەگەندى بىلدىرەدى.
سايلاۋ - جاڭا ەسىم، حالىق دەپۋتاتتارىن سايلاۋ كەزىندە دۇنيەگە كەلگەن بالاعا قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — سايلاۋباي.
سايماساي - بالا اكەسىنەن نە اناسىنان اۋمايدى، قاتتى ۇكسايدى، ءدال ءوزى سياقتى دەگەن ءماندى ەسىم.
سايران - بالا ومىردە باقىتتى ءومىر ءسۇرسىن، سايرانداپ ءجۇرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
سايرامباي - سايرام قالاسىندا تۋىلعان ادام.
سايىن - موڭعول تىلىنەن— جاقسى، وندى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — سايىنبەك.
ساقتار - بالە-جالادان ساقتاسىن دەگەن ءماندى ەسىم.
سادىباي - (قاراڭىز جاقسىباي).
ساقىپ - اراب تىلىنەن الىنعان — ساحيب — سەرىك، جولداس، دوس، تانىس.
سالامات - اراب تىلىنەن - بەيبىتشىلىك، تىنىشتىق، ساۋلىق؛ سالەم.
سالاۋات - اراب تىلىنەن - قاتتىلىق، بەرىكتىك، تاباندىلىق، تۇراقتىلىق؛ قاجىرلىلىق، جىگەرلىلىك.
سالىق – اراب تىلىنەن ساليگ — جاقسى، ىزگىلىكتى، راقىمدى، تاۋفيكتى؛ ادال.
سامات، سامەت - اراب تىلىنەن - ماڭگى، تۇراقتى. قىسقارعان ءتۇرى — ساماتاي.
سامعا - اسپانعا ۇشۋ، شارىقتاۋ.
سامۇرات - يران تىلىنەن الىنعان شاح + اراب تىلىنەن الىنعان مۋراد، ماقساتىنا جەتكەن شاح. سينونيمدەرى — شاحمۇرات، شايمۇرات، شامۇرات.
سانا - بالا ىنتالى، اقىلدى، پاراساتتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
سانات - اراب تىلىنەن الىنعان - ونەر، ساۋلەت، جاراسىم؛ ۇلىلىق، دارەجە.
ساندىباي - قازاق تىلىنەن الىنعان ساندى — ادەتتەن تىس، سيرەك كەزدەسەتىن + باي.
سانجار - اراب تىلىنەن - پاتشا، يمپەراتور. تۇركى تىلدەرىندە — تەسىپ، تۇيرەپ ءوتۋشى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
سانسىزباي - (قاراڭىز: بايسان).
ساپا، سافا - اراب تىلىنەن - تازالىق، اشىقتىق؛ ادالدىق؛ تىنىشتىق.
ساپابەك - ادال.
ساپار - اراب تىلىنەن الىنعان سافار - ساياحات، الىس جول.
ساپارباي - اراب تىلىنەن الىنعان سافار + قازاق ءسوزى باي. ءومىر جولى ۇزاق، مول بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ساپاربەك - اراب تىلىنەن الىنعان سافار + قازاق ءسوزى بەك. ءومىر جولى بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ساپارعالي - اراب تىلىنەن — ساپارى، العان بەتى اركاشان بيىك، جوعارى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ساپي ، سافي - اراب تىلىنەن سافا — تاڭداۋلى، ادال دوس.
ساردار - يران تىلىنەن الىنعان سار — ساردار، گەنەرال، باستىق، قولباسشى؛ تۋركى تىلىندە — باتىر. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — سارداربەك.
ساري - اراب تىلىنەن — اتاقتى، مەيرىمدى، اسىل.
سارمان - موڭعول تىلىنەن سار — اي + مان - كىسى اتتارىنداعى قوسىمشا، ياعني «اي تۋدى» دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. سينونيمدەرى – ايتۋدى، ايتۋعان.
سارى - اۋىسپالى ماعىناسى — كەڭ-بايتاق؛ كوپ نارسەنى بىلەتىن، قوعام ومىرىنەن حاباردار، بىلگىر.
سارىباي - بالانى التىنعا بالاپ نەمەسە ومىردە كەڭ پەيىلدى بولسىن دەپ قويعان ەسىم.
سارىباس - بالا ءوڭى سارى نەمەسە شاشى سارى بولعاندىقتان قويىلعان؛ بالا العىر، ءبىلىمدى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
سارىن - قاتتى دىبىس، ءۇن؛ قاتتى اعىن ءۇنى، ەكپىن.
ساسان - يران تىلىنەن — ءمۇساپىر، تىلەكشى. يرانداعى ساسانيدتەر ديناستياسى باسشىسىنىڭ ەسىمى.
ساتاي - موڭعول تىلىنەن سادان — تۋىس، تۋعان، تۋىسقان، جاقىن.
ساتتار - اراب تىلىنەن الىنعان — كەشىرىم ەتۋشى، جاسىرۋشى؛ قورعاۋشى.
ساۋران - سىي، تارتۋ؛ ەسكىشە ەكىنشى اي اتى، سول ايدا تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ساۋرانباي، ساۋرانبەك.
ساۋرىق - ۇيىرگە تۇسپەگەن جاس ايعىر. جاس، جەتكىنشەك دەگەن ماعىنادا.
ساۋىق - اراب تىلىنەن — تاماشا، ويىن-كۇلكى، ساۋىق-سايران؛ داڭك، قۇرمەت.
ساۋىت - باتىرلار كيەتىن كىرەۋكە. بالا مىقتى، بەرىك بولسىن دەپ قويعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم – ساۋىتباي.
سافي - اراب تىلىنەن — تانداۋلى، ادال دوس.
سافۋان - اراب تىلىنەن - تازالىق، پاكتىك؛ قاتتى گرانيت تاس.
ساحي - اراب تىلىنەن — جومارت، مىرزا.
سايا - يران تىلىنەن - قورعانىش، پانا.
ساياتقان - اراب تىلىنەن الىنعان — سايات — اڭشىلىق، اڭ اۋلاۋشىلىق + حان.
سايان - سايان تاۋى اتىنان قويىلعان ەسىم.
ءسابيعات - اراب تىلىنەن الىنعان - سۇلۋلىق، ادەمىلىك.
ءسابيت - اراب تىلىنەن الىنعان - مىقتى، تۇراقتى، تاباندى، ادال.
