InfoHub Logo

Abaı joly: Ýaqyttan tys ómir súretin fılosofıa

"Abaı joly" – qazaq ádebıetiniń altyn qoryna engen, Muhtar Áýezovtiń eńbegi, kórnekti qazaq aqyny Abaı Qunanbaevtyń ómiri men shyǵarmashylyǵyn beıneleıdi. Bul eńbek, onyń qazaq mádenıeti men ádebıetine qosqan úlesiniń aıǵaǵy bolyp tabylady. Abaıdyń oı-tolǵamdary, ásirese onyń aqyndyq murasy, urpaqtan-urpaqqa jetip, kópshilikti tánti etip keledi.

Áýezovtiń "Abaı joly" romany – bul tek qana Abaıdyń ómirbaıanyn baıandaıtyn shyǵarma ǵana emes, sonymen qatar 19 ǵasyrdyń sońy – 20 ǵasyrdyń basyndaǵy Qazaqstandy ózgerister dáýiriniń aınasy bolyp tabylady. Roman, osy kezeńdegi qoǵamdyq, rýhanı jáne saıası ómirdiń kórinisterin ashyp beredi, onyń ishinde áleýmettik teńsizdik, bilim men aǵartýshylyqtyń mańyzy, dástúr men zamanaýılıktiń qaqtyǵysy sıaqty taqyryptar qamtylady.

Abaıdyń ózi de, onyń shyǵarmashylyǵy da, qazaq halqynyń rýhanı damýyna úlken áser etti. Onyń óleńderi, fılosofıalyq oılary jáne qara sózderi óziniń tereń maǵynasymen jáne ár adamnyń jeke ómirine qatysty oılarymen erekshelenedi. Abaı, adamgershilik pen bilimniń qundylyǵyn nasıhattaıdy, óz halqynyń mádenı jáne rýhanı órkendeýi úshin kúresedi.

"Abaı joly" romany, Abaıdyń ómiri men oı-pikirlerin arqyly qazaq qoǵamynyń kórinisterin, onyń kúrdeliligin jáne kópqyrlylyǵyn ashyp kórsetedi. Onyń eńbekteri qazirgi zamanǵa deıin ózekti bolyp qala beredi, sebebi olar adamzattyń máńgilik máseleleri týraly sóz qozǵaıdy. Abaıdyń shyǵarmashylyǵy, ásirese onyń danalyq oılary men ómirsheń ıdeıalary, búgingi kúnge deıin kóptegen adamdar úshin baǵdarsham bolyp tabylady.

Sonymen qatar, "Abaı joly" romany, oqyrmandarǵa ózge mádenıetter men dástúrlerdi tanyp-bilýge, sondaı-aq ózgermeli álemde ózindik oryn tabýǵa kómektesedi. Bul shyǵarma arqyly Muhtar Áýezov, Abaıdyń murasyn urpaqtan-urpaqqa jetkizip, onyń danalyǵyn álemge tanytty. "Abaı joly" – bul tek qana ádebı shedevr emes, sonymen birge óz zamanynyń aınasy jáne ýaqyttan tys fılosofıanyń kórinisi.