InfoHub Logo

El-jurtty ósekteý, adamdardyń minin qazbalaý – kóbinese mádenı turǵyda álsiz, basqa taqyryptarda aıtatyn bilimi, aqparat qory joq adamdardyń isi bolyp tabylady. Kóńil-kúıi jaqsy, ózin baqytty sezinetin, ýaqytyn ónimdi ótkizetin adamdardyń ósekke qajettiligi de, ýaqyty da bolmaıdy. Kóbinese qurmetti, tanymal adamdar ósekke kóp iligip jatady. Al qadiri joq adamdy ósektese de, ony eshkim tyńdamaıdy. Eger ósektelgen bolsańyz demek siz qadirli adamsyz.

Adamdardyń bárine birdeı jaǵý múmkin emes. Mindetti túrde min taǵatyn, syn aıtatyn, jamandaıtyn adamdar tabylýy ábden múmkin. Sondyqtan adamdardyń sózine qatty kóńil bólip, alańdamaǵan jón. Buǵan Qojanasyrdyń myna bir áńgimesi jaqsy mysal bola alady:

Qojanasyr bir kúni balasyn ertip aýyldan qalaǵa jolǵa shyǵady. Balasy: «Áke, siz otyryńyz»,- dep ótinse de Qojanasyr: «Joq, balam, sen otyr»,- dep balasyn esekke mingizip, ózi esektiń noqtasynan jetektep kele jatady. Jolda eki kisi bularǵa qarap: «Mynany qara, qartaıǵan ákesin jaıaý júrgizip, esekke jap-jas bolyp ózi otyryp alypty, áı, kórgensiz»,- dep bastaryn shaıqaıdy. Balasy: «Áke, áne, kórdińiz be, aıttym ǵoı sizge, siz otyryńyz»,- dep esekten túsedi. Budan keıin Qojanasyr esekke ózi minip, noqtany balasyna beredi. Biraz júrgennen soń bulardy kórgen kisiler: «Uıat-aı, dap-dardaı bop esekke minip, al balasyn jaıaý júrgizgen adamdy qarańdar»,- desedi. Qojanasyr bul joly balasyn da esekke mingestiredi. Taǵy júrgen soń: «Baıǵus esekke obal boldy-aý, ekeýi birdeı otyryp alypty»,- desedi adamdar. Buǵan ashýlanǵan Qojanasyr ózi de, balasy da esekten túsip, jaıaýlatyp kele jatady. Bulardy kórgen taǵy bir top adam: «Myna aqymaqtardy qara, esekti bos qoıyp, ózderi jaıaý júrgenderi nesi?»- dep mysqyldap kúledi. Budan keıin Qojanasyr balasyna qarap: «Kórdiń be balam, ne isteseń de adamdardyń aýzyna qaqpaq taba almaısyń. Adamdar ne dese, o desin biz durys dep bilgenimiz boıynsha áreket eteıik»,- degen eken. 

Oqýǵa keńes beremiz:

Ózgelerdiń pikirine táýeldi bolýdan qalaı qutylýǵa bolady?

Basqalardyń oıyna óte táýeldi ekenińizdiń 10 belgisi

Jetistikke jete almaýdyń kilti

Ókinishke oraı biz jumysymyzda, júris-turysymyzda, tipti nanym-senimde de adamdar ne deıtinine kóp mán beretin kezder bolady. Tipti keıde buǵan qatty kóńil bóletinimiz sonshalyq basqalar úshin ómir súretin sıaqtanamyz. İs bastamaq bolyp oqtalyp, adamdardyń sózine bola raıynan qaıtqandar, ózine degen senimdiligin joǵaltqandar qanshama...   

Ómirinde eń kóp qaıǵy men qasiret shekken Bıll Kosbı (Bill Cosby) bylaı degen eken: «Jetistiktiń kilti ne ekenin bilmedim. Biraq, biletinim jetistikke jete almaýdyń kilti adamdardyń bárine jaǵýǵa tyrysý» degen eken.

Eýropalyq aqyn Elıot (T.S. Eliot): «Adamdardyń sózine alańdama. Óıtkeni olar seniń isińdi jaqsy ne jaman ekendigine qarap emes, olarǵa kelip-keter paıdasy bar ne joǵyna qarap baǵalaıdy» degen eken.

Oqýǵa keńes beremiz:

Uıqydaǵy adam effekti

Mılgrem tájirıbesi: avtorıtetke baǵyný

Teńiz

Al myna mysalda bul máseleniń sheshimi jaqsy túsindirilgen eken. Osy támsildegi teńizdeı bolýǵa tyryssaq, qajetsiz úreı men kúızelistiń azaıary sózsiz:

Bir bala jaǵalaýda oınap júrip aıaqkıiminiń bir jubyn joǵaltyp alady. Ary izdep, beri izdep tappaǵan soń aıaqkıiminiń ekinshi jubyn qolyna alyp teńizge qaraı laqtyryp jiberedi de qumnyń betine bylaı dep jazady: «Bul teńiz ury!»  

Birazdan soń mol tabyspen oralǵan balyqshy qaıyǵymen dál osy jaǵalaýǵa kelip toqtaıdy. Qýanyshyn ustap tura almaǵan balyqshy da jaǵalaýdaǵy qumǵa: «Bul teńiz jomart!» dep jazyp, qap-qap balyqtaryn arqalap úıine ketedi. Qaıyǵyn jaǵaǵa súırep shyǵarýdy umytqan balyqshy, erteńine qaıyǵynyń túndegi daýyldan jar tastarǵa soǵylyp qırap qalǵanyn kóredi. Yzasyn jasyra almaı bul joly qumǵa bylaı dep jazady: «Bul teńiz zalym!»   

Jaǵalaýdan ótp bara jatqan bir kempir balasynyń sýǵa batyp qaıtys bolǵany esine túsip: «Bul teńiz qanisher!» dep jazady.

Bir kisi sýda maltyp júrip sýdan úlken injý taýyp alady da: «Bul teńizdiń peıili keń!» dep jazady.  

Al teńiz bolsa baz-baıaǵy salmaqty kúıinde edi. Jaǵaǵa úlkendeý bir tolqyn jiberip, jazýlardyń barlyǵyn bir sátte óshire saldy...

Oqýǵa keńes beremiz:

Totalıtarızm qalaı júzege asady?

---