ءسادۋاقاس - اراب تىلىنەن الىنعان ءسايد - باقىتتى، ىرىستى، قۇتتى + ۋا قوسىمشا + حاس — ناعىز؛ ياعني ناعىز باقىتتى، ىرىستى ادام. قىسقارتىپ ايتۋ تۇرلەرى — ءسادۋ، ساكەن، وقاس.
سالمەن - يران تىلىنەن — ەسەيگەن، ەر جەتكەن، ۇلكەن.
ءسالىم - اراب تىلىنەن الىنعان ءساليم — ساۋ، ءبۇتىن، تولىق، امان-ەسەن؛ ناعىز، شىن، تابيعي، امان-ساۋ؛ قاراپايىم، ادال. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءسالىمباي، سالىمبەك، سالىمگەرەي.
سامەن - يران تىلىنەن — بايلىق، مولشىلىق؛ كۇش، قۋات، ءتارتىپ، تىنىشتىق.
سامەت – اراب تىلىنەن — ماڭگىلىك، ومىرلىك، بەرىك؛ باس يە، قوجايىن.
ءسامي - اراب تىلىنەن — جوعارى، بيىك، كوتەرىڭكى، زور، اسقار.
سارسەنبى - يران تىلىنەن الىنعان ءشاھار — ءتورت + شامبە — كۇن، ءتورتىنشى كۇن، ياعني بەيسەنبى، بەيسەنبى كۇنى تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — سارسەنباي، سارسەنبەك، سارسەنالى، سارسەنعالي، سارسەنقان. ەركەلەتىپ، ىقشامدالا قىسقارتىلعان تۇرلەرى - سارسەك، سارسەن، سارسەكەي، ساركەش.
ءسات - اراب تىلىنەن - ساد — باقىت، قۇت، ىرىس.
ءساتباي - اراب تىلىنەن — قۇتتى بالا (باي).
ءساتجان – اراب تىلىنەن الىنعان ءسات، يران تىلىنەن الىنعان جان — باقىتتى، ىرىستى ادام.
ءساتىم – اراب جانە قازاق سوزدەرى قوسىلعان — مەنىڭ باقىتىم، قۇتىم، ىرىسىم.
ءساۋىر - اراب تىلىنەن الىنعان — جىل مەرزىمىندەگى ەكىنشى اي اتى، سول ايدا تۋعان بالا. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ساۋىربەك، ءساۋىرقۇل.
سەزىم – جاڭا ەسىم - دوستىق، ادالدىق، ماحاببات سەزىمدەر بالاعا سەرىك بولسىن دەگەن قويىلعان ەسىم.
سەيداحمەت - اراب تىلىنەن الىنعان سەييد — مىرزا، باستىق، ءامىر + احمەت، ياعني ءامىر، باستىق احمەت.
سەيدالى - اراب تىلىنەن الىنعان سەييد — مىرزا، باستىق، ءامىر + عالي — ءجوعارى، بيىك. دەمەك، جوعارى، ۇلكەن باستىق، ءامىر. سينونيمدەرى — سەيدالى، سەيىتقالي.
سەيدۋالي - اراب تىلىنەن الىنعان — مىرزانىڭ، باستىقتىڭ ورىنباسارى، ورىنداۋشىسى.
سەيدىلدا، سەيدوللا – اراب تىلىنەن الىنعان - مىرزا، ورىنداۋشى. قىسقارتىپ ايتۋ تۇرلەرى — سەيدىن، سەيدىل، سەيدىم.
سەيسەنباي - يران تىلىنەن الىنعان سە - ءۇش، سەنبى (شامبە) — كۇن + باي، ياعني ايدىن ءۇشىنشى كۇنى تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — سەيسەنبەك، سەيسەنبي، سەيسەنعالي، سەيسەنحان.
سەيىل - اراب تىلىنەن الىنعان - كوكتەم مەرەكەسى؛ حالىق سەرۋەنى.
سەيىتمەت، سەيىتمامەت – اراب تىلىنەن الىنعان — ماقتاۋلى، ماقتاۋعا لايىق ادام.
سەيىت - اراب تىلىنەن الىنعان سەييد — مىرزا، باستىق، اكىم؛ قۇرمەتتى. قۇردەلى تۇلعالى ەسىمدەر — سەيىتالى، سەيىتباتتال، سەيىتبەك، سەيىتجان، سەيىتمۇرات، سەيىتقوجا، سەيىتكەرەي، سەيىتمۇكامبەت.
سەيفوللا - اراب تىلىنەن الىنعان سايفي — قىلىشتان وتكىر، كەسىپ تۇسكىش + وللا، اللا - ياعني قىلىشتاي وتكىر پەرزەنت.
سەكسەنباي - مۇنداي ەسىم كوبىنە بالا اكەسى 80 جاسقا كەلگەندە تۋعان بالاعا قويىلادى.
سەمباي - يران تىلىنەن الىنعان شامبە + باي، ياعني سەمبى كۇنى تۋعان بالا.
سەمبى - يران تىلىنەن الىنعان شامبە — التىنشى كۇن، ءسول كۇنى تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.
سەنىم - ءۇمىت، سەنىم.
سەڭگىرباي - كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن سەڭگىر - تاۋدىڭ بيىك توبەسى + باي، بالا تاۋداي بيىك بولسىن دەگەن ماندە قويىلعان ەسىم.
سەرالى - يران تىلىنەن الىنعان سەر، شەر + ءالى، عالي، ياعني ارىستان سياقتى باتىل. ەركەلەتىپ ايتۋ ءتۇرى — سەرتاي.
سەرعازى - اراب تىلىنەن الىنعان - سەر - باسشى، باستىق + اراب تىلىنەن الىنعان عازي — جاۋىنگەر؛ جاۋىنگەر، اسكەر، باسشى.
سەرعالي - يران تىلىنەن الىنعان سەر + اراب تىلىنەن الىنعان عالي؛ باسشى عالي.
سەركە - قوي باستايتىن سەركە؛ اۋىسپالى ماعىناسى باسشى، جەتەكشى، كوسەم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — سەركەباي.
سەركەباي - (قاراڭىز: بايسەركە).
سەرىك - اراب تىلىنەن الىنعان شارىك — جولداس، سەرىكتەس. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — سەرىكباي، سەرىكبەك، سەرىكقالي، سەرىكتۇر.
