ينفورماتيكالىق ەرۋديت ويىنى
ينفورماتيكالىق ەرۋديت ويىنى
جۇرگىزۋشى:
ال بالالار، تىڭداڭدار!
اسىعىستىق قىلماڭدار!
وسى، وتىرعان مىرزالار
نازار سالىپ قاراڭدار،
كومپيۋتەر ساباعىنىڭ
«ينفو - ەرۋديت» ويىنى.
كورگەندەر دە ارماندا
كورمەگەندەر دە ارماندا
بوسقا قاراپ جۇرگەنشە
قىزىقتان تىس قالماڭدار!
قايىرلى كۇن! قۇرمەتتى ۇستازدار جانە وقۋشىلار!
ءبىزدىڭ بۇگىنگى سايىسىمىزعا قوش كەلىپسىزدەر! ءبىز سايىسىمىزدى باستاماس بۇرىن ساراپشى ەكى وقۋشىنى ورتاعا شاقىرامىز. ال ەندەشە بارلىقتارىڭا ساتتىلىك تىلەي وتىرىپ، ءى كەزەڭىمىزدى باستايىق.
1. تانىستىرۋ. ەكى توپ وزدەرىن تانىستىرادى. 10 بالل.
ءى توپ اتى – «مونيتور»
مۇشەلەرى:
ءىى توپ اتى – «ۆينچەستەر»
مۇشەلەرى:
(توپتىڭ ەمبلەماسىن، اتاۋىنىڭ ماعىناسىن تانىستىرادى)
2. «كەلسەڭ، كەل!» توپباسشىلارىنىڭ سايىسى. مۇندا تەك قانا توپ باسشىلارى سايىسادى جانە بۇل سايىستىڭ ءاربىر دۇرىس جاۋابى 20 بالمەن باعالانادى. سونىمەن ىسكە ءسات!
1 - سۇراق. لوگاريفم سىزعىشىن كىم جاسادى؟ (1617 جىلى جىلى اعىلشىن عالىمى د. روبەرتسون لوگاريفم سىزعىشىن جاسادى. يدەانى 1660 جىلى ي. نيۋتون ۇسىنعان)
2 - سۇراق. فلەش - جادى دەگەنىمىز نە؟ (فلەش - جادى – مالىمەتتەردى ەنەرگيادان تاۋەلسىز تۇردە قايتالاپ جازا الاتىن جارتىلاي وتكىزگىشتەن جاسالعان كومپيۋتەر جادىنىڭ ەكەشە ءبىر ءتۇرى)
3 - سۇراق. ماتىندىك فايلدىڭ كەڭەيتىلىمى (. txt)
4 - سۇراق. قاراپايىم گرافيكالىق رەداكتور (Paint)
5 - سۇراق. كەستە دەگەنىمىز نە؟ (كەستە – جولدار مەن باعانداردان رەتتەلىپ بەرگەن اقپارات)
6 - سۇراق. ماتىنگە وبەكت كىرىستىرۋ (ۆستاۆكا – وبەكت)
7 - سۇراق. اناليتيكالىق ماشينانىڭ جوباسىن جاساعان كىم؟ (1834 جىلى اعىلشىن وقىمىستىسى چارلز بەببيدج «اناليتيكالىق ماشينانىڭ» جوباسىن جاسادى)
8 - سۇراق. وپەراسيالىق جۇيە دەگەنىمىز نە؟ (بۇل كومپيۋتەردى ىسكە قوسقان كەزدە جۇكتەلەتىن جانە ونىڭ بارلىق قۇرىلعىلارىنىڭ جۇمىسىن باسقاراتىن ارنايى باعدارلاما)
9 - سۇراق. پىكىر دەگەنىمىز نە؟ (جالعان نەمەسە اقيقات بولۋى مۇمكىن قانداي دا ءبىر پايىمداۋ)
10 - سۇراق. ساناۋ جۇيەسى دەگەنىمىز نە؟ (سانداردى اتاۋ جانە جازۋ ەرەجەلەرى مەن ادىستەرىنىڭ جيناعى)
3. «اسىق ءيىرىم» توپ مۇشەلەرىنىڭ سايىسى. كەز كەلگەن توپ مۇشەسى كەلىپ اسىق يىرەدى. اسىق ءتۇسۋى قاي بالدىق سيفرعا تۇسسە سوعان سايكەس سۇراققا جاۋاپ بەرەدى. (الشى – 5 بالل، تايكە – 4 بالل، بۇك – 3 بالل، شىك – 2 بالل).
