Abaıdyń qara sózderi
Uly aqyn, aǵartýshy, kompozıtor, aýdarmashy, saıası qaıratker, jazba ádebıeti men qazaq ádebı tiliniń negizin salýshy, reformator Abaı (Ibrahım) Qunanbaıuly 1845 jyly Shyńǵys taýdy jaılaǵan Tobyqty rýynda dúnıege keldi.
Abaıdyń qara sózderi:
- Qara sózder (01-qara sóz)
- Qara sózder (02-qara sóz)
- Qara sózder (03-qara sóz)
- Qara sózder (04-qara sóz)
- Qara sózder (05-qara sóz)
- Qara sózder (06-qara sóz)
- Qara sózder (07-qara sóz)
- Qara sózder (08-qara sóz)
- Qara sózder (09-qara sóz)
- Qara sózder (10-qara sóz)
- Qara sózder (11-qara sóz)
- Qara sózder (12-qara sóz)
- Qara sózder (13-qara sóz)
- Qara sózder (14-qara sóz)
- Qara sózder (15-qara sóz)
- Qara sózder (16-qara sóz)
- Qara sózder (17-qara sóz)
- Qara sózder (18-qara sóz)
- Qara sózder (19-qara sóz)
- Qara sózder (20-qara sóz)
- Qara sózder (21-qara sóz)
- Qara sózder (22-qara sóz)
- Qara sózder (23-qara sóz)
- Qara sózder (24-qara sóz)
- Qara sózder (25-qara sóz)
- Qara sózder (26-qara sóz)
- Qara sózder (27-qara sóz)
- Qara sózder (28-qara sóz)
- Qara sózder (29-qara sóz)
- Qara sózder (30-qara sóz)
- Qara sózder (31-qara sóz)
- Qara sózder (32-qara sóz)
- Qara sózder (33-qara sóz)
- Qara sózder (34-qara sóz)
- Qara sózder (35-qara sóz)
- Qara sózder (36-qara sóz)
- Qara sózder (37-qara sóz)
- Qara sózder (38-qara sóz)
- Qara sózder (39-qara sóz)
- Qara sózder (40-qara sóz)
- Qara sózder (41-qara sóz)
- Qara sózder (42-qara sóz)
- Qara sózder (43-qara sóz)
- Qara sózder (44-qara sóz)
- Qara sózder (45-qara sóz)
Abaıdyń arǵy tegi Orta júz Tobyqty Arǵyn ishindegi Oljaı batyrdan bastalady. Oljaıdan Aıdos, Qaıdos pen Jigitek taraıdy. Árqaısysy bir-bir rýly el bolyp ketken. Aıdostyń Aıpara degen áıelinen Yrǵyzbaı, Kótibaq pen Topaı týǵan. Olardyń ishinde Yrǵyzbaı oza shaýyp, el basqarý isine aralasqan. Yrǵyzbaıdan Úrker, Myrzataı, Jortar men Óskenbaı taraıdy. Óskenbaı sharýaǵa jaıly, bılikke ádil kisi bolǵan desedi. Osy Óskenbaıdyń áıeli Zereden Abaıdyń ákesi Qunanbaı týady.
Qunanbaıdyń tórt áıeli bolǵan. Báıbishesi – Kúńke, odan bir ul – Qudaıberdi. Al Uljan – Qunanbaıdyń inisi Quttymuhambetke aıttyrylǵan qalyńdyq. İnisi qaıtys bolǵannan keıin Qunanbaı kelinin ámeńgerlikpen alǵan. Uljannan Táńirberdi, Ybyraı (Abaı), Ysqaq pen Ospan, úshinshi áıeli – Aıǵyzdan Halıolla men Ysmaǵul degen balalary týady. Abaıdyń "Atadan altaý, anadan tórteý" deıtini sodan. Qunanbaıdyń qartaıǵan shaǵynda úılengen tórtinshi áıeli – Nurǵanymnan bala bolmaǵan.
Abaıdyń óleńderi:
Óleńderi
Abaıdyń ómirine qatysty qyzyqty derekter
- Abaı Qunanbaıulynyń shyn esimi - Ibrahım. Ájesi Zere "Abaı" dep erkeletkennen keıin "Abaı" atanyp ketken;
- Qunanbaıuly kóptegen óleńine ózi án jazǵan. Olardyń ishinde keńinen taraǵany – "Kózimniń qarasy";
- Abaı Qunanbaıuly alǵashqy óleńderin Kókbaıdyń atynan jarıalap júrgen;
- Abaı Qunanbaıuly 13 jasynda el basqarý jumysyna aralasqan;
- Abaı Qunanbaıulynyń alǵashqy mahabbaty – Toǵjan;
- Abaı Qunanbaıuly 1860 jyly Dildámen otaý qurǵan. Ol kezde Abaı 15 jasta boldy;
- Abaı Qunanbaıuly 16 jasynda áke boldy;
- Abaı Qunanbaıuly 21 jasynda bolys bolyp saılandy;
- Abaı Qunanbaıuly ekinshi áıeli Áıgerimge 30 jasynda úılengen;
- Erkejan - Abaıdyń ámeńgerlik jolmen úılengen áıeli. Ol Abaıdyń inisi Ospannyń qalyńdyǵy bolǵan. Erkejan Abaıǵa óz qalaýymen turmysqa shyqqan;
- Abaı Qunanbaıulynyń 36 jasynda tuńǵysh nemeresi Áýbákir dúnıege keldi.
You Might Also Like
-
Kurmetti búgingi saltanatty keshke jınalǵan qadirli ustazdarymyz, ata-analarymyz jáne meniń qımas dostarym! Mine, biz búgin «tarydaı bolyp kirip, taýdaı bolyp shyqkan» ystyq uıamyz —...