سەرىكبول - كوپتىڭ سەرىگى، دوسى بول دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
سيراج - اراب تىلىنەن الىنعان - شىراق؛ جارىق.
سولتىباي - اراب تىلىنەن الىنعان سولدو — كۇش، وكىم، بيلىك؛ كۇشتى، مىقتى؛ + باي. دەمەك، كۇشتى، مىقتى ادام.
سومبەل - بەلى مىقتى، كۇشتى، بالۋان تۇلعالى ءبولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
سۇلتان - اراب تىلىنەن — وكىمەت، بيلەۋشى، اكىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — سۇلتانباي، سۇلتانبەك، سۇلتانعالي.
سۇلتانگەلدى - دۇنيەگە، ومىرگە بيلەۋشى اكىم بالا كەلدى دەگەن ماندەگى ەسىم.
سۇلتانمۇرات - بالا سۇلتان بوپ تىلەگىنە، مۇراتىنا جەتسىن دەگەن ماعىنانى بىلدىرەتىن ەسىم.
سۇڭقار - بالا سۇنقارداي كورەگەن، باتىل بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
سۇگىر - كونە تۇركى تىلىنەن كەلگەن سۋكۋر — حابار.
سۇگىرباي - كونە تۇركى تىلىنەن - بالا بىلگىر عىلىمنان، ونەردەن حابارى، ءبىلىمى مول بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ءتۇرى — سۇگىربەك.
سۇيەۋ - اتا-انا، تۋىسقا تىرەك، تايانىش بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ءسۇيىن - ىرزا بولۋ، ءسۇيىنۋ، كوڭىل تولۋ.
ءسۇيىنباي - كوپتىڭ كوڭىلى تولسىن، ىستەگەن ىسىنە رازى بولىپ ءسۇيسىنسىن دەگەن ماندەگى ەسىم.
سۇلەيمەن - كونە ەۆرەي تىلىندە شەلوموح — سولومون — بەيبىت، تىنىش، قورعالعان. قىسقارتىلىپ ايتىلۋ تۇرلەرى — سۇلەي، سۇلەيكە.
سۇمبەباي - يران تىلىنەن الىنعان سۋنبا - مىلتىقتىڭ سۇمبەسى. بالا سۇمبەدەي تىپتىك، ءتۇزۋ، ءمۇسىندى، ادەمى بولىپ ءوسسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلسا كەرەك.
سۇندەت - اراب تىلىنەن الىنعان سۋننەت — ءراسىم، ادەت، ءداستۇر.
ءسۇتتىباي - سۇتكە، جالپى اققا باي بولسىن دەپ قويىلعان.
سىبانقۇل - بۇل ەسىمنىڭ ءبىرىنشى سىڭارى اراب تىلىنەن شابان — توق، تويعان؛ بۇل ەسىمنىڭ ءتۇبىرى سىبان، شەيبان، شەيباني، شيبان تۇرلەرىندە دە كەزدەسەدى.
سىدىق - اراب تىلىنەن الىنعان سەدديك — شىندىق، راستىق، تۋرالىق؛ ءارقاشان تۋرا ايتۋشى؛ شىنشىل، ءادىل.
سىلان - كونە تۇركى تىلىنەن سيلان — تىك، بيىك، سىمباتتى.
سىماق - يران تىلىنەن الىنعان سامەھ — جومارت، مىرزا.
سىندىباي - سىمباتتى، ادەمى، كوركەم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
سىرباي - اراب تىلىنەن الىنعان سيەر — ءومىربايان، تابيعي جاراتىلىس، ومىردەگى جاعىمدى ىسارەكەت.
سىرعاباي - اراب تىلىنەن الىنعان سىر + عا قوسىمشا + باي؛ ياعني بالا ونەر-بىلىم، عىلىم قۇپياسىن جەتە ءبىلسىن، سونى مەڭگەرسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
سىرعابەك - سىرعا بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
سىرىم - كونە تۇركى تىلىنەن - شىدام، شىدامدى، ءتوزىمدى.
سىرمۇحامبەت - كونە تۇركى تىلىنەن سىر - شىدام، ءتوزىم، ۇستامدى + اراب تىلىنەن الىنعان مۋحاممەت، ياعني ءتوزىمدى، شىدامدى، ۇستامدى مۇحامبەت. دىبىستىڭ وزگەرۋ ءتۇرى — سىرىمبەت.
تابار – قازاق سوزىنە تاپ + ار ەسىمشە جۇرناعى جالعانىپ جاڭالعان ءسوز، ياعني بالا ءبىلىمدى بولىپ دۇنيەنىڭ سىرىن اشسىن، جاڭالىق تاپسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
تابىلعان - بالاسى ولگەن ۇيدە دۇنيەگە جاڭادان كەلگەن سابيگە جوعالعانى تابىلدى دەپ وسىلايشا ات بەرىلگەن. كەيدە تابىلعان دا دەپ قويا بەرەدى.
تاعاي - اراب تىلىنەن - ناعاشى؛ بۇل ەسىمنىڭ سينونيمدەرى — ناعاشىبەك، ناعاشىباي.
تازابەك - ناعىز مىقتى، بەرىك ادام، ناعىز بەك.
تايبەك - تايعا مىنگەندە قۇلامايتىن، جىعىلمايتىن، مىقتى بەرىك وتىراتىن بالا بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم. ەركەلەتىپ قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى -تايجان.
تايلاق - بوتادان ۇلكەن ءبىر جاسار تۇيە اتاۋى. تۇيە مالىنىڭ اتاۋىنان قويىلعان ەسىمدەر ەرتەدە كوپ قويىلىپ وتىرعان.
تايماس - ومىردە العان ءوز باعىتىنان، العا قويعان ماقساتىنان قايتپاس بالا.
تايشىق – تيبەت تىلىنەن بۇل ەسىم كونە تۇركى تىلدەرىندە دارەجە رەتىندە قولدانىلعان تيبەتتىڭ تايشي ءسوزىنىن وزگەرگەن ءتۇرى. دەمەك، تايشي — اعا تاربيەشى، ۇستاز؛ اتاقتى، ايگىلى ادام.
تايىر - اراب تىلىنەن الىنعان تاير - جوعارىعا ۇشۋشى؛ قۇس.