5 - بالدىق سۇراقتار:
ا) فايل دەگەنىمىز نە؟ (باعدارلامالىق دەرەكتەر جانە ولاردىڭ بولىكتەرى)
ب) دەرەكتەردى ساقتاۋعا ارنالعان قۇرىلعى (جادى)
ۆ) 101 وندىق جۇيەدە قانداي سان؟ (5)
گ) اقش - تىڭ IBM فيرماسى قاي جىلدان باستاپ دەربەس كومپيۋتەرلەردى شىعارا باستادى؟ (1980)
4 - بالدىق سۇراقتار:
ا) ۇيالى تەلەفوندار قاي جىلدان باستاپ شىقتى (1984)
ب) پلەيرلەر (جادى)
ۆ) 101 وندىق جۇيەدە قانداي سان؟ (5)
گ) اقش - تىڭ IBM فيرماسى قاي جىلدان باستاپ دەربەس كومپيۋتەرلەردى شىعارا باستادى؟ (1980)
3 - بالدىق سۇراقتار:
ا) جاناما ءمازىردى شاقىرۋ ءۇشىن نەنى قولدانادى؟ (تىشقاننىڭ وڭ جاق باتىرماسىن)
ب) فايلدىڭ اتى … بولىكتەن تۇرادى (2)
ۆ) ەەم - دا ينفورماسيا قالاي بەلگىلەنەدى؟ (0 جانە 1 ساندارىمەن)
گ) اقش - تىڭ IBM فيرماسى قاي جىلدان باستاپ دەربەس كومپيۋتەرلەردى شىعارا باستادى؟ (1980)
2 - بالدىق سۇراقتار:
ا) باستى ءمازىر (پۋسك باتىرماسى)
ب) ارحيۆتەۋ (مۇراعاتتاۋ) باعدارلامالارىن اتاڭىز (WinRar، WinZip)
ۆ) MS PowerPointتى قوسۋ جولدارى؟ (پۋسك – پروگراممى - MS PowerPoint.، ت. ب)
گ) اقپاراتتىڭ تۇرلەرى؟ (دىبىستىق، گرافيكالىق، سەزىم مۇشەلەرى ارقىلى)
4. «سەرگىتۋ ءساتى»
ءى توپ. ەگەر مەن ينفورماتيك بولسام...
ءىى توپ. ەگەر مەن مەكتەپ ديرەكتورى بولسام...
ەكى توپقا دا بىردەي تاپسىرما: ەگەر سەن ءمۇعالىم بولساڭ، 2 4 3 5 5 4 4 5 3 5 دەگەن باعاسى بار وقۋشىنىڭ توقساندىق باعاسىن قالاي قورىتۋشى ەدىڭدەر؟
5. «جانكۇيەرلەرمەن سايىس» جانكۇيەرلەرگە سۇراقتار قويىلادى. ەكى توپتىڭ جانكۇيەرلەرى دۇرىس جاۋاپ بەرسە، سول توپقا سايكەس 5 بالل قوسىلادى.
1 - سۇراق. 1644 جىلى فرانسۋز ماتەماتيگى بلەز پاسكال 19 جاسىندا ءبىرىنشى رەت قوسۋ ماشيناسىن قۇراستىردى. ماشينانىڭ اتى قانداي؟ (پاسكال ماشيناسى)
2 - سۇراق. 3 اكە جانە 6 بالا سەرۋەنگە شىقتى. ولار 42 الما ساتىپ الدى. بۇلاردىڭ ءارقايسىسىنا 6 المادان ءتيدى. نەشە ادام بولعان؟ (1 اتاسى، 2 اكەسى، 4 نەمەرەسى)
6. «تاپقىر دوستار». مۇندا گرافوپروەكتور ارقىلى ءسوز بەرىلەدى. سول ءسوزدىڭ ارىپتەرىنەن توپ مۇشەلەرى سوزدەر قۇرايدى. سوزدەرىن كومپيۋتەردە تەرىپ جازادى. بۇل 30 بالدىق سانمەن باعالانادى. (جۇيەلىك بلوك)
7. «قورىتىندى». ساراپشىلار توپتاردىڭ جيناعان بالدارىن ساناپ جەڭگەن توپ ماراپاتتالادى
جۇرگىزۋشى:
ال بالالار، تىڭداڭدار!
