يمانيپەداگوگيكانىڭ تەوريالىق تۇعىرى، ادىستەمەلىك امال - ايلاسى
زاماناۋي تاربيە تەورياسى تۋرالى تۇسىنىكتەمەلىك رەفەرات
يمانيپەداگوگيكانىڭ تەوريالىق تۇعىرى، ادىستەمەلىك امال - ايلاسى.
يمانيپەداگوگيكانىڭ تەوريالىق مىندەتتەرى جالپى پەداگوگيكامەن بىردەي ءۇش دەڭگەيدە جۇزەگە اسىرىلادى:- سيپاتتاۋ نەمەسە ءتۇسىندىرۋ، زەرتتەۋ؛- انىقتاۋ (دياگنوستيكالىق) – پەداگوگيكالىق قۇبىلىس جاعدايىن، شارتتار مەن سەبەپتەردى ايقىنداۋ؛ بولجاۋ (پروگنوزداۋ) – بارشا پەداگوگيكالىق جاعداياتتاردى تابيعي تۇتاستىق كۇيىندە زەرتتەۋدەن وتكىزۋ جانە ونىڭ نەگىزىندە سول پەداگوگيكالىق بولمىستىڭ جفاڭالانعان مودەلىن قۇراستىرۋ. ال، تەحنولوگيالىق قىزمەتتەرى دە ءۇش تۇرمەن كورىنىس بەرەدى:- جوبالاۋ (پروەكتتەۋ) – پەداگوگيكالىق ءىس - ارەكەت پەن ونىڭ مازمۇنى ءارى سيپاتىن قالىپتاستىرۋ جانە رەتتەۋگە نۇسقاۋ بولعانداي تەوريالىق تۇجىرىمدار مەن انىقتامالاردى قامتىعان قاجەتتى ادىستەمەلىك ماتەريالداردى (وقۋ جوسپارى، باعدارلاما، وقۋلىقتار مەن وقۋ قۇرالدارى، پەداگوگيكالىق ۇسىنىستار) جاساۋعا بايلانىستى؛
- جاڭالاۋ – تاربيەلەۋ تاجىريبەسىن جەتىلدىرۋ مەن قايتا ءتۇزۋ ماقساتىنا وراي پەداگوگيكا عىلىمىنىڭ زاماندىق جەتىستىكتەرىن مەكتەپ ومىرىنە، اۋلەت جانە الەۋمەت اۋماعىنا ەنگىزۋ جانە جاڭاشا پايدالانۋ؛
- ىقپال تانىتۋ (رەفلەكسيۆتىك) جانە رەتتەۋ - تۇزەتۋلەر ەنگىزۋ (كوررەكسيالىق)- عىلىمي زەرتتەۋ ناتيجەلەرىنىڭ وقۋ - تاربيە ىسىنە بولعان اسەر - ىقپالىن باعالاۋ جانە ودان سوڭعى عىلىمي تەوريا مەن تاجىريبەلىك ءىس - ارەكەتتەر بايلانىسىنا قاجەت بولىپ قالاتىن رەتتەۋ - تۇزەتۋلەردى ىسكە اسىرۋ. يمانيپەداگوگيكالىق زەرتتەۋلەردىڭ ءادىسناماسى. ءادىسناما - گر. ت. methodos - زەرتتەۋ جولى، تەوريا، ءىلىم. عىلىم دامۋىنىڭ باستى شارتى - جاڭا دەرەكتەرمەن ۇزدىكسىز تولىعۋ. ال دەرەكتەردىڭ جيناقتالۋى مەن ولاردىڭ تۇسىنىكتەمەسى عىلىمي نەگىزدەلگەن زەرتتەۋ ادىستەرىنە تاۋەلدى كەلەدى. ماتەرياليستىك تاربيە تەورياسىنىڭ شەشىمى ءۇشىن ەڭ ماڭىزدى يدەيا - بۇل ادامنىڭ جەكە تۇلعا بولىپ دامۋىنىڭ كوزى تىرشىلىك يەسىنەن سىرتتا، ءارى ونىڭ قالىپتاسۋى «الەۋمەتتىك باعدارلاماعا» سايكەس، قوعامدىق ىقپالدىڭ سونىڭ ىشىندە تاربيەنىڭ ناتيجيەسىندە ىسكە اسادى. سونىمەن قاتار بۇل ءادىسناما، ادام دامۋىنىڭ كوزى، ودان تىس ەكەنىن ايتا وتىرىپ، ونىڭ قوعامدىق تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋىندا ءوزىنىڭ ىشكى جان دۇنيەلىك بەلسەندىلىگىنىڭ دە ماڭىزدى ءرول اتقاراتىنىن العا تارتادى.