تاقىر - اراب تىلىنەن الىنعان تاحير — تازا، بۇلىنبەگەن، بۇزىلماعان. دىبىستىق وزگەرتۋ ءتۇرى — تاكير، تاحير.
تالاپ - اراب تىلىنەن الىنعان تالاب - ىزدەنۋ، تالاپ ەتۋ، ءوتىنىش، تىلەك.
تالعات - اراب تىلىنەن الىنعان - ءوڭ، ءتۇر، كەلبەت، رەڭ، ءجۇز، ادەمىلىك، سۇلۋلىك.
تالقا - اراب تىلىنەن الىنعان — تاڭداۋلى، تاماشا.
تالماس - ارىماس، شارشاماس (ادام).
تاناباي – قازاقتىڭ ءسوزى تانا — ەكى جاسار باسپاق + باي. سيىر مالى اتاۋىنان قويىلعان ەسىمدەر كوپ بولعان. سينونيمدەرى — بۇكا، بۇقاباي، وگىزباي، سيىرباي، بۇزاۋشى جانە ت. ب.
تاڭات - تاڭ اتقان كەزدە تۋعان بالاعا ەرتەدە وسىنداي ات بەرگەن. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — تاڭاتقان، تاڭاتار.
تاڭبول - اتا-انانىڭ ساۋلەسى، ماندايىنداعى جارىعى، باقىتى بولسىن دەگەن نيەتپەن قويىلعان ەسىم.
تاڭسىقباي - ۇل بالاعا ابدەن تاڭسىق، قۇمار بوپ جۇرگەندە تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.
تارعىن - كونە تۇركى تىلىنەن— اشۋلى، ءزىلدى. قازاق ەپوسىنداعى باتىردىڭ ەسىمى.
تاسبولات - تاس پەن بولاتتاي مىقتى، ءومىرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
تاسەمەن - تاسقا شىققان ەمەندەي مىقتى بوپ، ۇزاق جاساسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
تاسقىن - بالا ءومىرى تاسقىنداي بوپ ءوتسىن دەگەن ماندەگى ەسىم.
تاستاي - بالا تاس سياقتى مىقتى، ماڭگىلىك بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
تاستەمىر - اتا-انا تاراپىنان بالانىڭ ءومىرلى بولۋىن، تاس پەن تەمىردەي مىقتى، بەرىك بولۋىن تىلەپ قويىلعان ەسىم.
تاستۇلەك - مىقتى ۇرپاق، جەتكىنشەك.
تاتۋباي - باقىتتى، تىنىش، بەيبىت ءومىر ءسۇرۋشى (ادام).
تاۋ - شىڭ، اسقار، زاڭعار. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — تاۋباي، تاۋجان، تاۋمان. قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى - تاۋان.
تاۋاسات - ءومىردىڭ ەڭ قيىن اسۋلارىنان اسا الاتىن دەگەن ماندەگى ەسىم.
تاۋفيح - اراب تىلىنەن الىنعان تاۆفيح — تابىس، جەتىستىك، باقىت؛ ارەكەت، كومەك.
تاحاۋي - اراب تىلىنەن الىنعان — تۇكىم؛ ۇرپاق.
ءتاجى - يران تىلىنەن الىنعان تادج. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءتاجىباي، ءتاجىمۇرات جانە ت. ب.
تاكىم - اراب تىلىنەن الىنعان تاھيم — نىعايۋ، بەكىنۋ، بەكىنىس.
ءتالىپ - اراب تىلىنەن الىنعان تااليپ — تالاپكەر، تالاپ ەتۋشى، ءبىلىم ىزدەنۋشى؛ سۇراۋشى.
ءتاڭىرباي - (قاراڭىز: كوكباي).
ءتاتتىباي - ءتاتتى، اۋىسپالى ماعىناسى تويىمدى، ءقادىرلى.
تاۋەكەل - تاۋەك + كال — باتىلدىڭ، بەل بايلاعاندىق.
ءتاۋىر - جاقسى، وڭدى.
تەگەران – پارسى تىلىنەن - «تەح» - ءتۇپ، «ران» - باۋراي، ياعني تاۋ باۋرايىنىڭ ەتەگى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى. يران استانىسى تەگەران تاۋ باۋرايىنىنڭ ەتەگىندە ورنالاسقان. وعان قوسا تەگەران ءسوزى «جايلى جەر» دەگەندى بىلدىرەدى. مەنىڭ اعامنىڭ ەسىمى تەگەران (admin ەسكەرتۋى)
تەمىر - بالا ءومىرى تەمىردەي بەرىك، مىقتى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم. ءسينونيمى — تيمۋر.
تەمىربولات - بالا تەمىردەي مىقتى، بەرىك بولادى دەگەن سەنىممەن قويىلعان ەسىم.
تەمىربەك - (قاراڭىز: بەكتەمىر).
تەمىرعالي، تەمىرالى – قازاقتىڭ ءسوزى تەمىر + اراب تىلىنەن الىنعان عالي؛ مىقتى عالي.
تەمىرقان - تەمىر سياقتى مىقتى حان. ءسينونيمى — حانتەمىر.
تەمىرلان - تەمىر + قوسىمشا لان
تەمىرتاس - تەمىر مەن تاستاي مىقتى، بەرىك.
تەمىرتۇلەك - تەمىر + تۇلەك. ءسينونيمى — تاستۇلەك، ياعني جەتكىنشەك، ءوسپىرىم.
تەڭىزباي - بايلىعى تەڭىزدەي شالقىعان داۋلەتتى ادام.
تيەس - ءتيىستى، تيەسىلى، قاتىستى.
تياناق - تىرەك، تۇراق، تاباندىلىق.
توعىزاق - ءارتۇرلى باقىتسىز سەبەپتەردەن ساقتاۋ ماقساتىمەن ءوز بالالارىن اتا-انالاردىڭ ساتىپ الۋ عۇرپى مەن تولەم اقىسىنا توعىز ءتۇرلى زات بەرىلەدى دە، ءونداي بالاعا ادەتتە توعىزاق نەمەسە ساتىپالدى دەگەن ات ءقويادى.
توعىزباي - بۇل ەسىمنىڭ دە قويىلۋ سىرى سول توعىزاقپەن تىعىز بايلانىستى.
توقان - كونە تۇركى— سۇڭقار.