اسىعىستىق قىلماڭدار!
وسى، وتىرعان مىرزالار
نازار سالىپ قاراڭدار،
كومپيۋتەر ساباعىنىڭ
«ينفو - ەرۋديت» ويىنى.
كورگەندەر دە ارماندا
كورمەگەندەر دە ارماندا
بوسقا قاراپ جۇرگەنشە
قىزىقتان تىس قالماڭدار!
قايىرلى كۇن! قۇرمەتتى ۇستازدار جانە وقۋشىلار!
ءبىزدىڭ بۇگىنگى سايىسىمىزعا قوش كەلىپسىزدەر! ءبىز سايىسىمىزدى باستاماس بۇرىن ساراپشى ەكى وقۋشىنى ورتاعا شاقىرامىز. ال ەندەشە بارلىقتارىڭا ساتتىلىك تىلەي وتىرىپ، ءى كەزەڭىمىزدى باستايىق.
1. تانىستىرۋ. ەكى توپ وزدەرىن تانىستىرادى. 10 بالل.
ءى توپ اتى – «مونيتور»
مۇشەلەرى:
ءىى توپ اتى – «ۆينچەستەر»
مۇشەلەرى:
(توپتىڭ ەمبلەماسىن، اتاۋىنىڭ ماعىناسىن تانىستىرادى)
2. «كەلسەڭ، كەل!» توپباسشىلارىنىڭ سايىسى. مۇندا تەك قانا توپ باسشىلارى سايىسادى جانە بۇل سايىستىڭ ءاربىر دۇرىس جاۋابى 20 بالمەن باعالانادى. سونىمەن ىسكە ءسات!
1 - سۇراق. لوگاريفم سىزعىشىن كىم جاسادى؟ (1617 جىلى جىلى اعىلشىن عالىمى د. روبەرتسون لوگاريفم سىزعىشىن جاسادى. يدەانى 1660 جىلى ي. نيۋتون ۇسىنعان)
2 - سۇراق. فلەش - جادى دەگەنىمىز نە؟ (فلەش - جادى – مالىمەتتەردى ەنەرگيادان تاۋەلسىز تۇردە قايتالاپ جازا الاتىن جارتىلاي وتكىزگىشتەن جاسالعان كومپيۋتەر جادىنىڭ ەكەشە ءبىر ءتۇرى)
3 - سۇراق. ماتىندىك فايلدىڭ كەڭەيتىلىمى (. txt)
4 - سۇراق. قاراپايىم گرافيكالىق رەداكتور (Paint)
5 - سۇراق. كەستە دەگەنىمىز نە؟ (كەستە – جولدار مەن باعانداردان رەتتەلىپ بەرگەن اقپارات)
6 - سۇراق. ماتىنگە وبەكت كىرىستىرۋ (ۆستاۆكا – وبەكت)
7 - سۇراق. اناليتيكالىق ماشينانىڭ جوباسىن جاساعان كىم؟ (1834 جىلى اعىلشىن وقىمىستىسى چارلز بەببيدج «اناليتيكالىق ماشينانىڭ» جوباسىن جاسادى)
8 - سۇراق. وپەراسيالىق جۇيە دەگەنىمىز نە؟ (بۇل كومپيۋتەردى ىسكە قوسقان كەزدە جۇكتەلەتىن جانە ونىڭ بارلىق قۇرىلعىلارىنىڭ جۇمىسىن باسقاراتىن ارنايى باعدارلاما)
9 - سۇراق. پىكىر دەگەنىمىز نە؟ (جالعان نەمەسە اقيقات بولۋى مۇمكىن قانداي دا ءبىر پايىمداۋ)
10 - سۇراق. ساناۋ جۇيەسى دەگەنىمىز نە؟ (سانداردى اتاۋ جانە جازۋ ەرەجەلەرى مەن ادىستەرىنىڭ جيناعى)
3. «اسىق ءيىرىم» توپ مۇشەلەرىنىڭ سايىسى. كەز كەلگەن توپ مۇشەسى كەلىپ اسىق يىرەدى. اسىق ءتۇسۋى قاي بالدىق سيفرعا تۇسسە سوعان سايكەس سۇراققا جاۋاپ بەرەدى. (الشى – 5 بالل، تايكە – 4 بالل، بۇك – 3 بالل، شىك – 2 بالل).
