ۇزىن – قىسقا ۇعىمدارى
ءبىلىم سالاسى: «تانىم»
ءبولىمى: «قاراپايىم ماتەماتيكالىق ۇعىمداردى قالىپتاستىرۋ»
تاقىرىبى: ۇزىن – قىسقا ۇعىمدارى
ماقساتى: «ۇزىن»، «قىسقا» ۇعىمدارىمەن تانىستىرۋ، بەتتەستىرۋ بەتىنە قويۋ ءادىسى ارقىلى ۇزىندىقتى سالىستىرۋدى ۇيرەتۋ، سونداي - اق زاتتارمەن تاجىريبەلىك ارەكەت بارىسىندا ۇزىندىق تۋرالى ءبىلىمدى قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ، قاشىقتان زاتتاردى ۇزىندىقتارى بويىنشا سالىستىرۋدى، ساۋساقتىڭ ۇساق بۇلشىقەتتەرىنىڭ قوزعالىسىن جەتىلدىرۋ. ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
قاجەتتى قۇرال - جابدىقتار: دىمبىلمەس قۋىرشاق، ۇزىندىقتى بەتتەستىرىپ سالىستىرۋعا ارنالعان جولاقشا جولدار ۇزىنى – كوك جانە قىسقاسى – قىزىل، ءتۇزدى ماشىردان جاسالىنعان مونشاقتار، داۋ، قۇرعاق باسسەيىن، ويىنشىقتار.
سوزدىك جۇمىس: ۇزىن، قىسقا.
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشىلىق
شاتتىق شەڭبەرى.
ۇلكەنگە دە ءسىز،
كىشىگە دە ءسىز.
بارشاڭىزدى قۇرمەتتەپ
باس يەمىز ءبىز.
- بالالار، ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- قىس مەزگىلى.
- قىس مەزگىلىندە نەشە اي بولادى؟
- ءۇش اي بولادى.
- قانە، قىس ايلارىن اتاپ ايتايىقشى؟
- جەلتوقسان، قاڭتار، اقپان.
ىزدەنۋ ۇيىمداستىرۋشىلىق:
توسىن ءسات: ەسىك قاعىلىپ، دىمبىلمەس قۋىرشاق كىرەدى. قولىندا قوراپشاسى بار. دىمبىلمەس بالالارمەن امانداسادى. سالەمەتسىزدەر مە، بالالار!
سالەمەتسىز بە!
دىمبىلمەس: - بالالار مەنىڭ اتىم - دىمبىلمەس. مەن سەندەرگە قۇر قول كەلگەنىم جوق. مىنا قولىمداعى قوراپشانىڭ ىشىندە، سەندەرگە الىپ كەلگەن تاپسىرمالارىم بار، سول تاپسىرمالارىمدى دۇرىس ورىنداساڭدار، مەن سەندەرگە سىيلىق بەرەمىن.
تاربيەشى: - قانە، بالالار دىمبىلمەس بىزگە قانشا تاپسىرما الىپ كەلگەنىن ءبىلۋ ءۇشىن، ونىڭ قولىنداعى قوراپشانى اشىپ قارايىق.
- ال، بالالار دىمبىلمەستىڭ الىپ كەلگەن جولاقشالارىنىڭ ءتۇسىن ايتايىقشى؟
- كوك، قىزىل.
دىمبىلمەستىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋعا كىرىسەدى.
I تاپسىرما: تەلەديدار ارقىلى سۋرەتتەردى كورسەتۋ. سۇراق - جاۋاپ ارقىلى.
ەندەشە، بارلىعىمىز مىنا تەلەديدارعا قارايىقشى؟ مىناۋ كىمدەردىڭ سۋرەتى؟
- بالالاردىڭ سۋرەتى.
مىنا بالانىڭ بويى ۇزىن با، قىسقا ما؟
قانە، كىم ايتادى؟
- ۇزىن بالا.
ال مىنا بالانىڭ بويى شە؟
- قىسقا.
ال بالالار بىلەيىك، كىمنىڭ بويى ۇزىن ەكەن، دياستىكى مە، ۇلجاندىكى مە؟
بالالاردىڭ جاۋاپتارى.
مىناۋ نەلەر؟
- جولدار.
مىناۋ قانداي جول؟
- ۇزىن جول. يا، ۇزىن جول.
ال، مىنا جول قانداي؟
- قىسقا جول.
دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار!
