ۆيرۋستار جانە انتيۆيرۋستار
الماتى وبلىستىق №15 مەكتەپ - ينتەرناتىنىڭ
ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى بايعازى اراي
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ۆيرۋستار جانە انتيۆيرۋستار
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: كومپيۋتەرلىك اقپاراتتى قورعاۋ، دك - ءدى قورعاۋ ەرەكشەلىكتەرى. كومپيۋتەرلىك ۆيرۋس، انتيۆيرۋستىق قۇرالدار تۋرالى بىلىمدەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىگى: جان - جاقتى بولۋعا، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ جانە زەيىندىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: پراكتيكۋم ەلەمەنتتەرىنىڭ كومەگىمەن دەمونستراسيالاۋ، بايانداۋ ارقىلى ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ءبىلىم، بىلىك داعدىنى دامىتۋ
ساباقتىڭ ءوتۋ ءادىسى: كورنەكىلىك ءادىسى، سۇراق جاۋاپ ءادىسى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كومپيۋتەرلەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، پرەزەنتاسيا، پلاكاتتار.
وقىتۋ فورمالارى: جەكە، توپتىق جانە ۇجىمدىق.
ساباقتىڭ بارىسى:
وقىتۋ ءۇردىسىنىڭ ماڭىزدىلىعى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ، ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ. قۇرال - جابدىقتارىن تەكسەرۋ.
2. وتكەن ساباقتى قايتالاۋ: (كورىنىس تۇرىندە)
قازىرگى زاماندا ەل اۋزىنان «كومپيۋتەرىمە ۆيرۋس ءتۇستى»، «كومپيۋتەرىم ۆيرۋستان ۇشىپ كەتتى» ت، س، س سوزدەردى ەستۋگە بولادى. بۇل نە دەگەن ءسوز؟ كومپيۋتەرگە ۆيرۋس قايدان تۇسەدى؟ ۆيرۋس تۇسسە نە ىستەيمىز؟ /پروبلەمالىق سيتۋاسيا/
ۆيرۋستاردى تابۋعا جانە جويۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن پروگراممالار انتيۆيرۋستىق پروگراممالار دەپ اتالادى. بۇل پروگراممالار ۆيرۋسپەن زاقىمدالعان فايلداردى تاۋىپ قانا قويماي، ولاردى ەمدەيدى دە ونى زاقىمدالعان ۋاقىتىنا دەيىنگى قالپىنا كەلتىرەدى.
سوتتىڭ ءجۇرۋى:
حاتشى: – سوت كەلە جاتىر، ورىندارىڭىزدان تۇرىڭىزدار!
سوت ءتوراعاسى: – ايىپكەردى اكەلىڭدەر!
حاتشى: – ايىپكەر اكەلىنسىن! (ەكى كۇزەتشى ايىپكەر ۆيرۋستى اكەلەدى).
سوت ءتوراعاسى: – الماتى قالاسىنىڭ سوت وتىرىسىن باستايمىز. سوت پروسەسىنە ايىپتاۋشى ارسەن، قورعاۋشى تولعاناي، جابىرلەنۋشى وپەراسيالىق جۇيە، ايىپتالۋشى ۆيرۋس قاتىسىپ وتىر. وسى سوت پروسەسى الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنى وپەراسيالىق جۇيەنىڭ ارىزى بويىنشا جۇرگىزىلەدى. حاتشى ارىزدى وقىڭىز.
حاتشى: – الماتى قالاسىنىڭ سوتىنا وسى قالا تۇرعىنى وپەراسيالىق جۇيەدەن ارىز:
مەنىڭ ارىز بەرۋ سەبەبىم، – 20 قىركۇيەك 2012 جىلى ينتەرنەت ارقىلى ۆيرۋس ىلەسىپ كەلىپ، مەنىڭ بارلىق جۇيەمە زيان كەلتىردى، كەرەك دەسەڭىز جۇيەدەگى بارلىق باعدارلاماعا ەنىپ، ءوز بىلگەنىن جاساپ، قورلىق كورسەتتى. تەك ماعان عانا ەمەس كومپيۋتەردىڭ دە جۇمىس ىستەۋىنە كەدەرگى كەلتىرۋدە، ويتكەنى، جۇمىس جاسار الدىندا باعدارلامامەن بىرگە كىرىسىپ كوپتەگەن قيىنشىلىقتاردى تۋدىردى. ۆيرۋسقا ءادىل جازاسىن بەرىلۋىن سۇرايمىن.