«ءادىسناما» گرەك تىلىنەن اۋدارعاندا «ءادىس تۋرالى عىلىم» دەگەن ماعىنا بەرەدى. «ءادىس» تەرمينى تىكەلەي ناقتى ءبىر نارسەگە دەگەن جول رەتىندە انىقتالادى. ياعني، مەتودولوگيا ماعىناسى جاعىنان ءبىر نارسەنى تانۋ تۋرالى عىلىم بولادى. سوندىقتان مەتودولوگيا – زەرتتەۋ پروسەسى تۋرالى ءىلىم رەتىندە دە تۇسىندىرىلەدى. بۇل ءىلىم جالپى مەتودولوگيا، عىلىمي ۇعىمنىڭ، تەوريالىق نەگىزى، رەتىندە دامۋى مۇمكىن. سوندا بۇل ناقتىلى فيولوسوفيالىق جۇيەمەن بايلانىستى. ۇزاق ۋاقىت فيلوسوفيانىڭ ءبىر بولىگى بولعان پەداگوگيكا ەكى نەگىزگى فيلوسوفيالىق ءادىسناما: يدەاليستىك جانە ماتەرياليستىك تۇجىرىمدامالارعا ارقا سۇيەپ دامىدى جانە ءقازىر دە دامىپ وتىر. ەجەلگى گرەك فيلوسوفيا - پەداگوگيكالىق وي - پىكىر سالاسىندا يدەاليستىك باعىتتى ۇستاعان سوكرات پەن پلوتون ادام دامۋىنىڭ شەشۋشى فاكتورى ءبىر تابيعات ەكەنىن مويىنداسا، ماتەرياليستىك باعىتتاعى گەراكليت، دەموكريت جانە ەپيكۋر ادامنىڭ قالىپتاسۋىن باسقاشا ءتۇسىندىردى، سىرتقى ىقپالدار مەن تۇرمىستىق جاعدايلارعا بايلانىستىردى.
يمانيپەداگوگيكانىڭ تەوريالىق تۇعىرى، ادىستەمەلىك امال - ايلاسى جۇكتەۋ
يمانيپەداگوگيكانىڭ تەوريالىق تۇعىرى، ادىستەمەلىك امال - ايلاسى.
يمانيپەداگوگيكانىڭ تەوريالىق مىندەتتەرى جالپى پەداگوگيكامەن بىردەي ءۇش دەڭگەيدە جۇزەگە اسىرىلادى:- سيپاتتاۋ نەمەسە ءتۇسىندىرۋ، زەرتتەۋ؛- انىقتاۋ (دياگنوستيكالىق) – پەداگوگيكالىق قۇبىلىس جاعدايىن، شارتتار مەن سەبەپتەردى ايقىنداۋ؛ بولجاۋ (پروگنوزداۋ) – بارشا پەداگوگيكالىق جاعداياتتاردى تابيعي تۇتاستىق كۇيىندە زەرتتەۋدەن وتكىزۋ جانە ونىڭ نەگىزىندە سول پەداگوگيكالىق بولمىستىڭ جفاڭالانعان مودەلىن قۇراستىرۋ. ال، تەحنولوگيالىق قىزمەتتەرى دە ءۇش تۇرمەن كورىنىس بەرەدى:- جوبالاۋ (پروەكتتەۋ) – پەداگوگيكالىق ءىس - ارەكەت پەن ونىڭ مازمۇنى ءارى سيپاتىن قالىپتاستىرۋ جانە رەتتەۋگە نۇسقاۋ بولعانداي تەوريالىق تۇجىرىمدار مەن انىقتامالاردى قامتىعان قاجەتتى ادىستەمەلىك ماتەريالداردى (وقۋ جوسپارى، باعدارلاما، وقۋلىقتار مەن وقۋ قۇرالدارى، پەداگوگيكالىق ۇسىنىستار) جاساۋعا بايلانىستى؛
- جاڭالاۋ – تاربيەلەۋ تاجىريبەسىن جەتىلدىرۋ مەن قايتا ءتۇزۋ ماقساتىنا وراي پەداگوگيكا عىلىمىنىڭ زاماندىق جەتىستىكتەرىن مەكتەپ ومىرىنە، اۋلەت جانە الەۋمەت اۋماعىنا ەنگىزۋ جانە جاڭاشا پايدالانۋ؛