ال، كەلەسى تاپسىرمانى ورىندايىق.
II تاپسىرما: كوك جولاقشانىڭ ۇستىنە قىزىل جولاقشانى قويعاندا قاي جولاقشا ۇزىن؟
- كوك جولاقشا ۇزىن.
- ال، كوك جولاقشانىڭ قاسىنا قىزىل جولاقشانى قويساق، قاي جولاقشا ۇزىن بولادى؟
- كوك جولاقشا.
- دۇرىس ايتاسىڭدار بالالار!
III تاپسىرما: ۇزىن - قىسقا زاتتاردى سالىستىرا بىلەسىڭدەر مە؟
بۇل تاپسىرمانى ورىنداۋ ءۇشىن، دىمبىلمەس بىزگە ءبىر ويىن الىپ كەلگەن ەكەن، بالالار.
ديداكتيكالىق ويىن: «بايقاعىش».
ماقساتى: زاتتىڭ ءتۇرىن، كولەمىن اجىراتا ءبىلۋ. بالانىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
1 سلايد.- بالالار مىناۋ نەلەر؟
- جىلان جانە جۇلدىزقۇرت
- قانە قارايىقشى قايسىسى ۇزىن؟
- جىلان ۇزىن.
2 سلايد. - ال مىناۋ نەلەر؟
- قارانداشتار
- قاي قارىنداش قىسقا؟
- جاي قارىنداش، قىزىل قارىنداشتان قىسقا.
3 سلايد. - بالالار مىنا سۋرەتكە نازار اۋدارايىقشى، مىناۋ نەلەر؟
- قويان مەن كىرپى.
- قوياننىڭ نەشە قۇلاعى بار؟
- قوياننىڭ ەكى قۇلاعى بار.
- ال كىرپىدە نەشە قۇلاق بار؟
- كىرپىدە ەكى قۇلاق بار.
- كىرپىنىڭ قۇلاعى ۇزىن با، الدە قوياننىڭ قۇلاعى ۇزىن با؟
- قوياننىڭ قۇلاعى ۇزىن.
- دۇرىس ايتاسىڭدار، قوياننىڭ قۇلاعى ۇزىن ەكەن.
- جارايسىڭدار، بالالار. ەندى بارلىعىمىز ورنىمىزدان تۇرىپ، دىمبىلمەسپەن بىرگە بويىمىزدى سەرگىتىپ الايىق.
سەرگىتۋ ءساتى:
ۇزىن قۇلاق سۇر قويان،
ەستىپ قالىپ سىبدىردى.
ويلى - قىرلى جەرلەرمەن،
ىتقىپ - ىتقىپ جۇگىردى.
- ەندى بالالار ەكى توپقا بولىنەيىك. 1 توپ جىپكە ۇزىن مونشاق تىزەدى. 2 توپ قىسقا مونشاق تىزەدى.
كەلەسى تاپسىرما، قۇرعاق باسسەين ىشىندە ويىنشىق بار، سونى تاۋىپ الايىقشى. قانداي ويىنشىقتار تاۋىپ الدىڭدار؟ (بالالاردىڭ جاۋاپتارى)
ويىنشىقتاردى سالىستىرايىق. (كەرىك ۇزىن، ال ايۋ قىسقا)
رەفلەكسيالىق - تۇزەتۋشىلىك:
- بالالار سەندەرگە بۇگىنگى وقۋ ءىس - ارەكەت ۇنادى ما؟
- بۇگىن قانداي تاقىرىپپەن تانىستىق؟
- قانداي تاپسىرمالار ۇنادى؟
دىمبىلمەس ءوز سىيلىقتارىن بالالارعا تاراتىپ، قوشتاسادى.
بالالاردى ماداقتاۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
ءبىلۋ: زاتتاردى سالىستىرا ءبىلۋ.
مەڭگەرۋ: ساۋساقتىڭ ۇساق بۇلشىق ەتتەرىنىڭ قوزعالىسىن جانە ۇجىمدىق جۇمىس جاساۋدى مەڭگەرۋ.
