Alashtyń aıbyny - Baýyrjan Momyshuly
Sabaqtyń taqyryby: «Alashtyń aıbyny - Baýyrjan Momyshuly»
Sabaqtyń maqsaty:
1. Uly Otan soǵysynda elin, jerin qorǵap qalýda asqan qaharmandyq kórsetken, halyq qaharmany Baýyrjan Momyshulyn árdaıym eske ala otyryp, qadir tutý.
2. Oqýshylarǵa batyrdyń ómir jolyn, máńgi óshpes erligin tanystyrý 3. Oqýshylardy ultjandylyqqa, baýyrmaldyqqa, batyrlyqqa baýlı otyryp tárbıeleý. Kórnekiligi: Qanatty sózder, batyrdyń ómirin beıneleıtin slaıdtar, búktemeler, juldyzshalar.
Sabaqtyń barysy:
İ. Kirispe İİ. Ómirderek - Hronıkalyq tártip boıynsha «Bala Baýyrjannan – batyr Baýyrjanǵa deıin»
İİİ. Mánerlep oqý. Arnaý (aqyndardyń óleń jyrlary)
a) M. Maqataev «Baýyrjan Momyshulyna»
á) Q. Amanjolov «Baýyrjan»
İV. B. Momyshulynyń qanatty sózderi V. Jýaly batyrlar mekeni. Vİ. Qoıylym (sahnalaý) «Eto ıstorıcheskıı chelovek» Vİİ. Ádebı - mýzykalyq montaj Vİİİ. Qorytyndy.
İ. Muǵalim sózi:
Kóziniń tirisinde – aq aty ańyzǵa aınalǵan uly tulǵa – Baýyrjan Momyshuly týraly biz ne bilemiz? Ras, ol - jaýjúrek batyr da, qolbasshy da, qalamger. Árıne qazaq tarıhynda batyr da, qolbasshy da, qalamger de az bolǵan joq. Biraq olardyń eshbiriniń dańqy alty alashtan árige asyp kórgen emes. Al, Baýyrjan atamyzdy tórtkúl dúnıe halqy túgel tanydy, onyń qaharmandyq qaısar tulǵasy men adamzat balasynda sırek kezdesetin ozyq aqyl – oıy, qaraǵaıǵa qarsy bitken butaqtaı alabóten iri minezi estigen jurtty tegis tánti etti. Baýyrjan Momyshulyn ózgelerden daralap turǵan aıyryqsha qasıeti - onyń qalam men qarýdy qatar ustaýy, qaı kezde de ult múddesin qaımyqpaı qorǵaýy. Ekinshi jaǵynan alǵanda, Baýyrjan qazaqtyń keshegi ot tildi, oraq aýyzdy, ári aqyn, ári batyr tulǵalarynyń zańdy jalǵasy, túıindeı aıtsaq, ulttyq rýhtyń HH ǵasyrdyń basyndaǵy aıqyn kórinisi. «Qadirin bilmeppiz ǵoı tiri kezde,» - dep jyrlar sorly qazaq men ólgende, Urpaq atar seksen men júzdigimdi, Tarıhtyń túpkirinen sen ólgende,- degen óleń joldarynan atamyzdyń kóregendigin kóremiz.
İİ. Ómirderek «Bala Baýyrjannan – batyr Baýyrjanǵa deıin»
1910 jyldyń 24 jeltoqsanynda Jambyl oblysy, Jýaly aýdany, Myńbulaq aýylynda dúnıege kelgen.
1921 jyly Áýlıeatadaǵy Asa ınternatyna oqýǵa keledi.
1924 jyly úshinshi synypta Shymkenttiń jetijyldyq mektebine aýystyrylady.
1928 jyly mektepti úzdik bitirip, Orynborǵa keledi. Biraq áleýmettik jaǵdaıyna baılanysty keri qaıtady.
1928 - 1930 jyldary bastaýysh mektepte muǵalim bolady.
1932 jyly Qyzyl armıa qataryna shaqyrtylady. Qyzmetin ótep qaıtqan soń, Shymkent, Almaty ónerkásip bankilerinde jumys isteıdi.
1936 jyly Lenıngrad fınans akademıasy janyndaǵy kýrsty bitiredi, sol jyly Qyzyl armıa qataryna qaıta alynyp, vzvod, rota komandıri, polk shtaby bastyǵynyń kómekshisi bolady.
1939 jyly ákesi Momysh qaıtys bolady.
1941 jyly soǵys bastalǵanda 316 - atqyshtar dıvızıasynyń jasaqtalýyna at salysyp, sol dıvızıa quramynda maıdanǵa attanady. Osy jyly Máskeý túbinde urystar júrgizip erligimen kózge túsedi.