سوت ءتوراعاسى: – ءسوز جابىرلەنۋشى وپەراسيالىق جۇيەگە بەرىلەدى.
حاتشى: – جابىرلەنۋشى وپەراسيالىق جۇيە شاقىرىلادى.
وپەراسيالىق جۇيە: – مەن، ءتيىستى زاڭعا سۇيەنە وتىرىپ، تەك شىندىقتى ايتۋعا انت بەرەمىن. ارىزدا جازعاندارىمدى راستايمىن. مەنى وسىنداي كۇيگە تۇسىرگەن ۆيرۋس ءتيىستى جازاسىن الۋىن سۇرايمىن.
سوت ءتوراعاسى: – ايىپكەر ۆيرۋس! ءسىز ءوزىڭىزدىڭ قىلمىسىڭىزدى مويىندايسىز با؟
ايىپكەر ۆيرۋس: – جوق مويىندامايمىن.
سوت ءتوراعاسى: – ولاي بولسا كۋاگەرلەر شاقىرىلسىن!
حاتشى: – كۋاگەر كومپيۋتەر شاقىرىلادى.
كۋاگەر كومپيۋتەر: – مەن، ءتيىستى زاڭعا سۇيەنە وتىرىپ، تەك شىندىقتى ايتۋعا ءتيىستىمىن. مەن، وپەراسيالىق جۇيەسىز جۇمىس اتقارا المايمىن. ءيا، ۆيرۋس تەك وپەراسيالىق جۇيەگە عانا ەمەس، بارلىق باعدارلاماعا ەنىپ كەدەرگى تۋدىرۋدا.
سوندىقتان ۆيرۋستى بىزگە جىبەرمەيتىندەي ەتىپ قاماۋعا الۋلارىڭىزدى سۇرايمىن.
سوت ءتوراعاسى: – ولاي بولسا كەلەسى كۋاگەرلەردى شاقىرىڭىزدار!
حاتشى: – كۋاگەرلەر كاسپەرسكيي، Doctor Web، NOD 32 شاقىرىلادى.
كۋاگەر كاسپەرسكيي: – مەن، ءتيىستى زاڭعا سۇيەنە وتىرىپ، تەك شىندىقتى ايتۋعا ءتيىستىمىن. كومپيۋتەرگە ۆيرۋس جۇققاننان باستاپ، وپەراسيالىق جۇيەگە زيان كەلتىرۋدە. وسى جولدى قاراستىرا وتىرىپ، جۇيەگە ەنگەن بار ۆيرۋستى جويىپ قولىمنان كەلگەنىنشە جاردەم بەرىپ كەلەمىن.
كۋاگەر Doctor Web: – مەن دە، كاسپەرسكيي ايتقانداي جۇيەگە زيان كەلمەس ءۇشىن ءوز جاردەمىمدى ايامايمىن. ءبىراقتا ۆيرۋس ول جاعدايدى مۇلدەم تۇسىنبەيدى. تيىسىنشە جازاسىن السىن.
كۋاگەر NOD 32: – مەن دە، الداعى كۋاگەرلەر ايتقانداي قولىمنان كەلگەنىنشە ءوز كومەگىمدى بەرىپ كەلەمىن. ويتكەنى ءبىز بولماساق كومپيۋتەر مەن وپەراسيالىق جۇيەنىڭ جاعدايى قالاي بولارى ەكەنى ءمالىم. قىسقاسى، ۆيرۋس ءوز ءادىل جازاسىن السىن.
سوت ءتوراعاسى: – بارلىق كۋاگەرلەردى تىڭدادىق، ەندى ساراپتاۋشىنى تىڭدايىق.
