زاتتاردىڭ قاسيەتتەرىنە تاجىريبە جاساۋ
تاقىرىبى: «زاتتاردىڭ قاسيەتتەرىنە تاجىريبە جاساۋ»
ماقساتى: سۋ جانە ونىڭ ماڭىزى تۋرالى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ.
بىلىمدىلىك: سۋ – تىرشىلىك كوزى ەكەنىن، ونىڭ پايداسى، ماڭىزى، قاسيەتى تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ.
دامىتۋشىلىق: تاجىريبە جاساۋ بارىسىندا باقىلاعىشتىق، ءدام سەزۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ.
تاربيەلىك: قورشاعان ورتانى قورعاۋ، سۋدى لاستاماۋعا، سۋدى ۇنەمدەۋگە ۇقىپتىلىققا، جيناقىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، سۋ، تۇز، ستاكان، سۇرتكىشتەر، اققاعاز، ءتۇرلى ءتۇستى قارىنداشتار، ەرمەكساز ت. ب.
قولدانىلاتىن ادىستەر: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق – جاۋاپ، ويىن، كورسەتۋ، تاجىريبەلەر، سۋرەتتەردى قۇراستىرۋ.
ينتەگراسيا: قورشاعان ورتا، ءتىل دامىتۋ، سۋرەت سالۋ، مۇسىندەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
- بالالار بىزگە بۇگىن كوپتەگەن قوناقتار كەلدى، ولارعا جىلى جۇزبەن قاراپ، سالەمدەسەيىك!(3تىلدە)
«شاتتىق شەڭبەرى»
سامال جەل ءبىزدى جەلدەتشى،
كۇن نۇرى ءبىزدى جارقىرات.
تازا اۋا بىزگە دەم بەرشى،
ءمولدىر سۋ ءبىزدى سالقىندات.
تاربيەشىنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
(قۇبىردان سۋدىڭ اعىسىن ەستۋ)
- بالالار نەنىڭ دىبىسى ەستىلەدى؟ بۇل نە ءوزى؟
- سۋ.
ال، ەندى ەكرانعا قارايىق، ءبىزدىڭ جاس تىلشىلەرىمىز نە ايتار ەكەن؟
«سۋ تۋرالى» ۆيدەو روليك قويىلادى
ۆيدەو پرەزەنتاسيا كورسەتىلەدى.
- سەندەر قالاي ويلايسىڭدار؟ بۇگىنگى اڭگىمەمىز نە جايىندا بولماق؟
– سۋ تۋرالى
- ءيا، ءبىز بۇگىن سۋ تۋرالى ءبىلىپ قانا قويماي، سۋدى قورعاپ، ونىڭ ساقتاۋشىلارى بولامىز. - بالالار بۇل نە؟
- كارتا.
- جەر بەتىندە، وندا قانداي تۇستەر كوپ ەكەن؟
- كوگىلدىر.
- ول نەنى بىلدىرەدى؟
- سۋدى.
- جەر بەتىندە (ۇلكەن سۋلاردى قاي جەرلەردە كەزدەستىرەمىز؟ سەندەر بىلەسىڭدەر مە؟
- كولدەر، ولار جەر استىنىڭ تەرەڭ سۋ كوزى، ونىڭ سۋى ءمولدىر، تازا، ەگەر سۋ جەر بەتىنە كوتەرىلىپ شىقسا، ول بۇلاق كوزى بولادى. تەڭىزدەر مەن مۇحيتتەردىڭ سۋلارى وزەن كولدەردىڭ سۋلارىنا ۇقسامايدى، ولاردىڭ ەرەكشەلىكتەرىن بىلگىلەرىڭ كەلە مە؟
سۇراق - جاۋاپ
سۋ تۋرالى كىم نە بىلەدى؟
سىلدىر سۋعا بەتىڭدى جۋ.
جۋىنساڭ سەن ءاردايىم،
اپپاق بەتىڭ، ماڭدايىڭ.
دۇرىس.
ال كىم سۋ تۋرالى ماقال - ماتەل بىلەدى؟
سۋدىڭ دا سۇراۋى بار.
سۋ - تىرشىلىك كوزى.
سۋسىز ءومىر جوق.
سۋ - تازالىقتىڭ دوسى.
سۋعا تۇكىرمە.
سۋدى لاستاما.
ەندى بالالار تاجىريبە ارقىلى سۋدىڭ قاسيەتتەرىمەن تانىسامىز.
I تاجىريبە «سۋ — ءمولدىر»
● بالالاردىڭ الدىنا ەكى ىدىس تۇرادى: بىرەۋىنە سۋ، ال ەكىنشىسىندە تۇزدى سۋ قۇيىلعان. بالالار سۋدى ءىشىپ كورەدى.