توقسانباي - توقسان + باي؛ بۇل ەسىم بالا توقسان جاسقا كەلسىن دەگەن تىلەكپەن بىرگە ونىڭ اكەسى توقسان جاسقا كەلگەندە تۋعاندىقتان دا قويىلعان.
توقتار - ۇل بالا تۇراقتاماي ولە بەرگەن سەميادا ەرتە كەزدە ىرىم جاساپ، بالا توقتاسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم. ولار ءتۇرلى تۇلعادا كويىلىپ وتىرعان: توقتاسىن، توقتامىس، تۇرسىن، تۇربەك، تۇرعامبەك، تۇرعان، تۇرسىنبەك ت.ب. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — توقتارعالي، توقتارحان.
توقتىباي - ەرتەرەكتە توقتى ايى دەگەن اي اتى بولعان. ول قازىرگى ناۋرىز ايىنا سايكەس كەلگەن. مۇنداي ەسىم سول ايدا تۋىلعان بالاعا بەرىلىپ وتىرعان.
توقىر - اراب تىلىنەن الىنعان - قايىرىمدى، كىشىپەيىل، ۇياڭ مىنەزدى.
تولاعاي - ءداۋ، الىپ، قارا كۇشى مول بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
تولىبەك - ءۇي تولا بالا بوپ، ولار شەتىنەن بەك، اكىم بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
تولىس - جەتىلە، وسە ءتۇس، ەر جەت.
تومان - موڭعول تىلىنەن تۋمەن — ون مىڭ؛ ءبىر نارسەنىڭ شەكسىز كوپتىگىن بىلدىرەتىن سان. تۇرلەرى - تۇمەن، تۋمەنباي.
توبەي - ۇلكەن، زور.
ءتولباي - ءۇي بالالى بولسىن، بالالار كوپ بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ەركەلەتىپ ايتۋ تۇلعاسى — توكەن.
تولەباي - بۇل ەسىم ولگەن بالادان كەيىنگى تۋعان بالاعا قويىلعان.
ءتولعوجا - تۇنعىش بالا وزىنەن كەيىنگى سالالاردىڭ ۇلكەنى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — ءتولجان.
تورەبەك - كونە تۇركى تىلىنەن - تورە — ءتارتىپ، ەرەجە، زاڭ؛ ادەت، عۇرىپ، سالت + بەك. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — تورەعالي، تورەباي، تورەگەلدى، تورەمۇرات، تورەتاي، تورەحان.
تۋعانباي - تۋعان + باي. باي بولىپ تۋعان.
تۇرعانبەك - (قاراڭىز: بەكتۇرعان).
تۇردىبەك - بالا كوپ جاساسىن، ۇزاق ءومىر ءسۇرسىن دەپ قويىلعان ەسىم. دىبىستىڭ وزگەرۋ ءتۇرى — تۇرلىبەك.
تۇرمانجان - ەرتەدە كوشپەلى تۇرمىستا ەر-تۇرماننىڭ ماڭىزى اسا زور بولعان. سوندىقتان بالالارعا شەبەرلىكتى مەڭزەپ وسىلايشا ات قويىپ وتىرعان.
تۇرسىن - بالاسى تۇراقتاماعان سەميادا تۋعان بالاعا وسىنداي ەسىم بەرىلگەن.
تۇرسىنباي - ياعني كوپ، ۇزاق جاساسىن.
تۇرسىنبەك - ياعني ءومىرى بەرىك بولسىن.
تۇرسىنجان - جانى امان بولسىن، كوپ جاساسىن.
تۇرىمتاي - قىران قۇس. بالا قىرانداي وتكىر بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم.
تۇياقباي - تۇياق — ۋاق مال، قوي-ەشكى؛ ۇرپاق، مۇرا. بۇل ەسىم بالا ۋاق مالعا باي بولسىن دەپ جانە اكەسى ەلگەننەن كەيىن تۋعان بالاعا اكەدەن قالعان ۇرپاك، ميراس بولسىن دەگەن ماعىنادا قويىلعان.
تۇگەلباي - بالا شەكسىز باي، اۋقاتتى، ءالدى بولسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان ەسىم.
تۇلەك - جاس ءوسپىرىم، جەتكىنشەك.
تۇلكىباي - بالاعا ان اتىن قويۋ ءداستۇرى ەرتەدەن بار. باتىلدىق پەن ايباتتىلىقتى قالاسا ارىستان، قاسقىرباي، ءبورىباي، اقىلدىلىق پەن ايلاكەرلىكتى قالاسا تۇلكىباي دەپ ات قويعان.
تۇمەن - (قاراڭىز: تومان).
تۇرگەنباي - تۇھگەن — جىلدام، تەز + باي.
ءتۇسىپ، ءتۇسۇپ - (قاراڭىز: ءجۇسىپ).
تىنالى - تىنىشتالدى، كوڭىل ورنىنا ءتۇستى، باسىلدى.
تىنىس - دەم؛ ءۇزىلىس، دامىل، تىنىم.
تىنىستان - دەم الۋ، دامىلداۋ.
تىنىشتىق - (قاراڭىز: ەلامان).
تىنىشتىقبەك - (قاراڭىز: بەيبىتبەك).
تىلەگەن - تىلەپ، سۇراپ العان بالا.
تىلەك - ماقسات، ارمان، نيەت، وي. بۇل ەسىم كوبىنە ۇل بالانىڭ ءبولۋىن ارمانداپ جۇرگەن اتا-انالار تاراپىنان قويىلادى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — تىلەبالدى، تىلەپبەرگەن، تىلەپبەردى، تىلەكباي، تىلەۋباي، تىلەكمەت.
تىلەمىس - تىلە — سۇراۋ، قالاۋ ءمىس — كونەجۇرناق، كازىرگى كەزدەگى عان=گەن جۇرناعىنا سايكەس. تىلەپ العان، سۇراپ العان دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
ۋايىس - اراب تىلىنەن الىنعان — كۇش، جىگەر.
ۋاحاپ - اراب تىلىنەن الىنعان ۋاھۋپ — مىرزا، جومارت، قايىرىمدى.
ۋاحات - اراب تىلىنەن الىنعان ۋاحيت — جالعىز، جالقى، ءبىرىنشى (بالا).
ءۋالي، ءۋالى - اراب تىلىنەن — اكىم، قوجايىن؛ ۇكىمەت باسقارۋشى؛ تۋىسقان، باۋىر. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ۋالياحمەت، ءۋاليوللا، ءۋاليحان.