ساراپتاۋشى: – مەن سوتتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا بۇل جاعدايدى تەكسەرىپ، مىناداي قورىتىندىعا كەلدىم. وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، بۇكىل الەمگە ۆيرۋس ايتارلىقتاي زيان كەلتىرۋدە. ۆيرۋس وزدىگىنەن پايدا بولعان جوق، ول ادەيى قاساقانا جاسالىنعان. ۆيرۋستىڭ كىناسى كومپيۋتەرگە ەنىپ وپەراسيالىق جۇيەگە جانە باسقا دا باعدارلامالارعا زيان كەلتىرگەنى. سوندىقتان دا ۆيرۋستان دەر كەزىندە قورعانباساق، كەلەشەكتە كەرەكتى مالىمەتتەردى جوعالتۋعا دۋشار ەتەدى. ال ساقتانۋ ءۇشىن مىناداي شارالار قولدانۋعا بولادى: ۆيرۋستان ساقتايتىن ارنايى باعدارلامالاردى پايدالانۋ، ۆيرۋستى جۇقتىرۋ مۇمكىندىگىن ازايتۋ تاسىلدەرىن قاراستىرۋ، ديسكىنى فيزيكالىق زاقىمدانۋدان ساقتاۋ.
سوت ءتوراعاسى: – ءسوز ايىپتاۋشىعا بەرىلەدى.
ايىپتاۋشى: – مەن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «اقپاراتتىق جۇيەلەردى جانە اقپاراتتىق رەسۋرستاردى قورعاۋ» زاڭىنىڭ 8 مامىر 2003 جىلعى №412 - 2، 5 تارماعى، 20 – ستاياسى، 1 - 2 بولىمدەرىن باسشىلىققا وتىرىپ، «اقپاراتتىق جۇيەلەرگە رۇقساتسىز ەنۋ»، «اقپاراتتاردى ۇرلاۋ جانە رۇقساتسىز قولدانۋ ارقىلى قوعامعا زيانى كەلتىرۋ»، «اقپاراتتىق جۇيەلەردى بۇزۋ، ءبۇلدىرۋ ارقىلى كومپيۋتەرلىك جۇيەنىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرۋ» بويىنشا، ۆيرۋس زاڭ الدىندا جاۋاپتى. ۆيرۋس وپەراسيالىق جۇيەگە جانە باسقا دا باعدارلاماعا ايتارلىقتاي زيان كەلتىردى. سوندىقتان دا بۇكىل الەمگە تانىمال ۆيرۋستى، زاڭ جۇزىندە ومىرلىككە سوتتالۋىن سۇرانامىن.
سوت ءتوراعاسى: – ءسوز قورعاۋشىعا بەرىلەدى.
قورعاۋشى: – مەن، ۆيرۋستى قورعاۋشى رەتىندە ايتارىم، ۆيرۋستىڭ ەشبىر كىناسى جوق دەپ ايتا المايمىن. ويتكەنى ءىستى جۇرگىزۋ بارىسىندا ءبىراز جايتتارعا قانىق بولدىم. ءبىراقتا ەڭ ءبىرىنشى ۆيرۋستى ويلاپ تاپقان كىنالىلەردى تاۋىپ، جازالاۋ كەرەكتىگىن باسا ايتقىم كەلەدى. ادام ويلاپ تاپپاسا، ۆيرۋس مۇندا وتىرماس ەدى. سول سەبەپتەن ۆيرۋس «ايىپپۇل» تولەپ، سوت وتىرىسىنان بوساتۋىڭىزدى سۇرانامىن.
حاتشى: – تۇرىڭىزدار! سوت كەڭەسۋگە كەتەدى (سوت 1 - 2 مينۋت كەڭەسۋگە شىعىپ كەتەدى).
حاتشى: – تۇرىڭىزدار! سوت كەلە جاتىر! (ۇكىم وقىلادى).
