زياتكەرلىك وليمپيادا
زياتكەرلىك وليمپيادا
ماقساتى: وقۋشىلاردى پانگە قىزىقتىرا، ولاردىڭ دۇنيەتانىمىن، وي – ءورىسىن كەڭەيتۋ، ويىن ارقىلى تانىم، ءبىلىم، بىلىك، يكەم، داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
1. ويىنشىلاردى تانىستىرۋ.
(9 – 11 سىنىپتار ارالىعىندا 3 وقۋشىدان ءىىى توپ بولادى)
2. ساراپشىلاردىڭ اتى – جوندەرىمەن تانىستىرۋ.
3. ويىننىڭ شارتىمەن تانىستىرۋ.
ويىننىڭ بارىسى:
ءى اينالىم
قازاق ءتىلى بويىنشا لوگيكالىق سۇراقتار بەرىلەدى. دۇرىس جاۋاپقا 100 ۇپاي جينايدى.
قازاق تىلىنەن لوگيكالىق تاپسىرمالار
1. ەكى بۋىنى دا ومونيم بولاتىن، بىتەۋ بۋىننان قۇرالعان جاي سويلەم ءتۇرى:
ا) جاقسىز
ءا) تولىمدى
ب) تولىمسىز
ۆ) اتاۋلى
گ) جاقتى
2. العاشقى بۋىنى ەزۋلىك داۋىستىدان، كەلەسى بۋىنى ەسىمدىكتەن بولعان ءسوز:
ا) ادام
ءا) ىدىس
ب) ءىلىم
ۆ) ەمەن
گ) ءارىپ
3. سان ەسىم مەن ەسىمشەنىڭ جۇرناعى قازاقتىڭ مۋزىكالىق اسپابىنىڭ اتى:
ا) التىاتار
ءا) سەگىزكوز
ب) توعىزقۇمالاق
ۆ) سازسىرناي
گ) جەتىگەن
4. ءبىرىنشى بۋىنى باتىر ءسوزىنىڭ ءسينونيمى، ەكىنشى بۋىنى ادامنىڭ مۇشەسى بولىپ كەلەتىن جالقى ەسىم
ا) ەرجۇرەك
ءا) ەسىل
ب) ەرسايىن
ۆ) ەرتىس
گ) ەلگەزەك
5. قۇس اتاۋىن بىلدىرەتىن بىتەۋ بۋىندى ءسوز
ا) تارلان
ءا) تۇيعىن
ب) جالبىز
ۆ) كوكنار
گ) لاشىن
6. قولدانىلۋىنا قاراي بىردە زات ەسىم، بىردە قيمىل اتاۋىن بىلدىرەتىن ءسوز
ا) بايلاۋ
ءا) سويلەۋ
ب) كوسەۋ
ۆ) كوبەۋ
گ) كورۋ
ءىى اينالىم
سونبەس جۇلدىزدار تاقىرىبىنا ارنالعان سۇراقتار
1 - سۇراق
باتىس ءسىبىر مەن قازاقستاننىڭ سولتۇستىك - شىعىس اۋداندارىن باسقاراتىن گەنەرال - گۋبەرناتور گاسفورتتىڭ اديۋتانتى، ورتا ازيا حالىقتارىنىڭ تاريحىن، ەتنوگرافياسى مەن جاعرافياسىن زەرتتەگەن عالىم.
جاۋاپ: شوقان ءۋاليحانوۆ
2 - سۇراق.
اقان سەرىنىڭ وزىنە ءتان اقىندىق، سازگەرلىك قاسيەتتەرىنەن باسقا ەكى قاسيەتى بولعان. ول قانداي قاسيەتتەرى؟
جاۋاپ: تۇلپاردى سىرتقى كەلبەتىنە قاراپ ءدوپ باسىپ تاني الاتىن سىنشىلىعى، باپتاپ باعا بىلەتىن اتبەگىلىگى.
