5-ke kóbeıtý jáne bólý
Sabaqtyń taqyryby: 5-ke kóbeıtý jáne bólý
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: kestelik kóbeıtý jáne bólý erejelerin qaıtalaı otyryp, 5-ke kóbeıtý jáne bólýdi úıretý, uǵyndyrý.
Damytýshylyǵy: oqýshylardyń oı-órisin, eske saqtaý qabiletin, ózdiginen jumys isteý daǵdysyn damytý, aýyzsha esepteý daǵdylaryn jetildirý.
Tárbıeliligi: oqýshylardy ózgeni tyńdap, óz oıyn erkin aıtýǵa baýlý, belsendilikke, uqyptylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq.
Sabaqtyń ádisi: suraq-jaýap, túsindirý.
Kórnekiligi: 5-ke kóbeıtý jáne bólý kestesi, slaıdtar.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
a) Psıhologıalyq daıyndyq.
Búgingi kún, mine,
Sáttilikke tolsyn!
Bizdiń alar baǵamyz,
Kileń bestik bolsyn!
á) Sabaqtyń taqyryby men maqsatyn habarlaý.
b) «Ǵylymdar patshalyǵynda» álemdi tańqaldyrǵan saraı bar eken. Onda aqyldy ári bilgir matematıka turady. Matematıka óz saraıyna sabaq oqymaıtyndar men jalqaýlardy kirgizbeıdi eken. Aqyldy, bilimdi, zeıindilerdiń ózi saraıdyń qaqpasyn óz qabiletimen ashyp kiredi eken. Búgingi sabaqta biz osy saraıǵa kirýge bilimimiz jete me eken, sony synap kóreıik.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
№9. Teńdeý.
89+H=134
X=134-89
X=45
89+45=134
134=134
İİİ. Ótkendi pysyqtaý.
- Balalar, biz ótken sabaqta baǵa, san, qun shamalary arasyndaǵy táýeldilik jaıly esepter shyǵardyq. Qazir sony qalaı meńgergenderińdi bilý úshin suraqtar qoıamyn.
1-suraq: - Zattardyń qunyn tabý úshin ne isteımiz?
(1 zattyń baǵasyn zattardyń sanyna kóbeıtý kerek)
2-suraq: - Zattyń baǵasyn tabý úshin ne isteımiz?
(qunyn zattardyń sanyna bólemiz)
3-suraq: - Zattardyń sanyn tabý úshin qandaı amal oryndaý qajet?
(qunyn bir zattyń baǵasyna bólý kerek)
IV. Jańa sabaq.
- Dápterlerińe búgingi kúndi jáne jańa taqyrypty jazyp qoıyńdar.(3-slaıd)
1) Oqýlyqpen jumys.
- Balalar, taqtaǵa qaraıyqshy. Munda 5-ke kóbeıtý kestesi jazylǵan.
- Nege besten bastalyp tur? (2•5, 3•5, 4•5ótkenbiz)
2) Matematıkalyq dıktant (jaýabyn ǵana jazý). (4-slaıd)
2•5=10
3•5=15
4•5=20
5•4=20
5•3=15
5•2=10
10:2=5
15:3=5
20:4=5
- Kóbeıtindilerdiń mánderi qalaı tabylǵan?
(qosý amaly arqyly tabylǵan)
Iaǵnı, 5-ti 5-ke kóbeıtý degenimiz 5-ti óz-ózine 5 ret qosý.
- Teńdiktiń oń jáne sol jaqtaryn salystyraıyq, qandaı aıyrmashylyq bar?
(teńdiktiń sol jaǵynda 5-ke kóbeıtý kestesi, al oń jaǵynda sol kóbeıtýlerdiń qosý amaldary arqyly berilgen)
3) – Nege árbir kelesi joldaǵy órnektiń máni aldyńǵy joldaǵy órnektiń máninen 5-ke artyq?