سوت ءتوراعاسى: – مەن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «اقپاراتتىق جۇيەلەردى جانە اقپاراتتىق رەسۋرستاردى قورعاۋ» زاڭىنىڭ 8 مامىر 2003 جىلعى №412 - 2، 5 تارماعى، 20 - ستاتياسى، 1 - 2 بولىمدەرىن باسشىلىققا وتىرىپ، «اقپاراتتىق جۇيەلەرگە رۇقساتسىز ەنۋ»، «اقپاراتتاردى ۇرلاۋ جانە رۇقساتسىز قولدانۋ ارقىلى قوعامعا زيانى كەلتىرۋ»، «اقپاراتتىق جۇيەلەردى بۇزۋ، ءبۇلدىرۋ ارقىلى كومپيۋتەرلىك جۇيەنىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرۋ» بويىنشا، ۆيرۋستىڭ كىناسى بار ەكەندىگىن ايتا كەلە «ايىپپۇل» تولەپ سوت وتىرىسىنان بوساتىلادى. بۇل جاعدايدا، نەگىزگى كىنالىلەردى تاۋىپ، تەرگەۋ ءىسى قايتا جۇرگىزىلسىن. سونىمەن سوت وتىرىسىن جابىق دەپ جاريالايمىن.
3. وتكەن تاقىرىپ بويىنشا ءبىلىمدى جۇيەلەپ، بەكىتۋ. (سلايد)
ۆيرۋستىڭ بەلگىلەرى
• كومپيۋتەردىڭ باياۋ جۇمىس ىستەۋى؛
• ءجيى تۇرىپ قالۋ نەمەسە كومپيۋتەر جۇمىسىنىڭ جاڭىلۋى؛
• وپەراسيالىق جۇيە جانە قولدانبالى پروگراممانىڭ دۇرىس جۇمىس ىستەمەۋى؛
• ەكرانعا ادەتتەگىدەن تىس بوتەن مالىمەت، سيمۆولدىڭ شىعۋى.
ينفورماتيكا ءپانى ءمۇعالىمى بايعازى اراي
ساباقتىڭ تاقىرىبى: ۆيرۋستار جانە انتيۆيرۋستار
ساباقتىڭ ماقساتى:
بىلىمدىلىگى: كومپيۋتەرلىك اقپاراتتى قورعاۋ، دك - ءدى قورعاۋ ەرەكشەلىكتەرى. كومپيۋتەرلىك ۆيرۋس، انتيۆيرۋستىق قۇرالدار تۋرالى بىلىمدەرىن دامىتۋ.
تاربيەلىگى: جان - جاقتى بولۋعا، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە تاربيەلەۋ.
دامىتۋشىلىعى: وقۋشىلاردىڭ ەستە ساقتاۋ جانە زەيىندىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ
ساباقتىڭ ءتۇرى: پراكتيكۋم ەلەمەنتتەرىنىڭ كومەگىمەن دەمونستراسيالاۋ، بايانداۋ ارقىلى ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتىڭ ءتيپى: ءبىلىم، بىلىك داعدىنى دامىتۋ
ساباقتىڭ ءوتۋ ءادىسى: كورنەكىلىك ءادىسى، سۇراق جاۋاپ ءادىسى.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: كومپيۋتەرلەر، ينتەراكتيۆتى تاقتا، پرەزەنتاسيا، پلاكاتتار.
وقىتۋ فورمالارى: جەكە، توپتىق جانە ۇجىمدىق.
ساباقتىڭ بارىسى:
وقىتۋ ءۇردىسىنىڭ ماڭىزدىلىعى:
1. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى: وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ، ساباققا دايىندىقتارىن تەكسەرۋ. قۇرال - جابدىقتارىن تەكسەرۋ.