3 - سۇراق
«ءادىل» پاتشا «الا قويلاردى» كورگەندە كوزى اۋىراتىنىن ايتىپ، ولاردان قۇتىلۋدىڭ جولىن «كەڭەسشىلەرمەن» اقىلداسادى. ولارعا ءوز ويىن ايتىپ، بەدەلىنە كولەڭكە تۇسپەيتىندەي بولۋىن سۇرايدى.
سوندا ساياساتقا شەبەر سۇم تۇلكىنىڭ بەرگەن جاۋابى قانداي ەدى؟ بۇل كىمنىڭ مىسالىنان ءۇزىندى، قالاي اتالادى؟
جاۋاپ: احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ «الا قويلار» دەگەن مىسالى
اۋىز ادەبيەتى تاقىرىبىنا ارنالعان سۇراقتار
1 - سۇراق
توقتاربايدىڭ جىلقىدا،
توقسان ق ۇلى بار ەدى
توقسانىنىڭ باستىعى... كىم ەدى؟
قاي جىردان ءۇزىندى؟ توقسان قۇلدىڭ باستىعىنىڭ ەسىمى؟
جاۋاپ: «قوبىلاندى باتىر» جىرى. توقسان قۇلدىڭ باستىعى ەستەمىس.
2 - سۇراق
بەت اجارىن قاراساڭ،
جازعى تۇسكەن ساعىمداي
ەت اجارىن قاراساڭ،
تەرىسىنەن ايىرعان،
ارپا - بيداي اق ۇنداي
قانداي جىردان ءۇزىندى؟ كىمگە ارناپ ايتىلعان ءسوز؟
جاۋاپ: «ەر تارعىن» جىرىنداعى اقجۇنىسكە ارناپ ايتىلعان ءسوز
3 - سۇراق
ءسۇيىنبايدى «سۇرقىلتايىم»، ياعني ءسوزىمدى سويلەيتىن جىرشىم بول دەگەندى يشارامەن بىلدىرگەن تورە كىم؟
جاۋاپ: جەتىسۋدى بيلەگەن اتاقتى تەزەك تورە
ماقساتى: وقۋشىلاردى پانگە قىزىقتىرا، ولاردىڭ دۇنيەتانىمىن، وي – ءورىسىن كەڭەيتۋ، ويىن ارقىلى تانىم، ءبىلىم، بىلىك، يكەم، داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ.
كورنەكىلىگى: ينتەراكتيۆتى تاقتا
ءمۇعالىمنىڭ كىرىسپە ءسوزى:
1. ويىنشىلاردى تانىستىرۋ.
(9 – 11 سىنىپتار ارالىعىندا 3 وقۋشىدان ءىىى توپ بولادى)
2. ساراپشىلاردىڭ اتى – جوندەرىمەن تانىستىرۋ.
3. ويىننىڭ شارتىمەن تانىستىرۋ.
ويىننىڭ بارىسى:
ءى اينالىم
قازاق ءتىلى بويىنشا لوگيكالىق سۇراقتار بەرىلەدى. دۇرىس جاۋاپقا 100 ۇپاي جينايدى.
