Windows جۇيەسىندە تەرەزەلەرمەن جۇمىس ىستەۋ ەرەجەلەرى جانە ديالوگتىك تەرەزە
ساباقتىڭ تاقىرىبى: Windows جۇيەسىندە تەرەزەلەرمەن جۇمىس ىستەۋ ەرەجەلەرى جانە ديالوگتىك تەرەزە
ساباقتىڭ ماقساتى: ءبىلىمىن، كاسىپتىك ماماندىعىن، جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋگە جاعداي جاساۋ. ستۋدەنتتەردىڭ كومپيۋتەردە جىلدام جۇمىس جاساۋ تەحنولوگيالارىن ارتتىرۋ.
1. بىلىمدىلىك: وپەراسيالىق جۇيە باعدارلاماسى بويىنشا ستۋدەنتتەردىڭ بىلىمدەرىن شىڭداپ، ەلەكتروندىق كەستەمەن جۇمىس جاساۋ بارىسىندا ولاردىڭ تولىق تۇسىنۋىنە جانە العان بىلىمدەرىن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ بارىسىندا پايدالانا بىلۋىمەن داعدىلاندىرۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ؛
2. تاربيەلىك ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، ەستەتيكالىق تالعامىن تاربيەلەۋ؛
3. ساباقتىڭ ءتۇرى: بيس تەحنولوگياسى كومەگىمەن؛
4. ساباقتىڭ ءادىسى: باعالاۋ تەستىنىڭ قولدانىلۋى؛
5. ءپان ارالىق بايلانىس: ارنايى ءپان ماماندىقتارى بويىنشا؛
6. ساباققا كەرەكتى قۇرال جابدىقتار: كومپيۋتەرلەر، پلاكات، ينتەراكتيۆتى تاقتا؛
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلاردى جۋرنال بويىنشا تەكسەرىپ، كەلمەگەن وقۋشىلاردى بەلگىلەپ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. پەرنەتاقتادا ورىس ارپىنەن اعىلشىن ارىپىنە قالاي اۋىسۋعا بولادى؟
2. تاپسىرمالار تاقتاسى قايدا ورنالاسادى؟
3. جۇمىس ۇستەلىندەگى موي كومپيۋتەر جانە كورزينا ەلەمەنتتەرىنىڭ اتقارار مىندەتتەرى قانداي؟
ءىىى. جاڭا ساباق
جولداۋعا توقتالىپ ءوتۋ.
Windows - تا بەلسەندى جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن تەرەزەلەرمەن جۇمىس ىستەۋدى ۇيرەنۋ قاجەت. مىسالى، موي كومپيۋتەر تەرەزەسىن اشۋ ءۇشىن ماۋستىڭ سول جاق باتىرماسىمەن سونىڭ بەلگىسىنىڭ ۇستىنەن ەكى رەت شەرتۋ كەرەك.
وسى تەرەزەنىڭ ۇلگىسىندە Windows - تا تەرەزەلەرمەنە جۇمىس ىستەۋدىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرىن قاراستىرايىق.
تەرەزەنىڭ جوعارعى بولىگىندە موي كومپيۋتەر جازۋى بار تاقىرىپ جولى ورنالاسقان. ماۋىستىڭ مەڭزەرىن سول جولدىڭ ۇستىنە قويىپ، سول جاق باتىرماسىن باسىپ ۇستاپ تۇرىپ قوزعاسا، تەرەزە ەكران بەتىندە قاجەتتى باعىتتا قوزعالادى.
جولدىڭ ۇستىندە جيناۋ، جايۋ جانە جابۋ باتىرمالارى ورنالاسقان. ماۋستىڭ سول جاق باتىرماسىمەن جيناۋ باتىرماسىن شەرتسە تەرەزە جابىلىپ، ەكراننىڭ تومەنگى بولىگىندەگى تاپسىرمالار تاقتاسىندا وسى تەرەزەنىڭ اتاۋى بار كولدەنەڭ تىك ءتورتبۇرىش پايدا بولادى. وسى ءتورتبۇرىشتىڭ ۇستىنەن شەرتسە، ول جۇمىس ۇستەلىندەگى باستاپقى قالپىنا ورالادى.
ەگەر دە جايۋ باتىرماسىن شەرتسە، تەرەزە بۇكىل ەكراننىڭ بەتىنە جايىلىپ، باتىرمانىڭ ءتۇرى وزگەرەدى. وزگەرگەن باتىرمانىڭ ۇستىنەن شەرتسە، تەرەزە باستاپقى قالپىنا كەلەدى.
جابۋ باتىرماسىن شەرتسە، تەرەزە جابىلادى.