2. وتكەن ساباقتى قايتالاۋ: (كورىنىس تۇرىندە)
قازىرگى زاماندا ەل اۋزىنان «كومپيۋتەرىمە ۆيرۋس ءتۇستى»، «كومپيۋتەرىم ۆيرۋستان ۇشىپ كەتتى» ت، س، س سوزدەردى ەستۋگە بولادى. بۇل نە دەگەن ءسوز؟ كومپيۋتەرگە ۆيرۋس قايدان تۇسەدى؟ ۆيرۋس تۇسسە نە ىستەيمىز؟ /پروبلەمالىق سيتۋاسيا/
ۆيرۋستاردى تابۋعا جانە جويۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن پروگراممالار انتيۆيرۋستىق پروگراممالار دەپ اتالادى. بۇل پروگراممالار ۆيرۋسپەن زاقىمدالعان فايلداردى تاۋىپ قانا قويماي، ولاردى ەمدەيدى دە ونى زاقىمدالعان ۋاقىتىنا دەيىنگى قالپىنا كەلتىرەدى.
سوتتىڭ ءجۇرۋى:
حاتشى: – سوت كەلە جاتىر، ورىندارىڭىزدان تۇرىڭىزدار!
سوت ءتوراعاسى: – ايىپكەردى اكەلىڭدەر!
حاتشى: – ايىپكەر اكەلىنسىن! (ەكى كۇزەتشى ايىپكەر ۆيرۋستى اكەلەدى).
سوت ءتوراعاسى: – الماتى قالاسىنىڭ سوت وتىرىسىن باستايمىز. سوت پروسەسىنە ايىپتاۋشى ارسەن، قورعاۋشى تولعاناي، جابىرلەنۋشى وپەراسيالىق جۇيە، ايىپتالۋشى ۆيرۋس قاتىسىپ وتىر. وسى سوت پروسەسى الماتى قالاسىنىڭ تۇرعىنى وپەراسيالىق جۇيەنىڭ ارىزى بويىنشا جۇرگىزىلەدى. حاتشى ارىزدى وقىڭىز.
حاتشى: – الماتى قالاسىنىڭ سوتىنا وسى قالا تۇرعىنى وپەراسيالىق جۇيەدەن ارىز:
مەنىڭ ارىز بەرۋ سەبەبىم، – 20 قىركۇيەك 2012 جىلى ينتەرنەت ارقىلى ۆيرۋس ىلەسىپ كەلىپ، مەنىڭ بارلىق جۇيەمە زيان كەلتىردى، كەرەك دەسەڭىز جۇيەدەگى بارلىق باعدارلاماعا ەنىپ، ءوز بىلگەنىن جاساپ، قورلىق كورسەتتى. تەك ماعان عانا ەمەس كومپيۋتەردىڭ دە جۇمىس ىستەۋىنە كەدەرگى كەلتىرۋدە، ويتكەنى، جۇمىس جاسار الدىندا باعدارلامامەن بىرگە كىرىسىپ كوپتەگەن قيىنشىلىقتاردى تۋدىردى. ۆيرۋسقا ءادىل جازاسىن بەرىلۋىن سۇرايمىن.
سوت ءتوراعاسى: – ءسوز جابىرلەنۋشى وپەراسيالىق جۇيەگە بەرىلەدى.
حاتشى: – جابىرلەنۋشى وپەراسيالىق جۇيە شاقىرىلادى.
وپەراسيالىق جۇيە: – مەن، ءتيىستى زاڭعا سۇيەنە وتىرىپ، تەك شىندىقتى ايتۋعا انت بەرەمىن. ارىزدا جازعاندارىمدى راستايمىن. مەنى وسىنداي كۇيگە تۇسىرگەن ۆيرۋس ءتيىستى جازاسىن الۋىن سۇرايمىن.
سوت ءتوراعاسى: – ايىپكەر ۆيرۋس! ءسىز ءوزىڭىزدىڭ قىلمىسىڭىزدى مويىندايسىز با؟
ايىپكەر ۆيرۋس: – جوق مويىندامايمىن.
سوت ءتوراعاسى: – ولاي بولسا كۋاگەرلەر شاقىرىلسىن!
حاتشى: – كۋاگەر كومپيۋتەر شاقىرىلادى.
كۋاگەر كومپيۋتەر: – مەن، ءتيىستى زاڭعا سۇيەنە وتىرىپ، تەك شىندىقتى ايتۋعا ءتيىستىمىن. مەن، وپەراسيالىق جۇيەسىز جۇمىس اتقارا المايمىن. ءيا، ۆيرۋس تەك وپەراسيالىق جۇيەگە عانا ەمەس، بارلىق باعدارلاماعا ەنىپ كەدەرگى تۋدىرۋدا.