(5-ti 5-ke kóbeıtý úshin 5-ti 5 ret qosamyz, al 5-ti 6-ǵa kóbeıtý úshin 5-ti 5-ke 6 ret qosamyz)
5-slaıd.
5•5=5+5+5+5+5
5•6=5+5+5+5+5+5
5•7=5+5+5+5+5+5+5
5•8=5+5+5+5+5+5+5+5
5•9=5+5+5+5+5+5+5+5+5
5•5=25
5•6=30
5•7=35
5•8=40
5•9=45
- Qaısysy tıimdi eken? (kóbeıtý amalyn qoldaný)
Taqtaǵa nazar aýdaraıyq.
Munda 5-ke kóbeıtý kestesi qalaı qurylǵanyn qaraıyq.
6-slaıd.
6•5=5•6
7•5=5•7
8•5=5•8
9•5=5•9
- Ne baıqadyńdar? (kóbeıtkishterdiń oryndary aýysqan)
- Qandaı erejeni bilemiz, eske túsireıik. (kóbeıtkishterdiń oryndary aýysqanymen, kóbeıtindiniń máni ózgermeıdi)
№3 tapsyrmada 5-ke kóbeıtý kestesin aıaqta dep jazylǵan. (dápterge jazylady)
5•5=25
5•6=30
5•7=35
5•8=40
5•9=45
6•5=30
7•5=35
8•5=40
9•5=45
№4. 1) Aýyzsha. Bólýge keri amal - kóbeıtý.(kóbeıtindiniń mánin kóbeıtkishterdiń birine bólsek, ekinshi kóbeıtkish shyǵady.
2) 7-slaıd
25:5=5, sebebi 5•5=25
30:5=6, sebebi 6•5=30
35:5=7, sebebi 7•5=35
40:5=8, sebebi 8•5=40
45:5=9, sebebi 9•5=45
4) « Oılan, tap» oıyny (8, 9, 10, 11, 12-slaıdtar)
№7 esepke nazar aýdaraıyq (aýyzsha)
- Ne belgili?
- Ne belgisiz?
Taqtamen jumys. №8
656-98=558
306+87=393
300:100=3
(34+636)-920=70
720-(384+216)=120
90•10–756=144
40•7-40•5=80
70•3+70•2=350
80•3+30•2=300
№9. Ózdik jumysy.
4•v
v=1, 2, 5, 8, 9, 0
4•1=4
4•2=8
4•5=20
4•8=32
4•9=36
4•0=0
Sergitý sáti. Oıyn «Saraı qurastyrý»
- «Jumyla kótergen júk jeńil» deıdi ...
№10.
- Ne týraly aıtylǵan?
- Ne belgili?
- Ne belgisiz?
- Neshe amalmen shyǵaramyz?
1) T.d. – 6(o)
T.k. – 4(o)
Árq. – 2 m
Shuńqyr - ?
Sh: (6+4)•2=20
J: 20 shuńqyr qazyldy.
2) J. – 5 q. árq.-10(g)
K. – 42
Sh: 5•10+42=92
J: 92 gúl ósip turdy.
№12. Aýyzsha.
- Qandaı fıgýralar qıylysady?
tik tórtburysh pen burysh
sheńber men qısyq syzyq
sharshy men tik tórtburysh
Jazady:
1q. =1sm
R=?
R=1sm+ 1 sm+1 sm+1sm = 4sm
R= 1sm • 4=4sm
№11. Qaldyqpen bólý.
6:5=1(q.1)
7:5=1(q.2)
8:5=1(q.3)
9:5=1(q.4)
11:5=2(q.1)
12:5=2(q.2)
1•5+1=6
1•5+2=7
1•5+3=8
1•5+4=9
2•5+1=11
2•5+2=12
Qorytyndy:
- Qandaı taqyryp óttik?
- 5 sanyna baılanysty ne bilesińder?
13-slaıd.