اقتوبە وبلىسى، قوبدا اۋدانى
«گاۋحار» بوبەكجايى
«بالاپان» توبىنىڭ تاربيەشىسى
بەريكبايەۆا الماگۋل سيركبايەۆنا
ءبولىمى: «قاراپايىم ماتەماتيكالىق ۇعىمداردى قالىپتاستىرۋ»
تاقىرىبى: ۇزىن – قىسقا ۇعىمدارى
ماقساتى: «ۇزىن»، «قىسقا» ۇعىمدارىمەن تانىستىرۋ، بەتتەستىرۋ بەتىنە قويۋ ءادىسى ارقىلى ۇزىندىقتى سالىستىرۋدى ۇيرەتۋ، سونداي - اق زاتتارمەن تاجىريبەلىك ارەكەت بارىسىندا ۇزىندىق تۋرالى ءبىلىمدى قولدانا بىلۋگە ۇيرەتۋ، قاشىقتان زاتتاردى ۇزىندىقتارى بويىنشا سالىستىرۋدى، ساۋساقتىڭ ۇساق بۇلشىقەتتەرىنىڭ قوزعالىسىن جەتىلدىرۋ. ۇقىپتىلىققا تاربيەلەۋ.
قاجەتتى قۇرال - جابدىقتار: دىمبىلمەس قۋىرشاق، ۇزىندىقتى بەتتەستىرىپ سالىستىرۋعا ارنالعان جولاقشا جولدار ۇزىنى – كوك جانە قىسقاسى – قىزىل، ءتۇزدى ماشىردان جاسالىنعان مونشاقتار، داۋ، قۇرعاق باسسەيىن، ويىنشىقتار.
سوزدىك جۇمىس: ۇزىن، قىسقا.
موتيۆاسيالىق قوزعاۋشىلىق
شاتتىق شەڭبەرى.
ۇلكەنگە دە ءسىز،
كىشىگە دە ءسىز.
بارشاڭىزدى قۇرمەتتەپ
باس يەمىز ءبىز.
- بالالار، ءقازىر جىلدىڭ قاي مەزگىلى؟
- قىس مەزگىلى.
- قىس مەزگىلىندە نەشە اي بولادى؟
- ءۇش اي بولادى.
- قانە، قىس ايلارىن اتاپ ايتايىقشى؟
- جەلتوقسان، قاڭتار، اقپان.
ىزدەنۋ ۇيىمداستىرۋشىلىق:
توسىن ءسات: ەسىك قاعىلىپ، دىمبىلمەس قۋىرشاق كىرەدى. قولىندا قوراپشاسى بار. دىمبىلمەس بالالارمەن امانداسادى. سالەمەتسىزدەر مە، بالالار!
سالەمەتسىز بە!
دىمبىلمەس: - بالالار مەنىڭ اتىم - دىمبىلمەس. مەن سەندەرگە قۇر قول كەلگەنىم جوق. مىنا قولىمداعى قوراپشانىڭ ىشىندە، سەندەرگە الىپ كەلگەن تاپسىرمالارىم بار، سول تاپسىرمالارىمدى دۇرىس ورىنداساڭدار، مەن سەندەرگە سىيلىق بەرەمىن.
تاربيەشى: - قانە، بالالار دىمبىلمەس بىزگە قانشا تاپسىرما الىپ كەلگەنىن ءبىلۋ ءۇشىن، ونىڭ قولىنداعى قوراپشانى اشىپ قارايىق.
- ال، بالالار دىمبىلمەستىڭ الىپ كەلگەن جولاقشالارىنىڭ ءتۇسىن ايتايىقشى؟
- كوك، قىزىل.
دىمبىلمەستىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋعا كىرىسەدى.
I تاپسىرما: تەلەديدار ارقىلى سۋرەتتەردى كورسەتۋ. سۇراق - جاۋاپ ارقىلى.
ەندەشە، بارلىعىمىز مىنا تەلەديدارعا قارايىقشى؟ مىناۋ كىمدەردىڭ سۋرەتى؟
- بالالاردىڭ سۋرەتى.
مىنا بالانىڭ بويى ۇزىن با، قىسقا ما؟
قانە، كىم ايتادى؟
- ۇزىن بالا.
ال مىنا بالانىڭ بويى شە؟
- قىسقا.
ال بالالار بىلەيىك، كىمنىڭ بويى ۇزىن ەكەن، دياستىكى مە، ۇلجاندىكى مە؟
بالالاردىڭ جاۋاپتارى.
مىناۋ نەلەر؟
- جولدار.
مىناۋ قانداي جول؟
- ۇزىن جول. يا، ۇزىن جول.
ال، مىنا جول قانداي؟
- قىسقا جول.
دۇرىس ايتاسىڭدار، بالالار!
ال، كەلەسى تاپسىرمانى ورىندايىق.