سوندىقتان ۆيرۋستى بىزگە جىبەرمەيتىندەي ەتىپ قاماۋعا الۋلارىڭىزدى سۇرايمىن.
سوت ءتوراعاسى: – ولاي بولسا كەلەسى كۋاگەرلەردى شاقىرىڭىزدار!
حاتشى: – كۋاگەرلەر كاسپەرسكيي، Doctor Web، NOD 32 شاقىرىلادى.
كۋاگەر كاسپەرسكيي: – مەن، ءتيىستى زاڭعا سۇيەنە وتىرىپ، تەك شىندىقتى ايتۋعا ءتيىستىمىن. كومپيۋتەرگە ۆيرۋس جۇققاننان باستاپ، وپەراسيالىق جۇيەگە زيان كەلتىرۋدە. وسى جولدى قاراستىرا وتىرىپ، جۇيەگە ەنگەن بار ۆيرۋستى جويىپ قولىمنان كەلگەنىنشە جاردەم بەرىپ كەلەمىن.
كۋاگەر Doctor Web: – مەن دە، كاسپەرسكيي ايتقانداي جۇيەگە زيان كەلمەس ءۇشىن ءوز جاردەمىمدى ايامايمىن. ءبىراقتا ۆيرۋس ول جاعدايدى مۇلدەم تۇسىنبەيدى. تيىسىنشە جازاسىن السىن.
كۋاگەر NOD 32: – مەن دە، الداعى كۋاگەرلەر ايتقانداي قولىمنان كەلگەنىنشە ءوز كومەگىمدى بەرىپ كەلەمىن. ويتكەنى ءبىز بولماساق كومپيۋتەر مەن وپەراسيالىق جۇيەنىڭ جاعدايى قالاي بولارى ەكەنى ءمالىم. قىسقاسى، ۆيرۋس ءوز ءادىل جازاسىن السىن.
سوت ءتوراعاسى: – بارلىق كۋاگەرلەردى تىڭدادىق، ەندى ساراپتاۋشىنى تىڭدايىق.
ساراپتاۋشى: – مەن سوتتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا بۇل جاعدايدى تەكسەرىپ، مىناداي قورىتىندىعا كەلدىم. وزدەرىڭىز بىلەسىزدەر، بۇكىل الەمگە ۆيرۋس ايتارلىقتاي زيان كەلتىرۋدە. ۆيرۋس وزدىگىنەن پايدا بولعان جوق، ول ادەيى قاساقانا جاسالىنعان. ۆيرۋستىڭ كىناسى كومپيۋتەرگە ەنىپ وپەراسيالىق جۇيەگە جانە باسقا دا باعدارلامالارعا زيان كەلتىرگەنى. سوندىقتان دا ۆيرۋستان دەر كەزىندە قورعانباساق، كەلەشەكتە كەرەكتى مالىمەتتەردى جوعالتۋعا دۋشار ەتەدى. ال ساقتانۋ ءۇشىن مىناداي شارالار قولدانۋعا بولادى: ۆيرۋستان ساقتايتىن ارنايى باعدارلامالاردى پايدالانۋ، ۆيرۋستى جۇقتىرۋ مۇمكىندىگىن ازايتۋ تاسىلدەرىن قاراستىرۋ، ديسكىنى فيزيكالىق زاقىمدانۋدان ساقتاۋ.
سوت ءتوراعاسى: – ءسوز ايىپتاۋشىعا بەرىلەدى.