Suraqtar:
1) – Abaı atamyzdyń «Ǵylym tappaı maqtanba» óleńin 2-synypta ótkenbiz. Sol óleńdegi 5 asyl isti atańdar.
5 asyl is: Talap
Eńbek
Tereń oı
Qanaǵat
Raqym
2) – Al, 5 nárseden qashyq bol deıdi Abaı atamyz. Olar neler? (15-slaıd)
5 dushpan: Ósek, Ótirik, Maqtanshaq, Erinshek, Beker mal shashpaq
3) – Ertede ata-babalarymyz erkindikti, táýelsizdikti ańsaǵan. Bıyl táýelsizdik merekesiniń neshe jyldyǵyn toılaǵaly jatyrmyz? (20)Ertede batyrlarymyz elimizdi qorǵaǵan. Batyrlardan kimdi bilesińder? Ata-babalarymyz er jigitte 5 qarý bolý kerek dep sanaǵan. Endeshe, erte zamanda batyrlar qandaı qarý asynǵan? (16-slaıd)
5 qarý:
Sadaq (keıinnen myltyq)
Naıza
Qylysh
Shoqpar
Aıbalta
4) – Qazaq halqynyń uly adamdary kóp bolǵan. Keıbireýin ózimiz bilemiz, shyǵarmalarymen tanyspyz. Al myna 5 adamda qazaqtyń 5 arysy dep ataıdy. Táýelsizdikti ańsap, kúresken, qazaqtyń tilin, salt-dástúrin saqtaýǵa óz úlesterin qosqan. (17-slaıd)
5 arys:
Shákárim Qudaıberdıev
Ahmet Baıtursynov
Júsipbek Aımaýytov
Maǵjan Jumabaev
Mirjaqyp Dýlatov
5) Musylman halyqtarynyń ustanatyn 5 paryzy: (18-slaıd)
5 paryz:
Zikir salý
Namaz oqý
Sadaqa berý
Oraza ustaý
Qajylyqqa barý
Úıge tapsyrma berý.
Baǵalaý.
Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: kestelik kóbeıtý jáne bólý erejelerin qaıtalaı otyryp, 5-ke kóbeıtý jáne bólýdi úıretý, uǵyndyrý.
Damytýshylyǵy: oqýshylardyń oı-órisin, eske saqtaý qabiletin, ózdiginen jumys isteý daǵdysyn damytý, aýyzsha esepteý daǵdylaryn jetildirý.
Tárbıeliligi: oqýshylardy ózgeni tyńdap, óz oıyn erkin aıtýǵa baýlý, belsendilikke, uqyptylyqqa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: aralas sabaq.
Sabaqtyń ádisi: suraq-jaýap, túsindirý.
Kórnekiligi: 5-ke kóbeıtý jáne bólý kestesi, slaıdtar.
Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi.
a) Psıhologıalyq daıyndyq.
Búgingi kún, mine,
Sáttilikke tolsyn!
Bizdiń alar baǵamyz,
Kileń bestik bolsyn!
á) Sabaqtyń taqyryby men maqsatyn habarlaý.
b) «Ǵylymdar patshalyǵynda» álemdi tańqaldyrǵan saraı bar eken. Onda aqyldy ári bilgir matematıka turady. Matematıka óz saraıyna sabaq oqymaıtyndar men jalqaýlardy kirgizbeıdi eken. Aqyldy, bilimdi, zeıindilerdiń ózi saraıdyń qaqpasyn óz qabiletimen ashyp kiredi eken. Búgingi sabaqta biz osy saraıǵa kirýge bilimimiz jete me eken, sony synap kóreıik.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
№9. Teńdeý.
89+H=134
X=134-89
X=45
89+45=134
134=134
İİİ. Ótkendi pysyqtaý.
- Balalar, biz ótken sabaqta baǵa, san, qun shamalary arasyndaǵy táýeldilik jaıly esepter shyǵardyq. Qazir sony qalaı meńgergenderińdi bilý úshin suraqtar qoıamyn.