تەرەزە اۋدانىن قولمەن وزگەرتۋدىڭ مۇمكىندىكتەرى دە بار. ول ءۇشىن تەرەزەنىڭ ەڭ شەتىنە تۇرىپ، ماۋستىڭ سول جاق باتىرماسىن باسا ۇستاپ، وزىمىزگە كەرەك باعىتتا جىلجىتۋ كەرەك جانە كەرەكتى ورىنعا جەتكەندە باتىرمانى جىبەرۋ كەرەك.
تاقىرىپ جولىنىڭ استىندا مەنيۋ جولى ورنالاسادى. ايتار بولساق، ءاربىر تەرەزەدە بۇل بولىمدەر ءار ءتۇرلى بولۋى مۇمكىن. موي كومپيۋتەر تەرەزەسىندە تومەندەگىدەي بولىمدەر بار:
فايل پراۆكا ۆيد يزبراننوە سپراۆكا
جوعارىداعى بولىمدەردىڭ ءقايسىبىرىن تاڭداپ، ۇستىنە ماۋستىڭ مەڭزەرىن اكەلگەن ساتتە ىشكى بولىمشەلەرى شىعادى. كوپ جاعدايدا، مەڭزەرمەن اتالعان بولىمشەلەردى ۇستىنەن شەرتىپ تاڭداعاندا، بەلگىلى ءبىر ارەكەتتەر ورىندالادى نەمەسە ديالوگتىك تەرەزە پايدا بولادى.
ۆيد تارماعىن قاراستىرايىق. وندا ءبىرقاتار بولىمشەلەر بار ولاردىڭ اتقارار قىزمەتى:
قۇرالدار پانەلى وسى تەرەزەدە ءتيىستى ءبىر قۇرالدار پانەلىنىڭ – نەعۇرلىم ءجيى قولداناتىن وپەراسيالار بەلگىسى بار كولدەنەڭ جولاق بولۋىن قامتاماسىز ەتەدى.
قالىپ جولى – تەرەزەنىڭ تومەنگى بولىگىندەگى جول. وندا مىسالى، وسى تەرەزەدە تاڭداعان فايلدار، ولاردىڭ پاراقتارى جايلى ماعلۇماتتار بەرەدى.
كاك ۆەب - سترانيسا ءبولىمى، تەرەزە ينتەرنەتتىڭ بەت پاراعى تۇرىندە كورسەتىلۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى.
كەلەسى 4 تارماق تەك قانا بالامالى نەگىزدە كورسەتىلە الادى. ءبىرىنىڭ قوسىلۋى اۆتوماتتى تۇردە ەكىنشىسىن جابادى.
مەنيۋ جولىنىڭ استىندا سول اتالعان پانەل ينسترۋمەنتوۆ ورنالاسقان. نازار اۋدارار بولساق، وسى پانەلدىڭ ۆيد بولىمشەسىندە مەنيۋدىڭ كەلەسى بولىمدەرى بار: ۆيد – كرۋپنىە زناچكي، ۆيد – مەلكيە زناچكي، ۆيد – سپيسوك جانە ۆيد – تابليسا.
موي كومپيۋتەر تەرەزىندە ادەتتە 4 بەلگىشە بولادى.
ولار:
• [A:]
• [C:]
• پانەل ۋپراۆلەنيا
• پرينتەرى
اتالعان بەلگىشىلەردى قوسۋ، ادەتتە ماۋستى ەكى رەت شەرتۋمەن اتقارىلادى. تاعى ءبىر ەسكە سالار نارسە، تەرەزەدە ادەتتە اينالدىرۋ باتىرمالارى بار.
پانەل ينسترۋمەنتوۆ بەلگىشەسىندە مىناداي تاعى ءبىر ماڭىزدى باتىرما بار. ول جوعارىعا ءبىر دەڭگەيگە كوتەرىلۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
كارتوچكامەن شىعارماشىلىق جۇمىس
قوسىمشا تاپسىرما: بىزدەر ستۋدەنتتەر، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. نازاربايەۆتىڭ حالىققا جولداۋىنان 2050 جىلعى ستراتەگيا بويىنشا كەستەنى اۆتوماتتى تۇردە تولتىرۋدا قانشا جاسقا كەلەتىنىمىزدى جول بويىمەن تولتىرىپ انىقتاۋ.
باسقا دا جولدارمەن جاسى قانشاعا كەلەتىندەرىن، ياعني فورمۋلامەن شىعارىپ ۇيرەنەدى.
