Ádebıet kóshbasshysy
Sabaqtyń maqsaty: bilimdilik: besinshi synypta ádebıetinen ótilgen materıaldardy meńgergenin teksere otyryp, bilimdilik daǵdysyn qalyptastyrý;
Tárbıelik: ana tilin súıip, qurmetteýge tárbıeleý, izdenimpazdyqqa baýlý;
Damýtyshylyq: oqýlyq jáne qosymsha materıaldar derekterin tıimdi paıdalanyp, ǵylymı tanymdyq áreketterin jetildirý.
Pánaralyq baılanys: orys tili, aǵylshyn.
Sabaqtyń jabdyqtalýy: «Ádebıet kóshbasshysy», sharlar, toǵyz jumbaq, slaıd
Sabaqtyń barysy.
1. Synyptan ádebıetke beıim alty oqýshy iriktelip alynady.
2. Ol oqýshylar tanystyrylady.
Oqýshylarǵa sabaq sharty tanystyrylady.
1 - týr «Báıge»
Bul týrda 12 suraq beriledi. Men suraqty oqımyn, biletinderiń qol kóterip belgi beresińder.
1. Ádebıet qaı tilden engen sóz, qandaı maǵyna beredi? ( Arab tili, asyl sóz )
2. Úsh bıdi atańyz? ( Tóle bı, Qazybek bı, Áıteke bı )
3. « Bes arys» dep kimderdi ataımyz? ( Ahmet Baıtursynuly, Mirjaqyp Dýlatuly, Maǵjan Jumabaev, Shákárim Qudaıberdiuly, Júsipbek Aımaýytov)
4. Óleń túrinde jazylǵan shyǵarma qalaı atalady? (poezıa )
5. « Úsh báıterekti» atańyz? ( İlıas, Beıimbet, Sáken )
6. « Ǵylym tappaı maqtanba» Kimniń óleńi ( Abaı Qunanbaıuly)
7. «Qys» óleńi kimdiki, qandaı mánde jazylǵan? (Abaı Qunanbaıuly keıipteý ádisin qoldanyp jazylǵan)
8. Qara sózben jazylǵan shyǵarma qalaı atalady? ( Proza )
9. «Qyzǵysh qus» óleńiniń eki shýmaǵyn jatqa aıt.
Qyzǵysh qus ( Mahambet Ótemisuly)
Aý, qyzǵysh qus, qyzǵysh qus,
Qanatyń qatty, moınyń bos,
Isataıdan aırylyp,
Jalǵyzdyqpen boldym dos
Kól qoryǵan sen ediń,
Sen de aıryldyń kólińnen.
El qoryǵan men edim,
Men de aıryldym elimnen.
10. Abaıdyń qansha qara sózi bar? (45)
11. Adam atanyń shyn esimi kim? ( Sapıolla )
12. Qazaq jerinde eń alǵash ret mektep ashqan kim? (Y. Altynsarın)
2 - týr «Til – óner»
Bul týrda maqal - mátelder beriledi. Maqaldyń ishinen bir sóz jasyrynady, sol sózdi oqyp, shet tilinde jáne orys tilinde aýdarmasyn taýyp aıtý kerek.
1. Birlikti el buzylmas. El – strana (oryssha), aǵylshynsha – kantrı (contry)
2. Tatýlyq – tabylmas baqyt. Baqyt – schaste (oryssha), aǵylshynsha – hápı (happi)
3. Bilimdiden shyqqan sóz. Sóz – slova (oryssha), aǵylshynsha – ýod (word)
4. Tilińmen júgirme bilimmen júgir. Bilim – znanıe (oryssha), aǵylshynsha - knolıdj (knoledge.)
5. Han qaraqshy, halyq sarapshy. Halyq – narod (oryssha), aǵylyshynsha – pıpl (reorel).
6. Tas jarmasa bas jarady. Tas – kamen (oryssha), aǵylshynsha – stoýn (stone).
7. Ashý dushpan aqyl dos. Aqyl – ýma (oryssha), aǵylshynshy – klevens (cleverness)
8. Qyz ósse eldiń kórki. Qyz – devochka (oryssha), aǵylshynsha – góol (girl)
9. Adal eńbek azdyrmas, aramdyq boıdy jazdyrmas. Eńbek – trýd (oryssha), aǵylshynsha – ýork (work).
3 – týr. 9 jumbaq
1. Sol jaqtaǵy 30
Turmys - salt jyrlaryna qandaı jyrlar jatady? (Besik jyry, Tusaý keser, Jar - jar, t. b)
2. Ortadaǵy 30
Qoı súıedi balasyn «qońyrym»dep,
Eshteńeni bilmegen momynym dep…………….
