InfoHub Logo

Sabaqtyń taqyryby: Ushqyr oı men sheshen til

Maqsaty:
1. Oqýshylardyń bilimderin jınaqtap, tereńdetý.
2. Oqýshylardyń qyzyǵýshylyqtaryn arttyrý, shapshańdyqqa baýlý, belsendilikterin arttyrý.
3. Toppen jumys isteı otyryp, ózgeniń pikirin qurmetteýge, uıymshyldyqqa baýlý.
Kórnekilik: jumbaqtar, óleń joldary, úzindiler, prezentasıa.
Túri: ıntellektýaldy oıyn - saıys

Oıyn barysy:
İ. Uıymdastyrý.
Oıynnyń taqyryby men maqsatymen (slaıd) tanystyrý.
Báıgege túsip jaryspaı
Júıriktiń baǵy janar ma?
Bilim men óner jarysyp,
Tárbıe, tálim tabar mán.
Bul báıge oıdyń báıgesi
Kim júırik oıǵa, sol alda,- degendeı, búgingi ıntellektýaldy oıynymyz saıys túrinde ótedi. Osy ýaqytqa deıin alǵan bilimderińdi kórsetip, ortaǵa salyńdar.
Oıynǵa 3 top qatysady. Oıyn V aınalymnan turady.

Oıyn erejesimen tanystyrý.
Oıyndy bastamas buryn ár top ózin, uranymen tanystyrady.

İ - top. Toptyń aty – «Suńqar»
Uranymyz: Bilim alyp búgin altyn uıada,
Erteń áli sharyqtaımyz qıada.
İİ - top. Toptyń aty – «Tulpar»
Uranymyz: Asaý tulpar jeldeı esken aryndy,
Oqý menen eńbekke sal baryńdy.
İİİ - top. Toptyń aty – «Bolashaq»
Uranymyz: Bolashaqtyń ul - qyzymyz
Kórkeıtemiz eldi biz.

Endi oıynymyzdyń İ - aınalymyn bastaımyz.
İ - aınalym «Ushqyr oı»
Ár topqa qazaq tili páninen suraqtar qoıylady. Tez, jyldam, naqty jaýap berý kerek. Ár topta 6 oqýshy 1 suraqqa jaýap beredi.

«Suńqar» tobyna:
1. Sózdiń ári qaraı bólinbeıtin, maǵynaly bóligi. (túbir)
2. Jalqy esimder qalaı jazylady? Nege? (bas árippen)
3. Syn esimniń suraqtary. (qandaı? qaı?)
4. «Besinshi» sózi qandaı suraqqa jaýap beredi? (neshinshi?)
5. Ádemi sózine jýyq mándes sózdi ata. (sulý, kórkem)
6. Suraýly sóılemniń sońyna qandaı tynys belgisi qoıylady? (suraq belgisi)

«Tulpar» tobyna:
1. Daýysty dybystar neshe topqa bólinedi? (2: jýan, jińishke)
2. Zattyń qımylyn, is - áreketin bildiretin sóz taby qalaı atalady? (etistik)
3. Sózdiń maǵynasyn ózgertetin qosymsha qalaı atalady? (jurnaq)
4. Batyr sózine jýyq mándes sózdi ata. (er, qaharman)
5. Jalpy esimder qalaı jazylady? (kishi árippen)
6. Habarly sóılemniń sońyna qandaı tynys belgisi qoıylady? (núkte)

«Bolashaq» tobyna:
1. Daýyssyz dybystar neshege bólinedi? (3: qatań, uıań, úndi)
2. Sóz ben sózdi baılanystyratyn qosymsha qalaı atalady? (jalǵaý)
3. Keıde daýysty, keıde daýyssyz bolatyn dybys. ( ý )
4. Zat esim degenimiz ne? (zattyń atyn bildiredi)
5. San esimniń suraqtary. (qansha? neshe? neshinshi?)
6. Alasa sózine qarsy mándes sózdi ata. (bıik)

İİ aınalym «Qupıa sandyq»
Bul aınalymda jumbaq jasyramyn, sender jumbaqtyń sheshýin 2 tilde (qazaqsha, oryssha) aıtýlaryń kerek. Ár top kezekpen 1 jumbaqty oqyp, sheshýin aıtady.
(Slaıdpen kórsetý, oqýshylarǵa oqytý)

1 - top: Qoly menen qalamy joq,
Biraq sýret salady kóp. (aıaz – moroz)
2 - top: Qoımasyn qys aqtaryp,
Jerdi japty aq mamyq. (qar – sneg)
3 - top: Birin - biri qoshtaǵan,
Bir úıden kórdim,
Qyryq eki dos - jaran. (árip – býkva)

