ءۇش تاڭبالى سانعا كوبەيتۋ جانە ءبولۋ الگوريتىمى
الماتى وبلىسى، جامبىل اۋدانى،
ۇزىناعاش اۋىلى، تۇرار رىسقۇلوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ
مدشو جانە مجي كمم باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
كالييەۆا جازيرا كاسەنوۆنا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءۇش تاڭبالى سانعا كوبەيتۋ جانە ءبولۋ الگوريتىمى. قايتالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. «قارلى كەسەك» وقىتا ۇيرەتۋ ويىنى ارقىلى «ءۇش تاڭبالى سانعا كوبەيتۋ جانە ءبولۋ الگوريتىمى». قايتالاۋ تاقىرىبىن مەڭگەرتۋ.
«قارلى كەسەك» وقىتا ۇيرەتۋ ويىنى.
2. جاڭا يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ ارقىلى فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ، شىعارماشىل جەكە تۇلعا قالىپتاستىرۋ.
3. شاپشاڭدىققا توپتىق ەسەپ شىعارۋ ارقىلى ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق
- مەن جۇرەگىمنەن قۋانىش الىپ سەندەرگە سىيلايمىن.
2. ساباقتىڭ ماقساتىن، ءجۇرۋ بارىسىن ايتۋ.
3. «قارلى كەسەك» ويىنى
4. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
5. وقۋشى ءبىلىمىن باعالاۋ.
ساباقتىڭ ءوتىلۋ تەحنولوگياسى: مودۋلدىك وقىتۋ تەحنولوگياسى.
ءمودۋلدىڭ ماقساتى:
1. ەسەپ شىعارۋ بارىسىندا انىقتامالاردى، ەرەجەلەردى، فورمۋلالاردى ءتيىمدى قولدانا ءبىلۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ؛
2. وقۋشىلارعا ءۇش تاڭبالى سانعا ءبولۋ الگوريتىمى تۋرالى تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ.
3. ويلاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.
ويىننىڭ شارتى:
ا ءارىپى بار باعىتتاۋشى پاراعىن جانە جەتونىن ( كەۋدەسىنە قادالادى). العان وقۋشىلار «ا ۇستەلىنىڭ» باسىنا وتىرادى، ب ءارپىن العاندار «ب ۇستەلىنىڭ» باسىنا وتىرادى تاعى س. س. ءمۇعالىم ءبىر كەلەلى ماسەلە كوتەرەدى، پروبلەمالىق سۇراق قويادى نەمەسە قانداي دا ءبىر تاپسىرما بەرەدى.( بارىنە ورتاق نەمەسە ءار توپقا جەكە - جەكە). 5 ادامنان تۇراتىن توپ.
5 - 7 - 15 مينۋت شاماسىندا وقۋلىقتى جانە قوسىمشا ادەبيەتتى پايدالانا وتىرىپ جاۋاپ ىزدەيدى، ونى تەزيستەر تۇرىندە جازىپ الادى. دايىندىققا ارنالعان ۋاقىت اياقتالعان سوڭ، ءى تۋر جاريالانادى. وقۋشىلار ورىندارىنان تۇرىپ، ءارقايسىسى وزدەرىنىڭ باعىتتاۋ پاراعى بويىنشا جاڭا ورىنعا وتىرادى. ءى تۋردىڭ ۋاقىتىن ءمۇعالىم ۇستەل باسىندا وتىرعان بارلىق وقۋشىلار سويلەپ، ءوز كوزقاراستارىن ايتىپ ۇلگەرەتىندەي ەسەپپەن بەلگىلەيدى.
(10 - 15 مينۋت). توپ ىشىندە ۋاقىتتى جۇرگىزۋشى قاداعالاپ وتىرادى. الدىمەن جەتوندى «ا» ءارىپى بار ويىنشى، سودان سوڭ كەزەگىمەن - «ب»، «ۆ»، «گ»، «د» - ارىپتەرى بار ويىنشىلار سويلەيدى. توپ مۇشەلەرى تىڭداپ بولعان سوڭ، ءار ءبىر وقۋشى ءوز جاۋابىن نەعۇرلىم قىزعىلىقتى، جوعارى تانىمدىلىق، اقپاراتتىق دەڭگەيدەگى جانە دالەلدەنگەن دەپ ەسەپتەيتىن سويلەۋشىنىڭ نومەرىن انىقتاپ ونىڭ نومەرىن ءوزىنىڭ باعىتتاۋ پاراعىنداعى «ەڭ جاقسى سويلەۋشى جولىنا جازىپ الادى». ءى تۋر اياقتالعاننان سوڭ، بالالار باعىتتاۋ پاراعىنا ساي ورىن الماستىرادى دا ويىننىڭ ءىى تۋرى باستالادى. بارلىق تۋر ( 3 - 4 - 5) بىتكەننەن سوڭ وقۋشىلار وزدەرىنىڭ العاشقى ورىندارىنا قايتا ورالىپ، ءمۇعالىم ولاردىڭ باعىتتاۋ پاراقتارىن جيناپ الادى جانە ناتيجەسىن ورتاق پاراققا جازادى. سول ورتاق پاراق بويىنشا ەڭ جاقسى ويىنشى جانە ەڭ جاقسى توپ انىقتالادى.