وقو، تۇركىستان قالاسى،
№21 كوللەدجىنىڭ وقۋ ءوندىرىس شەبەرى
تەميربايەۆا ايگۋل مەيرامبەكوۆنا
Windows جۇيەسىندە تەرەزەلەرمەن جۇمىس ىستەۋ ەرەجەلەرى جانە ديالوگتىك تەرەزە جۇكتەۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: ءبىلىمىن، كاسىپتىك ماماندىعىن، جاڭا دەڭگەيگە كوتەرۋگە جاعداي جاساۋ. ستۋدەنتتەردىڭ كومپيۋتەردە جىلدام جۇمىس جاساۋ تەحنولوگيالارىن ارتتىرۋ.
1. بىلىمدىلىك: وپەراسيالىق جۇيە باعدارلاماسى بويىنشا ستۋدەنتتەردىڭ بىلىمدەرىن شىڭداپ، ەلەكتروندىق كەستەمەن جۇمىس جاساۋ بارىسىندا ولاردىڭ تولىق تۇسىنۋىنە جانە العان بىلىمدەرىن تاپسىرمالاردى ورىنداۋ بارىسىندا پايدالانا بىلۋىمەن داعدىلاندىرۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ؛
2. تاربيەلىك ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ ويلاۋ قابىلەتىن دامىتۋ، ەستەتيكالىق تالعامىن تاربيەلەۋ؛
3. ساباقتىڭ ءتۇرى: بيس تەحنولوگياسى كومەگىمەن؛
4. ساباقتىڭ ءادىسى: باعالاۋ تەستىنىڭ قولدانىلۋى؛
5. ءپان ارالىق بايلانىس: ارنايى ءپان ماماندىقتارى بويىنشا؛
6. ساباققا كەرەكتى قۇرال جابدىقتار: كومپيۋتەرلەر، پلاكات، ينتەراكتيۆتى تاقتا؛
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
وقۋشىلاردى جۋرنال بويىنشا تەكسەرىپ، كەلمەگەن وقۋشىلاردى بەلگىلەپ، وقۋ قۇرالدارىن تەكسەرۋ.
ءىى. ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
1. پەرنەتاقتادا ورىس ارپىنەن اعىلشىن ارىپىنە قالاي اۋىسۋعا بولادى؟
2. تاپسىرمالار تاقتاسى قايدا ورنالاسادى؟
3. جۇمىس ۇستەلىندەگى موي كومپيۋتەر جانە كورزينا ەلەمەنتتەرىنىڭ اتقارار مىندەتتەرى قانداي؟
ءىىى. جاڭا ساباق
جولداۋعا توقتالىپ ءوتۋ.
Windows - تا بەلسەندى جۇمىس ىستەۋ ءۇشىن تەرەزەلەرمەن جۇمىس ىستەۋدى ۇيرەنۋ قاجەت. مىسالى، موي كومپيۋتەر تەرەزەسىن اشۋ ءۇشىن ماۋستىڭ سول جاق باتىرماسىمەن سونىڭ بەلگىسىنىڭ ۇستىنەن ەكى رەت شەرتۋ كەرەك.
وسى تەرەزەنىڭ ۇلگىسىندە Windows - تا تەرەزەلەرمەنە جۇمىس ىستەۋدىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرىن قاراستىرايىق.
تەرەزەنىڭ جوعارعى بولىگىندە موي كومپيۋتەر جازۋى بار تاقىرىپ جولى ورنالاسقان. ماۋىستىڭ مەڭزەرىن سول جولدىڭ ۇستىنە قويىپ، سول جاق باتىرماسىن باسىپ ۇستاپ تۇرىپ قوزعاسا، تەرەزە ەكران بەتىندە قاجەتتى باعىتتا قوزعالادى.
جولدىڭ ۇستىندە جيناۋ، جايۋ جانە جابۋ باتىرمالارى ورنالاسقان. ماۋستىڭ سول جاق باتىرماسىمەن جيناۋ باتىرماسىن شەرتسە تەرەزە جابىلىپ، ەكراننىڭ تومەنگى بولىگىندەگى تاپسىرمالار تاقتاسىندا وسى تەرەزەنىڭ اتاۋى بار كولدەنەڭ تىك ءتورتبۇرىش پايدا بولادى. وسى ءتورتبۇرىشتىڭ ۇستىنەن شەرتسە، ول جۇمىس ۇستەلىندەگى باستاپقى قالپىنا ورالادى.
ەگەر دە جايۋ باتىرماسىن شەرتسە، تەرەزە بۇكىل ەكراننىڭ بەتىنە جايىلىپ، باتىرمانىڭ ءتۇرى وزگەرەدى. وزگەرگەن باتىرمانىڭ ۇستىنەن شەرتسە، تەرەزە باستاپقى قالپىنا كەلەدى.
جابۋ باتىرماسىن شەرتسە، تەرەزە جابىلادى.