- بۇل قانداي سۋ؟
- تۇششى، تازا، ءمولدىر
- ءبىز قانداي سۋدى ىشەمىز؟
-(تۇششى، تازا، ءمولدىر ) بۇل سۋ - وزەن، كولدە بولادى. جەر بەتىندە تۇششى سۋ جوقتىڭ قاسى.
بالالار ەكىنشى ىدىستاعى سۋعا قاسىقپەن كىشكەنە تۇز سالىپ ارالاستىرامىز. سۋدىڭ وزگەرىسىن بايقايمىز، ەندى سۋدىڭ ءدامىن كورىڭدەرشى.
بالالار:
- سۋدىڭ ءدامى وزگەردى. ول اششى، تۇزدى بولدى.
بۇل تۇزدى سۋ «تەڭىز سۋلارى» بولادى. بۇل تاجىريبەلەر ارقىلى ءبىز سۋدىڭ قاسيەتتەرىن بىلدىك.
سۇراق - جاۋاپ
– ادامدار سۋسىز ءومىر سۇرە الادى ما؟
بالالار ءبىزدىڭ اعزامىزدا 70%سۋدى قۇرايدى. ادامدار سۋسىز 2 - 10 كۇن ارالىعىندا ءومىر سۇرە الادى ەكەن.
- جەر بەتىندە سۋ نەلەرگە، كىمدەرگە قاجەت؟(مازمۇنى بويىنشا سۋرەتتەر كورسەلەلەدى.)
- اعاشتار سۋسىز قۋراپ قالادى، گۇلدەر سۋسىز وسپەيدى. بالىقتار سۋسىز تىرشىلىك ەتپەيدى، سەبەبى ولار سۋدا بولادى.
- بالالار سەندەر بالاباقشادا سۋمەن قاي جەردە كەزدەستىڭدەر؟
- مەن بالاباقشاعا كەلە جاتقاندا كولشىكتى كوردىم. كولشىك جاڭبىردان پايدا بولعان سۋ.
- ءبىز بالاباقشادا تاماق ىشەردە قولىمىزدى سۋمەن جۋامىز.
- سەرۋەندە جۇرگەندە اعاشتارعا سۋ قۇيامىز.
- بولمەدەگى گۇلدەرگە سۋ قۇيامىز.
- جۋىناتىن بولمەدە بەتى - قولىمىزدى جۋامىز.
- اجەتحانادا سۋدى اعىزامىز.
- بالالار بىزگە سۋ نە ءۇشىن قاجەت؟
بالالاردىڭ جاۋابى - سۋدى ىشەمىز، جۋىنامىز.
- سۋمەن باۋ - باقشانى سۋارامىز.
- سۋمەن اس ازىرلەيمىز، سۋمەن قول جۋامىز.
سەرگىتۋ ءساتى.
- سۋسىز قارنىم تويمايدى.
سۋسىز كىرىم كەتپەيدى.
سۋسىز گۇلدەر گۇلدەنبەس،
سۋسىز كۇنىم وتپەيدى
ءىى. تاجىريبە «لاي سۋدى سۇزگىشتەن تازالاپ كورۋ»
● بالالار سۋعا قۇم سالىپ، ارالاستىرىپ كورەدى، ەكىنشى ستاكانداداعى سۇزگىشتەن لاي سۋدى قۇيىپ، باقىلايدى. بالالار سۇزگىشتەن وتكەن سۋدىڭ ايىرماشىلىقتارىن ايتادى. ناتيجەسىن قورىتىندىلايدى.
بالالار ەندى بوي جازىپ، جاتتىعۋ جاسايىق.
ءىىى. تاجىريبە سۋدىڭ ءتۇسىن وزگەرتۋ.
ءار بالاعا بوياۋ جاعىلعان قىلقالام بەرۋ. سۋدى ارالاستىرادى. I. سۋدىڭ ءتۇسىن اجىراتۋ، سۋدىڭ ءتۇسى قانداي بولادى؟
ءىV. تاجىريبە.
1 - ستاكاندا سۋ – قاسىق سالۋ. كورىنە مە؟
2 - ستاكاندا ءسۇت – قاسىق سالۋ. كورىنە مە؟
قورىتىندى.
بيىك بولىپ وسەمىز،
جاپىراقتاي جايقالىپ.
اعاشتارعا سۋ قۇيىپ،
وسىرەمىز سايا ب ا ق.
ماڭعىستاۋ وبلىسى،
قاراقيا اۋدانى، مۇنايشى سەلوسى
«ايالا» بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى قالابايەۆا ن. ۇ.
ماقساتى: سۋ جانە ونىڭ ماڭىزى تۋرالى بىلىمدەرىن تەرەڭدەتۋ.