ۇزاق - بۇل ەسىم بالانىڭ ءومىر جاسى ۇزاق بولسىن، كوپ جاساسىن دەگەن ماقساتپەن قويىلعان. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — جاسۇزاق، ءومىرزاق، بايۇزاق، مىڭجاسار، كوپجاسار.
ۇيىقباي - بۇل ەسىمنىڭ ءبىرىنشى سىڭارىنداعى ۋيىق ءسوزى جەرۇيىق دەگەن سەز تىركەسىندە عانا كەزدەسەدى. ماعىناسى — جەردىڭ جاقسىسى، ەڭ شۇرايلىسى + باي.
ۇلان - تۇركى تىلدەرىنىڭ كوبىندە بار ەسىم. ءبىراق ءار ءتۇرلى ماعىنادا ايتىلادى. ۇلان — ءسابي، بالا؛ جاۋىنگەر، جىگىت، ازامات، جاساقشى.
ۇلاس - جالعاس، سەلبەس.
ۇلىقبەك - ۇلى، زور + بەك.
ۇدەرباي - كوشىپ-قونۋ كەزىندە تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم. تۇرلەرى — كوشەرباي، كوشىمباي، قونىسباي.
ۇلگىباي - بالا ونەگەلى، تاربيەلى بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
ۇمبەت - اراب تىلىنەن الىنعان ۋممات — حالىق، كوپشىلىك، قاۋىم. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ۇمبەتباي، ۇمبەتالى، ۇمبەتجان.
ءۇمىت - يران تىلىنەن - سەنىم؛ تىلەك، قالاۋ. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم - ۇمىتبەك.
ءۇرىمباي – تاجىك تىلىنەن الىنعان حۋررام — كوڭىلدى، شات؛ گۇلدەنۋشى، جارقىن، شات كوڭىلدى، جارقىن ءجۇزدى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءۇرىمجان، ءۇرىمحان.
ۇسەن - اراب تىلىنەن الىنعان حاسان، حاسەن ەسىمدەرىنىڭ وزگەرىپ ايتىلعان ءتۇرى. ماعىناسى — سۇلۋلىق، ادەمىلىك، كوركەمدىك، جاقسىلىق.
ۇستەم - باسىم، ارتىق.
فازىل - (قاراڭىز: بازىل).
فايز - اراب تىلىنەن - جەڭۋشى، جەڭىمپاز؛ مىرزالىق، مولدىق، بايلىق.
فايزراحمان - اراب تىلىنەن - راحىمدىلىق، مەيىرباندىلىق، مارحاباتتىلىق.
فاريد - اراب تىلىنەن الىنعان تەنى جوق، سيرەك زات، باعالى، قۇندى.
فاحير - اراب تىلىنەن الىنعان — كەلبەتتى، ادەمى، اسىل؛ ماقتانىش بولارلىق.
حابيب - اراب تىلىنەن - جان دوس، سۇيىكتى، سۇيكىمدى جولداس.
حاديم - اراب تىلىنەن - قىزمەتشى، جالشى، قىزمەتكەر.
حايدار - اراب تىلىنەن - ارىستان. بۇل ەسىمنىن سينونيمدەرى - اسەت، شەر، ايدار.
حاكىم - اراب تىلىنەن - اكىم ەتۋشى، ءامىرشى؛ دانىشپان، دانا، كەمەڭگەر. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر – حاكيمجان، حاكىمزادا.
حاقنازار - (قاراڭىز: اقنازار).
حالەل، حاليل - اراب تىلىنەن الىنعان - سۇيىكتى دوس، جاقسى جولداس.
حالىق - اراب تىلىنەن الىنعان حالك — جۇرت، قاۋىم، ادامدار.
حامزا - اراب تىلىنەن الىنعان — دارىلىك وسىمدىك.
حاميت - اراب تىلىنەن الىنعان — ماقتاۋلى، ماقتاۋعا لايىق؛ زيانسىز.
حاممات - اراب تىلىنەن الىنعان — ماقتايتىن، ماقتاۋعا تۇراتىن، لايىق.
حانگەلدى - ەر بالانىڭ مىقتى، كۇشتى، اتاقتى بولۋىن تىلەپ قويىلعان ەسىم. قىسقارتىپ-ەركەلەتە ايتىلاتىن ءتۇرى — قانىش.
حانتەمىر - (قاراڭىز: تەمىر- حان).
حارەس - اراب تىلىنەن — ەگىنشى، ديحان، سوقاشى؛ ساقتاۋشى، كۇتۋشى.
حاسان، حاسەن - اراب تىلىنەن — ادەمى، سۇلۋ، كوركەم، جاقسى، تاماشا.
حاتيپ - اراب تىلىنەن — ۋاعىزداۋشى، ۋاعىزشى؛ باعا بەرۋشى، ماقتاۋشى.
حافيز - اراب تىلىنەن الىنعان ھافەز — ساقتاۋشى، كۇزەتۋشى.
حيكمەت - اراب تىلىنەن — فيلوسوفيا، ءبىلىم، قۇپيا.
حۇسايىن - اراب تىلىنەن — كىشكەنە، كوركەم، سۇلۋ. حاسان ەسىمىنىڭ اراب تىلىندەگى كىشىرەيتكىش ءمان بەرە ايتقان ءتۇرى.
شاباي - اراب تىلىنەن — جاس جىگىت، بوزبالا.
شابدان – تاجىك تىلىنەن چوۆيدنا — ماڭگى، باقي؛ ماڭگىلىك، اجالسىز.
شاعىر - اراب تىلىنەن شاگير — شايىر، اقىن.
شادىمان - يران تىلىنەن الىنعان شاد - كوڭىلدى، شات، قۋانىشتى + مان. قۋانىشتى ادام.
شاجابەك - كونە قازاق ءسوزى شاجا — تاۋدىڭ باسى، شىڭ + بەك.
شايبان - (قاراڭىز: سىبانقۇل). تۇرلەرى — شايباني، شيبەن.
شايحى - اراب تىلىنەن - ۇستاز، ۇيرەتۋشى، تاربيەشى؛ اقساقال، ءدىن باسشىسى، عالىم.
شاكارىم ، شاكارىم - اراب تىلىنەن - قىزمەتكەر، قىزمەتشى.