1941 jyly 26 qarashada marshal Rokossovskıı polk komandıri etip taǵaıyndaıdy.
Sabaqtyń maqsaty:
1. Uly Otan soǵysynda elin, jerin qorǵap qalýda asqan qaharmandyq kórsetken, halyq qaharmany Baýyrjan Momyshulyn árdaıym eske ala otyryp, qadir tutý.
2. Oqýshylarǵa batyrdyń ómir jolyn, máńgi óshpes erligin tanystyrý 3. Oqýshylardy ultjandylyqqa, baýyrmaldyqqa, batyrlyqqa baýlı otyryp tárbıeleý. Kórnekiligi: Qanatty sózder, batyrdyń ómirin beıneleıtin slaıdtar, búktemeler, juldyzshalar.
Sabaqtyń barysy:
İ. Kirispe İİ. Ómirderek - Hronıkalyq tártip boıynsha «Bala Baýyrjannan – batyr Baýyrjanǵa deıin»
İİİ. Mánerlep oqý. Arnaý (aqyndardyń óleń jyrlary)
a) M. Maqataev «Baýyrjan Momyshulyna»
á) Q. Amanjolov «Baýyrjan»
İV. B. Momyshulynyń qanatty sózderi V. Jýaly batyrlar mekeni. Vİ. Qoıylym (sahnalaý) «Eto ıstorıcheskıı chelovek» Vİİ. Ádebı - mýzykalyq montaj Vİİİ. Qorytyndy.
İ. Muǵalim sózi:
Kóziniń tirisinde – aq aty ańyzǵa aınalǵan uly tulǵa – Baýyrjan Momyshuly týraly biz ne bilemiz? Ras, ol - jaýjúrek batyr da, qolbasshy da, qalamger. Árıne qazaq tarıhynda batyr da, qolbasshy da, qalamger de az bolǵan joq. Biraq olardyń eshbiriniń dańqy alty alashtan árige asyp kórgen emes. Al, Baýyrjan atamyzdy tórtkúl dúnıe halqy túgel tanydy, onyń qaharmandyq qaısar tulǵasy men adamzat balasynda sırek kezdesetin ozyq aqyl – oıy, qaraǵaıǵa qarsy bitken butaqtaı alabóten iri minezi estigen jurtty tegis tánti etti. Baýyrjan Momyshulyn ózgelerden daralap turǵan aıyryqsha qasıeti - onyń qalam men qarýdy qatar ustaýy, qaı kezde de ult múddesin qaımyqpaı qorǵaýy. Ekinshi jaǵynan alǵanda, Baýyrjan qazaqtyń keshegi ot tildi, oraq aýyzdy, ári aqyn, ári batyr tulǵalarynyń zańdy jalǵasy, túıindeı aıtsaq, ulttyq rýhtyń HH ǵasyrdyń basyndaǵy aıqyn kórinisi. «Qadirin bilmeppiz ǵoı tiri kezde,» - dep jyrlar sorly qazaq men ólgende, Urpaq atar seksen men júzdigimdi, Tarıhtyń túpkirinen sen ólgende,- degen óleń joldarynan atamyzdyń kóregendigin kóremiz.
İİ. Ómirderek «Bala Baýyrjannan – batyr Baýyrjanǵa deıin»
1910 jyldyń 24 jeltoqsanynda Jambyl oblysy, Jýaly aýdany, Myńbulaq aýylynda dúnıege kelgen.
1921 jyly Áýlıeatadaǵy Asa ınternatyna oqýǵa keledi.
1924 jyly úshinshi synypta Shymkenttiń jetijyldyq mektebine aýystyrylady.
1928 jyly mektepti úzdik bitirip, Orynborǵa keledi. Biraq áleýmettik jaǵdaıyna baılanysty keri qaıtady.
1928 - 1930 jyldary bastaýysh mektepte muǵalim bolady.
1932 jyly Qyzyl armıa qataryna shaqyrtylady. Qyzmetin ótep qaıtqan soń, Shymkent, Almaty ónerkásip bankilerinde jumys isteıdi.
1936 jyly Lenıngrad fınans akademıasy janyndaǵy kýrsty bitiredi, sol jyly Qyzyl armıa qataryna qaıta alynyp, vzvod, rota komandıri, polk shtaby bastyǵynyń kómekshisi bolady.
1939 jyly ákesi Momysh qaıtys bolady.
1941 jyly soǵys bastalǵanda 316 - atqyshtar dıvızıasynyń jasaqtalýyna at salysyp, sol dıvızıa quramynda maıdanǵa attanady. Osy jyly Máskeý túbinde urystar júrgizip erligimen kózge túsedi.
1941 jyly 26 qarashada marshal Rokossovskıı polk komandıri etip taǵaıyndaıdy.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