تەرەزە اۋدانىن قولمەن وزگەرتۋدىڭ مۇمكىندىكتەرى دە بار. ول ءۇشىن تەرەزەنىڭ ەڭ شەتىنە تۇرىپ، ماۋستىڭ سول جاق باتىرماسىن باسا ۇستاپ، وزىمىزگە كەرەك باعىتتا جىلجىتۋ كەرەك جانە كەرەكتى ورىنعا جەتكەندە باتىرمانى جىبەرۋ كەرەك.
تاقىرىپ جولىنىڭ استىندا مەنيۋ جولى ورنالاسادى. ايتار بولساق، ءاربىر تەرەزەدە بۇل بولىمدەر ءار ءتۇرلى بولۋى مۇمكىن. موي كومپيۋتەر تەرەزەسىندە تومەندەگىدەي بولىمدەر بار:
فايل پراۆكا ۆيد يزبراننوە سپراۆكا
جوعارىداعى بولىمدەردىڭ ءقايسىبىرىن تاڭداپ، ۇستىنە ماۋستىڭ مەڭزەرىن اكەلگەن ساتتە ىشكى بولىمشەلەرى شىعادى. كوپ جاعدايدا، مەڭزەرمەن اتالعان بولىمشەلەردى ۇستىنەن شەرتىپ تاڭداعاندا، بەلگىلى ءبىر ارەكەتتەر ورىندالادى نەمەسە ديالوگتىك تەرەزە پايدا بولادى.
ۆيد تارماعىن قاراستىرايىق. وندا ءبىرقاتار بولىمشەلەر بار ولاردىڭ اتقارار قىزمەتى:
قۇرالدار پانەلى وسى تەرەزەدە ءتيىستى ءبىر قۇرالدار پانەلىنىڭ – نەعۇرلىم ءجيى قولداناتىن وپەراسيالار بەلگىسى بار كولدەنەڭ جولاق بولۋىن قامتاماسىز ەتەدى.
قالىپ جولى – تەرەزەنىڭ تومەنگى بولىگىندەگى جول. وندا مىسالى، وسى تەرەزەدە تاڭداعان فايلدار، ولاردىڭ پاراقتارى جايلى ماعلۇماتتار بەرەدى.
كاك ۆەب - سترانيسا ءبولىمى، تەرەزە ينتەرنەتتىڭ بەت پاراعى تۇرىندە كورسەتىلۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى.
كەلەسى 4 تارماق تەك قانا بالامالى نەگىزدە كورسەتىلە الادى. ءبىرىنىڭ قوسىلۋى اۆتوماتتى تۇردە ەكىنشىسىن جابادى.
مەنيۋ جولىنىڭ استىندا سول اتالعان پانەل ينسترۋمەنتوۆ ورنالاسقان. نازار اۋدارار بولساق، وسى پانەلدىڭ ۆيد بولىمشەسىندە مەنيۋدىڭ كەلەسى بولىمدەرى بار: ۆيد – كرۋپنىە زناچكي، ۆيد – مەلكيە زناچكي، ۆيد – سپيسوك جانە ۆيد – تابليسا.
موي كومپيۋتەر تەرەزىندە ادەتتە 4 بەلگىشە بولادى.
ولار:
• [A:]
• [C:]
• پانەل ۋپراۆلەنيا
• پرينتەرى
اتالعان بەلگىشىلەردى قوسۋ، ادەتتە ماۋستى ەكى رەت شەرتۋمەن اتقارىلادى. تاعى ءبىر ەسكە سالار نارسە، تەرەزەدە ادەتتە اينالدىرۋ باتىرمالارى بار.
پانەل ينسترۋمەنتوۆ بەلگىشەسىندە مىناداي تاعى ءبىر ماڭىزدى باتىرما بار. ول جوعارىعا ءبىر دەڭگەيگە كوتەرىلۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
كارتوچكامەن شىعارماشىلىق جۇمىس
قوسىمشا تاپسىرما: بىزدەر ستۋدەنتتەر، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن. نازاربايەۆتىڭ حالىققا جولداۋىنان 2050 جىلعى ستراتەگيا بويىنشا كەستەنى اۆتوماتتى تۇردە تولتىرۋدا قانشا جاسقا كەلەتىنىمىزدى جول بويىمەن تولتىرىپ انىقتاۋ.
باسقا دا جولدارمەن جاسى قانشاعا كەلەتىندەرىن، ياعني فورمۋلامەن شىعارىپ ۇيرەنەدى.
وقو، تۇركىستان قالاسى،
№21 كوللەدجىنىڭ وقۋ ءوندىرىس شەبەرى
تەميربايەۆا ايگۋل مەيرامبەكوۆنا
Windows جۇيەسىندە تەرەزەلەرمەن جۇمىس ىستەۋ ەرەجەلەرى جانە ديالوگتىك تەرەزە جۇكتەۋ