InfoHub Logo

1 synyp oqýshylarynyń mektepke beıimdelýi jóninde PSIHOLOGIALYQ KEŃES BERÝ

1. Ata - anaǵa balanyń mekteptegi oqýǵa psıhologıalyq daıyndyǵy boıynsha keńes berý
1. Balany birtindep mektep kún tártibine beıimdeý kerek.
2. Bala muǵalimdi durys tyńdaýy úshin oǵan beretin nusqaýlaryńyz anyq, az sózdi, jyly lebizdi, jaıdarly ári jaıly bolýy qajet. Balany mektepte bolatyn qıyndyqtarmen qorqytpańyz.
3. Mektep aldynda ári oqý kezinde balanyń kórý jáne estý sezgishtigin teksertip otyryńyz.
4. Oqýǵa daıyndyq: 6 - 7 jastaǵy bala álippeniń baspa áripteriniń barlyǵyn bilýi tıis. Keıbir balalar býyndap, keıbiri tutas mátindi de oqı alady. Balalardyń daıyndyǵy ár túrli bolǵanymen barlyq balalar oqý prosesinen jyldam sharshaıdy.
Sabaqty demalyspen kezektestirińiz. Balańyz aına aldynda dybystardy naqty, daýystap, jekelegen dybystardy bólip ári sozyp aıtýyna múmkindik berińiz. Bul sóıleý aparatyn damytady.
5. Jazýǵa daıyndyq: qalamdy bala durys jattyqqan qolmen ustaýy tıis. Boıaýdy trafaret jáne shtrıhtaýmen almastyrý. Syzyqtar tómennen joǵary, ońnan solǵa, eger ol qısyq bolsa, onda saǵat tiline qarsy bolýy tıis. Syzyqtardyń arasy 0, 5 sm bolýy tıis, bul jazba álippesiniń negizgi prınsıpi. Esińizde bolsyn, sabaqtan qalaı sharshasa, oqýdan da solaı sharshaıdy.

Esińizde saqtańyz!
Balańyzdy mektepke daıyndaǵanda siz ózińizge muǵalim rolin almaı, balańyz úshin ony jaqsy kóretin jáne túsinetin ata - ana bolyp qala berýińiz kerek. Bala óziniń qolynan keletinderdiń bárin bar yqylasymen oryndaıdy. Sondyqtan ol jalqaý bola almaıdy.
Balańyzdyń jetistigin eshqashan óz jetistigińizben jáne úlken baýyrynyń, synyptas qurbysynyń jetistikterimen salystyrmańyz. Tek qana sizdiń shydamdylyǵyńyz ben súıispenshiligińiz balańyzdyń oqýda alǵa umtylýyna kepil bola alady.

2. Pedagogterge oqýshynyń balany mekteptegi oqýǵa psıhologıalyq daıyndaý boıynsha keńes berý
- Bala úshin jaǵymdy psıhologıalyq ahýal ornatý;
- Oqý túrtkisin ózektendirý, oqýshyǵa óziniń oqýy úshin jaýapkershilikti túsinip, ony moınyna alýǵa úıretý;
- Balaǵa «Oqýshy» pozısıasyn alýǵa kómektesý;
- Qarym - qatynasta kommýnıkatıvtik daǵdylaryn damytý;
- Balany muǵalimmen, oqýshylarmen oqý yntymaqtastyǵyna tárbıeleý;
- Balanyń tulǵalyq damýyna qolaıly psıhologıalyq jaǵdaı jasaý.
3. Ata - anaǵa: Balalardyń qorqynysh, úreı seziminen aryltý boıynsha psıhologıalyq keńes berý:
Eger siz ózińiz birdeńeden qoryqsańyz qorqynyshyńyzdy balaǵa kórsetpeýge tyrysyńyz. Álemdi ólimge aparar aýrý kezip júr, qalada qanisher adam paıda boldy jáne t. b. degendi únemi aıta berýdiń qajeti joq.
1. «Qorqynyshty» fılmderdi kórsetýge ruqsat etpeńiz.
2. Balany qorqytý úshin ózińizge qorqynyshty keıipkerlerdi, mystan kempirdi, qapshyǵy bar aǵany, ashýly polıseıdi jáne t. b. odaqtas etip alǵandy doǵaryńyz.
3. Kúrdeli jaǵdaılarda (ajyrasý, otbasynda jańa muragerdiń paıda bolýy, jóndi tanymaıtyn týysqandarǵa kóship barý) balanyń emosıonaldyq jaı - kúıine kóńil aýdaryńyz – jaǵymsyz jaǵdaılarda ol eresekterdiń nazaryn ózine aýdarý úshin sanasynan tys qorqynyshty paıdalaný múmkin.
4. Balanyń uıyqtaý men sergek júrý tártibiniń jasyna saı ekendigine, kúni boıy onyń jetkilikti mólsherde jaǵymdy áser alýyna kóz jetkizińiz.
5. Eger balaǵa qarańǵylyqtan qoryqpaýdy úıretkińiz kelse, kúshteý sharalaryn qoldanbańyz, bul qarańǵy bólmege kirýge qatysty bastamany balanyń ózi kótergende ǵana múmkin bolmaq.
6. Balany tym kúshti qorqynysh bılegen keıbir kezderde, psıhologtar jany túrshiger qubyjyq nemese qorqynyshty oqıǵanyń sýretin salyp, budan soń saltanatty túrde kúlge aınalǵanyn balanyń kózine kórsetken durys deıdi. Bul rásimdi qanshalyqty qajet bolsa, sonsha isteı berýge bolady.
7. Balanyń qorqynyshty jeńýge degen talpynysyn maqtańyz. Ol óz minez - qulqynyń ońdy bekı túskenin qalaıdy.
8. Balada qorqynysh paıda bolǵan jaǵdaıda denelik jaqyndasýdyń mańyzy zor – ony qushaqtap, qushaǵyńyzda terbetińiz, súıip, bosańsytatyn massaj jasańyz.
9. Úıde bala ózin qaýipsiz sezinetindeı ahýal qalyptastyrýǵa tyrysyńyz.

