Adamnyń áreketi nátıjesinde atmosferalyq aýanyń lastanýy
«Adam áreketi nátıjesinde atmosferalyq aýanyń lastanýy» taqyrybyndaǵy ǵylymı jobasy
Kirispe
Ǵylymı - tehnıkanyń ǵaryshtap damýy tabıǵatty tıimdi paıdalaný isin uıymdastyrýda adamzattyń aldyna birqatar jańa mindetter qoıyp, tabıǵatty qorǵaýdyń kóptegen máselelerin shıelenistirip jiberdi. Tabıǵat resýrstaryn paıdalaný kóleminiń artýy, turǵan ortanyń óndiris jáne tutyný qaldyqtarymen lastanýynyń ósýi, adamzattyń energıamen qarýlanýynyń artýy, jańa zattar jasap óndiristiń jańa salalarynyń paıda bolýy, aýyl sharýashylyǵyn ıntensıvtendirý, halqy kóp iri qalalardyń kóbeıýi negizgi sheshimin tezirek tabatyn máselelerdiń qataryna jatady. Ekologıanyń kúrt nasharlap ketýi adamdardyń tabıǵatqa antropogendik áserinen bolyp otyr. Atmosferadaǵy kómirqyshqyl gazdardyń konsentrasıasynyń artýyna baılanysty klımat ózgerip, temperatýranyń joǵarlaýyna ákelip soǵady. Energıa kózi retinde kómir, munaı, tabıǵı gazdy paıdalaný nátıjesinde jáne mashınalardyń kóbeıip ındýstrıalyq revolúsıanyń órkendeýine baılanysty bul proses tezirek júredi. Qazirgi kezde adamnyń is - áreketiniń keń kólemde búkil bıosferaǵa erekshe áser etýi jer sharynyń barlyq aımaqtarynda aıqyn baıqalýda. Keıingi kezde atmosferaǵa jyl saıyn 400 mln. t. kúkirt dıoksıdi, azot jáne kómirtek oksıdteri, qatty bólshekter shyǵarylatyny anyqtaldy.[2, 142 - bet]
Adam áreketi nátıjesindegi atmosferalyq aýanyń lastanýyn zertteýdegi maqsat: Tabıǵı resýrstardy paıdalaný kezindegi Qazaqstan respýblıkasynyń ekologıalyq ortasy men sharýashylyq qyzmetterge tabıǵı resýrstardy paıdalanýdaǵy qorshaǵan ortaǵa áseri men keri áserin tómendetý sharalaryn oryndaýdy baǵalaý men taldaý.
Zertteýdiń jańalyǵy men derbestik nátıjesi:
Zertteý jumysynda qorshaǵan ortanyń, atmosferalyq aýanyń lastaný kózderi aıqyndalyp kórsetilgen.
Jumystyń oryndalý ádisteri:
Derektermen tanysý, málimetterdi jınaqtaý, qorytý, júıeleý jáne salystyrmaly taldaý jasaý.
Mindetteri:
Ekologıa salasynda bilim berýdiń aıasyn keńeıte túsý.
Qorshaǵan ortany qorǵaý sharalaryna úlken mán berý.
1. Negizgi bólim
1. Atmosferanyń lastanýy men lastaýshy kózder.
Óndiristiń qarqyndap damýyna jáne otyn túrlerin keń masshtabta jaǵýǵa baılanysty atmosferadaǵy bos ottektiń qory azaıyp, al kómirqyshqyl gazynyń mólsheri joǵarylaýda. Nátıjesinde tabıǵattaǵy kómirtektiń aınalymy buzyldy deýge bolady. Adam balasy otty eń alǵash ret qoldanǵan kúnnen bastap osy kúnge deıin túrli janý prosesterinde 273 mlrd. tonna ottegi jumsaǵan bolsa, sonyń 246 mlrd. tonnasy, ıaǵnı (90% ǵa jýyǵy) sońǵy jarty ǵasyrda ǵana jumsalǵan. Kómirtek aınalymynyń buzylýy men atmosferada kómirqyshqyl gazynyń konsentrasıasynyń joǵarylaýy Jerdegi barlyq hımıalyq tepe - teńdikke úlken áser etedi.