Óleńdi ary qaraı jalǵastyr
(Sıyr súıedi balasyn torpaǵym dep,
Qarańǵyǵa baspaǵan qorqaǵym dep).
2. Oń jaqtaǵy 30
Ertegiler qanshaǵa bólinedi? (úshke bólinedi: shynshyl ertegi, qıal – ǵajaıyptar ertegisi, haıýanattar jaıly ertegi)
2. Sol jaqtaǵy 40
«Er Tóstik ertegisi» qandaı ertegige jatady? (qıal - ǵajaıyp)
2. Ortadaǵy 40
Kóziń jasty, kókiregiń qaıǵyly netken jansyń?.. Olaı bolsa, jylama, men áke shesheńdi izdep, taýyp bereıin.(« Kerqula atty Kendebaı» ertegisindegi Kendebaı beınesi)
2. Oń jaqtaǵy 40
«Qobylandy batyr jyryndaǵy» Qobylandynyń súıgen jary men mingen tulparynyń aty qalaı atalady? (Súıgen jary – Qurtqa, tulpary – Taıbýryl)
2. Sol jaqtaǵy 50
Abaıdyń «Ǵylym tappaı maqtanba» óleńin jatqa aıt.
Ǵylym tappaı maqtanba. (Abaı) Tileýiń ómiriń aldyńda
Ǵylym tappaı maqtanba, Oǵan qaıǵy jeseńiz.
Oryn tappaı baptanba, Ósek, ótirik, maqtanshaq,
Qumarlanyp shattanba, Erinshek, beker mal shashpaq -
Oınap bosqa kúlýge. Bes dushpanyń bilseńiz.
Bes nársege qashyq bol, Talap, eńbek, tereń oı,
Bes nársege asyq bol. Qanaǵat, raqym oılap qoı -
Adam bolam deseńiz. Bes asyl is, kónseńiz.
Oń jaqtaǵy 50
«Tolaǵaı» ádebı ertegisiniń avtory kim? (Á. Tájibaev)
2. Ortadaǵy 50
Aqtaban aty astynda,
Dýlyǵasy basynda,
Zyǵyrdany qaınaıdy.
Astynda mingen Aqtaban
Aq bókendeı oınaıdy. ( Mahambet. « Soǵys» )
Upaıy tómen 4 oqýshy oıynnan shyǵady, qalǵan 2 oqýshy oıyndy jalǵastyrady.
4 - týr. «Tapqyrlyq»
Týǵan jer, ózen – kól,
Qymbatsyń sen, súıem seni – berilgen sóz tirkesterin qatystyryp eki shýmaq óleń qurastyrý. (upaı beriledi)
5 - týr. «Jorǵa»
Eki nusqada qalǵan eki oqýshyǵa suraqtar beriledi. (eń aldymen upaıy joǵary oqýshy tańdaıdy)
İ nusqa
1. «Kókserek» povesiniń avtory kim? (M. Áýezov)
2. Qorqaq neden qorqady? (kóleńkesinen)
3. Qar janady ma? (Qalaýyn tapsa qar janar)
4. Abaıdyń tabıǵat lırıkasyna baılanysty jazǵan óleńderin ata? (kúz, qys, jazdygúni t. b.)
5. Otqa túsip kúımeýge bolady ma? ( Otan úshin otqa tús, kúımeısiń )
6. Qandaı kilt aspanda bolady? ( Kisideginiń kilti)
7. Shyńǵys aýyly kúzekke kelgende, sary bala sondaı qýandy. Ala jazdaı zaryǵa jalǵyz oınaǵandaǵy oıynan ketpeıtindeı bir dosy bar. Ol - tóre balasy Shoqan.