Ári qaraı kezektesip oqı beredi.
4. Juqa taqtaı bólshegi,
Uzyndyqtyń ólshemi. (syzǵysh – lıneıka)
5. Qalqıyp eki qulaǵy,
Eleńdep, qorqyp turady. (qoıan - zaıas)
6. Jolbarystan aýmaıdy,
Tyshqandardy aýlaıdy.(mysyq – koshka)
7. Jep kórip em ózim men,
Jas shyǵardy kózimnen. (pıaz – lýk)
8. Bulańdaǵan quıryǵy,
Bir aldarlyq qýlyǵy. (túlki – lısa)
9. Átteń, daýsym, tilim joq,
Qushaǵymda bilim kóp. (kitap – knıga)

İİİ aınalym «Oılan, tap»
Bul kezeńde uly aqyn - jazýshylarymyzdyń shyǵarmalarynan úzindiler beriledi. Ár topqa 2 shyǵarmadan úzindi (óleń, áńgime) beriledi. Úzindini oqyp, shyǵarmanyń atyn jáne avtoryn tabý. (Ár topqa tapsyrmany beremin, daıyndalýǵa ýaqyt beriledi)
1. Keı adam ádet qylǵan kıikti atyp,
Múıizin paıda qylyp shetke satyp.
Sandalǵan bir kıikke ushyrastym,
Bir jyly betpaq shólde kele jatyp.
( «Aqsaq kıik» óleńi. S. Seıfýllın)

2. Bulaq basyna qoıǵan tasta «Azyqsyz ash adamǵa at basyndaı altynnan túk paıda joq» dep jazdyq.
(«Bir kese merýert». Sh. Qudaıberdiuly)

1. Aq kıimdi, deneli, aq saqaldy,
Soqyr, mylqaý tanymas tiri jandy.
Ústi - basy aq qyraý, túsi sýyq,
Basqan jeri syqyrlap kelip qaldy.
(«Qys». A. Qunanbaev)

2. Alty aıǵy qys tartqany – ashtyqtyń azaby. Bar senetini – kúıeýi Maqtym. Ol el qydyryp, tilek tileıdi. Erte ketip, kesh keledi. Biraq onyń da tabatyny joq...
(«Kúlpash». B. Maılın)

1. Óner, bilim bar jurttar,
Tastan saraı salǵyzdy.
Aıshylyq alys jerlerden,
Kózińdi ashyp - jumǵansha
Jyldam habar alǵyzdy.
(«Óner, bilim bar jurttar». Y. Altynsarın)

2. Mine, qyzyq. Apasynyń da júzi jylyp, meıirlene qaraıdy. Muhtar qýanyp ketti.
- Kıimińdi tazalarmyz. Eń áýeli kúshikti jýyndyryp, sút berelik, jylynsyn.
(«Qaıyrymdylyq». Maǵzum Súndetov)

Bilgen saıyn keledi bile bergim,
Bile berý emes pe tilegi eldiń.
Belden assań, aldyńda bel kórinse,
Qyzyqqannan kelmeı me júre bergiń.
Sondyqtan da keledi bile bergim
Bilimdini súıerin bilim eldiń,- deı otyryp,

IV aınalymdy bastaımyz
«Aıshyqty sózder»
Bul aınalymda birneshe turaqty sóz tirkesteri beriledi. Bul sózdermen biz ana tili páninen shyǵarmalardy oqyǵanda tanysqanbyz. Ár topqa 3 sóz tirkesi beriledi. Oılanyp, maǵynasyn aıtýlaryń kerek. (Slaıdpen kórsetip, oqytyp, jaýabyn tyńdaý)

1. Tóbesi kókke jetti (qýandy)
2. Ine shanshar jer joq (bos jer joq)
3. Qoı aýzynan shóp almas (jýas)

1. Qabaǵynan qar jaýdy (ashýlandy)
2. Betinen oty shyqty (uıalý)
3. It ólgen jer (alys)

1. Tóbe shashy tik turdy (qoryqty)
2. Kózdi ashyp - jumǵansha (tez, lezde)
3. Taıaq siltem jer (jaqyn)

Oıynymyzdyń sońǵy aınalymy «Talapker» dep atalady. Senderge óleń joldary beriledi. Kóp núkteniń ornyna sózder qoıyp, óleń qurastyrýlaryń kerek.

1.... órip taraǵan,
... qaraǵan.
Qurt pen maıyn jınaǵan,
... syılaǵan.

2.... qoshaqan,
... qalmaıdy.
Súp - súıkimdi momaqan,
... aýmaıdy.

3.... bala árqashan,
Qýantady....
Qulynym dep anasy,
... balasyn.

Ár toptyń qurastyrǵan óleńderin oqytqyzý.
Án. «Ertegiler»
Qorytyndy: Sonymen bizdiń oıynymyz da óz shegine jetti.

Marapattaý.
Búgingi saıysqa óte jaqsy qatysqandaryń úshin senderge, qonaqtarǵa kóp rahmet aıtamyz. Osymen oıyn aıaqtaldy.