بىلىمدىلىك: سۋ – تىرشىلىك كوزى ەكەنىن، ونىڭ پايداسى، ماڭىزى، قاسيەتى تۋرالى بىلىمدەرىن كەڭەيتۋ.
دامىتۋشىلىق: تاجىريبە جاساۋ بارىسىندا باقىلاعىشتىق، ءدام سەزۋ داعدىلارىن جەتىلدىرۋ.
تاربيەلىك: قورشاعان ورتانى قورعاۋ، سۋدى لاستاماۋعا، سۋدى ۇنەمدەۋگە ۇقىپتىلىققا، جيناقىلىققا تاربيەلەۋ.
ساباقتىڭ كورنەكىلىگى: سۋرەتتەر، سۋ، تۇز، ستاكان، سۇرتكىشتەر، اققاعاز، ءتۇرلى ءتۇستى قارىنداشتار، ەرمەكساز ت. ب.
قولدانىلاتىن ادىستەر: ءتۇسىندىرۋ، سۇراق – جاۋاپ، ويىن، كورسەتۋ، تاجىريبەلەر، سۋرەتتەردى قۇراستىرۋ.
ينتەگراسيا: قورشاعان ورتا، ءتىل دامىتۋ، سۋرەت سالۋ، مۇسىندەۋ.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
- بالالار بىزگە بۇگىن كوپتەگەن قوناقتار كەلدى، ولارعا جىلى جۇزبەن قاراپ، سالەمدەسەيىك!(3تىلدە)
«شاتتىق شەڭبەرى»
سامال جەل ءبىزدى جەلدەتشى،
كۇن نۇرى ءبىزدى جارقىرات.
تازا اۋا بىزگە دەم بەرشى،
ءمولدىر سۋ ءبىزدى سالقىندات.
تاربيەشىنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
(قۇبىردان سۋدىڭ اعىسىن ەستۋ)
- بالالار نەنىڭ دىبىسى ەستىلەدى؟ بۇل نە ءوزى؟
- سۋ.
ال، ەندى ەكرانعا قارايىق، ءبىزدىڭ جاس تىلشىلەرىمىز نە ايتار ەكەن؟
«سۋ تۋرالى» ۆيدەو روليك قويىلادى
ۆيدەو پرەزەنتاسيا كورسەتىلەدى.
- سەندەر قالاي ويلايسىڭدار؟ بۇگىنگى اڭگىمەمىز نە جايىندا بولماق؟
– سۋ تۋرالى
- ءيا، ءبىز بۇگىن سۋ تۋرالى ءبىلىپ قانا قويماي، سۋدى قورعاپ، ونىڭ ساقتاۋشىلارى بولامىز. - بالالار بۇل نە؟
- كارتا.
- جەر بەتىندە، وندا قانداي تۇستەر كوپ ەكەن؟
- كوگىلدىر.
- ول نەنى بىلدىرەدى؟
- سۋدى.
- جەر بەتىندە (ۇلكەن سۋلاردى قاي جەرلەردە كەزدەستىرەمىز؟ سەندەر بىلەسىڭدەر مە؟
- كولدەر، ولار جەر استىنىڭ تەرەڭ سۋ كوزى، ونىڭ سۋى ءمولدىر، تازا، ەگەر سۋ جەر بەتىنە كوتەرىلىپ شىقسا، ول بۇلاق كوزى بولادى. تەڭىزدەر مەن مۇحيتتەردىڭ سۋلارى وزەن كولدەردىڭ سۋلارىنا ۇقسامايدى، ولاردىڭ ەرەكشەلىكتەرىن بىلگىلەرىڭ كەلە مە؟
سۇراق - جاۋاپ
سۋ تۋرالى كىم نە بىلەدى؟
سىلدىر سۋعا بەتىڭدى جۋ.
جۋىنساڭ سەن ءاردايىم،
اپپاق بەتىڭ، ماڭدايىڭ.
دۇرىس.
ال كىم سۋ تۋرالى ماقال - ماتەل بىلەدى؟
سۋدىڭ دا سۇراۋى بار.
سۋ - تىرشىلىك كوزى.
سۋسىز ءومىر جوق.
سۋ - تازالىقتىڭ دوسى.
سۋعا تۇكىرمە.
سۋدى لاستاما.
ەندى بالالار تاجىريبە ارقىلى سۋدىڭ قاسيەتتەرىمەن تانىسامىز.
I تاجىريبە «سۋ — ءمولدىر»
● بالالاردىڭ الدىنا ەكى ىدىس تۇرادى: بىرەۋىنە سۋ، ال ەكىنشىسىندە تۇزدى سۋ قۇيىلعان. بالالار سۋدى ءىشىپ كورەدى.