Atmosferalyq aýa — túrli gazdardyń qospasy. [ 6, 27 - bet]
Kirispe
Ǵylymı - tehnıkanyń ǵaryshtap damýy tabıǵatty tıimdi paıdalaný isin uıymdastyrýda adamzattyń aldyna birqatar jańa mindetter qoıyp, tabıǵatty qorǵaýdyń kóptegen máselelerin shıelenistirip jiberdi. Tabıǵat resýrstaryn paıdalaný kóleminiń artýy, turǵan ortanyń óndiris jáne tutyný qaldyqtarymen lastanýynyń ósýi, adamzattyń energıamen qarýlanýynyń artýy, jańa zattar jasap óndiristiń jańa salalarynyń paıda bolýy, aýyl sharýashylyǵyn ıntensıvtendirý, halqy kóp iri qalalardyń kóbeıýi negizgi sheshimin tezirek tabatyn máselelerdiń qataryna jatady. Ekologıanyń kúrt nasharlap ketýi adamdardyń tabıǵatqa antropogendik áserinen bolyp otyr. Atmosferadaǵy kómirqyshqyl gazdardyń konsentrasıasynyń artýyna baılanysty klımat ózgerip, temperatýranyń joǵarlaýyna ákelip soǵady. Energıa kózi retinde kómir, munaı, tabıǵı gazdy paıdalaný nátıjesinde jáne mashınalardyń kóbeıip ındýstrıalyq revolúsıanyń órkendeýine baılanysty bul proses tezirek júredi. Qazirgi kezde adamnyń is - áreketiniń keń kólemde búkil bıosferaǵa erekshe áser etýi jer sharynyń barlyq aımaqtarynda aıqyn baıqalýda. Keıingi kezde atmosferaǵa jyl saıyn 400 mln. t. kúkirt dıoksıdi, azot jáne kómirtek oksıdteri, qatty bólshekter shyǵarylatyny anyqtaldy.[2, 142 - bet]
Adam áreketi nátıjesindegi atmosferalyq aýanyń lastanýyn zertteýdegi maqsat: Tabıǵı resýrstardy paıdalaný kezindegi Qazaqstan respýblıkasynyń ekologıalyq ortasy men sharýashylyq qyzmetterge tabıǵı resýrstardy paıdalanýdaǵy qorshaǵan ortaǵa áseri men keri áserin tómendetý sharalaryn oryndaýdy baǵalaý men taldaý.
Zertteýdiń jańalyǵy men derbestik nátıjesi:
Zertteý jumysynda qorshaǵan ortanyń, atmosferalyq aýanyń lastaný kózderi aıqyndalyp kórsetilgen.
Jumystyń oryndalý ádisteri:
Derektermen tanysý, málimetterdi jınaqtaý, qorytý, júıeleý jáne salystyrmaly taldaý jasaý.
Mindetteri:
Ekologıa salasynda bilim berýdiń aıasyn keńeıte túsý.
Qorshaǵan ortany qorǵaý sharalaryna úlken mán berý.
1. Negizgi bólim
1. Atmosferanyń lastanýy men lastaýshy kózder.
Óndiristiń qarqyndap damýyna jáne otyn túrlerin keń masshtabta jaǵýǵa baılanysty atmosferadaǵy bos ottektiń qory azaıyp, al kómirqyshqyl gazynyń mólsheri joǵarylaýda. Nátıjesinde tabıǵattaǵy kómirtektiń aınalymy buzyldy deýge bolady. Adam balasy otty eń alǵash ret qoldanǵan kúnnen bastap osy kúnge deıin túrli janý prosesterinde 273 mlrd. tonna ottegi jumsaǵan bolsa, sonyń 246 mlrd. tonnasy, ıaǵnı (90% ǵa jýyǵy) sońǵy jarty ǵasyrda ǵana jumsalǵan. Kómirtek aınalymynyń buzylýy men atmosferada kómirqyshqyl gazynyń konsentrasıasynyń joǵarylaýy Jerdegi barlyq hımıalyq tepe - teńdikke úlken áser etedi.
Atmosferalyq aýa — túrli gazdardyń qospasy. [ 6, 27 - bet]
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
