Abaı Qunanbaev óleńderi jáne ómirbaıany
Abaı Qunanbaev (1845 - 1904)
Uly aqyn, kompozıtor, fılosof, saıasatker, aǵartýshy, qazaqtyń realısik jańa jazba ádebıetiniń negizin qalaýshy.
Aqynnyń arǵy tegi Orta júz Tobyqty Arǵyn ishindegi Oljaı batyrdan bastalady. Oljaıdan Aıdos, Qaıdos, Jigitek esimdi 3 urpaq taraıdy. Bulardyń árqaısysy keıin bir - bir rýly el bolyp ketken. Aıdostyń Aıpara degen áıelinen: Yrǵyzbaı, Kótybaq, Topaı.
Ana aıtqanyndaı, shynynda, bulardyń ishinde Yrǵyzbaı ortasynan oza shaýyp, el basqarǵan. Yrǵyzbaıdan Úrker, Myrzataı, Jortar, Óskenbaı taraıdy. Óskenbaı sharýaǵa jaıly, bılikke ádil kisi bolǵandyqtan, "İsiń adal bolsa Óskenbaıǵa bar, aram bolsa Eralyǵa bar” degen mátel sóz qalǵan. Óskenbaıdyń áıeli Zerdeden Qunanbaı týady.
Abaıdyń ómirbaıanyn júkteý
Óleńderi
Abralyǵa
Abaıdyń Smaǵul degen inisine qıyr jaılap júrgende aıtqany
Adam — bir boq kótergen boqtyń qaby
Adamnyń keıbir kezderi
Adasqannyń aldy – jón, arty – soqpaq
Alla degen sóz jeńil
Allanyń ózi de ras, sózi de ras
Álbomǵa
Antpenen tarqaıdy
Asqa, toıǵa baratuǵyn
Ata - anaǵa kóz qýanysh
Aýrý júrek aqyryn soǵady jaı
Ash qaryn jubana ma maıly as jemeı
Áıeliń - Medet qyzy, aty Yrym
Álıfbı óleńi
Ásempaz bolma árnege
Áýelde bir sýyq muz – aqyl zerek
Baı seıildi
Baımaǵambetke qatynynyń atynan shyǵarylǵan
Bazarǵa, qarap tursam, árkim barar
Baılar júr jıǵan malyn qorǵalatyp
Baqa men ógiz
Balalyq óldi, bildiń be
Boldy da partıa
Bolys boldym minekı
Bóstegim, qutyldyń ba Kótibaqtan
Bóten elde bar bolsa
Býynsyz tiliń
Bilimdiden shyqqan sóz
Bilekteı arqasynda órgen burym
Bir sulý qyz turypty han qolynda
Bireýden bireý artylsa
Bireýdiń kisisi ólse, qaraly ol
Bir dáýren kemdi kúnge – bozbalalyq
Ǵabıdollaǵa
Ǵalymnan nadan artpas uqqanmenen
Ǵashyqtyq, qumarlyqpen – ol eki jol
Ǵashyqtyq izdep tantyma
Ǵashyqtyń tili tilsiz til
Ǵylym tappaı maqtanba
Dombyraǵa qol soqpa
Dúısenqulǵa
Dútbaıǵa
Em taba almaı
Erekshe esten ketpes qyzyq qaıda
Esińde bar ma jas kúniń
Esek
Jaz
Jazǵytury
Jaqsylyqqa
Jalyn men ottan jaralyp
Jamanbalanyń balasy ólgende
Japyraǵy qýarǵan eski úmitpen
Jarq etpes qara kóńilim ne qylsa da
Jartas
Jastyqtyń oty jalyndap
Jasymda ǵylym bar dep eskermedim
Jelsiz túnde jaryq aı
Júregim meniń qyryq jamaý
Júregim, neni sezesiń
Júrek — teńiz, qyzyqtyń bári — asyl tas
Júrekte qaırat bolmasa
Jigit sózi
Jigitter, oıyn arzan, kúlki qymbat
Zaman aqyr jastary
Internatta oqyp júr
Keıde eser kóńil qurǵyryń
Keldik talaı jerge endi
Keń jaılaý - jalǵyz besik jas balaǵa
Kózimniń qarasy
Kózinen basqa oıy joq
Kók ala bult sógilip
Kók tuman — aldyńdaǵy keler zaman
