InfoHub Logo

Adam is - áreketiniń qorshaǵan ortaǵa tıgizetin áserleri

Sabaqtyń maqsaty:
A) Bilimdilik: Adam balasynyń qorshaǵan ortaǵa tıgizetin túrli áserlerin oqýshylarǵa jete túsindirý.
Á) Damytýshylyq: Tabıǵatty, ıaǵnı qorshaǵan ortany qorǵaýda oqýshylardyń bilimderin damytý.
B) Tárbıelik: Oqýshylardy týǵan jerin súıýge, týǵan ólkeniń ósimdikter jáne janýarlar dúnıesin qorǵaýǵa, aıalaýǵa úıretý.
Sabaqtyń ádisi: Suraq - jaýap, baıandaý, oıyn elementterin paıdalaný.
Sabaqtyń túri: Jańa bilimdi qalyptastyrý, aralas sabaq.
Sabaqtyń kórnekiligi: Interaktıvti taqta, jańa tehnologıa ádisterin paıdalaný, syzba - nusqa, slaıd, elektrondyq oqýlyq.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý. Oqýshylardy túgendeý.
İİ. Úı tapsyrmasyn tekserý.
İİ. Úı tapsyrmasyn ıntellektýaldy suraq - jaýap arqyly tekserý.

I kezeń: «Báıge»
1. Biregeı ortadaǵy organızmder jıyntyǵy. (Bıosenoz)
2. Aýylsharýashylyq jerlerinde tirshilik etetin organızmder jıyntyǵy. (Agrosenoz, agrobıosenoz)
3. Aýylsharýashylyq ónimderin óndirý maqsatymen adam únemi rettep otyratyn jasandy turaqsyz ekojúıe. (Agroekojúıe)
4. Qoldan egilgen ósimdikter birlestigi. (Agrofıtosenoz)
5. Agrosenozdyń qalyptasý birlestigi. (Jasandy birlestik)
6. Qazaqstan jerlerinde synaq ótkizilgen polıgondar. (Semeı, Saryózek, Baıqońyr, Azǵyr, Taısoıǵan, Naryn, Saryshaǵan jáne t. b.)
7. Adam ómirine óte qaýipti ýly metaldy zattar. (Dıetılqorǵasyn nemese detonator)

İİ Kezeń: Polıglot
1. Qazaqstanda synaq polıgondary qamtyǵan jerler shamamen qansha?
20 mln ga,
2. Aral apatyna baılanysty sol óńirdiń faýnasy men florasynyń sońǵy 30 - 40 jyl ishinde neshe %- dan astamy yǵysyp, onyń neshe %- y joıylyp ketkeni málim?
70%, 50%,
3. Sharýashylyq salalarynyń suranysyn óteý úshin, jaramdy jerlerin ne úshin ıgere bastady?
Aýylsharýashylyq,
4. Abıotıkalyq faktorlar neler jatady?
Kún, aýa, jaryq, sý, temperatýra, sáýle t. b.
5. Agrosenozǵa qoldan suryptaý jolymen mol ónim alý úshin ne shyǵaryldy?
Tózimdi sorttar,
6. Shıkizatty óndeý jáne óndirý qandaı ortaǵa baılanysty júzege asyrylady?
Tabıǵı orta,
7. Adam balasy kúndelikti turmysta qandaı zattardy paıdalanady?
Hımıalyq, sıntetıkaly,
8. Adamnyń is - áreketiniń áserinen tabıǵı bıosenozdar qurylymy ózgerip nege aınalady?
Agrosenozdarǵa.

Jańa sabaq:
Taqyryby: Adam is - áreketiniń qorshaǵan ortaǵa tıgizetin áserleri.
Jospar:
1. Antropogendik faktorlar.
2. Antropogendik faktorlardyń áser etýi.
3. Qazaqstandaǵy jáne jergilikti jerdiń jaǵdaıy.

Antropogendik faktorlar
↓
Adamnyń bıologıalyq túr retindegi tabıǵatqa áseri
Adam óziniń barlyq is - áreketinde aqylmen oılanyp jumys isteıdi
ǴTP - nyń damýy barysynda
Adamnyń eń iri áreketteriniń biri
Adam balasynyń atom qarýlary men ǵaryshty ıgerýi

Bekitý suraqtary:
Bıologıalyq dıktant.
1. Adam bıologıalyq túr retinde....... barlyq aımaqtaryna taralyp otyr.
( Jer sharynyń)
2. Adam qorektený nemese ómir súrý úshin.............. aýlap joıady.
(Ańdar men qustardy t. b)
3. Jer sharyndaǵy halyqtyń ósýine qaraı jáne....... damýyna tikeleı baılanysty damydy.
(Ǵylymı – tehnıkalyq progrestiń)
4. Keıbir málimetter boıynsha jer sharyndaǵy barlyq ormannyń........ kesilgen jáne barlyq jaramdy jerlerdiń........ ıgerilgen.
(50%- y, 70 - 75%- y)
5. Adam óziniń barlyq........ jumys isteıdi.
(İs - áreketinde aqylmen oılanyp )
6. Mádenı ósimdikterdiń paıdaly........., baý - baqshanyń ónimdiligin arttyrýdyń joǵary........ meńgeredi.
(Sorttaryn, tehnologıasyn)
7. Tabıǵatty ıgerý esh ýaqytta tolastamaıdy, kerisinshe........ zańdy qubylys.
(údeı túsýi)
8. Biz qazir ómir súrip otyrǵan tabıǵat erteńgi bizdiń urpaqtarymyz úshin de qajet ekenin únemi este ustaýymyz qajet. Óıtkeni búkil adamzattyń tirshilik ortasy, úıi bireý ǵana, ol..............
(Jer!)

Esse
1. Jergilikti ekologıalyq jaǵdaılarynyń adam densaýlyǵyna áseri.
2. Mańǵystaý aımaǵyndaǵy antropogendik ózgerister.
3. Kaspıı teńiziniń ekologıasy.
Baǵalaý.
Úıge tapsyrma beriledi

Aqtaý qalasy, №14 orta mekteptiń
bıologıa páni muǵalimi R. D. Dosaeva

Tolyq nusqasyn júkteý