شامات - اراب تىلىنەن — قال، مەڭ.
شامبىل - اششى ءدامدى وسىمدىك.
شامەل - ەلدىڭ جارىعى، جارقىراعان شامى بول دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
شامجان - شامشا جارقىراعان، اشىق ءجۇزدى، اق جارقىن ادام.
شاميس - اراب تىلىنەن الىنعان شامسي — كۇن، كۇنشۋاق، جارىق؛ بىربەت، قيقار.
شامشات - يران تىلىنەن الىنعان شامشود، سامشيد — كاۆكاز سامىرسىنى.
شاپاعات - اراب تىلىنەن الىنعان شافاكات — ايانىش، اياۋ، ەسىركەۋ، قايىرىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك. تۇرلەرى — شاپكات، شافكات.
شاپاق - تاڭعى جارىق.
شارىقبەك - اراب تىلىنەن الىنعان شارق — شىعىس، كۇن شىعىس + قازاق ءسوزى بەك؛ ياعني شىعىس ەلىنىڭ بەگى، ءبيى.
شاتتىق - قۋانىش، كوڭىلدىلىك.
شافيح - اراب تىلىنەن — مەيىرىم، قايىرىم ەتۋشى؛ راقىمدى، كىشىپەيىلدى.
شافحات - اراب تىلىنەن - راقىمدىلىق، مەيىرىمدىلىك.
شافيح - اراب تىلىنەن - مەيىرىم، قايىرىم ەتۋشى؛ راقىمدى، كىشىپەيىلدى.
شاحاحمەت - يران تىلىنەن الىنعان شاح + اراب تىلىنەن الىنعان - احمەت. احمەت پاتشا دەگەن ماعىنادا. ءتۇرى — شاياحمەت. قىسقارتىپ ەركەلەتە ايتۋ ءتۇرى — شايكەن.
شاحان - يران جانە قازاق تىلدەرىنەن الىنعان بۇل ەسىم شاح جانە حان سوزدەرىنىڭ بىرىگۋىنەن جاسالعان. حانداردىڭ حانى، حانداردىڭ شاحى دەگەن ماعىنانى بىلدىرەدى.
شاحار - اراب تىلىنەن — قالا، كەنت.
شاحارباي - اراب جانە قازاق تىلدەرىنەن الىنعان - قالادا، باي مەكەندە تۇرسىن دەپ كويىلعان ەسىم.
شاحماردان - يران تىلىنەن الىنعان شاح + ماردان — ەرجۇرەك، باتىل. فونەتيكالىق ءتۇرى — شايمەردەن. ەركەلەتە ايتىلاتىن ءتۇرى — شاكەن.
شامۇرات - (قاراڭىز: سامۇرات).
شاحمۇحامبەت - يران تىلىنەن الىنعان شاح + مۋحامبەت. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى — شاحمەت.
شاشۋباي - قازاق تىلىنەن الىنعان قولى اشىق جومارت، مىرزا بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
ءشادى - يران تىلىنەن الىنعان شادي — قۋانىش، كوڭىلدىلىك، شاتتىق.
شاكىر - اراب تىلىنەن الىنعان — يگى، اسىل، مەيىربان، سىيلاۋشى، قۇرمەتتەۋشى.
ءشامشي - اراب تىلىنەن الىنعان شامسي - كۇن.
ءشاپي، ءشافي - اراب تىلىنەن الىنعان - ەمدەۋشى، ەمشى.
ءشاريزات - يران تىلىنەن الىنعان شيرازي — باقىت، ىرىس، قۋانىش + زات - بالا، پەرزەنت، ياعني باقىتتى بالا.
ءشارىپ - اراب تىلىنەن الىنعان شاريف — قۇرمەتتى، اتاقتى، قىمباتتى. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — ءشارىپباي، شارىنبەك، ءشارىپحان، ءشارىپقالي.
شەگە - بالا شەگەدەي مىقتى، بەرىك، تۇراقتى، ءومىرلى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم.
شەگەباي - بالانىن دەنساۋلىرى شەگەدەي بەرىك، مىقتى بولسىن دەگەن تىلەكپەن قويىلعان ەسىم. ەركەلەتە قىسقارتىپ ايتۋ ءتۇرى — شەگەن.
شەر - (قاراڭىز: اسەت).
شەرالى، شەرعالي – يران تىلىنەن شەر — ارىستان؛ باتىل، ەر جۇرەك + اراب تىلىنەن الىنعانعالي،ءالي — جوعارى، بيىك، ەن اسقاق. بۇل ەسىمنىڭ جيناق ماعىناسى: باتىر، ەر جۇرەك، ارىستان ءالي.
شەري - كونە تۇركى تىلىنەن چەرۋ — اسكەر، قول.
شەرمۇحامبەت - يران تىلىنەن الىنعان شەر - ارىستان + مۇحامبەت، ياعني ارىستان مۇحامبەت.
شەرنياز - يران تىلىنەن الىنعان شەر + تاجىك تىلىنەن – نياز - ءوتىنىش، تىلەك، تىلەنۋ، ءۇمىت، سىي، تارتۋ.
شەرۋباي - كونە تۇركى تىلىنەن شەرى نەمەسە التاي تىلىنەن چەرۋ - اسكەر. شەرۋ كەزىندە، جورىقتا تۋعان بالاعا قويعان ەسىم.
شەرحان – يران جانە قازاق تىلدەرىنەن الىنعان — ارىستانداي ايباتتى، مىقتى، باتىر، ەر-جۇرەك.
شوقى - بيىك توبە، ءدوڭ؛ شىڭ. بۇلايشا ەسىم بەرۋ بالانىڭ مارتەبەسى، اتاعى جوعارى بولسىن دەگەن ويدان تۋسا كەرەك.
شوقىر - بالىقتىڭ ءبىر ءتۇرى.
شولپانباي - بالا تاڭعى جارىق جۇلدىز شولپانداي بولسىن دەپ قويىلعان ەسىم.
شومبال - زور، ءىرى، جۋان.
شونا - موڭعول تىلىنەن— قاسكىر. ءبورىباي، قاسكىرباي ەسىمدەرىمەن ماندەس.
شوڭ - قىرعىز تىلىنەن الىنعان — ۇلكەن، ءزور، ءداۋ. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — شوڭباي، شوڭبەك، شوڭقۇل.