Kókbaıǵa
Kóleńke basyn uzartyp
Kóńil qusy quıqyljyr shartarapqa
Kókbaıǵa
Kójekbaıǵa
Kójekbaıǵa
Kóńlim qaıtty dostan da, dushpannan da
Kúıisbaıǵa
Kúlembaıǵa
Kún artynan kún týar
Kúshik asyrap, ıt ettim
Kúz
Kim eken dep kelip em túıe qýǵan
Qajymas dos halyqta joq
Qaqtaǵan aq kúmisteı keń mańdaıly
Qalqam - aı, men úndemeı júremin kóp
Qalyń elim, qazaǵym, qaıran jurtym
Qanjar
Qansonarda búrkitshi shyǵady ańǵa
Qara qatynǵa
Qarasha, jeltoqsan men sol bir - eki aı
Qartaıdyq, qaıǵy oıladyq, uıqy sergek
Qartaıdyq, qaıǵy oıladyq, ulǵaıdy arman
Qatyny men Masaqbaı
Qor boldy janym
Qýanbańdar jastyqqa
Qýaty ottaı burqyrap
Qulaqtan kirip, boıdy alar
Qur aıǵaı baqyrǵan
Qyz sózi
Qyzaryp, surlanyp
Qyran búrkit ne almaıdy, salsa baptap
Qys
Malǵa dostyń muńy joq maldan basqa
Máz bolady bolysyń
Men bolamyn demeńder
Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin
Men sálem jazamyn
Nazarǵa
Nurly aspanǵa tyrysyp óskensiń sen
Oıǵa tústim, tolǵandym
Osy qymyz qazaqqa
Ózgege, kóńilim, toıarsyń
Óleń – sózdiń patshasy, sóz sarasy
Ólsem, ornym qara jer syz bolmaı ma
Ókinishti kóp ómir ketken ótip
Paıda oılama, ar oıla
Patsha qudaı, syıymdy
Razaqqa
Rahym shalǵa
Sabyrsyz, arsyz, erinshek
Saǵattyń shyqyldaǵy emes ermek
Sap-sap, kóńilim, sap kóńilim!
Sáýleń bolsa keýdeńde
Segiz aıaq
Senbe jurtqa, tursa da qansha maqtap
Sen meni ne etesiń
Sory qalyń soqqy jegen pyshanamyz
Súısine almadym, súımedim
Sum dúnıe tonap jatyr, isiń bar ma
Taıǵa mindik
Toty qus tústi kóbelek
Týǵyzǵan ata ana joq
Túbinde baıandy eńbek egin salǵan
Tulpardan tuǵyr ozbas shabylsa da
Uıalamyn degeni kóńil úshin
Fzýlı, Shásı, Sáıhalı
Sháripke
Shoqpardaı kekili bar, qamys qulaq
Shyǵys aqyndarynsha
Ysytqan, sýytqan
İshim ólgen, syrtym saý
Aýdarmalary
Al, seneıin, seneıin
Ala qoılar
Asaý toı, tentek jıyn, opyr-topyr
Ám jabyqtym, ám jalyqtym
Ánshiler
Borodıno
Bosqa áýre bop keldiń be taǵy munda
Vadım
Duǵa
Esek pen bulbul
Jalaý
Jolǵa shyqtym bir jym-jyrt túnde jalǵyz
Júrekte kóp qazyna bar, bári jaqsy
Kúndi ýaqyt ıterip
Kóńildiń kúıi taǵy da
Qarasam qaıǵyrtar jurt bul zamanǵy
Qarǵa men búrkit
Qarǵa men túlki
Qarǵa men túlki
Qasıetti duǵa
Lenskıı sózinen
Meniń syrym, jigitter, emes ońaı
Oı
Onegın sózi
Onegınniń sıpaty
Onegınniń Tatánaǵa jazǵan haty
Onegınniń Tatánaǵa jaýaby
Onegınniń ólerdegi sózi
Pil men qanden
Tatánanyń Onegınge jazǵan haty
Tatána sózi
Terektiń syıy
Shaıtan
Shegirtke men qumyrsqa
Poemalary
Eskendir
Masǵut
Ázim áńgimesi
Uly aqyn, kompozıtor, fılosof, saıasatker, aǵartýshy, qazaqtyń realısik jańa jazba ádebıetiniń negizin qalaýshy.