ايىپتاۋشى: – مەن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «اقپاراتتىق جۇيەلەردى جانە اقپاراتتىق رەسۋرستاردى قورعاۋ» زاڭىنىڭ 8 مامىر 2003 جىلعى №412 - 2، 5 تارماعى، 20 – ستاياسى، 1 - 2 بولىمدەرىن باسشىلىققا وتىرىپ، «اقپاراتتىق جۇيەلەرگە رۇقساتسىز ەنۋ»، «اقپاراتتاردى ۇرلاۋ جانە رۇقساتسىز قولدانۋ ارقىلى قوعامعا زيانى كەلتىرۋ»، «اقپاراتتىق جۇيەلەردى بۇزۋ، ءبۇلدىرۋ ارقىلى كومپيۋتەرلىك جۇيەنىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرۋ» بويىنشا، ۆيرۋس زاڭ الدىندا جاۋاپتى. ۆيرۋس وپەراسيالىق جۇيەگە جانە باسقا دا باعدارلاماعا ايتارلىقتاي زيان كەلتىردى. سوندىقتان دا بۇكىل الەمگە تانىمال ۆيرۋستى، زاڭ جۇزىندە ومىرلىككە سوتتالۋىن سۇرانامىن.
سوت ءتوراعاسى: – ءسوز قورعاۋشىعا بەرىلەدى.
قورعاۋشى: – مەن، ۆيرۋستى قورعاۋشى رەتىندە ايتارىم، ۆيرۋستىڭ ەشبىر كىناسى جوق دەپ ايتا المايمىن. ويتكەنى ءىستى جۇرگىزۋ بارىسىندا ءبىراز جايتتارعا قانىق بولدىم. ءبىراقتا ەڭ ءبىرىنشى ۆيرۋستى ويلاپ تاپقان كىنالىلەردى تاۋىپ، جازالاۋ كەرەكتىگىن باسا ايتقىم كەلەدى. ادام ويلاپ تاپپاسا، ۆيرۋس مۇندا وتىرماس ەدى. سول سەبەپتەن ۆيرۋس «ايىپپۇل» تولەپ، سوت وتىرىسىنان بوساتۋىڭىزدى سۇرانامىن.
حاتشى: – تۇرىڭىزدار! سوت كەڭەسۋگە كەتەدى (سوت 1 - 2 مينۋت كەڭەسۋگە شىعىپ كەتەدى).
حاتشى: – تۇرىڭىزدار! سوت كەلە جاتىر! (ۇكىم وقىلادى).
سوت ءتوراعاسى: – مەن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ «اقپاراتتىق جۇيەلەردى جانە اقپاراتتىق رەسۋرستاردى قورعاۋ» زاڭىنىڭ 8 مامىر 2003 جىلعى №412 - 2، 5 تارماعى، 20 - ستاتياسى، 1 - 2 بولىمدەرىن باسشىلىققا وتىرىپ، «اقپاراتتىق جۇيەلەرگە رۇقساتسىز ەنۋ»، «اقپاراتتاردى ۇرلاۋ جانە رۇقساتسىز قولدانۋ ارقىلى قوعامعا زيانى كەلتىرۋ»، «اقپاراتتىق جۇيەلەردى بۇزۋ، ءبۇلدىرۋ ارقىلى كومپيۋتەرلىك جۇيەنىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرۋ» بويىنشا، ۆيرۋستىڭ كىناسى بار ەكەندىگىن ايتا كەلە «ايىپپۇل» تولەپ سوت وتىرىسىنان بوساتىلادى. بۇل جاعدايدا، نەگىزگى كىنالىلەردى تاۋىپ، تەرگەۋ ءىسى قايتا جۇرگىزىلسىن. سونىمەن سوت وتىرىسىن جابىق دەپ جاريالايمىن.
3. وتكەن تاقىرىپ بويىنشا ءبىلىمدى جۇيەلەپ، بەكىتۋ. (سلايد)
ۆيرۋستىڭ بەلگىلەرى
• كومپيۋتەردىڭ باياۋ جۇمىس ىستەۋى؛
• ءجيى تۇرىپ قالۋ نەمەسە كومپيۋتەر جۇمىسىنىڭ جاڭىلۋى؛
• وپەراسيالىق جۇيە جانە قولدانبالى پروگراممانىڭ دۇرىس جۇمىس ىستەمەۋى؛
• ەكرانعا ادەتتەگىدەن تىس بوتەن مالىمەت، سيمۆولدىڭ شىعۋى.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.