- بۇل قانداي سۋ؟
- تۇششى، تازا، ءمولدىر
- ءبىز قانداي سۋدى ىشەمىز؟
-(تۇششى، تازا، ءمولدىر ) بۇل سۋ - وزەن، كولدە بولادى. جەر بەتىندە تۇششى سۋ جوقتىڭ قاسى.
بالالار ەكىنشى ىدىستاعى سۋعا قاسىقپەن كىشكەنە تۇز سالىپ ارالاستىرامىز. سۋدىڭ وزگەرىسىن بايقايمىز، ەندى سۋدىڭ ءدامىن كورىڭدەرشى.
بالالار:
- سۋدىڭ ءدامى وزگەردى. ول اششى، تۇزدى بولدى.
بۇل تۇزدى سۋ «تەڭىز سۋلارى» بولادى. بۇل تاجىريبەلەر ارقىلى ءبىز سۋدىڭ قاسيەتتەرىن بىلدىك.
سۇراق - جاۋاپ
– ادامدار سۋسىز ءومىر سۇرە الادى ما؟
بالالار ءبىزدىڭ اعزامىزدا 70%سۋدى قۇرايدى. ادامدار سۋسىز 2 - 10 كۇن ارالىعىندا ءومىر سۇرە الادى ەكەن.
- جەر بەتىندە سۋ نەلەرگە، كىمدەرگە قاجەت؟(مازمۇنى بويىنشا سۋرەتتەر كورسەلەلەدى.)
- اعاشتار سۋسىز قۋراپ قالادى، گۇلدەر سۋسىز وسپەيدى. بالىقتار سۋسىز تىرشىلىك ەتپەيدى، سەبەبى ولار سۋدا بولادى.
- بالالار سەندەر بالاباقشادا سۋمەن قاي جەردە كەزدەستىڭدەر؟
- مەن بالاباقشاعا كەلە جاتقاندا كولشىكتى كوردىم. كولشىك جاڭبىردان پايدا بولعان سۋ.
- ءبىز بالاباقشادا تاماق ىشەردە قولىمىزدى سۋمەن جۋامىز.
- سەرۋەندە جۇرگەندە اعاشتارعا سۋ قۇيامىز.
- بولمەدەگى گۇلدەرگە سۋ قۇيامىز.
- جۋىناتىن بولمەدە بەتى - قولىمىزدى جۋامىز.
- اجەتحانادا سۋدى اعىزامىز.
- بالالار بىزگە سۋ نە ءۇشىن قاجەت؟
بالالاردىڭ جاۋابى - سۋدى ىشەمىز، جۋىنامىز.
- سۋمەن باۋ - باقشانى سۋارامىز.
- سۋمەن اس ازىرلەيمىز، سۋمەن قول جۋامىز.
سەرگىتۋ ءساتى.
- سۋسىز قارنىم تويمايدى.
سۋسىز كىرىم كەتپەيدى.
سۋسىز گۇلدەر گۇلدەنبەس،
سۋسىز كۇنىم وتپەيدى
ءىى. تاجىريبە «لاي سۋدى سۇزگىشتەن تازالاپ كورۋ»
● بالالار سۋعا قۇم سالىپ، ارالاستىرىپ كورەدى، ەكىنشى ستاكانداداعى سۇزگىشتەن لاي سۋدى قۇيىپ، باقىلايدى. بالالار سۇزگىشتەن وتكەن سۋدىڭ ايىرماشىلىقتارىن ايتادى. ناتيجەسىن قورىتىندىلايدى.
بالالار ەندى بوي جازىپ، جاتتىعۋ جاسايىق.
ءىىى. تاجىريبە سۋدىڭ ءتۇسىن وزگەرتۋ.
ءار بالاعا بوياۋ جاعىلعان قىلقالام بەرۋ. سۋدى ارالاستىرادى. I. سۋدىڭ ءتۇسىن اجىراتۋ، سۋدىڭ ءتۇسى قانداي بولادى؟
ءىV. تاجىريبە.
1 - ستاكاندا سۋ – قاسىق سالۋ. كورىنە مە؟
2 - ستاكاندا ءسۇت – قاسىق سالۋ. كورىنە مە؟
قورىتىندى.
بيىك بولىپ وسەمىز،
جاپىراقتاي جايقالىپ.
اعاشتارعا سۋ قۇيىپ،
وسىرەمىز سايا ب ا ق.
ماڭعىستاۋ وبلىسى،
قاراقيا اۋدانى، مۇنايشى سەلوسى
«ايالا» بالاباقشاسىنىڭ تاربيەشىسى قالابايەۆا ن. ۇ.