InfoHub Logo

Qazirgi zamandy uıaly telefonsyz, áleýmettik jelilersiz elestetý múmkin emes. Bul maqalamda «áleýmettik jelilerdiń» bizge tıgizer paıdasy men zıany jaıly aıta ketkim kelip otyr. 21 ǵasyr - tehnologıanyń sharyqtaý kezeńine jetip jatqan zaman. Búgingi kúnde uıaly telefon ómirimizdiń ajyramas bóligine aınaldy. Jumysta bolsyn, tamaqtaný barysynda, mektepte uıaly telefondy paıdalanatymyz ótirik emes.

Al áleýmettik jelilerge toqtalatyn bolsaq. Jalpy «áleýmettik jeli» degenimiz ne? Áleýmettik jeli-bul mıllıardtaǵan adamdardyń kúndelikti jańalyqtarymen, qyzyqty aqparattarmen bólisip, hat-habar alysatyn saıttardyń birlestigi. Qolymyz bosaı sala, barlyǵymyz áleýmettik jelilerge kirip ketetinimiz bar. VK, Feısbýk, Instagram, Whatsapp, You Tube, Tik-Tok jelilerinde barlyǵymyz otyratynymyz ras. Áleýmettik jeliniń paıdasy men qatar zıany da bar. Paıdasy jaıly aıta ketsem: Alystaǵy týǵan-týysqandarymyz, dostarymyzben áleýmettik jeliler arqyly hat-habar almastyra alamyz, ǵalamtordan qyzyqty, paıdaly aqparattardy alý múmkindigimiz bar. Jáne de, eń kúshtisi basqa memleketterden qashyqtyqtan oqytý baǵdarlamasy arqyly bilim ala alamyz. Aıta bersek, paıdasy óte kóp. Al zıanyna keletin bolsaq: vırtýaldy álemge tolyqtaı boı aldyrǵanbyz, kóbisi ǵalamtorda saǵattap otyryp, altyndaı ýaqyttaryn qur bosqa jiberip qoıady. Onymen qosa jalpy uıaly telefonnyń adam aǵzasyna tıgizer zıany kóp. Onyń biri -elektromagnıttik órister.

Men de osy áleýmettik jelilerdiń qoldanýshysymyn. Joǵaryda aıta ketken barlyq áleýmettik jelilerge mende tirkelgenmin, jáne osy ýaqytqa deıin túsingenim, ýaqytymnyń kóbin qur bosqa jiberedi ekenmin. Jaı bir qarap shyǵaıyn dep, mınýttardyń qalaı saǵattarǵa aınalyp ketkenin baıqamaı qalatynym ras. Eń bastysy, qoldaný barysynda áleýmettik jeliniń tek paıdaly jaqtaryn qarap, shekten shyqpaǵan durys.

Esengeldi Dılnaz

---