ويىننىڭ تاپسىرمالارى:
ا توبى:
وقۋلىقپەن جۇمىس 3 - تاپسىرما. قالدىقپەن ءبولۋدى ورىندا.
140 256: 394= 355 (ق 386)
307 749: 453=679 (ق 162)
175 462: 547= 320 (ق 422)
678 345: 763=889 (ق 38)
ب توبى: 4 - تاپسىرما.
ا) ءبىر كىتاپتىڭ ماسساسى 500گ بولسا، 60كگ قاعازدان وسىنداي نەشە كىتاپ جاسالىنادى؟
ءا) 1كگ قاعاز قالدىقتارىنان 20 داپتەر جاسالسا، 5كگ قاعاز قالدىقتارىنان وسىنداي نەشە داپتەر جاساۋعا بولادى؟
ۆ توبى: 5 - تاپسىرما.
1س قاعاز قالدىقتارىنان 2000 داپتەر شىعادى. 1 داپتەر جاساۋ ءۇشىن قانشا قاعاز قاجەت؟ 300 كگ قاعازدان وسىنداي نەشە داپتەر دايىندالادى؟ ال 350 گ قاعازدان شە؟
گ توبى: 6، 7 - تاپسىرمالار.
2م ماتادان 1 بالا كويلەگىن تىگۋگە بولادى. 46م ماتادان نەشە بالا كويلەگىن تىگۋگە بولادى؟
بىردەي 6 ىدىستا 48كگ ماي بار. وسىنداي 8 ىدىسقا قانشا ماي سىيادى؟
د توبى:
قۇستارعا ارناپ قوراپشا جاساۋ ءۇشىن ەنى 20 سم، ۇزىندىعى 30سم تىك ءتورتبۇرىش ءپىشىندى تاقتا كەرەك. اۋدانى 640سم2، ەنى 20سم تاقتاي سونداي قوراپشا جاساۋعا جاراي ما؟
قورىتىندى:
وقۋشىلار ءبىلىمى بەلسەندىلىگىنە قاراي ورتاق باعالاۋ پاراعى كورسەتكىشىنە قاراپ باعالانادى.
ۇيگە تاپسىرما
ۇزىناعاش اۋىلى، تۇرار رىسقۇلوۆ اتىنداعى ورتا مەكتەپ
مدشو جانە مجي كمم باستاۋىش سىنىپ ءمۇعالىمى
كالييەۆا جازيرا كاسەنوۆنا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ءۇش تاڭبالى سانعا كوبەيتۋ جانە ءبولۋ الگوريتىمى. قايتالاۋ
ساباقتىڭ ماقساتى:
1. «قارلى كەسەك» وقىتا ۇيرەتۋ ويىنى ارقىلى «ءۇش تاڭبالى سانعا كوبەيتۋ جانە ءبولۋ الگوريتىمى». قايتالاۋ تاقىرىبىن مەڭگەرتۋ.
«قارلى كەسەك» وقىتا ۇيرەتۋ ويىنى.
2. جاڭا يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ ارقىلى فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىعىن ارتتىرۋ، شىعارماشىل جەكە تۇلعا قالىپتاستىرۋ.
3. شاپشاڭدىققا توپتىق ەسەپ شىعارۋ ارقىلى ۇيىمشىلدىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
1. ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى.
پسيحولوگيالىق دايىندىق
- مەن جۇرەگىمنەن قۋانىش الىپ سەندەرگە سىيلايمىن.
2. ساباقتىڭ ماقساتىن، ءجۇرۋ بارىسىن ايتۋ.
3. «قارلى كەسەك» ويىنى
4. ۇيگە تاپسىرما بەرۋ.
5. وقۋشى ءبىلىمىن باعالاۋ.
ساباقتىڭ ءوتىلۋ تەحنولوگياسى: مودۋلدىك وقىتۋ تەحنولوگياسى.
ءمودۋلدىڭ ماقساتى:
1. ەسەپ شىعارۋ بارىسىندا انىقتامالاردى، ەرەجەلەردى، فورمۋلالاردى ءتيىمدى قولدانا ءبىلۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ؛
2. وقۋشىلارعا ءۇش تاڭبالى سانعا ءبولۋ الگوريتىمى تۋرالى تۇسىنىك قالىپتاستىرۋ.
3. ويلاۋ قابىلەتتەرىن ارتتىرۋ.
ويىننىڭ شارتى:
ا ءارىپى بار باعىتتاۋشى پاراعىن جانە جەتونىن ( كەۋدەسىنە قادالادى). العان وقۋشىلار «ا ۇستەلىنىڭ» باسىنا وتىرادى، ب ءارپىن العاندار «ب ۇستەلىنىڭ» باسىنا وتىرادى تاعى س. س. ءمۇعالىم ءبىر كەلەلى ماسەلە كوتەرەدى، پروبلەمالىق سۇراق قويادى نەمەسە قانداي دا ءبىر تاپسىرما بەرەدى.( بارىنە ورتاق نەمەسە ءار توپقا جەكە - جەكە). 5 ادامنان تۇراتىن توپ.