( Saparǵalı Begalın « Bala Shoqan»)
8. « Qys» óleńiniń İ shýmaǵyn jatqa aıt?
« Qys» Abaı
Aq kıimdi, deneli, aq saqaldy
Soqyr, mylqaý, tanymas tiri jandy.
Ústi - basy - aq qyraý, túsi sýyq,
Basqan jeri syqyrlap kelip qaldy.
9.« Ózen» óleńiniń avtory? (Y. Altynsarın )
10. 22 qyrkúıek qandaı kún retinde atalyp ótiledi? (Memlekettik til dárejesin alǵan kúni)
İİ nusqa
1. « Aqsaq kıik» shyǵarmasynyń avtory? (S. Seıfýllın)
2. Mıftik eski nanym boıynsha atyn týra aıtýǵa tyıym salynǵan sózder til biliminde qalaı atalady? (tabý)
3. Tonnyń ishki baýyndaı turaqty tirkesiniń maǵynasy? ( tatý)
4. « Aqyn qonaqtar» shyǵarmasy kimdiki? ( M. Áýezov )
5. Oqý - bilim azyǵy maqalyn jalǵastyr? ( Bilim – yrys qazyǵy )
6. «Shákirt oıy» óleńiniń avtory? (S. Toraıǵyrov)
7. Úsh arsyz? ( kúlki, uıqy, tamaq )
8. «Syr sandyq» óleńiniń avtory kim? (S. Seıfýlın)
9. Abaıdyń «Kúz» óleńiniń bir shýmaǵyn jatqa aıt?
Kúz (Abaı)
Sur bult túsi sýyq qaptaıdy aspan,
Kúz bolyp, dymqyl tuman jerdi basqan.
Bilmeımin toıǵany ma, tońǵany ma,
Jylqy oınap, bıe qashqan, taı jarysqan.
10. 30 tamyz qandaı kún retinde atalyp ótiledi? (QR – nyń Konstıtýsıasy kúni)
Upaıy kóp oqýshy «Ádebıet kóshbasshysy» atanady.
Tárbıelik: ana tilin súıip, qurmetteýge tárbıeleý, izdenimpazdyqqa baýlý;
Damýtyshylyq: oqýlyq jáne qosymsha materıaldar derekterin tıimdi paıdalanyp, ǵylymı tanymdyq áreketterin jetildirý.
Pánaralyq baılanys: orys tili, aǵylshyn.
Sabaqtyń jabdyqtalýy: «Ádebıet kóshbasshysy», sharlar, toǵyz jumbaq, slaıd
Sabaqtyń barysy.
1. Synyptan ádebıetke beıim alty oqýshy iriktelip alynady.
2. Ol oqýshylar tanystyrylady.
Oqýshylarǵa sabaq sharty tanystyrylady.
1 - týr «Báıge»
Bul týrda 12 suraq beriledi. Men suraqty oqımyn, biletinderiń qol kóterip belgi beresińder.
1. Ádebıet qaı tilden engen sóz, qandaı maǵyna beredi? ( Arab tili, asyl sóz )
2. Úsh bıdi atańyz? ( Tóle bı, Qazybek bı, Áıteke bı )
3. « Bes arys» dep kimderdi ataımyz? ( Ahmet Baıtursynuly, Mirjaqyp Dýlatuly, Maǵjan Jumabaev, Shákárim Qudaıberdiuly, Júsipbek Aımaýytov)
4. Óleń túrinde jazylǵan shyǵarma qalaı atalady? (poezıa )
5. « Úsh báıterekti» atańyz? ( İlıas, Beıimbet, Sáken )
6. « Ǵylym tappaı maqtanba» Kimniń óleńi ( Abaı Qunanbaıuly)
7. «Qys» óleńi kimdiki, qandaı mánde jazylǵan? (Abaı Qunanbaıuly keıipteý ádisin qoldanyp jazylǵan)
8. Qara sózben jazylǵan shyǵarma qalaı atalady? ( Proza )
9. «Qyzǵysh qus» óleńiniń eki shýmaǵyn jatqa aıt.