Aqynnyń arǵy tegi Orta júz Tobyqty Arǵyn ishindegi Oljaı batyrdan bastalady. Oljaıdan Aıdos, Qaıdos, Jigitek esimdi 3 urpaq taraıdy. Bulardyń árqaısysy keıin bir - bir rýly el bolyp ketken. Aıdostyń Aıpara degen áıelinen: Yrǵyzbaı, Kótybaq, Topaı.
Ana aıtqanyndaı, shynynda, bulardyń ishinde Yrǵyzbaı ortasynan oza shaýyp, el basqarǵan. Yrǵyzbaıdan Úrker, Myrzataı, Jortar, Óskenbaı taraıdy. Óskenbaı sharýaǵa jaıly, bılikke ádil kisi bolǵandyqtan, "İsiń adal bolsa Óskenbaıǵa bar, aram bolsa Eralyǵa bar” degen mátel sóz qalǵan. Óskenbaıdyń áıeli Zerdeden Qunanbaı týady.
Abaıdyń ómirbaıanyn júkteý
Óleńderi
Abralyǵa
Abaıdyń Smaǵul degen inisine qıyr jaılap júrgende aıtqany
Adam — bir boq kótergen boqtyń qaby
Adamnyń keıbir kezderi
Adasqannyń aldy – jón, arty – soqpaq
Alla degen sóz jeńil
Allanyń ózi de ras, sózi de ras
Álbomǵa
Antpenen tarqaıdy
Asqa, toıǵa baratuǵyn
Ata - anaǵa kóz qýanysh
Aýrý júrek aqyryn soǵady jaı
Ash qaryn jubana ma maıly as jemeı
Áıeliń - Medet qyzy, aty Yrym
Álıfbı óleńi
Ásempaz bolma árnege
Áýelde bir sýyq muz – aqyl zerek
Baı seıildi
Baımaǵambetke qatynynyń atynan shyǵarylǵan
Bazarǵa, qarap tursam, árkim barar
Baılar júr jıǵan malyn qorǵalatyp
Baqa men ógiz
Balalyq óldi, bildiń be
Boldy da partıa
Bolys boldym minekı
Bóstegim, qutyldyń ba Kótibaqtan
Bóten elde bar bolsa
Býynsyz tiliń
Bilimdiden shyqqan sóz
Bilekteı arqasynda órgen burym
Bir sulý qyz turypty han qolynda
Bireýden bireý artylsa
Bireýdiń kisisi ólse, qaraly ol
Bir dáýren kemdi kúnge – bozbalalyq
Ǵabıdollaǵa
Ǵalymnan nadan artpas uqqanmenen
Ǵashyqtyq, qumarlyqpen – ol eki jol
Ǵashyqtyq izdep tantyma
Ǵashyqtyń tili tilsiz til
Ǵylym tappaı maqtanba
Dombyraǵa qol soqpa
Dúısenqulǵa
Dútbaıǵa
Em taba almaı
Erekshe esten ketpes qyzyq qaıda
Esińde bar ma jas kúniń
Esek
Jaz
Jazǵytury
Jaqsylyqqa
Jalyn men ottan jaralyp
Jamanbalanyń balasy ólgende
Japyraǵy qýarǵan eski úmitpen
Jarq etpes qara kóńilim ne qylsa da
Jartas
Jastyqtyń oty jalyndap
Jasymda ǵylym bar dep eskermedim
Jelsiz túnde jaryq aı
Júregim meniń qyryq jamaý
Júregim, neni sezesiń
Júrek — teńiz, qyzyqtyń bári — asyl tas
Júrekte qaırat bolmasa
Jigit sózi
Jigitter, oıyn arzan, kúlki qymbat
Zaman aqyr jastary
Internatta oqyp júr
Keıde eser kóńil qurǵyryń
Keldik talaı jerge endi
Keń jaılaý - jalǵyz besik jas balaǵa
Kózimniń qarasy
Kózinen basqa oıy joq
Kók ala bult sógilip
Kók tuman — aldyńdaǵy keler zaman
Kókbaıǵa
