InfoHub Logo

قازاقستاندىقتاردى بىرىكتىرەتىن، ەل بولاشاعىنىڭ ىرگەتاسىن قالاعان باستى قۇندىلىقتاردىڭ ءۇشىنشىسى – زايىرلى قوعام مەن جوعارى رۋحانيات.
ن. ءا. نازاربايەۆ

مەملەكەت-قوعامنىڭ ساياساتىن جۇزەگە اسىراتىن ساياسي ۇيىم. مەملەكەتتىڭ باستى قازىناسى-ادام جانە ادامنىڭ ءومىرى، ونىڭ قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارى. زايىرلى مەملەكەت بولسا وسى قاعيدالاردى تەرەڭىرەك قاراستىرادى. زايىرلىلىق-گۋمانيستىك قۇندىلىقتار،سونىڭ ىشىندە ادامنىڭ ار-ۇجدان جانە نانىم-سەنىم بوستاندىعىن ەركىن پايدالانۋ. ءار مەملەكەت ادامزاتىنىڭ دۇنيەتانىم ەركىندىگىن سىيلاپ،قوعامنىڭ رۋحاني سالاسىندا كوپ تۇرلىلىكتى مويىنداۋ. وسى ورايدا زايىرلىلىق پەن رۋحانيلىقتى قاراستىرساق، زايىرلىلىق-مەملەكەت باسقارۋدىڭ فورماسى دەپ الساق، ال ءرۋحانيلىق-دىننىڭ قۇرامداس بولىگى. ءدىن-قوعامنىڭ اجىراماس، قوعام ءومىرىنىڭ ەرەكشە رۋحاني سالاسى.

زايىرلى مەملەكەت كورىپ وتىرعانىمىزداي سەنىم تيىمىن سالمايدى. ءوزىمىز بىلەتىندەي قازاقستان رۋسپۋبليكاسى دا زايىرلى مەملەكەتتەر قاتارىنان. قازاقستان-كوپ ۇلتتى،كوپ كونفەسسيالى،ءدىندى ۇستانۋشى مەملەكەت، 140 ەتنوس پەن 17 كونفەسسيا وكىلدەرى بار. توقسانىنشى جىلدارى 670 بىرلەستىك بولسا، قازىرگى تاڭداعى ءدىني بىرلەستىكتەر 4551-گە جەتىپ وتىر. ەلىمىزدە 2021 جىلعى ستاتيستيكا بويىنشا (http://Ranking. kz ) 67،4 % ادامدار ءدىندى ۇستانۋشىلار. وسى ادامدار ىشىندەگى جىكتەلۋشىلەر بولسا، 61. 3% سۇننەت مازحابىنداعى مۇسىلماندار، 17،2% پراۆوسلاۆ حريستياندار، 23،5% كاتوليكتەر، 15،8% قۇدايعا سەنۋشىلەر الايدا ەشقانداي ءدىندى ۇستانبايدى، 23،5% ەشقاندايدىنگە سەنبەيدى الايدا باسقا جانداردىڭ سەنىمىن سىيلايدى، ال 9،1% اتەيستەر (قۇدايعا، دىنگە سەنبەۋشىلەر). ستاتيستيكاعا ءمان بەرسەك ءارتۇرلى سەنىمدەر باس قوسقان بىلدەي ءبىر مەملەكەتپىز، ونىڭ سەبەبى زايىرلى مەملەكەت بولعانىمىز، الايدا ءبىز زايىرلى مەملەكەت بولىپ قانا قويماي بۇل جۇيەنى ءار دايىم قاداعالاپ وتىرۋىمىز قاجەت سول ۇشىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءدىن سالاسىنا ارنايى تۇردە زاڭ جۇيەسىن ورناتتى.   "ءدىني قىزمەت پەن ءدىني بىرلەستىكتەر تۋرالى" قازاقستان رەسپۋبليكاسى زاڭ جوباسى تۋرالى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ 2011 جىلعى 1 قىركۇيەكتەگى № 992 قاۋلىسىنان تولىققاندى بىلە الامىز. وسى زاڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءوزىن دەموكراتيالىق، زايىرلى مەملەكەت رەتىندە ورنىقتىراتىنىن، ءار ادامنىڭ ار-ۇجدان بوستاندىعى قۇقىعىن راستايتىنىن، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ازاماتتارىنىڭ ءدىني نانىمىنا قاراماستان، تەڭ قۇقىلى بولۋىنا كەپىلدىك بەرەتىنىن، حالىقتىڭ مادەنيەتى مەن رۋحاني ءومىرىن دامىتۋدا حانافي مازحابىنداعى يسلام جانە پراۆوسلاۆتىق حريستيان دىندەرىنىڭ تاريحي ءرولىن تانيتىنىن، قازاقستان حالقىنىڭ رۋحاني مۇراسىمەن ۇيلەسەتىن باسقا دا دىندەردى قۇرمەتتەيتىنىن، كونفەسسياارالىق كەلىسىمنىڭ، ءدىني توزىمدىلىكتىڭ جانە ازاماتتاردىڭ ءدىني نانىمدارىن قۇرمەتتەۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن تانيتىنىن نەگىزگە الادى.

قازىرگى زاماندا ءدىني بىرلەستىكتەر مەن جاڭا ءدىني اعىمدار كوبەيۋدە، زايىرلى مەملەكەت بولعاسىن ءبىز ادامدار سەنىمىنە شەكتەۋ قويا المايمىز،الايدا ءدىني بىرلەستىكتەر سەنىمدەرىنىڭ قانداي جۇيەدە ەكەىن قاداعالاپ، قاراپ وتىرۋ وسى زاڭنامالارمەن رەتتەلىپ وتىرادى. ءوزىمىز كورىپ جۇرگەندەي ءدىني بىلىمدىلىك از بولعاننان كەيىن،كوپ جاستارىمىز بەن قوعام مۇشەلەرى ەرىكسىز جات اعىم، ءداستۇرلى ەمەس ءدىني ۇيىمداردىڭ ارباۋىنا ءتۇسىپ، اداسىپ جاتىر. سونداي ىستەرگە جول بەرمەۋ ءۇشىن زاڭ تۇرعىسىنان تولىققاندى جۇمىس جاسالىپ جاتىر. زاڭ ورگاندارى مەن ءدىني ساۋاتى جوعارى بىلىكتى ماماندار ارقاسى. زايىرلىلىق دەگەنگە قاداعالاۋسىز جىبەرۋ ول مەملكەتەتتىك ىسكە جاتپايدى. مەملەكەتتىڭ اتقاراتىن جۇمىس الدىمەن ەل،قوعام تىنىشتىعى سوسىن زاڭ اياسىندا جۇمىس اتقارا ءبىلۋ.

قورتىندىلايتىن بولساق، مەملەكەت قانداي باسقارۋ جۇيەسىن ۇستانسا دا، مەملەكەتتى قۇراۋشى ءار جاننىڭ سەنىمى،مادەنيەتى مەن بولمىستىق قۇندىلىقتارىن الەۋمەتتىك قوعامدا جۇيەلىلىگىن نەگىزدە ۇستاپ وتىرۋ قاجەت،  سول كەزدە ەلىمىز امان،جۇرتىمىز تىنىش بولاتىنىنا سەنىم مول.

ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى
ءدىنتانۋ ماماندىعىنىڭ 3ء-شى كۋرس  
ستۋدەنتى مۇراتبەك دانيار
جەتەكشى: اعا وقىتۋش، PhD مۇقان نۇرزات

---