InfoHub Logo

5 synyp
İ. Sabaqtyń taqyryby: Abaı Qunanbaıuly «Qys», «Jazǵytury» óleńder.
İİ. Sabaqtyń maqsaty:
Bilimdilik: Abaı Qunanbaev ómiri men shyǵarmashylyǵyn oqytý. Abaıdyń qysqasha ómirimen tanystyrý. Abaıdyń shyqqan ortasy, tegi týraly aıtý. «Qys» óleńiniń tildik ereksheligin oqytý. «Qys» óleńiniń kórkemdik qýatyn oqýshylar sanasyna jetkizý.
- Óleńdegi tabıǵat sýreti
- Adamnyń tabıǵatpen baılanysy
- Adamǵa qatty qystyń qaýpi
Tárbıelik: oqýshylardy qystygúni qustarǵa qamqor bolýǵa tárbıeleý.
Damytýshylyq: oqýshylardyń oı - órisin, erkin, sóıleý daǵdysyn qalyptastyrý.

Sabaqtyń túri: Jańa sabaq
Sabaqta qoldanylatyn tásilder: «Toptastyrý», damytpaly tehnologıa
Kórnekilikter: Abaı portreti, jyl mezgilderi sýreti, evrıstıkalyq tapsyrmalar.

İİİ. Sabaqtyń barysy:

Uıymdastyrý.
Úı jumysyn qorytyp, jańa sabaq túsindiremin. Abaı Qunanbaev jaıly ınteraktıvti taqta arqyly balalyq shaǵynan bastap, jazǵan shyǵarmalary jaıly, týǵan jeri, murajaıdaǵy saqtalǵan zattary jaıly aıtyp ótemin.
Abaı 1845 jyly týǵan. Abaı 10 jasynan bastap óleń jaza bastaǵan. Abaı tek qana aqyn emes, sonymen birge sazger, qazaqtyń halyq mýzykasyn tereń bilgen, jete baǵalaǵan adam boldy.
1904 jyly eskishe 23 maýsymda Shyńǵystaý syrtyndaǵy Balashaqpaq jaılaýynda qaıtys bolǵan Abaı Qunanbaevtyń súıegi Jıdebaıǵa jetkizilip, sol jerge qoıyldy.
Abaı eskertkishi Almaty qalasyndaǵy Abaı atyndaǵy alańǵa 1960 jyly
Ornatylǵan. Jalpy bıiktigi 13, 7 m. Eskertkish qoladan quıylyp, tuǵyry qyzyl granıtten qalanǵan.
Oqýshylarǵa aldyn - ala berilgen tapsyrma boıynsha Abaı Qunanbaev jaıly shyǵarǵan óleńderin oqytamyn.
Abaı aqyn er edi,
Abaı dana, seri edi.
Abaıdyń rýhyn óltirmeı,
Asqaqtatqan eli edi,
Aspandatqan jeri edi.
Aqyn jany keń edi,
Oılaǵany el edi.
«Halqym, jurtym» degende
Talaı shabyt kep edi,
Dara aqyn ór edi,
Júrgen jeri tór edi.
Jurtyna óleń qaldyrǵan
Abaı nege óledi?!
Abaı nege sónedi?!
Aqyn daýyl, sel edi,
Jazıra, darhan bel edi.
Myńmen jalǵyz alysqan,
Arystandaı er edi.

Dana Abaı tálim jolyn salalady
Sańlaq sala sabyrmen saralady.
Shákárimnen bastaǵan shákirtteri,
Óleńde óz ornyn daralady.

Aty óshpeıdi Abaıdyń munym anyq,
Ar - ujdanyn namysqa janyp alyp.
«Qalyń elim - qazaǵym» dep jyrlady,
Zeredeı ájesinen tálim alyp.

Uly Abaıdy uly pirim sanaımyn
Qatelessem, óleńine qaraımyn
Aq áýlıem perishtesi bolǵan soń,
Biz únemi qasyndamyz araıdyń.

Dana Abaıǵa teń kelmes eshbir aqyn
Tanytty ol adamzattyń asyl zatyn.
Qyryq bes qara sózdi jazyp ketti
Shyraq qyp ustap júrmiz atap atyn.
Ár sózinde astarly oı turady,
Oqysań, ashylady oı tumany
Súrinip, jyǵylmaýǵa abaıdy oqy
Abaı sózi – qazaqtyń boı tumary.

«Qys» óleńi
Aldymen «Qys» óleńin áýezdi deńgeıde úntaspa arqyly tyńdatamyn.
Oqýshylardan tómengi synypta ótken Abaı Qunanbaevtyń jyl mezgiline arnaǵan taǵy qandaı óleńderi bar ekenin esterine túsiremin. Eki shýmaqtan jatqa aıtqyzamyn.
KÚZ
JAZ
JAZǴYTURYM

«Qys» óleńin taldaý
Aq kıimdi, deneli, aq saqaldy
Soqyr, mylqaý, tanymas tiri jandy
Ústi - basy – aq qyraý, túsi sýyq.
Basqan jeri syqyrlap kelip qaldy.
Dem alysy - úskirik, aıaz ben qar
Kári qudań qys kelip, álek saldy
Ushpadaı bórkin kıgen oqshyraıtyp,
Aıazbenen qyzaryp ajarlandy.
Bulttaı qasy jaýyp eki kózin
Basyn silikse, qar jaýyp, mazańdy aldy
Býradaı burq - sarq etip doldanǵanda
Alty qanat aq orda úı shaıqaldy.
Taqtaǵa evrıstıkalyq tapsyrmalar ilinedi. Bul evrıstıkalyq tapsyrmanyń ár oqýshynyń derbes oqý eńbeginiń damýyna yqpaly zor.
- Óleń neshe býnaqtan turady?
- Óleń neshe tarmaqtan turady?
- Uıqasy birińǵaı dybystarmen aıaqtala ma?
- Qystyń sıpatyn qaı shýmaqqa deıin ańǵardyńdar?
- Balalarǵa qystyń qandaı áseri bar eken? (Aqyn sózimen aıtqanda)
- Úlkenderge qystyń qandaı áseri bar? (Aqyn sózimen aıtqanda)
- Qys maldyń qaı túrine jaısyz? (Aqyn sózimen aıtqanda)
- Qyspen birge qandaı jyrtqysh keledi? (Aqyn sózimen aıtqanda)
- Lırıkalyq qaharmannyń qandaı qamqor sózin baıqadyńdar? (Aqyn sózimen aıtqanda)

«Toptastyrý» strategıasy boıynsha Abaı Qunanbaev týraly biletinderin, estigenderin jınaqtaý

İV. Sabaqty qorytyp, úıge tapsyrma beremin.
1 – shi qatarǵa «Qys» taqyrybyna sýret salý
2 – shi qatarǵa «Jaz» nemese «Qys» taqyryptarynyń birine shyǵarma jazyp kelý
3 – shi qatarǵa qysqa, jazǵa baılanysty maqal - mátelder, jumbaq jazyp kelý.
V. Baǵalaý
Abaı Qunanbaıuly «Qys», «Jazǵytury» óleńderi. júkteý