شورا - كونە تۇركى تىلىنەن — مىرزا، بەك، شونجار؛ وداق، كەڭەس. بىرىككەن تۇلعالى ەسىمدەر — شوراباي، شورابەك.
شورتانباي - شورتان بالىعى اتىنان قويىلعان ەسىم. بالا سۋدا ەركىن جۇزعەن بالىقتاي ومىردە دە ەركىن بولسىن دەپ قويىلعان.
شىعاي - كونە تۇركى تىلىنەن - كەدەي، كۇيسىز.
شىعاناق - قۇرلىقپەن ۇشتاسقان سۋ كەڭىستىگى، ايلاق. بالا شىعاناقتا تۋعان سەبەپتى وسىنداي ەسىم بەرىلۋى مۇمكىن.
شىمىر - نىعىز، بەرىك، دەنەسى مىعىم؛ باتىل. بىرىككەن تۇلعالى ەسىم — شىمىرباي.
شىنتەمىر - تەمىردەي مىقتى.
شىراقبەك - يران تىلىنەن الىنعان شيراق — جارىق، شام + بەك.
شىلدەباي - يران تىلىنەن الىنعان چەھەل، نەل — قىرىك + دا جۇرناق. قىرىق كۇندىك، 25 ماۋسىمنىن 5 تامىزعا دەيىن، ياعني 40 كۇنگە سوزىلاتىن ىستىق ماۋسىم + باي.
ىبىراي - كونە ەۆرەي تىلىنەن كەلگەن ابراام — ەل اتاسى. ونىڭ حالىق اراسىندا يبراگيم، ىبرايىم، يبرايم، ىبىراش ءتارىزدى تۇرلەرى كەزدەسەدى.
ىدىرىس - اراب تىلىنەن — تالاپتانۋشى. فونەتيكالىق ءتۇرى — ەدىرەس.
ىقىلاس - اراب تىلىنەن الىنعان ءاحلاس — پەيىل، نيەت، بەرىلۋ، اشىقتىق، ادالدىق.
ىقسان - اراب تىلىنەن الىنعان يحسان — جاقسىلىق، قايىرىمدىلىق؛ كوركەمدىك، نۇرلىلىق.
ىرىسالدى - باقىتتىڭ، قۇتتىڭ العاشقىسى.
ىرىسبەك - باقىتتى بەك.
ىسقاق - كونە ەۆرەي تىلىنەن - كۇلەدى، كۇلگەن. يسساك دەگەن ەسىمنىڭ ارابشا ايتىلۋ نۇسقاسى.
ىستامباقى - يران تىلىنەن الىنعان ىستام — تۇرعان، ولمەس + باقى — ماڭگى، ومىرلىك. ماڭگى ولمەس.
ءىبني - اراب تىلىنەن — ەر بالا، ۇل.
ءىزباسار - اكەسىنىڭ مۇراگەرى، ءىزباسارى بولسىن دەگەن ماقساپەن قويىلعان ەسىم. قىسقارعان ءتۇرى — ءىزتاي.
ىلەباي - ىلە ەزەنى بويىندا تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.
ءىلياس – ەۆرەي تىلىنەن الىنعان - يلياس — كۇش، قۇدىرەت.
ىڭكاربەك - اراب تىلىنەن الىنعان ينكار — قۇمار، ىنتىڭ؛ اتا-انا پەرزەنتكە زار بولىپ، قۇمار بولىپ جۇرگەندە تۋعان بالاعا قويىلعان ەسىم.
ىسمەت - اراب تىلىنەن — ىزگى، راحىمشىل، ادامگەرشىلىگى مول؛ تازا، پاك.
ۇلعا ەسىمدەر
ۇلعا ەسىمدەر 2024 2025 2026 2027 2028 2029
ۇلعا ەسىمدەر 2022 2023
ۇلعا ەسىم
ۇلعا ەسەپتەۋ
ۇلدارعا ەسىم
ۇلداردىڭ ەسىمى
ۇلدارعا ەسىم 2023
ۇلدارعا ەسىم ارابشا
قازاقشا ۇلعا ەسىمدەر
ۇل بالاعا ەسىمدەر
ۇل بالاعا ەسىمدەر زاماناۋي
ۇل بالاعا تىلەك
ۇل بالاعا ەسىمدەر مۇسىلمانشا
ۇل بالا ەسىمدەرى
ۇل بالاعا ات قويۋ
ۇل بالاعا ەسىمدەر 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029
ۇل بالانىڭ ەسىمدەرى
ات قويۋ ءراسىمى
ات قويۋ ۇلعا
ات قويۋ ۇل بالاعا
ات قويۋ ازان شاقىرىپ
ات قويۋ
ات قويۋ ءداستۇرى
ات قويۋ سالت ءداستۇرى
ۋل بالاگا ەسيمدەر
ۋل بالاگا ەسيمدەر 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029
ۋل بالاگا ەرەكشە ەسيمدەر
ۋل بالاگا كازاكشا ەسيمدەر
ۋل بالاگا ات
ۋل بالاگا ارنالگان ەسيمدەر
You Might Also Like
-
كەل، بالالار، وقىلىق ءبىر اللاعا سيىنىپ، كەل، بالالار، وقىلىق، وقىعاندى كوڭىلگە ىقىلاسپەن توقىلىق. ىبىراي التىنسارين تاقپاق قازاقشا
-
قۇرمەتتى اناشىم، ءسىزدىڭ مەرەيلى تۋعان كۇنىڭىزبەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتاۋعا رۇقسات ەتىڭىز. بۇل كۇن – ءسىزدىڭ ومىرىڭىزدەگى ەڭ ايرىقشا جانە ەرەكشە كۇن. اناشىم تۋعان كۇنىڭىزبەن، اناشىم تۋعان كۇنىڭىزبەن تىلەك، اناشىم تۋىلعان كۇنىڭىزبەن، اناشىم تۋگان كۋنينمەن، اناشىم تۋگان كۋنينيزبەن تيلەك، اناشىم تۋىلعان كۇنىڭىزبەن تىلەك، اناشىم تۋگان كۋنينمەن ، اناشىم تۋعان كۇنىڭمەن تاقپاق، اناشىم تۋعان كۇنىڭمەن، اناشىم تۋعان كۇنىڭمەن تيلەك