Qyzǵysh qus ( Mahambet Ótemisuly)
Aý, qyzǵysh qus, qyzǵysh qus,
Qanatyń qatty, moınyń bos,
Isataıdan aırylyp,
Jalǵyzdyqpen boldym dos
Kól qoryǵan sen ediń,
Sen de aıryldyń kólińnen.
El qoryǵan men edim,
Men de aıryldym elimnen.
10. Abaıdyń qansha qara sózi bar? (45)
11. Adam atanyń shyn esimi kim? ( Sapıolla )
12. Qazaq jerinde eń alǵash ret mektep ashqan kim? (Y. Altynsarın)
2 - týr «Til – óner»
Bul týrda maqal - mátelder beriledi. Maqaldyń ishinen bir sóz jasyrynady, sol sózdi oqyp, shet tilinde jáne orys tilinde aýdarmasyn taýyp aıtý kerek.
1. Birlikti el buzylmas. El – strana (oryssha), aǵylshynsha – kantrı (contry)
2. Tatýlyq – tabylmas baqyt. Baqyt – schaste (oryssha), aǵylshynsha – hápı (happi)
3. Bilimdiden shyqqan sóz. Sóz – slova (oryssha), aǵylshynsha – ýod (word)
4. Tilińmen júgirme bilimmen júgir. Bilim – znanıe (oryssha), aǵylshynsha - knolıdj (knoledge.)
5. Han qaraqshy, halyq sarapshy. Halyq – narod (oryssha), aǵylyshynsha – pıpl (reorel).
6. Tas jarmasa bas jarady. Tas – kamen (oryssha), aǵylshynsha – stoýn (stone).
7. Ashý dushpan aqyl dos. Aqyl – ýma (oryssha), aǵylshynshy – klevens (cleverness)
8. Qyz ósse eldiń kórki. Qyz – devochka (oryssha), aǵylshynsha – góol (girl)
9. Adal eńbek azdyrmas, aramdyq boıdy jazdyrmas. Eńbek – trýd (oryssha), aǵylshynsha – ýork (work).
3 – týr. 9 jumbaq
1. Sol jaqtaǵy 30
Turmys - salt jyrlaryna qandaı jyrlar jatady? (Besik jyry, Tusaý keser, Jar - jar, t. b)
2. Ortadaǵy 30
Qoı súıedi balasyn «qońyrym»dep,
Eshteńeni bilmegen momynym dep…………….
Óleńdi ary qaraı jalǵastyr
(Sıyr súıedi balasyn torpaǵym dep,
Qarańǵyǵa baspaǵan qorqaǵym dep).
2. Oń jaqtaǵy 30
Ertegiler qanshaǵa bólinedi? (úshke bólinedi: shynshyl ertegi, qıal – ǵajaıyptar ertegisi, haıýanattar jaıly ertegi)
2. Sol jaqtaǵy 40
«Er Tóstik ertegisi» qandaı ertegige jatady? (qıal - ǵajaıyp)
2. Ortadaǵy 40
Kóziń jasty, kókiregiń qaıǵyly netken jansyń?.. Olaı bolsa, jylama, men áke shesheńdi izdep, taýyp bereıin.(« Kerqula atty Kendebaı» ertegisindegi Kendebaı beınesi)
2. Oń jaqtaǵy 40
«Qobylandy batyr jyryndaǵy» Qobylandynyń súıgen jary men mingen tulparynyń aty qalaı atalady? (Súıgen jary – Qurtqa, tulpary – Taıbýryl)
2. Sol jaqtaǵy 50
Abaıdyń «Ǵylym tappaı maqtanba» óleńin jatqa aıt.
Ǵylym tappaı maqtanba. (Abaı) Tileýiń ómiriń aldyńda
Ǵylym tappaı maqtanba, Oǵan qaıǵy jeseńiz.
Oryn tappaı baptanba, Ósek, ótirik, maqtanshaq,
Qumarlanyp shattanba, Erinshek, beker mal shashpaq -
Oınap bosqa kúlýge. Bes dushpanyń bilseńiz.