II تاپسىرما: كوك جولاقشانىڭ ۇستىنە قىزىل جولاقشانى قويعاندا قاي جولاقشا ۇزىن؟
- كوك جولاقشا ۇزىن.
- ال، كوك جولاقشانىڭ قاسىنا قىزىل جولاقشانى قويساق، قاي جولاقشا ۇزىن بولادى؟
- كوك جولاقشا.
- دۇرىس ايتاسىڭدار بالالار!
III تاپسىرما: ۇزىن - قىسقا زاتتاردى سالىستىرا بىلەسىڭدەر مە؟
بۇل تاپسىرمانى ورىنداۋ ءۇشىن، دىمبىلمەس بىزگە ءبىر ويىن الىپ كەلگەن ەكەن، بالالار.
ديداكتيكالىق ويىن: «بايقاعىش».
ماقساتى: زاتتىڭ ءتۇرىن، كولەمىن اجىراتا ءبىلۋ. بالانىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ.
1 سلايد.- بالالار مىناۋ نەلەر؟
- جىلان جانە جۇلدىزقۇرت
- قانە قارايىقشى قايسىسى ۇزىن؟
- جىلان ۇزىن.
2 سلايد. - ال مىناۋ نەلەر؟
- قارانداشتار
- قاي قارىنداش قىسقا؟
- جاي قارىنداش، قىزىل قارىنداشتان قىسقا.
3 سلايد. - بالالار مىنا سۋرەتكە نازار اۋدارايىقشى، مىناۋ نەلەر؟
- قويان مەن كىرپى.
- قوياننىڭ نەشە قۇلاعى بار؟
- قوياننىڭ ەكى قۇلاعى بار.
- ال كىرپىدە نەشە قۇلاق بار؟
- كىرپىدە ەكى قۇلاق بار.
- كىرپىنىڭ قۇلاعى ۇزىن با، الدە قوياننىڭ قۇلاعى ۇزىن با؟
- قوياننىڭ قۇلاعى ۇزىن.
- دۇرىس ايتاسىڭدار، قوياننىڭ قۇلاعى ۇزىن ەكەن.
- جارايسىڭدار، بالالار. ەندى بارلىعىمىز ورنىمىزدان تۇرىپ، دىمبىلمەسپەن بىرگە بويىمىزدى سەرگىتىپ الايىق.
سەرگىتۋ ءساتى:
ۇزىن قۇلاق سۇر قويان،
ەستىپ قالىپ سىبدىردى.
ويلى - قىرلى جەرلەرمەن،
ىتقىپ - ىتقىپ جۇگىردى.
- ەندى بالالار ەكى توپقا بولىنەيىك. 1 توپ جىپكە ۇزىن مونشاق تىزەدى. 2 توپ قىسقا مونشاق تىزەدى.
كەلەسى تاپسىرما، قۇرعاق باسسەين ىشىندە ويىنشىق بار، سونى تاۋىپ الايىقشى. قانداي ويىنشىقتار تاۋىپ الدىڭدار؟ (بالالاردىڭ جاۋاپتارى)
ويىنشىقتاردى سالىستىرايىق. (كەرىك ۇزىن، ال ايۋ قىسقا)
رەفلەكسيالىق - تۇزەتۋشىلىك:
- بالالار سەندەرگە بۇگىنگى وقۋ ءىس - ارەكەت ۇنادى ما؟
- بۇگىن قانداي تاقىرىپپەن تانىستىق؟
- قانداي تاپسىرمالار ۇنادى؟
دىمبىلمەس ءوز سىيلىقتارىن بالالارعا تاراتىپ، قوشتاسادى.
بالالاردى ماداقتاۋ.
كۇتىلەتىن ناتيجە:
ءبىلۋ: زاتتاردى سالىستىرا ءبىلۋ.
مەڭگەرۋ: ساۋساقتىڭ ۇساق بۇلشىق ەتتەرىنىڭ قوزعالىسىن جانە ۇجىمدىق جۇمىس جاساۋدى مەڭگەرۋ.
اقتوبە وبلىسى، قوبدا اۋدانى
«گاۋحار» بوبەكجايى
«بالاپان» توبىنىڭ تاربيەشىسى
بەريكبايەۆا الماگۋل سيركبايەۆنا
You Might Also Like
-
(7 سىنىپ قىزدارىنا ارنالعان فاكۋلتاتيۆ ساباعى)