5 - 7 - 15 مينۋت شاماسىندا وقۋلىقتى جانە قوسىمشا ادەبيەتتى پايدالانا وتىرىپ جاۋاپ ىزدەيدى، ونى تەزيستەر تۇرىندە جازىپ الادى. دايىندىققا ارنالعان ۋاقىت اياقتالعان سوڭ، ءى تۋر جاريالانادى. وقۋشىلار ورىندارىنان تۇرىپ، ءارقايسىسى وزدەرىنىڭ باعىتتاۋ پاراعى بويىنشا جاڭا ورىنعا وتىرادى. ءى تۋردىڭ ۋاقىتىن ءمۇعالىم ۇستەل باسىندا وتىرعان بارلىق وقۋشىلار سويلەپ، ءوز كوزقاراستارىن ايتىپ ۇلگەرەتىندەي ەسەپپەن بەلگىلەيدى.
(10 - 15 مينۋت). توپ ىشىندە ۋاقىتتى جۇرگىزۋشى قاداعالاپ وتىرادى. الدىمەن جەتوندى «ا» ءارىپى بار ويىنشى، سودان سوڭ كەزەگىمەن - «ب»، «ۆ»، «گ»، «د» - ارىپتەرى بار ويىنشىلار سويلەيدى. توپ مۇشەلەرى تىڭداپ بولعان سوڭ، ءار ءبىر وقۋشى ءوز جاۋابىن نەعۇرلىم قىزعىلىقتى، جوعارى تانىمدىلىق، اقپاراتتىق دەڭگەيدەگى جانە دالەلدەنگەن دەپ ەسەپتەيتىن سويلەۋشىنىڭ نومەرىن انىقتاپ ونىڭ نومەرىن ءوزىنىڭ باعىتتاۋ پاراعىنداعى «ەڭ جاقسى سويلەۋشى جولىنا جازىپ الادى». ءى تۋر اياقتالعاننان سوڭ، بالالار باعىتتاۋ پاراعىنا ساي ورىن الماستىرادى دا ويىننىڭ ءىى تۋرى باستالادى. بارلىق تۋر ( 3 - 4 - 5) بىتكەننەن سوڭ وقۋشىلار وزدەرىنىڭ العاشقى ورىندارىنا قايتا ورالىپ، ءمۇعالىم ولاردىڭ باعىتتاۋ پاراقتارىن جيناپ الادى جانە ناتيجەسىن ورتاق پاراققا جازادى. سول ورتاق پاراق بويىنشا ەڭ جاقسى ويىنشى جانە ەڭ جاقسى توپ انىقتالادى.
ويىننىڭ تاپسىرمالارى:
ا توبى:
وقۋلىقپەن جۇمىس 3 - تاپسىرما. قالدىقپەن ءبولۋدى ورىندا.
140 256: 394= 355 (ق 386)
307 749: 453=679 (ق 162)
175 462: 547= 320 (ق 422)
678 345: 763=889 (ق 38)
ب توبى: 4 - تاپسىرما.
ا) ءبىر كىتاپتىڭ ماسساسى 500گ بولسا، 60كگ قاعازدان وسىنداي نەشە كىتاپ جاسالىنادى؟
ءا) 1كگ قاعاز قالدىقتارىنان 20 داپتەر جاسالسا، 5كگ قاعاز قالدىقتارىنان وسىنداي نەشە داپتەر جاساۋعا بولادى؟
ۆ توبى: 5 - تاپسىرما.
1س قاعاز قالدىقتارىنان 2000 داپتەر شىعادى. 1 داپتەر جاساۋ ءۇشىن قانشا قاعاز قاجەت؟ 300 كگ قاعازدان وسىنداي نەشە داپتەر دايىندالادى؟ ال 350 گ قاعازدان شە؟
گ توبى: 6، 7 - تاپسىرمالار.
2م ماتادان 1 بالا كويلەگىن تىگۋگە بولادى. 46م ماتادان نەشە بالا كويلەگىن تىگۋگە بولادى؟
بىردەي 6 ىدىستا 48كگ ماي بار. وسىنداي 8 ىدىسقا قانشا ماي سىيادى؟
د توبى:
قۇستارعا ارناپ قوراپشا جاساۋ ءۇشىن ەنى 20 سم، ۇزىندىعى 30سم تىك ءتورتبۇرىش ءپىشىندى تاقتا كەرەك. اۋدانى 640سم2، ەنى 20سم تاقتاي سونداي قوراپشا جاساۋعا جاراي ما؟
قورىتىندى:
وقۋشىلار ءبىلىمى بەلسەندىلىگىنە قاراي ورتاق باعالاۋ پاراعى كورسەتكىشىنە قاراپ باعالانادى.
ۇيگە تاپسىرما