Bes nársege qashyq bol, Talap, eńbek, tereń oı,
Bes nársege asyq bol. Qanaǵat, raqym oılap qoı -
Adam bolam deseńiz. Bes asyl is, kónseńiz.
Oń jaqtaǵy 50
«Tolaǵaı» ádebı ertegisiniń avtory kim? (Á. Tájibaev)
2. Ortadaǵy 50
Aqtaban aty astynda,
Dýlyǵasy basynda,
Zyǵyrdany qaınaıdy.
Astynda mingen Aqtaban
Aq bókendeı oınaıdy. ( Mahambet. « Soǵys» )
Upaıy tómen 4 oqýshy oıynnan shyǵady, qalǵan 2 oqýshy oıyndy jalǵastyrady.
4 - týr. «Tapqyrlyq»
Týǵan jer, ózen – kól,
Qymbatsyń sen, súıem seni – berilgen sóz tirkesterin qatystyryp eki shýmaq óleń qurastyrý. (upaı beriledi)
5 - týr. «Jorǵa»
Eki nusqada qalǵan eki oqýshyǵa suraqtar beriledi. (eń aldymen upaıy joǵary oqýshy tańdaıdy)
İ nusqa
1. «Kókserek» povesiniń avtory kim? (M. Áýezov)
2. Qorqaq neden qorqady? (kóleńkesinen)
3. Qar janady ma? (Qalaýyn tapsa qar janar)
4. Abaıdyń tabıǵat lırıkasyna baılanysty jazǵan óleńderin ata? (kúz, qys, jazdygúni t. b.)
5. Otqa túsip kúımeýge bolady ma? ( Otan úshin otqa tús, kúımeısiń )
6. Qandaı kilt aspanda bolady? ( Kisideginiń kilti)
7. Shyńǵys aýyly kúzekke kelgende, sary bala sondaı qýandy. Ala jazdaı zaryǵa jalǵyz oınaǵandaǵy oıynan ketpeıtindeı bir dosy bar. Ol - tóre balasy Shoqan.
( Saparǵalı Begalın « Bala Shoqan»)
8. « Qys» óleńiniń İ shýmaǵyn jatqa aıt?
« Qys» Abaı
Aq kıimdi, deneli, aq saqaldy
Soqyr, mylqaý, tanymas tiri jandy.
Ústi - basy - aq qyraý, túsi sýyq,
Basqan jeri syqyrlap kelip qaldy.
9.« Ózen» óleńiniń avtory? (Y. Altynsarın )
10. 22 qyrkúıek qandaı kún retinde atalyp ótiledi? (Memlekettik til dárejesin alǵan kúni)
İİ nusqa
1. « Aqsaq kıik» shyǵarmasynyń avtory? (S. Seıfýllın)
2. Mıftik eski nanym boıynsha atyn týra aıtýǵa tyıym salynǵan sózder til biliminde qalaı atalady? (tabý)
3. Tonnyń ishki baýyndaı turaqty tirkesiniń maǵynasy? ( tatý)
4. « Aqyn qonaqtar» shyǵarmasy kimdiki? ( M. Áýezov )
5. Oqý - bilim azyǵy maqalyn jalǵastyr? ( Bilim – yrys qazyǵy )
6. «Shákirt oıy» óleńiniń avtory? (S. Toraıǵyrov)
7. Úsh arsyz? ( kúlki, uıqy, tamaq )
8. «Syr sandyq» óleńiniń avtory kim? (S. Seıfýlın)
9. Abaıdyń «Kúz» óleńiniń bir shýmaǵyn jatqa aıt?
Kúz (Abaı)
Sur bult túsi sýyq qaptaıdy aspan,
Kúz bolyp, dymqyl tuman jerdi basqan.
Bilmeımin toıǵany ma, tońǵany ma,
Jylqy oınap, bıe qashqan, taı jarysqan.
10. 30 tamyz qandaı kún retinde atalyp ótiledi? (QR – nyń Konstıtýsıasy kúni)
Upaıy kóp oqýshy «Ádebıet kóshbasshysy» atanady.
You Might Also Like
-
Bir jaýaby durys testtik tapsyrma