قازاق تىلىنەن لوگيكالىق تاپسىرمالار
1. ەكى بۋىنى دا ومونيم بولاتىن، بىتەۋ بۋىننان قۇرالعان جاي سويلەم ءتۇرى:
ا) جاقسىز
ءا) تولىمدى
ب) تولىمسىز
ۆ) اتاۋلى
گ) جاقتى
2. العاشقى بۋىنى ەزۋلىك داۋىستىدان، كەلەسى بۋىنى ەسىمدىكتەن بولعان ءسوز:
ا) ادام
ءا) ىدىس
ب) ءىلىم
ۆ) ەمەن
گ) ءارىپ
3. سان ەسىم مەن ەسىمشەنىڭ جۇرناعى قازاقتىڭ مۋزىكالىق اسپابىنىڭ اتى:
ا) التىاتار
ءا) سەگىزكوز
ب) توعىزقۇمالاق
ۆ) سازسىرناي
گ) جەتىگەن
4. ءبىرىنشى بۋىنى باتىر ءسوزىنىڭ ءسينونيمى، ەكىنشى بۋىنى ادامنىڭ مۇشەسى بولىپ كەلەتىن جالقى ەسىم
ا) ەرجۇرەك
ءا) ەسىل
ب) ەرسايىن
ۆ) ەرتىس
گ) ەلگەزەك
5. قۇس اتاۋىن بىلدىرەتىن بىتەۋ بۋىندى ءسوز
ا) تارلان
ءا) تۇيعىن
ب) جالبىز
ۆ) كوكنار
گ) لاشىن
6. قولدانىلۋىنا قاراي بىردە زات ەسىم، بىردە قيمىل اتاۋىن بىلدىرەتىن ءسوز
ا) بايلاۋ
ءا) سويلەۋ
ب) كوسەۋ
ۆ) كوبەۋ
گ) كورۋ
ءىى اينالىم
سونبەس جۇلدىزدار تاقىرىبىنا ارنالعان سۇراقتار
1 - سۇراق
باتىس ءسىبىر مەن قازاقستاننىڭ سولتۇستىك - شىعىس اۋداندارىن باسقاراتىن گەنەرال - گۋبەرناتور گاسفورتتىڭ اديۋتانتى، ورتا ازيا حالىقتارىنىڭ تاريحىن، ەتنوگرافياسى مەن جاعرافياسىن زەرتتەگەن عالىم.
جاۋاپ: شوقان ءۋاليحانوۆ
2 - سۇراق.
اقان سەرىنىڭ وزىنە ءتان اقىندىق، سازگەرلىك قاسيەتتەرىنەن باسقا ەكى قاسيەتى بولعان. ول قانداي قاسيەتتەرى؟
جاۋاپ: تۇلپاردى سىرتقى كەلبەتىنە قاراپ ءدوپ باسىپ تاني الاتىن سىنشىلىعى، باپتاپ باعا بىلەتىن اتبەگىلىگى.
3 - سۇراق
«ءادىل» پاتشا «الا قويلاردى» كورگەندە كوزى اۋىراتىنىن ايتىپ، ولاردان قۇتىلۋدىڭ جولىن «كەڭەسشىلەرمەن» اقىلداسادى. ولارعا ءوز ويىن ايتىپ، بەدەلىنە كولەڭكە تۇسپەيتىندەي بولۋىن سۇرايدى.
سوندا ساياساتقا شەبەر سۇم تۇلكىنىڭ بەرگەن جاۋابى قانداي ەدى؟ بۇل كىمنىڭ مىسالىنان ءۇزىندى، قالاي اتالادى؟
جاۋاپ: احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ «الا قويلار» دەگەن مىسالى
اۋىز ادەبيەتى تاقىرىبىنا ارنالعان سۇراقتار
1 - سۇراق
توقتاربايدىڭ جىلقىدا،
توقسان ق ۇلى بار ەدى
توقسانىنىڭ باستىعى... كىم ەدى؟
قاي جىردان ءۇزىندى؟ توقسان قۇلدىڭ باستىعىنىڭ ەسىمى؟
جاۋاپ: «قوبىلاندى باتىر» جىرى. توقسان قۇلدىڭ باستىعى ەستەمىس.
2 - سۇراق
بەت اجارىن قاراساڭ،
جازعى تۇسكەن ساعىمداي
ەت اجارىن قاراساڭ،
تەرىسىنەن ايىرعان،
ارپا - بيداي اق ۇنداي
قانداي جىردان ءۇزىندى؟ كىمگە ارناپ ايتىلعان ءسوز؟
جاۋاپ: «ەر تارعىن» جىرىنداعى اقجۇنىسكە ارناپ ايتىلعان ءسوز
3 - سۇراق
ءسۇيىنبايدى «سۇرقىلتايىم»، ياعني ءسوزىمدى سويلەيتىن جىرشىم بول دەگەندى يشارامەن بىلدىرگەن تورە كىم؟
جاۋاپ: جەتىسۋدى بيلەگەن اتاقتى تەزەك تورە
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: قازاقستاننىڭ ءتۇستى مەتاللۋرگياسى
-
تاريح ءپانى ءمۇعالىمى: ناۋشارۋانوۆا ۆ.ا
