QR Bilim jáne ǵylym vıse-mınıstri Ashat Aımaǵambetov 2019 jyly ótkiziletin Ulttyq biryńǵaı testileýdiń nazar aýdararlyq bes pýnktin atady. Bul týraly vıse-mınıstr Feısbýktegi paraqshasynda jazdy.

İ

Ashat Aımaǵambetovtyń jazýynsha, eń birinshisi jáne mańyzdysy - UBT formaty burynǵysha qalady, ıaǵnı eshqandaı ózgeris bolmaıdy.  Tapsyrylatyn pánderdiń sany burynǵydaı - beseý, testtik tapsyrmalardyń sany - 120, maksımaldy bal - 140.

Abıtýrıenttiń dástúrli túrde 3 negizgi pánnen bilimi tekseriledi. Olar: Qazaqstan tarıhy, matematıkalyq saýattylyq jáne oqý saýattylyǵy. Qalǵan eki pán tańdaǵan mamandyq boıynsha bolady.

İİ

2019 jyldyń qańtarynan bastap, UBT jylyna 4 ret: qańtar, naýryz, maýsym jáne tamyz aılarynda ótkiziledi. Eske sala ketsek, buǵan deıin túlekter ulttyq testini úsh ret: maýsym, tamyz jáne qańtar aılarynda tapsyryp kelgen bolatyn.

Aıta keteıik, qańtar, naýryz jáne tamyz aılaryndaǵy UBT úmitkerge joǵary oqý oryndarynyń tek aqyly bólimderine túsý quqyǵyn beredi. Ol UBT-larǵa qatysýdyń ózi de aqyly. Osy úsh testileýdiń nátıjesi boıynsha basqa úlgidegi sertıfıkat beriledi. Ol sertıfıkattar grant alýǵa jaramsyz.

Eger úmitker memlekettik grantty alýǵa nıet bildirse, onda ol UBT-ny maýsym aıynda tapsyrýy tıis. Tek sol testileýdiń qorytyndysy boıynsha ol granttyq baıqaýǵa qatysa alady.

Aqyly bólimge túsý úshin úmitkerlerge 4 ret ótkiziletin UBT-nyń bireýine ǵana qatysyp, shekti balǵa qol jetkizse jetip jatyr. Mysaly, qańtar aıyndaǵy UBT-ǵa qatysyp, 120 bal jınaǵan abıtýrıent 1 aqpanda qalaǵan ýnıversıtetiniń qabyldaý bólimine júginip, aqyly bólimine shartty túrde tirkele alady. Al eger ol grant alýǵa nıet bildirip, maýsym aıyndaǵy UBT-ǵa qatysyp, 50 bal jınasa, ol qańtar aıyndaǵy 120 bal alǵan kórsetkishimen grantqa úmitker bola almaıdy. Grantqa túsý úshin maýsyn aıyndaǵy UBT qorytyndysy mańyzdy bolǵandyqtan, ol tek aqyly negizde oqýǵa qol jetkizedi.

İİİ

Qańtar aıynda UBT-ǵa 3 sanattaǵy nıet bildirýshiler qatysa alady:

1. 11 jáne 12 synyp oqýshylary;

2. Qyrkúıek aıynda ýnıversıtetke shartty túrde qabyldanǵandar;

3. Shyǵarmashylyq mamandyqtardan basqa mamandyqtarǵa aýysqan stýdentter.

Naýryz aıynda tek 11-12 synyp oqýshylary UBT-ǵa qatysa alady.

Maýsym aıynda grantqa úmitker barlyq sanattaǵylar UBT-ǵa qatysý múmkindigine ıe.

Tamyzda da aqyly bólimge túsýshiler jáne osyǵan deıin talap etiletin qajetti baldy jınaı almaǵandar baǵyn synaı alady.

İV

Shyǵarmashylyq mamandyqtardan basqa mamandyqtarǵa aýysqysy keletin stýdentter budan bylaı eki profıldi pánnen testileýden ótýi tıis. Óıtkeni, olar shyǵarmashylyq mamandyqtarǵa túsken kezde osy jolǵy testileýdegi profıldi pánder boıynsha test tapsyrmaǵan bolatyn.

Barlyq bitirýshilerge sertıfıkatpen birge aqparattyq paraqshalar beriledi. Onda qujat ótkizýge bolatyn bilim berý baǵdarlamalarynyń tizimi, aǵymdaǵy jyly bólingen granttar sany, ótken jyldary ótkizilgen oryndar boıynsha konkýrs qorytyndysy kórsetiledi. Bul qujatqa erekshe nazar aýdarý qajet.

V

Oqý baǵyttarynyń jańa klasıfıkatorlary.

Jańa klasıfıkatordyń engizilýine baılanysty granttar bilim berý baǵdarlamalarynyń toptaryna bólinedi.

Mysaly, ınformatıka, aqparattyq júıeler, blokcheın, big-data jáne sol sekildi bilim berý baǵdarlamalaryn qamtıtyn «Aqparattyq tehnologıalar» sıaqty top bar. Máselen, osy topqa 1 000 grant bólindi delik. Osy granttardyń konkýrsy atalmysh topty tańdaǵan úmitkerlerdiń arasynda ótkiziledi. Ótinish berýshige osy top boıynsha grant berilgen kezde ol ýnıversıtetke túsip, atalmysh toptyń ishindegi arnaıy bilim baǵdarlamasyn tańdaıdy.

---