Kóleńke basyn uzartyp
Kóńil qusy quıqyljyr shartarapqa
Kókbaıǵa
Kójekbaıǵa
Kójekbaıǵa
Kóńlim qaıtty dostan da, dushpannan da
Kúıisbaıǵa
Kúlembaıǵa
Kún artynan kún týar
Kúshik asyrap, ıt ettim
Kúz
Kim eken dep kelip em túıe qýǵan
Qajymas dos halyqta joq
Qaqtaǵan aq kúmisteı keń mańdaıly
Qalqam - aı, men úndemeı júremin kóp
Qalyń elim, qazaǵym, qaıran jurtym
Qanjar
Qansonarda búrkitshi shyǵady ańǵa
Qara qatynǵa
Qarasha, jeltoqsan men sol bir - eki aı
Qartaıdyq, qaıǵy oıladyq, uıqy sergek
Qartaıdyq, qaıǵy oıladyq, ulǵaıdy arman
Qatyny men Masaqbaı
Qor boldy janym
Qýanbańdar jastyqqa
Qýaty ottaı burqyrap
Qulaqtan kirip, boıdy alar
Qur aıǵaı baqyrǵan
Qyz sózi
Qyzaryp, surlanyp
Qyran búrkit ne almaıdy, salsa baptap
Qys
Malǵa dostyń muńy joq maldan basqa
Máz bolady bolysyń
Men bolamyn demeńder
Men jazbaımyn óleńdi ermek úshin
Men sálem jazamyn
Nazarǵa
Nurly aspanǵa tyrysyp óskensiń sen
Oıǵa tústim, tolǵandym
Osy qymyz qazaqqa
Ózgege, kóńilim, toıarsyń
Óleń – sózdiń patshasy, sóz sarasy
Ólsem, ornym qara jer syz bolmaı ma
Ókinishti kóp ómir ketken ótip
Paıda oılama, ar oıla
Patsha qudaı, syıymdy
Razaqqa
Rahym shalǵa
Sabyrsyz, arsyz, erinshek
Saǵattyń shyqyldaǵy emes ermek
Sap-sap, kóńilim, sap kóńilim!
Sáýleń bolsa keýdeńde
Segiz aıaq
Senbe jurtqa, tursa da qansha maqtap
Sen meni ne etesiń
Sory qalyń soqqy jegen pyshanamyz
Súısine almadym, súımedim
Sum dúnıe tonap jatyr, isiń bar ma
Taıǵa mindik
Toty qus tústi kóbelek
Týǵyzǵan ata ana joq
Túbinde baıandy eńbek egin salǵan
Tulpardan tuǵyr ozbas shabylsa da
Uıalamyn degeni kóńil úshin
Fzýlı, Shásı, Sáıhalı
Sháripke
Shoqpardaı kekili bar, qamys qulaq
Shyǵys aqyndarynsha
Ysytqan, sýytqan
İshim ólgen, syrtym saý
Aýdarmalary
Al, seneıin, seneıin
Ala qoılar
Asaý toı, tentek jıyn, opyr-topyr
Ám jabyqtym, ám jalyqtym
Ánshiler
Borodıno
Bosqa áýre bop keldiń be taǵy munda
Vadım
Duǵa
Esek pen bulbul
Jalaý
Jolǵa shyqtym bir jym-jyrt túnde jalǵyz
Júrekte kóp qazyna bar, bári jaqsy
Kúndi ýaqyt ıterip
Kóńildiń kúıi taǵy da
Qarasam qaıǵyrtar jurt bul zamanǵy
Qarǵa men búrkit
Qarǵa men túlki
Qarǵa men túlki
Qasıetti duǵa
Lenskıı sózinen
Meniń syrym, jigitter, emes ońaı
Oı
Onegın sózi
Onegınniń sıpaty
Onegınniń Tatánaǵa jazǵan haty
Onegınniń Tatánaǵa jaýaby
Onegınniń ólerdegi sózi
Pil men qanden
Tatánanyń Onegınge jazǵan haty
Tatána sózi
Terektiń syıy
Shaıtan
Shegirtke men qumyrsqa
Poemalary
Eskendir
Masǵut
Ázim áńgimesi
You Might Also Like