1-suraq: - Zattardyń qunyn tabý úshin ne isteımiz?
(1 zattyń baǵasyn zattardyń sanyna kóbeıtý kerek)
2-suraq: - Zattyń baǵasyn tabý úshin ne isteımiz?
(qunyn zattardyń sanyna bólemiz)
3-suraq: - Zattardyń sanyn tabý úshin qandaı amal oryndaý qajet?
(qunyn bir zattyń baǵasyna bólý kerek)
IV. Jańa sabaq.
- Dápterlerińe búgingi kúndi jáne jańa taqyrypty jazyp qoıyńdar.(3-slaıd)
1) Oqýlyqpen jumys.
- Balalar, taqtaǵa qaraıyqshy. Munda 5-ke kóbeıtý kestesi jazylǵan.
- Nege besten bastalyp tur? (2•5, 3•5, 4•5ótkenbiz)
2) Matematıkalyq dıktant (jaýabyn ǵana jazý). (4-slaıd)
2•5=10
3•5=15
4•5=20
5•4=20
5•3=15
5•2=10
10:2=5
15:3=5
20:4=5
- Kóbeıtindilerdiń mánderi qalaı tabylǵan?
(qosý amaly arqyly tabylǵan)
Iaǵnı, 5-ti 5-ke kóbeıtý degenimiz 5-ti óz-ózine 5 ret qosý.
- Teńdiktiń oń jáne sol jaqtaryn salystyraıyq, qandaı aıyrmashylyq bar?
(teńdiktiń sol jaǵynda 5-ke kóbeıtý kestesi, al oń jaǵynda sol kóbeıtýlerdiń qosý amaldary arqyly berilgen)
3) – Nege árbir kelesi joldaǵy órnektiń máni aldyńǵy joldaǵy órnektiń máninen 5-ke artyq?
(5-ti 5-ke kóbeıtý úshin 5-ti 5 ret qosamyz, al 5-ti 6-ǵa kóbeıtý úshin 5-ti 5-ke 6 ret qosamyz)
5-slaıd.
5•5=5+5+5+5+5
5•6=5+5+5+5+5+5
5•7=5+5+5+5+5+5+5
5•8=5+5+5+5+5+5+5+5
5•9=5+5+5+5+5+5+5+5+5
5•5=25
5•6=30
5•7=35
5•8=40
5•9=45
- Qaısysy tıimdi eken? (kóbeıtý amalyn qoldaný)
Taqtaǵa nazar aýdaraıyq.
Munda 5-ke kóbeıtý kestesi qalaı qurylǵanyn qaraıyq.
6-slaıd.
6•5=5•6
7•5=5•7
8•5=5•8
9•5=5•9
- Ne baıqadyńdar? (kóbeıtkishterdiń oryndary aýysqan)
- Qandaı erejeni bilemiz, eske túsireıik. (kóbeıtkishterdiń oryndary aýysqanymen, kóbeıtindiniń máni ózgermeıdi)
№3 tapsyrmada 5-ke kóbeıtý kestesin aıaqta dep jazylǵan. (dápterge jazylady)
5•5=25
5•6=30
5•7=35
5•8=40
5•9=45
6•5=30
7•5=35
8•5=40
9•5=45
№4. 1) Aýyzsha. Bólýge keri amal - kóbeıtý.(kóbeıtindiniń mánin kóbeıtkishterdiń birine bólsek, ekinshi kóbeıtkish shyǵady.
2) 7-slaıd
25:5=5, sebebi 5•5=25
30:5=6, sebebi 6•5=30
35:5=7, sebebi 7•5=35
40:5=8, sebebi 8•5=40
45:5=9, sebebi 9•5=45
4) « Oılan, tap» oıyny (8, 9, 10, 11, 12-slaıdtar)
№7 esepke nazar aýdaraıyq (aýyzsha)
- Ne belgili?