- ىقپال تانىتۋ (رەفلەكسيۆتىك) جانە رەتتەۋ - تۇزەتۋلەر ەنگىزۋ (كوررەكسيالىق)- عىلىمي زەرتتەۋ ناتيجەلەرىنىڭ وقۋ - تاربيە ىسىنە بولعان اسەر - ىقپالىن باعالاۋ جانە ودان سوڭعى عىلىمي تەوريا مەن تاجىريبەلىك ءىس - ارەكەتتەر بايلانىسىنا قاجەت بولىپ قالاتىن رەتتەۋ - تۇزەتۋلەردى ىسكە اسىرۋ. يمانيپەداگوگيكالىق زەرتتەۋلەردىڭ ءادىسناماسى. ءادىسناما - گر. ت. methodos - زەرتتەۋ جولى، تەوريا، ءىلىم. عىلىم دامۋىنىڭ باستى شارتى - جاڭا دەرەكتەرمەن ۇزدىكسىز تولىعۋ. ال دەرەكتەردىڭ جيناقتالۋى مەن ولاردىڭ تۇسىنىكتەمەسى عىلىمي نەگىزدەلگەن زەرتتەۋ ادىستەرىنە تاۋەلدى كەلەدى. ماتەرياليستىك تاربيە تەورياسىنىڭ شەشىمى ءۇشىن ەڭ ماڭىزدى يدەيا - بۇل ادامنىڭ جەكە تۇلعا بولىپ دامۋىنىڭ كوزى تىرشىلىك يەسىنەن سىرتتا، ءارى ونىڭ قالىپتاسۋى «الەۋمەتتىك باعدارلاماعا» سايكەس، قوعامدىق ىقپالدىڭ سونىڭ ىشىندە تاربيەنىڭ ناتيجيەسىندە ىسكە اسادى. سونىمەن قاتار بۇل ءادىسناما، ادام دامۋىنىڭ كوزى، ودان تىس ەكەنىن ايتا وتىرىپ، ونىڭ قوعامدىق تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋىندا ءوزىنىڭ ىشكى جان دۇنيەلىك بەلسەندىلىگىنىڭ دە ماڭىزدى ءرول اتقاراتىنىن العا تارتادى.«ءادىسناما» گرەك تىلىنەن اۋدارعاندا «ءادىس تۋرالى عىلىم» دەگەن ماعىنا بەرەدى. «ءادىس» تەرمينى تىكەلەي ناقتى ءبىر نارسەگە دەگەن جول رەتىندە انىقتالادى. ياعني، مەتودولوگيا ماعىناسى جاعىنان ءبىر نارسەنى تانۋ تۋرالى عىلىم بولادى. سوندىقتان مەتودولوگيا – زەرتتەۋ پروسەسى تۋرالى ءىلىم رەتىندە دە تۇسىندىرىلەدى. بۇل ءىلىم جالپى مەتودولوگيا، عىلىمي ۇعىمنىڭ، تەوريالىق نەگىزى، رەتىندە دامۋى مۇمكىن. سوندا بۇل ناقتىلى فيولوسوفيالىق جۇيەمەن بايلانىستى. ۇزاق ۋاقىت فيلوسوفيانىڭ ءبىر بولىگى بولعان پەداگوگيكا ەكى نەگىزگى فيلوسوفيالىق ءادىسناما: يدەاليستىك جانە ماتەرياليستىك تۇجىرىمدامالارعا ارقا سۇيەپ دامىدى جانە ءقازىر دە دامىپ وتىر. ەجەلگى گرەك فيلوسوفيا - پەداگوگيكالىق وي - پىكىر سالاسىندا يدەاليستىك باعىتتى ۇستاعان سوكرات پەن پلوتون ادام دامۋىنىڭ شەشۋشى فاكتورى ءبىر تابيعات ەكەنىن مويىنداسا، ماتەرياليستىك باعىتتاعى گەراكليت، دەموكريت جانە ەپيكۋر ادامنىڭ قالىپتاسۋىن باسقاشا ءتۇسىندىردى، سىرتقى ىقپالدار مەن تۇرمىستىق جاعدايلارعا بايلانىستىردى.
يمانيپەداگوگيكانىڭ تەوريالىق تۇعىرى، ادىستەمەلىك امال - ايلاسى جۇكتەۋ
You Might Also Like