Esińizde bolsyn!
Jylýlyq pen jaılylyq syılaıtyn baısaldy da zeıindi, meıirimdi ana jáne turaqtylyq pen qaýipsizdik nuryn shashady.

4. Pedagogterge: oqýshylardy mazasyzdanýdan aryltý boıynsha psıhologıalyq keńes berý.
1. Joǵary mazasyz balalar tobyna erekshe nazar aýdarý kerek. Olarmen qarym - qatynasta psıhologıalyq jaraqat ákeletin synı pikirden, eskertýden, olardyń tulǵasyn jaǵymsyz baǵalaýdan aýlaq bolyńyz. Olarmen oqý men ózara árekette jeke daralyq ustanymy turǵysynan qarym - qatynasqa túsý qajet.
2. Sabaqtan tys sharalarda emosıonaldyq qysymdy azaıtýǵa jáne balalar ujymyn nyǵaıtýǵa, kommýnıkatıvtik daǵdylaryn qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan jumysty uıymdastyrǵan jón.
3. Sharshaýdy boldyrmaý úshin jaǵdaı jasaý: qımyl jáne emosıonaldyq bosańsýǵa baǵyttalǵan jattyǵý elementterin sabaqta qoldaný, oqý júktemesi men úı tapsyrmasynyń kólemin bólikterge bólý is - árekettiń jıi aýysýyna ákeledi.
4. Mazasyzdaný deńgeıi joǵary balalar tynysh, ári qalypty ahýalda tabysty jumys isteıdi, kerisinshe jaǵymsyz ahýalda: ýaqyt tapshylyǵynda, jedel jaýap berýdi talap etetin suraý kezinde sátsizdikke jıi ushyraıdy. Sondyqtan balalarmen jumysta qolaıly psıhologıalyq ahýaldy ornatý qajet.
5. Ata - anaǵa balanyń zeıin erekshelikterin damytý jaıly keńes berý

Bastaýysh synyp oqýshysynyń oqýdaǵy jetistigi men tabystylyǵy tikeleı balanyń zeıin qasıetimen baılanysty. Balalardyń zeıinin jattyqtyrýda kelesi erejelerdi eskerý kerek:
Birinshi ereje: Balanyń aqyl - oı jumysynyń ár saǵatynda 5 - 10 mınýt dene jattyǵýyn, kishigirim massaj, kózge gımnastıka jasatyp otyrǵan jón.
Ekinshi ereje: keıbir balalar kez - kelgen jaǵdaıda jumys isteı beredi, biraq balalardyń basym kópshiligine syrtqy yqpaldar da óte mańyzdy: tynyshtyq, jumys stolynyń ústindegi zattardyń jınaqy turýy, jaryqtyń durys túsýi, jumys isteý qalpynyń durys bolýy.
Úshinshi ereje: aqyl - oı jumysyna qolaıly ýaqyt mezgiline baǵdarlaný. Kóptegen zertteýlerge súıensek adamnyń jumys belsendiligi 5, 11, 16, 20 jáne 24 saǵatqa keledi eken. Osy kezeńderde zeıin turaqtylyǵy joǵary dárejege kóteriledi.
Tórtinshi ereje: 6 - 7 jastaǵy balalardyń zeıini turaqsyz bolyp keledi, bala uzaq ýaqyt boıy bir zatqa nemese is - áreketke nazar salyp tura almaıdy. Bala zeıinin tez aýdarady, sebebi qozý tejelýden basym bolady. Sondyqtan balanyń zeıinin aýdarý úshin ashyq, qyzyqty zattar, ǵajaıyp qubylystar paıdalaný kerek.