- Ne belgisiz?
Taqtamen jumys. №8
656-98=558
306+87=393
300:100=3
(34+636)-920=70
720-(384+216)=120
90•10–756=144
40•7-40•5=80
70•3+70•2=350
80•3+30•2=300
№9. Ózdik jumysy.
4•v
v=1, 2, 5, 8, 9, 0
4•1=4
4•2=8
4•5=20
4•8=32
4•9=36
4•0=0
Sergitý sáti. Oıyn «Saraı qurastyrý»
- «Jumyla kótergen júk jeńil» deıdi ...
№10.
- Ne týraly aıtylǵan?
- Ne belgili?
- Ne belgisiz?
- Neshe amalmen shyǵaramyz?
1) T.d. – 6(o)
T.k. – 4(o)
Árq. – 2 m
Shuńqyr - ?
Sh: (6+4)•2=20
J: 20 shuńqyr qazyldy.
2) J. – 5 q. árq.-10(g)
K. – 42
Sh: 5•10+42=92
J: 92 gúl ósip turdy.
№12. Aýyzsha.
- Qandaı fıgýralar qıylysady?
tik tórtburysh pen burysh
sheńber men qısyq syzyq
sharshy men tik tórtburysh
Jazady:
1q. =1sm
R=?
R=1sm+ 1 sm+1 sm+1sm = 4sm
R= 1sm • 4=4sm
№11. Qaldyqpen bólý.
6:5=1(q.1)
7:5=1(q.2)
8:5=1(q.3)
9:5=1(q.4)
11:5=2(q.1)
12:5=2(q.2)
1•5+1=6
1•5+2=7
1•5+3=8
1•5+4=9
2•5+1=11
2•5+2=12
Qorytyndy:
- Qandaı taqyryp óttik?
- 5 sanyna baılanysty ne bilesińder?
13-slaıd.
Suraqtar:
1) – Abaı atamyzdyń «Ǵylym tappaı maqtanba» óleńin 2-synypta ótkenbiz. Sol óleńdegi 5 asyl isti atańdar.
5 asyl is: Talap
Eńbek
Tereń oı
Qanaǵat
Raqym
2) – Al, 5 nárseden qashyq bol deıdi Abaı atamyz. Olar neler? (15-slaıd)
5 dushpan: Ósek, Ótirik, Maqtanshaq, Erinshek, Beker mal shashpaq
3) – Ertede ata-babalarymyz erkindikti, táýelsizdikti ańsaǵan. Bıyl táýelsizdik merekesiniń neshe jyldyǵyn toılaǵaly jatyrmyz? (20)Ertede batyrlarymyz elimizdi qorǵaǵan. Batyrlardan kimdi bilesińder? Ata-babalarymyz er jigitte 5 qarý bolý kerek dep sanaǵan. Endeshe, erte zamanda batyrlar qandaı qarý asynǵan? (16-slaıd)
5 qarý:
Sadaq (keıinnen myltyq)
Naıza
Qylysh
Shoqpar
Aıbalta
4) – Qazaq halqynyń uly adamdary kóp bolǵan. Keıbireýin ózimiz bilemiz, shyǵarmalarymen tanyspyz. Al myna 5 adamda qazaqtyń 5 arysy dep ataıdy. Táýelsizdikti ańsap, kúresken, qazaqtyń tilin, salt-dástúrin saqtaýǵa óz úlesterin qosqan. (17-slaıd)
5 arys:
Shákárim Qudaıberdıev
Ahmet Baıtursynov
Júsipbek Aımaýytov
Maǵjan Jumabaev
Mirjaqyp Dýlatov
5) Musylman halyqtarynyń ustanatyn 5 paryzy: (18-slaıd)
5 paryz:
Zikir salý
Namaz oqý
Sadaqa berý
Oraza ustaý
Qajylyqqa barý
Úıge tapsyrma berý.
Baǵalaý.
You Might Also Like