5 - بالدىق سۇراقتار:
ا) فايل دەگەنىمىز نە؟ (باعدارلامالىق دەرەكتەر جانە ولاردىڭ بولىكتەرى)
ب) دەرەكتەردى ساقتاۋعا ارنالعان قۇرىلعى (جادى)
ۆ) 101 وندىق جۇيەدە قانداي سان؟ (5)
گ) اقش - تىڭ IBM فيرماسى قاي جىلدان باستاپ دەربەس كومپيۋتەرلەردى شىعارا باستادى؟ (1980)
4 - بالدىق سۇراقتار:
ا) ۇيالى تەلەفوندار قاي جىلدان باستاپ شىقتى (1984)
ب) پلەيرلەر (جادى)
ۆ) 101 وندىق جۇيەدە قانداي سان؟ (5)
گ) اقش - تىڭ IBM فيرماسى قاي جىلدان باستاپ دەربەس كومپيۋتەرلەردى شىعارا باستادى؟ (1980)
3 - بالدىق سۇراقتار:
ا) جاناما ءمازىردى شاقىرۋ ءۇشىن نەنى قولدانادى؟ (تىشقاننىڭ وڭ جاق باتىرماسىن)
ب) فايلدىڭ اتى … بولىكتەن تۇرادى (2)
ۆ) ەەم - دا ينفورماسيا قالاي بەلگىلەنەدى؟ (0 جانە 1 ساندارىمەن)
گ) اقش - تىڭ IBM فيرماسى قاي جىلدان باستاپ دەربەس كومپيۋتەرلەردى شىعارا باستادى؟ (1980)
2 - بالدىق سۇراقتار:
ا) باستى ءمازىر (پۋسك باتىرماسى)
ب) ارحيۆتەۋ (مۇراعاتتاۋ) باعدارلامالارىن اتاڭىز (WinRar، WinZip)
ۆ) MS PowerPointتى قوسۋ جولدارى؟ (پۋسك – پروگراممى - MS PowerPoint.، ت. ب)
گ) اقپاراتتىڭ تۇرلەرى؟ (دىبىستىق، گرافيكالىق، سەزىم مۇشەلەرى ارقىلى)
4. «سەرگىتۋ ءساتى»
ءى توپ. ەگەر مەن ينفورماتيك بولسام...
ءىى توپ. ەگەر مەن مەكتەپ ديرەكتورى بولسام...
ەكى توپقا دا بىردەي تاپسىرما: ەگەر سەن ءمۇعالىم بولساڭ، 2 4 3 5 5 4 4 5 3 5 دەگەن باعاسى بار وقۋشىنىڭ توقساندىق باعاسىن قالاي قورىتۋشى ەدىڭدەر؟
5. «جانكۇيەرلەرمەن سايىس» جانكۇيەرلەرگە سۇراقتار قويىلادى. ەكى توپتىڭ جانكۇيەرلەرى دۇرىس جاۋاپ بەرسە، سول توپقا سايكەس 5 بالل قوسىلادى.
1 - سۇراق. 1644 جىلى فرانسۋز ماتەماتيگى بلەز پاسكال 19 جاسىندا ءبىرىنشى رەت قوسۋ ماشيناسىن قۇراستىردى. ماشينانىڭ اتى قانداي؟ (پاسكال ماشيناسى)
2 - سۇراق. 3 اكە جانە 6 بالا سەرۋەنگە شىقتى. ولار 42 الما ساتىپ الدى. بۇلاردىڭ ءارقايسىسىنا 6 المادان ءتيدى. نەشە ادام بولعان؟ (1 اتاسى، 2 اكەسى، 4 نەمەرەسى)
6. «تاپقىر دوستار». مۇندا گرافوپروەكتور ارقىلى ءسوز بەرىلەدى. سول ءسوزدىڭ ارىپتەرىنەن توپ مۇشەلەرى سوزدەر قۇرايدى. سوزدەرىن كومپيۋتەردە تەرىپ جازادى. بۇل 30 بالدىق سانمەن باعالانادى. (جۇيەلىك بلوك)
7. «قورىتىندى». ساراپشىلار توپتاردىڭ جيناعان بالدارىن ساناپ جەڭگەن توپ ماراپاتتالادى